Eυχές

Ο Κόκκινος Φάκελος σας εύχεται καλές γιορτές και ευτυχισμένος ο νέος χρόνος. Θα επανέλθουμε στις 3/1, με περισσότερα άρθρα και αφιερώματα. 

1965-1966. Η μεγάλη σφαγή των κομμουνιστών στην Ινδονησία

Τον Οκτώβρη του 1965 άρχισε ένα απίστευτο πογκρόμ εναντίον των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ινδονησίας (ΚΚΙ) από τον πραξικοπηματία Σουχάρτο, το οποίο στηρίχτηκε ανοιχτά από τους Αμερικανούς και όλον σχεδόν τον δυτικό κόσμο. Μέσα σε δύο χρόνια δολοφονήθηκαν άγρια 1.000.000 κομμουνιστές και δημοκράτες. Οι διαστάσεις της μαζικής αυτής δολοφονίας ήταν τέτοιες που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως πολιτική γενοκτονία και νέο ολοκαύτωμα.

Η Ινδονησία, μια από τις πιο πολυπληθείς χώρες του κόσμου με 200 εκατ. κατοίκους ήταν αποικία της Ολλανδίας από τις αρχές του 17ου αιώνα Οι Ολλανδοί λεηλάτησαν συστηματικά τη χώρα μέχρι και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε τους διαδέχτηκαν οι Ιάπωνες. Μετά την κατάρρευση της Ιαπωνίας ο εθνικιστής Σουκάρνο, αποκαλούμενος και «πατέρας του έθνους», ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Ινδονησίας το 1945 και αναδείχθηκε πρόεδρός της. Τον Σεπτέμβρη του 1948 η λαϊκή δυσαρέσκεια εκφράστηκε με μια μεγάλη εξέγερση στο Ματιούν, με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές, που όμως κατεστάλη άγρια από το στρατό. 30.000 κομμουνιστές σκοτώθηκαν, ανάμεσά τους και οι δύο βασικότεροι ηγέτες του ΚΚΙ, Στζαριφουντίν και Μούσο. 

Το νεοσύστατο ινδονησιακό κράτος και μετά από την εναλλαγή πολλών κυβερνήσεων παραχώρησε στις ΗΠΑ και την Αγγλία την εκμετάλλευση των πετρελαιοπηγών της χώρας παρά την αντίθεση του λαού και την απαίτηση για εθνικοποιήσεις. 

Ο Σουκάρνο, εθνικιστής και εκφραστής της εθνικής αστικής τάξης της χώρας προσπαθούσε να ισορροπήσει ανάμεσα στο στρατιωτικό κατεστημένο που είχε άμεσες διασυνδέσεις με τις ΗΠΑ, τους ισλαμιστές και τους κομμουνιστές. Μάλιστα το 1960 ανακήρυξε το «Nasakom» ως επίσημη ιδεολογία του κράτους. Η λέξη αποτελείται από τις πρώτες συλλαβές των ινδονησιακών λέξεων εθνικισμός, θρησκεία, κομμουνισμός. 

Οι στρατιωτικοί έκαναν πολλές απόπειρες πραξικοπήματος χωρίς επιτυχία. Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 ο Σουκάρνο άρχισε να προσεγγίζει τη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα στηρίζοντας, τουλάχιστον λεκτικά, το ΚΚΙ. Μάλιστα τον Ιανουάριο του 1965 έβγαλε τη χώρα από τον ΟΗΕ καταγγέλοντάς τον ως ιμπεριαλιστικό μηχανισμό. Ταυτόχρονα προχώρησε σε κάποιες εθνικοποιήσεις κυρίως Ολλανδικών επιχειρήσεων. 

Το ΚΚΙ ιδρύθηκε στα 1920. Είχε ηγηθεί σε δύο μεγάλες εξεγέρσεις στο πρώτο μισό του 20ου αι. μια φορά το 1926 και την άλλη το 1948. Ήταν το τρίτο μεγαλύτερο κομμουνιστικό κόμμα μετά το ΚΚΣΕ και το ΚΚ Κίνας. Στα 1965 έφτασε τα 3.000.000 μέλη περίπου και επηρέαζε περίπου το ένα τρίτο της ινδονησιακής κοινωνίας. Οι μαζικές του οργανώσεις (συνδικάτα, νεολαία, γυναίκες, αγρότες) υπολογίζονταν σε 20.000.000 σε όλη τη χώρα. Πρώτος Γραμματέας του ήταν ο Αϊντίτ. Μετά το 20ο συνέδριο του ’56 τάχθηκε με το μέρος του ΚΚ Κίνας. Λόγω της τεράστιας επιρροής στην κοινωνία της Ινδονησίας πολλοί εκτιμούσαν πως αν γίνονταν εκλογές πιθανώς να τις κέρδιζε. 

Τα γεγονότα του 1965

Στις 30 Σεπτέμβρη του 1965 πραγματοποιήθηκε κίνημα μέσα στο στρατό, γνωστό ως «Κίνημα της 30ης Σεπτέμβρη» ή G30S. Έξι στρατηγοί, ύποπτοι για απόπειρα πραξικοπήματος καθοδηγημένου από τη CIA εναντίον του Σουκάρνο, δολοφονήθηκαν. Ανάμεσα στους αρχηγούς του G30S ήταν και ο Ουντούνγκ μπιν Σιαμσούρι, συμπαθών του ΚΚΙ. Το πρόσχημα βρέθηκε. Η πατρότητα του κινήματος αποδόθηκε στο ΚΚΙ και ο υποστράτηγος Σουχάρτο πήρε τον έλεγχο του στρατού στα χέρια του. Παραμερίστηκε ο πρόεδρος της χώρας, ανέλαβε την εξουσία ο Σουχάρτο και από τότε ξεκίνησε ένα ανελέητο κυνηγητό μελών του ΚΚΙ αλλά και απλών πολιτών που θεωρήθηκαν φιλοκομμουνιστές ακόμα και πολίτες κινεζικής καταγωγής που δεν είχαν καμιά σχέση με το ΚΚΙ.

