Σαν σήμερα: Ο Κόκκινος Στρατός απελευθερώνει το Άουσβιτς- Μπίρκεναου

 

Νομίζουμε πως δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική στιγμή αντίφασης μεταξύ καπιταλισμού- σοσιαλισμού, από εκείνη την ιστορική στιγμή, ακριβώς πριν 76 χρόνια, που ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε το μεγαλύτερο στρατόπεδο εργασίας και εξόντωσης, αυτό του Άουσβιτς- Μπίρκεναου.

Συνολικά, περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τους Ναζί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το στρατόπεδο που συνδέθηκε με την Τελική Λύση και τις μεγαλύτερες μαζικές δολοφονίες ήταν του Άουσβιτς στην Πολωνία, όπου αφανίστηκαν 1,1 εκατομμύρια άνθρωποι μεταξύ του 1941 και του 1944, στην πλειονότητά τους εβραϊκής καταγωγής. Μεταξύ των δολοφονηθέντων υπήρξαν επίσης, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, Ρομά, σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου και ποινικοί κρατούμενοι.

Καθώς η πλάστιγγα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είχε πια γείρει προς τη μεριά των συμμάχων, και ο Κόκκινος Στρατός προέλαυνε ασταμάτητα προς τα δυτικά, οι Ναζί ανατίναξαν τα κρεματόρια και αποσυναρμολόγησαν τους αποτεφρωτήρες, προσπαθώντας να εξαλείψουν στοιχεία των εγκλημάτων που διέπραξαν κατά της ανθρωπότητας. Παράλληλα, ξεκίνησε η μαζική εξόντωση των κρατουμένων μαζί με τη διάλυση των διαφόρων στρατοπέδων εξόντωσης, συγκέντρωσης και εργασίας στα ανατολικά και την υποβολή των επιζώντων σε πολυήμερες εξαντλητικές πορείες προς τη δύση, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες, μαζί με τις μαχικές εκτελέσεις.

Σαν σήμερα, στις 27/01/1945, η 60η Στρατιά του 1ου Ουκρανικού Μετώπου, του Κόκκινου Στρατού φθάνει στο Άουσβιτς.

Στο στρατόπεδο είχαν παραμείνει περίπου 7.000 κρατούμενοι, όταν το μεσημέρι της 27ης Ιανουαρίου οι Σοβιετικοί μπήκαν στο Άουσβιτς Ι Μόνοβιτς.

Ένας από τους πρώτους στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, που μπήκε στο χώρο του Άουσβιτς, ο Georgii Elisavetskii, θυμάται τη στιγμή ως εξής: "Έτρεξαν προς το μέρος μας φωνάζοντας, έπεφταν στα πόδια μας και φιλούσαν το κούμπωμα των στολών μας και αγκάλιαζαν τα γόνατά μας".

Ο 21χρονος τότε υπολοχαγός, Ivan Martynushkin είχε αναφέρει: "Ήταν δύσκολο να τους αντικρίσεις. Θυμάμαι τα πρόσωπά τους, ιδίως τα μάτια τους που πρόδιδαν τις δοκιμασίες που είχαν περάσει. Μας καλωσόριζαν και μας φώναζαν ότι δεν υπήρχαν Γερμανοί ή φύλακες πίσω από τα συρματοπλέγματα, μόνο κρατούμενοι. Είδαμε αδύναμους, βασανισμένους, φτωχούς ανθρώπους που ήταν χαρούμενοι που είχαν σωθεί από την κόλαση, που δεν απειλούνταν με θάνατο σε κρεματόριο, χαρούμενοι που ήταν ελεύθεροι".

Όπως είχε αποκαλύψει, οι Σοβιετικοί στρατιώτες δεν είχαν ιδέα για το σχέδιο της Τελικής Λύσης του Αδόλφου Χίτλερ που είχε σκοπό να εξοντώσει τους Εβραίους.  Αν και οι Ναζί είχαν επιχειρήσει να εξαφανίσουν τα σημάδια των αποτρόπαιων πράξεων τους, τα όσα αντίκρισαν οι Σοβιετικοί ήταν σοκαριστικά. Οι αποθήκες περιείχαν πλήθος προσωπικών αντικειμένων των θυμάτων, εκατοντάδες χιλιάδες αντρικά κοστούμια, περισσότερα από 800.000 φορέματα και 7,7 τόνους ανθρώπινων μαλλιών.