Η καταστολή ξεκίνησε με διαδηλώσεις «αγανακτισμένων πολιτών» που πυρπόλησαν τα γραφεία του ΚΚΙ στην Τζακάρτα και σε άλλες πόλεις της χώρας και συνεχίστηκε με την εξόντωση των μελών του.

Η ωμότητα του στρατού και των υποστηρικτών του Σουχάρτο (ακροδεξιών, παραστρατιωτικών και ισλαμιστών) ήταν απερίγραπτη. Άνθρωποι θάφτηκαν ζωντανοί, οικογένειες ολόκληρες καήκαν ζωντανές μέσα στα σπίτια τους, αποκεφαλισμοί, απαγχονισμοί, εκτελέσεις μετά από φριχτά βασανιστήρια, ακόμα και δημόσιοι διαμελισμοί ήταν στην ημερήσια διάταξη. 

Εκατοντάδες χιλιάδες φυλακίστηκαν ή κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μέσα σε μόλις δύο χρόνια οι νεκροί έφτασαν το 1 εκατ. Το μεγαλύτερο μέρος των ενεργών μελών του ΚΚΙ είχε εξοντωθεί. Ο ίδιος ο Αϊντίτ, συνελήφθη και εκτελέστηκε το Νοέμβρη του 1965. Στην επαρχία οι μεγάλοι τσιφλικάδες βρήκαν την ευκαιρία να ξεκαθαρίσουν μια και καλή την κατάσταση με τους ηγέτες του αγροτικού κινήματος που το προηγούμενο διάστημα σημείωσε επιτυχίες. Ήταν η τρίτη φορά στην ιστορία του ΚΚΙ μετά το 1926 και το 1948 που δέχτηκε ένα τεράστιο πλήγμα. Η καταστολή συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια. Η Ινδονησία μετατράπηκε σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, με καθημερινά βασανιστήρια και εκτελέσεις. 

Το 1974 πραγματοποιηθήκαν μαζικές φοιτητικές διαδηλώσεις που χτυπήθηκαν άγρια από το καθεστώς του Σουχάρτο. Χιλιάδες άνθρωποι συνελήφθηκαν και φυλακίστηκαν. Αντίστοιχες κινητοποιήσεις έγιναν το 1978 με την ίδια κατάληξη. 

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα ο στρατός της Ινδονησίας κατάφερε το 1975 σχετικά εύκολα, με την υποστήριξη της Δύσης, να εισβάλει στο Ανατολικό Τιμόρ (πρώην πορτογαλική αποικία) και να διατηρήσει την κατοχή του για πολλά χρόνια. Η εισβολή συνοδεύτηκε με δεκάδες χιλιάδες δολοφονίες κατοίκων του νησιού και μάλιστα χωρίς ποτέ να αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ ως παράνομη η εισβολή και η προσάρτηση της χώρας.

Η εμπλοκή των ΗΠΑ

Η έρευνα έφερε στο φως της δημοσιότητας στοιχεία που αναμιγνύουν τη CIA στα γεγονότα. Στα 1962 συντάχθηκε υπόμνημα της CIA με το οποίο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Κένεντι και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μακμίλαν, συμφώνησαν να «απαλλαγούν από τον Πρόεδρο Σουκάρνο, ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης και με την πρώτη ευκαιρία». Από την πρώτη στιγμή της αιματηρής καταστολής η αμερικανική πρεσβεία στην Ινδονησία έδωσε στην ηγεσία του στρατού λίστα με 5.000 ονόματα κομμουνιστών, απαιτώντας την εκτέλεσή τους. Τις πρώτες κιόλας μέρες των σφαγών αμερικανικά έντυπα ενθάρρυναν το Σουχάρτο να συνεχίσει το πογκρόμ εναντίον των κομμουνιστών. Το περιοδικό Time στις 15-7-1966 αναφερόταν στα γεγονότα χαρακτηρίζοντάς τα ως «τα καλύτερα νέα της χρονιάς από την Ασία» ενώ την ίδια περίοδο η αμερικανική εφημερίδα US News and World Report έγραφε με πηχυαίους τίτλους: «Ινδονησία: ελπίδα, εκεί που δεν υπήρχε καμία». 

Οι σχέσεις της χώρας με τις ΗΠΑ έγιναν πολύ στενές. Αμοιβαίες επισκέψεις των προέδρων τους πραγματοποιήθηκαν αρκετές φορές τη δεκαετία του ’70 και του ’80. Η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ ήταν γενναία. Και φυσικά με το αζημίωτο. Η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ινδονησίας αλλά και ο γεωστρατηγικός έλεγχος της ευρύτερης περιοχής ήταν το αντίτιμο που αποκόμισε ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός από την πολύπαθη χώρα. 

Η ανατροπή του Σουχάρτο

Ο Σουχάρτο ανατράπηκε το 1998 μετά από τρεις δεκαετίες δικτατορίας. Η «κρίση της ρουπίας» στα ασιατικά χρηματιστήρια επιτάχυνε τις διαδικασίες εναλλαγής της εξουσίας στη χώρα μετά από τις σκληρές πολιτικές λιτότητας που επέβαλε το ΔΝΤ και τις γενικευμένες ταραχές που ακολούθησαν κυρίως στην επαρχία και στα πανεπιστήμια μέσα στην ίδια την Τζακάρτα, λίγο πριν την παραίτηση του Σουχάρτο. 

Όμως η αντικομμουνιστική πολιτική παραμένει. Τα πραγματικά γεγονότα του 1965-66 αποκρύπτονται από την επίσημη ιστορία, τα βιβλία που αναφέρονται στη πρόσφατη ιστορία της χώρας προσπερνούν την περίοδο αυτή, δίνοντας ελάχιστη σημασία στο σύγχρονο ολοκαύτωμα, η νεολαία στα σχολεία τα διδάσκεται διαστρεβλωμένα, η κομμουνιστική ιδεολογία, ο μαρξισμός και ο αθεϊσμός είναι απαγορευμένα. 

Ακόμα όμως και από τα -κατά τα άλλα- «ευαίσθητα» δυτικά ΜΜΕ, ελάχιστη σημασία έχει δοθεί για το 1 εκατομμύριο των δολοφονημένων κομμουνιστών, τη στιγμή που με κάθε ευκαιρία αναμασούν την πιο αισχρή αντικομμουνιστική προπαγάνδα, διανθισμένη με γκεμπελικού τύπου ψεύδη και διαστρεβλώσεις.

Φωτογραφίες 

Το χρονικό των κομμένων κεφαλών στην Πελοπόννησο

Έχουμε και στο παρελθόν δημοσιεύσει υλικό από τη Λευκή Τρομοκρατία στην Ελλάδα στην περίοδο 1945-1952. Η περίπτωση όμως της Πελοποννήσου δεν χωρά παρά μόνο ειδικής καταγραφής. Παρακάτω σας παρουσιάζουμε την ειδική περίπτωση διαπόμπευσης νεκρών του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο. Θεωρείστε την συμπληρωματική του άρθρου μας "Το χρονικό των κομμένων κεφαλών"

1) Στη Νέα Κίο Αργολίδας, οι παρακρατικοί Μπαντανάς, Γιώργος Καρακάτης και Γιάννης Καραντουμάνης, εντόπισαν τους αγωνιστές του ΕΑΜ Αριστοτέλη Καραντουμάνη και Δημήτρη Δημάκη και τους σκότωσαν. Οι δύο αγωνιστές υποδείχτηκαν από την Τσακίραινα. Τα κορμιά τους μεταφέρθηκαν στην πλατεία και διαπομπεύτηκαν δημόσια, στις 9/10/1946.

2) Ο μαχητής των ελευθέρων σκοπευτών Γιάννης Κοφινιώτης σκοτώνεται σε συμπλοκή με τον Κώστα Τσετσέκο. Αξιωματικός του τμήματος του κυβερνητικού στρατού που μετείχε στην συμπλοκή, αλλά και ΜΑΥδες του έκοψαν το κεφάλι και το τοποθέτησαν στον Άγιο Πέτρο Άργους σε κοινή θέα, στις 17/1/1949.

3) Το κεφάλι του πεσόντα Χρίστου Κακούρου, ελευθέρου σκοπευτή του ΔΣΕ Αργοναυπλίας κρεμάστηκε στις 17/1/1949, μαζί με του Κώστα Τσετσέκου, στην εκκλησία Αγίου Πέτρου στο Άργος.

4) Το κεφάλι του Γιάννης Κων. Παπαδημητρίου, μαχητή του ΔΣΕ, που σκοτώθηκε το 1949, καρφώθηκε από ΜΑΥ και παρακρατικούς στο προαύλιο του Γυμνασίου Ακράτας. Ο μαχητής ανήκε στο Αρχηγείο Αργολιδοκορινθίας και διέμενε στο Ζευγολατειό. 

5) Η μαχήτρια του ΔΣΕ και αγωνίστρια της ΕΠΟΝ Ελένη Σταματοπούλου, αιχμαλωτίστηκε το 1949 από τις κυβερνητικές δυνάμεις και εκτελέστηκε χωρίς δίκη. Στη συνέχεια οι δολοφόνοι της, της έκοψαν το κεφάλι το οποίο πήγαν στον πατέρα της στο χωριό Κεφαλάρι-Ντούσια και το κρέμασαν στην πλατεία. 

6) Παναγιώτης Γκορίτσας. Υπεύθυνος του ΕΛΑΣ στο χωριό Μάτι (Γκιόζα) Κορινθίας και διοικητής της Λαϊκής Πολιτοφυλακής Αιγιαλείας. Μετά τη Βάρκιζα επικηρύχτηκε με το ποσό των 40 εκατ. δραχμών. Κατά τον Εμφύλιο υπηρέτησε ως στέλεχος του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε στις 3/12/1948, ώρα 1:30 το βράδυ σε σύγκρουση του ΔΣΕ με τμήμα Χωροφυλακής. Οι χωροφύλακες του έκοψαν το κεφάλι και το διαπόμπευαν στο χωριό Αίγειρα.  

7) Σπήλιος Γκότσης. Μαχητής του ΔΣΕ και μέλος των ΚΠ Αργολιδοκορινθίας. Σκοτώθηκε από τον σύντροφό του Γιώργο Μπαλή ή Μπεκίραγα, ο οποίος απέκοψε το κεφάλι του και το πήγε στις αρχές της Τρίπολης. Το κεφάλι του Γκότση κρεμάστηκε σε πλατεία της πόλης. Τα περιστατικά έγιναν το 1949.

8) Σοφία Πανοπούλου. Οργανωμένη στο ΕΑΜ, μετά τη Βάρκιζα πέρασε στο ΔΣΕ για να γλιτώσει τις διώξεις. Εντάχθηκε στο Αρχηγείο Αργολιδοκορινθίας. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή με κυβερνητικές δυνάμεις στις 4/3/1949. Το κεφάλι της το εξέθεσαν στην παραλία Δερβενίου. 

9) Χαράλαμπος Γιαννίκος. Επικεφαλής των ΚΠ του χωριού Λουκάς της Μαντίνειας. Δολοφονήθηκε από τον πρώην σύντροφό του Δημήτρη Παπαδόπουλο ή Χάρο το 18/1/1949. Το κεφάλι του εξετέθη στην Τρίπολη. 

10) Ανδρέας Γκότσης. Αλβανομάχος του 1940, μαχητής του ΕΛΑΣ και αξιωματικός της Πολιτοφυλακής του ΔΣΕ στην περιφέρεια Καλαβρύτων. Σκοτώθηκε στις 10/3/1949. Το κεφάλι του εξετέθη στο χωριό Μάτι-Γκιόζα Κορινθίας. 

11) Γιώτα Κωστοπούλου. Αρραβωνιαστικιά του Ανδρέα Γκότση και ανθυπολοχαγός του ΔΣΕ. 10/3/1949. Το κεφάλι της εξετέθη στο χωριό Μάτι-Γκιόζα Κορινθίας. 