H κρατούμενη τότε, Paula Lebovics θυμάται την απελευθέρωση ως εξής: "Στις 27 Ιανουαρίου, οι σοβιετικοί ήρθαν και μας απελευθέρωσαν. Εγώ από την απελευθέρωση έχω καλές αναμνήσεις. Νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη. (...) Έχω συγκεκριμένα μια ιδιαίτερα όμορφη ιστορία από τότε, από έναν στρατιώτη που ήρθε και με πήρε στην αγκαλιά του (η Lebovics ήταν τότε παιδί) και με κούναγε καθησυχαστικά στα χέρια του και τα δάκρυά του κυλούσαν στο πρόσωπό του. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ όσο ζω. Και μόνο εικόνα του στη σκέψη μου έχει συνδεθεί με αυτό που ένιωσα τότε. Δεν πίστευα ότι υπάρχει κάποιος εκεί έξω που να νοιάζεται για εμένα. Ο στρατιώτης ήθελε να μου δώσει να φάω. Είχε λίγο slonina μαζί του, που είναι κάτι σαν το μπέικον και του έδειξα ότι είχα μαζί μου ψωμί και δεν χρειαζόμουν άλλο φαγητό. Aυτός επέμεινε και πήρα λίγο από το μαύρο ρώσικο ψωμί που είχε, αλλά και αυτοί δεν είχαν πάρα πολύ μαζί τους. Οι στρατιώτες τους δεν έδειχναν σαν τους Γερμανούς. Έδειχναν πιο κουρασμένοι και ταλαιπωρημένοι".

Ένα ακόμα παιδί του στρατοπαίδου, η 10χρονη τότε Eva Mozes Kor, που επιβίωσε από τα πειράματα του Μέγκελε και αφέθηκε στη μοίρα της, από τους Ναζί θυμάται με παρόμοιο τρόπο τη στιγμή της απελευθέρωσης: "Αγκαλιές, μπισκότα και σοκολάτα... Δεν πεινούσαμε μόνο για φαγητό. Πεινούσαμε και για την ανθρώπινη καλοσύνη".

Παρόμοιες μνήμες έχει και η πρώην κρατούμενη, γιατρός Irena Konieczna: "Στις 27 Ιανουαρίου, αρκετοί σοβιετικοί ανιχνευτές, με τα όπλα τους έτοιμα να ρίξουν, μπήκαν στο νοσοκομείο των γυναικών, μέσα στο στρατόπεδο. Οι κρατούμενες έτρεξαν, όσες μπορούσαν να τους αγκαλιάσουν. Αργότερα έφτασε μια ομάδα εφίπων, σοβιετικών στρατιωτών. Μόλις οι Σοβιετικοί κατάλαβαν την κατάστασή μας, μας έδωσαν αμέσως τρόφιμα της καλύτερης ποιότητας. Εξαιρετικό ρώσικο ψωμί και φρυγανιές και ζωικό λίπος και έλαια. Λίγες ημέρες πιο μετά, μερικοί όμορφοι Σοβιετικοί αξιωματικοί έφθασαν με τις λευκές στολές χιονιού τους και κατέγραψαν συστηματικά, τις ακριβείς μας ανάγκες σε τρόφιμα και ιματισμό".

Όπως και η Nehama Baruchson-Kaufman, κρατούμενη του Άουσβιτς κατά την εφηβεία της: "Θυμάμαι που έκοψα ένα λουλούδι και έτρεξα και το έδωσα στον πρώτο Ρώσο στρατιώτη που είδα, για να του δείξω την μεγάλη μου ευγνωμοσύνη. Ήμασταν τόσο πολύ χαρούμενοι και σκεφτόμασταν: Αυτή είναι η αρχή μιας νέας ζωής".

Σοβιετική αφίσα, για την απελευθέρωση των στρατοπέδων.