12) Γιώργος Χρυσανθάκης "Ντακούρας". Ελεύθερος σκοπευτής του ΔΣΕ. Τον Φλεβάρη του 1949 πλησίασε λεωφορείο για να ζητήσει βοήθεια. Τότε τον σκότωσε ο χίτης Βαγγέλης Τσεμετζής από το Μάτι - Γκιόζα Κορινθίας. Το σώμα του δέθηκε σε μουλάρι και διαπομπεύτηκε στο Λεβίδι.

13) Γιάννης Δημητρακόπουλος. Φοιτητής Νομικής στην Αθήνα. Στέλεχος του ΚΚΕ και δημοσιογράφος στο Ριζοσπάστη. Το 1946 εξορίζεται στην Ικαρία. Όταν επιστρέφει το 1947 στο χωριό του το Βαλτεσίνικο εντάσσεται αμέσως στο ΔΣΕ. Σκοτώθηκε το πρωί της 11ης Νοεμβρίου 1947 στη Χωτούσα σε συμπλοκή με τη Χωροφυλακή. Το κεφάλι του το έκοψε ο αποσπασματάρχης Λ. Σπηλιώτης και το έστειλε για να κρεμαστεί στη Βυτίνα. 

14) Γιώργος Τσιουρής. Αντάρτης του ΕΛΑΣ στην Κατοχή και μετέπειτα σύνδεσμος της 3ης Μεραρχίας του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε στο πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου του 1949 από χίτες και ΜΑΥ στο Μοναστηράκι Κάπελης. Το κεφάλι του μεταφέρθηκε στην Πάτρα και τον Πύργο για έκθεση σε πλατείες. 

15) Τρίπολη 15/3/1949. Στην πλατεία του Άρεως εκτίθενται σε κοινή θέα τα κατακρεουργημένα κορμιά 19 ανταρτών και ανταρτισσών του ΔΣΕ που αιχμαλωτίστηκαν από την 9η Μεραρχία έξω από το Στενό Τριπόλεως. Τα κορμιά τους ήταν σε αποτροπιαστική κατάσταση και πιθανότητα δεν εκτελέστηκαν με πυρά αλλά με βασανιστήρια. Οι γνωστοί σε εμάς νεκροί αντάρτες ήταν:

• Δημήτριος Αργυρόπουλος του Αγγελή, μαχητής του ΔΣΕ στο λόχο του Τάκη Γεωργόπουλου.
• Αγγελική Κούκου του Παναγιώτη, μαχήτρια του ΔΣΕ στο λόχο του Τάκη Γεωργόπουλου.
• Ελένη Σπανού, μαχήτρια του ΔΣΕ στο λόχο του Τάκη Γεωργόπουλου.
• Νίκος Κασάκος. Μαχητής του ΔΣΕ μαχητής του ΔΣΕ στο λόχο του Τάκη Γεωργόπουλου.

16) Γιάννης Μουρούτσος ή Σταματόγιαννης. Μέλος του ΕΑΜ στο συνοικισμό Λαγκάδια Αρκαδίας. Μετά τη Βάρκιζα καλείται να υπηρετήσει στο στρατό. Το 1947 καλείται για δεύτερη φορά αλλά περνά στο ΔΣΕ. Κατατάσσεται στο Αρχηγείο Μαινάλου. Στις 24 Ιουλίου 1949 και ενώ ελίσσεται στην περιοχή Περδικονεριού χτυπά το πόδι του και παρακαλεί κάποιον γνωστό του να τον μεταφέρει με το υποζύγιό του στα Τρόπαια. Εκείνος τον παραδίδει στους χίτες. Εκείνοι τον δολοφονούν και ο χίτης Στάθης Τσιρίμπας κόβει το κεφάλι του και το κρεμά στην πλατεία των Λαγκαδιών. 

17) Νίκος Μπόκος. Μαχητής του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε στις 17/9/1949 στη θέση "Κρεβάτια" του Αγίου Βασιλείου, από παρακρατικούς. Ο πρώην ταγματασφαλίτης Μανώλης Σιούντας έκοψε το κεφάλι του και πήγε για "δώρο" στην αδελφή του θύματος. Αργότερα με το κεφάλι του Μπόκου, οι Σιούντας και Κώστας Γκουβούσης (Μπρούκλης) έπαιξαν μπάλα στην πλατεία του χωριού. 

18) Κώστας Μπούζας. Μαχητής του ΔΣΕ που σκοτώθηκε στις 5/6/1947 στο Λογγάκι της Σπάρτης σε ενέδρα των ανταρτών ενάντια στο 15ο Τάγμα Χωροφυλακής. Οι χωροφύλακες κρέμασαν το κεφάλι του στη Σπάρτη.

19) Δημήτρης Βουργιώτης. Μαχητής του ΔΣΕ. Προήχθη το 1948 σε ανθυπολοχαγό επ' ανδραγαθία. Αιχμαλωτίστηκε την άνοιξη του 1949 στην περιοχή Καλτετζών από χίτες και ΜΑΥ. Δολοφονήθηκε με μαρτυρικό τρόπο. Στη συνέχεια το κεφάλι του το περιέφεραν στο χωριό Αναβρυτός (Γαρδίκι).

20) Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Διμοιρίτης του Αρχηγείου Μαινάλου του ΔΣΕ και αντιστασιακός της ΕΠΟΝ κατά την Κατοχή. Στις 12/10/1949 χωροφύλακες από το Ίσαρι ειδοποιημένοι από τον συχωριανό του Παπακωνσταντίνου Κώστα Γαλάνη, πλησίασαν το σημείο που ο αντάρτης αναπαυόταν και τον σκότωσαν. Οι χωροφύλακες έκοψαν το κεφάλι του και το κρέμασαν στο καμπαναριό της εκκλησίας του χωριού Ίσαρι. 

21) Κώστας Βουρδέρης (καπετάν Καρατζάς). Ηγετική μορφή του ΕΑΜ. Κατά τον Εμφύλιο εντάσσεται στο ΔΣΕ στο Αρχηγείο Αχαΐας και Ηλείας. Το 1948 διορίζεται νομάρχης της ΠΔΚ στο νομό Αχαΐας, στον τομέα της Υγείας και Πρόνοιας. Σκοτώθηκε στις 12 Μαρτίου 1949 από ΜΑΥδες και χίτες σε ενέδρα στο χωριό Κάλφας Τριταίας. Τα κεφάλια τους κρεμάστηκαν στην πλατεία του χωριού. 

22) Στις 16 Ιανουαρίου 1947 ισχυρή δύναμη παρακρατικών και χωροφυλάκων στήνει μπλόκο στην τοποθεσία "Τρύπες" Γορτυνίας. Ακολουθεί μεγάλη συμπλοκή με τον ΔΣΕ. Σκοτώνονται οι Ανδρέας Σολωμός, Γιώργος Αλεξανδρόπουλος και Σωτήρης Ορφανός, μαχητές του ΔΣΕ. Τα κεφάλια τους μεταφέρονται στην πλατεία της Στρέζοβας (σημερινή Δάφνη Αχαΐας).

23) Νίκος Κουνάβης (Τσαϊπάς), Δημήτρης Αγγελόπουλος και Χρίστος Γραικιώτης. Ο πρώτος ανθυπολοχαγός του ΔΣΕ και ο δεύτερος μαχητής του ΔΣΕ, σκοτώθηκαν τις 13/2/1949 από απόσπασμα χωροφυλάκων. Τα κεφάλια τους μεταφέρθηκαν στο Αίγιο.

24) Στις 7/3/1949, ομάδα τριών ανταρτών αποτελούμενη από τον Γιάννη Νικολάου, επιμελητή του ΔΣΕ, Φίλιππα Κοκκινάκη, ΠΕ του ΔΣΕ και τον Καπετάν Χαρίλη, σκοτώνεται από απόσπασμα Χωροφυλακής στη Βαλιμή Ακράτας. Τα κεφάλια τους καρφώνονται σε πασσάλους στο προαύλιο της εκκλησίας της παραπάνω κωμόπολης. 

25) Παναγιώτης Ρούσσος (Τσαλδάρης). Μέλος της ΕΠΟΝ και μετέπειτα του ΕΛΑΣ κατά την Κατοχή. Έλαβε μέρος στο Δεμεβριανά του 1944 όπου και τραυματίστηκε. Στις 20/9/1948, τραυματίζεται σε συμπλοκή με τους άνδρες του Παυλάκου της ΕΑΟΚ και αιχμαλωτίζεται. Οι παρακρατικοί τον σκοτώνουν με μαρτυρικό τρόπο και κρεμούν το κεφάλι του στον προφυλακτήρα του τζιπ τους, το οποίο περιφέρουν στο χωριό Βλαχιώτης. 

26) Δημήτρης Στασινόπουλος (Μπούρας). Μαχητής του ΕΛΑΣ και στέλεχος του Αρχηγείου Μαινάλου του ΔΣΕ στον Εμφύλιο. Το 1947 τέθηκε επικεφαλής των ελεύθερων σκοπευτών. Σκοτώθηκε σε σύγκρουση με απόσπασμα χωροφυλάκων στο χωριό Ελληνικό τον Μάρτιο του 1949. Το κορμί του σύρθηκε πίσω από αυτοκίνητο στους δρόμους της Δημητσάνας. 

27) Φίλιππος Αναστόπουλος. Πρωτοπόρος του ΕΑΜ ως φοιτητής και μετέπειτα μαχητής του ΔΣΕ. Το 1948 τοποθετείται στη θέση του γενικού ΠΕ των Αρχηγείων Μαινάλου, Ταϋγέτου και Πάρνωνα. Το Φλεβάρη του 1949 καταφεύγει σε άθλια κατάσταση στο σπίτι μιας θείας του στην Άνω Κλειτορία. Ο άνδρας της τον καταδίδει στην Χωροφυλακή και εκτελείται άνευ δίκης έξω από το Καρνέσι. Το κορμί του μεταφέρθηκε στην πλατεία των Μαζέικων προς έκθεση. 

28) Σπήλιος Τεμπέλης, Δάσκαλος στο επάγγελμα, μέλος του ΚΚΕ και στέλεχος του ΕΑΜ στην περιοχή του Φενεού. Στο ΔΣΕ κατατάσεται ως ΠΕ και τον Οκτώβριο του 1948 διορίζεται νομάρχης της ΠΔΚ στην περιοχή Αργολιδοκορινθίας. Αυτοκτόνησε στις 1/4/1949 με το Γιάννη Κατσικόπουλο στις πηγές του Λάδωνα. Το κορμί του εξετέθη στην πλατεία των Μαζέικων. 

29) Άρης Παναγούλιας. Στέλεχος του ΚΚΕ κατά τη Μεταξική Δικτατορία και της Λαϊκής Πολιτοφυλακής κατά την Κατοχή, εντάσσεται στο ΔΣΕ μαζί με τον Γκιουζέλη. Στις 8/2/1948 ριπή αεροπλάνου τον σκότωσε μαζί με τον ομαδάρχη Καραφωτιά. Ο κυβερνητικός στρατός βρήκε τα σώματά τους και τα εξέθεσε στα Κάτω Σουδενά. 

30) Xρήστος Αθανασόπουλος. Απόφοιτος της Γεωργικής Σχολής. Οργανώθηκε στο ΕΑΜ και μετά τη Βάρκιζα για να ξεφύγει των διώξεων οργανώθηκε στο ΔΣΕ. Τέθηκε επικεφαλής ομάδας ελεύθερων σκοπευτών που πραγματοποιούσε καταστροφές γεφυρών, τηλεφωνικών δικτύων και σιδηροδρομικών γραμμών. Στις 13/1/1949 η ομάδα του χτυπήθηκε από δύναμη 15 χωροφυλάκων και χιτών υπό τον ενωμοτάρχη Γιάννη Μπουλνταδάκη στην καλύβα του Όθωνα Κουφού κοντά στο χωριό Ρένεσι. Η σορός του μεταφέρθηκε με στρατιωτικό όχημα και ετέθη σε δημόσια θέση στη γωνία των οδών Φιλελλήνων και Σωκράτους έξω από το Αστυνομικό Τμήμα Αμαλιάδας. 

31) Δημήτρης Πετρόπουλος (καπετάν Ζαχαριάς). Αλβανομάχος, στέλεχος του ΚΚΕ και πολιτικός καπετάνιος του 2ου τάγματος ΕΛΑΣ Αχαΐας. Στον ΔΣΕ τοποθετήθηκε στο επιτελείο του Αρχηγείου Ταϋγέτου. Στις 9/2/1949 μετά από τραυματισμό του σε μάχη κοντά στο χωριό Καταρράχι αυτοκτόνησε. Το κεφάλι του εξετέθη σε πλατεία της Αμαλιάδας. 

32) Βλάσης Σταυρόπουλος και Νίκος Καράμπελας, μαχητές του ΔΣΕ. Σκοτώθηκαν από το απόσπασμα Χωροφυλακής του Ζάρα στη θέση "Κρεβάτες". Στις 30/4/1949 τα κεφάλια τους κρεμάστηκαν στην πλατεία Κουρμαδά της Ανδρίτσαινας. 

33) Αριστείδης Παρασκευόπουλος. Μέλος της ΟΠΛΑ κατά την Κατοχή και κρατούμενος κατά τη Βάρκιζα στις φυλακές Κυπαρισσίας. Το 1946 πέρασε στο ΔΣΕ και σκοτώθηκε στις 2/1/1947 στην Αράχοβα Γορτυνίας μαζί με δύο ακόμα μαχητές του ΔΣΕ. Τα κεφάλια τους κρεμάστηκαν στη Δημητσάνα και την Τρίπολη.

34) Λευτέρης Μακρής. Μέλος της ΟΚΝΕ από το 1935 και του ΚΚΕ από το 1942. Πέρασε το 1946 στον ΔΣΕ και εργάστηκε ως αξιωματικός της Επιμελητείας. Τον Μάρτιο του 1949 ελισσόταν στο συνοικισμό Παληοχώρι Ολυμπίας. Το κρυσφύγετό του προδόθηκε και οι χωροφύλακες τον συνέλαβαν τραυματισμένο στη γέφυρα του χωριού Μπαρακίτικα. Οι χωροφύλακες τον εκτέλεσαν αμέσως και χωρίς δίκη και κρέμασαν το κεφάλι του στην πλατεία της Καλλιθέας (Ζάχα). 

35) Γιώργος Καούκης. Στέλεχος του ΕΑΜ Ανδρίτσαινας. Σκοτώθηκε με το ΔΣΕ στις 10/12/1948 στην περιοχή "Καταρράχι της Σωτήρως" από το απόσπασμα του χωροφύλακα Ζάρα. Το κεφάλι του κρεμάστηκε στην πλατεία Κουρμαδά της Ανδρίτσαινας. 

36) Παναγιώτης Καρύγιαννης. ΠΕ διμοιρίας του ΔΣΕ. Σκότωσε το δήμιο του ελληνικού λαού Κατσαρέα το 1947. Συνελήφθη το 1949 στην τοποθεσία "Κολλινιάτικο" έξω από την Αράχοβα και εκτελέστηκε χωρίς δίκη. Το κορμί του μεταφέρθηκε στη Τρίπολη και εξετέθη σε πλατεία. 

37) Νίκος Κολλινιάτης. Μαχητής του ΔΣΕ σκοτώθηκε από χίτες και ΜΑΥ στις 1/7/1949 έξω από την Αράχοβα. Το κεφάλι του το μετέφεραν με χορούς και τραγούδια στην πλατεία της πόλης. 

38) Σωτήρης Γεωργούλης. Μέλος του ΕΑΜ και μαχητής του ΕΛΑΣ στο 8ο Σύνταγμα. Στο ΔΣΕ πέρασε το 1946. Τραυματίστηκε στη μάχη του Βρονταμά και πιάστηκε από τον Παυλάκο. Οι παρακρατικοί των σκότωσαν με μαρτυρικό τρόπο και μετέφεραν το κεφάλι του στη Σπάρτη. 

39) Θανάσης (Τάμης) Κανέλιας. Διμοιρίτης ομάδας ελευθέρων σκοπευτών του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή με παρακρατικούς και ΜΑΥ στις 27/5/1949 έξω από το χωριό Σκούρα. Το κεφάλι του κρεμάστηκε στην πλατεία του χωριού. 

40) Παναγιώτης Στασινάκης. ΕΠΟΝίτης κατά την Κατοχή. Το 1947 προσχωρεί στο ΔΣΕ ως οπλοπολυβολητής. Σκοτώθηκε τον Σεπτέμβριο του 1947 σε ενέδρα τμήματος της Χωροφυλακής κοντά στη Βλαχέρνα Μαντίνειας. Το πτώμα του μεταφέρθηκε στο Λεβίδι προς κοινή έκθεση. 

41) Παναγιώτης Γεωργόπουλος. Υπαξιωματικός στο αλβανικό μέτωπο, στέλεχος του ΕΛΑΣ και μετέπειτα αξιωματικός του Αρχηγείου Πάρνωνα του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε τον Νοέμβριο του 1949 με μικρή ομάδα ανταρτών από απόσπασμα χωροφυλακής και παρακρατικούς. Το κεφάλι του εξετέθη στο Βλαχιώτη. 

42) Γιώργος Γκοβάτσος. Ραδιοτηλεγραφητής του Ναυτικού, μέλος του ΚΚΕ προπολεμικά και μαχητής του ΕΛΑΣ. Ανθυπολοχαγός του ΔΣΕ και διοικητής λόχου μηχανημάτων της 55ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε τον Μάη του 1949 στο Μαίναλο από χωροφύλακες. Το κεφάλι του εξετέθη στην Τρίπολη. 

43) Στράτος Κατσιδήμας. Σύνδεσμος της ΕΠΟΝ και μέλος του ΚΚΕ στην Κατοχή. Επιτελής της 22ας Ταξιαρχίας του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε 7/3/1949 μαζί με τον διοικητή του Σαρρηγιάννη από απόσπασμα χωροφυλάκων κοντά στο χωριό Μιχόιο της Πάτρας. Το σώμα του μαζί με αυτό του Σαρρηγιάννη μεταφέρθηκε στον Πύργο και εξετέθη σε πλατεία. 

44) Γιώργος Δρίβας. Αλβανομάχος και μαχητής του ΕΛΑΣ. Πέρασε στο ΔΣΕ το 1947. Σκοτώθηκε το καλοκαίρι του ίδιου έτους μέσα σε καφενείο στο Κυπαρίσσι Λακωνίας. Το κεφάλι του εξετέθη στη Ρειχιά. 

45) Γιάννης Φριτζήλας. ΕΛΑΣίτης της Κατοχής και μαχητής του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε το 1948. Το κεφάλι του εξετέθη στο χωριό Συκιά Λακωνίας. 

46) Αγγελική Λεωτσάκου και Σωτήρης Λεωτσάκος (κόρη και πατέρας). Εργάζονταν στα υποδηματοποιεία του ΔΣΕ στο Διλάγκαδο. Το 1949 στις 1/5 αιχμαλωτίστηκαν από παρακρατικούς και αποκεφαλίστηκαν. Τα κεφάλια τους μεταφέρθηκαν στο χωριό Κότρωνα, όπου οι δολοφόνοι τους έπαιξαν μπάλα με αυτά. Αργότερα τα κεφάλι παλουκώθηκαν στο σχολείο του χωριού, του οποίου τους μαθητές οι παρακρατικοί κάλεσαν να "διδαχτούν από το θέαμα". 

47) Γιάννης Καρυδόγιαννης. Μαχητής του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε με την 5 μελή ομάδα του Σφακιανού από μικτή δύναμη χωροφυλάκων και παρακρατικών στις 26/4/1949 Τα κεφάλια των 6 εξετέθησαν στο Δρυαλί και σε πολλά άλλα χωριά. 

48) Νίκος Σταθόπουλος. Δάσκαλος και αγωνιστής του ΕΛΑΣ στην Κατοχή. Σκοτώθηκε με το ΔΣΕ από παρακρατικούς στις 8/4/1949. Το κεφάλι του εξετέθη στο χωριό Αλαγονία Μεσσηνίας.

49) Δημήτρης Νικολόπουλος. Αρχηγός της ΟΠΛΑ κατά την Κατοχή και της Αυτοάμυνας κατά τον Εμφύλιο στην περιοχή Μεσσηνίας. Σκοτώθηκε στις 20/4/1949 από ΜΕΑ και παρακρατικούς της Πολιανής. Το κεφάλι του το πήγαν στη μάνα του στο χωριό Παραλία και μετέπειτα το κρέμασαν στην πλατεία.

 

50) Γιάννης Καλογερόπουλος (Μπιτζάνης). Αντάρτης του ΕΛΑΣ και μαχητής του ΔΣΕ Ταϋγέτου. Σκοτώθηκε από απόσπασμα χωροφυλάκων κοντά στο Λιοντάρι. Το κεφάλι του μεταφέρθηκε τον Μάη του 1949 στη Μεγαλόπολη. 

51) Γιώργος Μπουντούνας (Λένιν). Υπεύθυνος Επιμελητείας του ΔΣΕ στο Αρχηγείο Μαινάλου. Σκοτώθηκε το 1948 από το απόσπασμα χωροφυλακής Ζάρα. Το κεφάλι του εξετέθη στο χωριό Πανόραμα Μεσσηνίας. 

52) Ελένη Μιχαλοπούλου. Πολίτης. Σκοτώθηκε από χίτες του Σταυρέα γιατί έδωσε στέγη στον αντάρτη Νίκο Μπούντο. Το κεφάλι της εξετέθη στο χωριό Σκάλα Μεσσηνίας. 

53) Νίκος Μπούντος. Εφεδροελασίτης της Κατοχής και μαχητής του ΔΣΕ από το 1947. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή με χίτες του Σταυρέα. στις 9/3/1949. Το κεφάλι του εξετέθη στο χωριό Σκάλα Μεσσηνίας. 

54) Παναγής Παπαχρονόπουλος.  Εφεδροελασίτης της Κατοχής και μαχητής του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε με δύο συντρόφους του στο χωριό Μπάλα το 1949. Τα σώματά τους μεταφέρθηκαν από χωροφύλακες στο χωριό Τσουκαλέικα όπου και εξετέθησαν. 

55) Δήμος Αλεβίζος. Απόφοιτος νομικής και μαχητής του ΕΛΑΣ. Πέρασε το 1947 στο ΔΣΕ ως ΠΕ. Σκοτώθηκε στις 6/4/1949 μαζί με τον Γιώργο Ατζακλή και ακόμα 6 στελέχη του ΔΣΕ. Τα κεφάλια και το σώμα του Ατζακλή μεταφέρθηκαν στη Σπάρτη. 

56) Νίκος Καράμπελας και Βλάσης Σαυρόπουλος. Σκοτώθηκαν ως μαχητές του ΔΣΕ το 1948 από τμήμα χωροφυλάκων και παρακρατικών. Ο χωροφύλακας Θανάσης Τσόπελας από τη Λογκάστρα Σπάρτης, έκοψε τα κεφάλια τους και τα εξέθεσε στην Πλατεία Κουρμαδά της Ανδρίτσαινας.

Στατιστικές

Κατανομή περιστατικών ανά νομό

Περιστατικά ανά έτος.

Φαίνεται σαφώς πως οι δύο νομοί με τα περισσότερα περιστατικά τέτοιου τύπου υπήρξαν ο νομός Αχαΐας και ο νομός Λακωνίας. Παράλληλα το έτος με τα περισσότερα περιστατικά διαπόμπευσης νεκρών υπήρξε το 1949, έτος διάλυσης του ΔΣΕ Πελοποννήσου. Τότε η επικράτηση των κυβερνητικών δυνάμεων και του παρακράτους ήταν σαφώς ευκολότερη, αφού είχαν πια να κυνηγήσουν έναν αποδυναμωμένο αντίπαλο. 

Ο χάρτης των γεγονότων

Το μέγεθος του κύκλου είναι αναλογικό του πλήθους τον περιστατικών ανά χωριό ή πόλη.

Mια σκοτεινή διήγηση του Εμφυλίου

Βρισκόμαστε το έτος 1948, στο χωριό Αλάμπεη Λακωνίας. Η Ελένη Θεοχαράκου βρισκόταν σπίτι της όταν στο σπίτι της ήρθε ο Λεωνίδας Κωνστανταράκος με μια ομάδα ανταρτών του ΔΣΕ. Η Ελένη γνωρίζοντας τον Κωνστανταράκο τον κάλεσε στο σπίτι της και του μαγείρεψε ένα πιάτο αυγά. Οι συμμορία του Παυλάκου που κρυβόταν έχοντας μάθει την έλευση των ανταρτών, πληροφορήθηκε αργότερα την κίνηση της Θεοχαράκου. Ο Παυλάκος τη συνέλαβε αμέσως και την υπέβαλε σε φρικτά βασανιστήρια. Συγχρόνως κάλεσε τον γιο της Άρη, ο οποίος ήταν μέλος κάποιας μικροσυμμορίας δεξιών και του ανακοίνωσε την πράξη της μάνας του. 

Στη συνέχεια του έδωσε ένα περίστροφο και του είπε να την σκοτώσει, επειδή αποτόλμησε να δώσει φαγητό σε αντάρτες και ειδικά στον "αρχισυμμορίτη Κωνστανταράκο". Ο Θεοχαράκος παρέλυσε μπροστά στον Παυλάκο και τις απαιτήσεις του. Εκείνος, βλέποντας τη διστακτικότητα του Θεοχαράκου τον απείλησε ότι αν δεν την σκοτώσει, θα εκτελέσει αυτός εκείνον, όπως και τις δύο αδελφές του. 

Λίγες μέρες αργότερα τον κάλεσε ξανά και τον έβγαλε μαζί με τη μάνα του σε έναν κήπο των Κροκεών. Έστησε τη μητέρα στα έξι βήματα απέναντι από το γιο και του έδωσε το περίστροφο. Η μητέρα ικέτευε τον γιο λέγοντάς του: "Μη παιδί μου! Είναι αδικία! Είναι αμαρτία Άρη μου!" Με προτεταμένο το πιστόλι ο Θεοχαράκος δίσταζε να πυροβολήσει. Κάποια στιγμή οι άντρες του Παυλάκου έπιασαν το χέρι του Θεοχαράκου. Ακούστηκε ένας πυροβολισμός και η Ελένη Θεοχαράκου έπεσε νεκρή. Ποιος είχε πατήσει τη σκανδάλη δεν έγινε ποτέ γνωστό. 

Ο Άρης Θεοχαράκος έπεσε μετά το περιστατικό σε βαθιά κατάθλιψη που τον βασάνιζε μέχρι που πέθανε. 

Πηγή: Γιάννης Λέφας, Χιλιάδες τέσσερις σταυροί στο μαρτυρικό Μωριά, Αλφειός, Αθήνα 2007, σελ 262.

H κατάληψη της Παραμυθιάς από το ΔΣΕ

Τα τμήματα του ΔΣΕ στις 20-21 Μαΐου 1948 διενέργησαν μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις στην περιοχή της Ηπείρου με στόχο την κατάληψη της Παραμυθιάς. 

Στις 19/5 - 20/5 τα τμήματα Ηπείρου του ΔΣΕ ανέτρεψαν εχθρικές φρουρές αποτελούμενες από τμήματα της Χωροφυλακής και ΜΑΥ. Ο ΔΣΕ πέρασε στον ποταμό Καλαμά και στο δημόσιο δρόμο Ιωαννίνων-Ηγουμενίτσας και ελισσόμενες βαθιά στην περιοχή της Παραμυθιάς συγκρούστηκαν με το 65ο Τάγμα Εθνοφρουράς στα υψώματα Βίγλα, Σκάλα, Ελευθεροχωρίου και Σκάλας Παραμυθιάς. Η ορμητική έφοδος του ΔΣΕ ανάγκασε τις δυνάμεις να υποχωρήσουν άτακτα, αφήνοντας ανοικτή τη δίοδο για την πόλη της Παραμυθιάς.

Άλλα τμήματα του ΣΕ Ηπείρου στις 19/5 χτύπησαν τμήματα του κυβερνητικού στρατού στο Γρίμποβο, τη Γέφυρα Τυρίας και στον Αη-Γιώργη Βρουσίνας πάνω στο δημόσιο δρόμο. Κι εδώ ο ΔΣΕ απώθησε τις εχθρικές δυνάμεις. Πάρθηκαν 10.000 σφαίρες, 1 κιβώτιο χειροβομβίδες, 7 όπλα, βλήματα όλμου και ιματισμός. Παράλληλα, ανακαλύφθηκε αποθήκη τροφίμων και καταλήφθηκαν τρόφιμα, κουβέρτες, αντίσκηνα και άλλα υλικά. 

Τον ΔΣΕ εμπόδιζε τώρα η φρουρά μέσα και γύρω από την πόλη για να μπορέσει να την καταλάβει. Οι κυβερνητικές δυνάμεις βρίσκονταν στο Κάστρο Παραμυθιάς, στο ύψωμα Καρακόλι, μέσα στην Παραμυθιά, καθώς και στο παρακείμενο ύψωμα της Αγίας Κυριακής. 

Διενεργώντας εφόδους και κυκλωτικές κινήσεις, ο ΔΣΕ κατέλαβε τα υψώματα και το κάστρο και εισήλθε ορμητικά στην πόλη. Το κτίριο της Χωροφυλακής προέβαλλε ακόμα αντίσταση, η οποία σύντομα κάμφθηκε με τους χωροφύλακες να παραδίδονται μαζικά. Ο ΔΣΕ είχε καταλάβει τη πόλη. 

Ταυτόχρονα, τμήματα του ΔΣΕ διέλυσαν τις κυβερνητικές δυνάμεις στο ύψωμα της Αγίας Κυριακής και κατέλαβαν τα χωριά Αγία Κυριακή, Πετούσι και Παρδάλα γύρω από την Παραμυθιά, δημιουργώντας μια μεγάλη ελεύθερη ζώνη δράσης.

Ο λαός της Παραμυθιάς σύντομα βγήκε στους δρόμους και υποδέχτηκε το ΔΣΕ με ενθουσιασμό. 140 νέοι και νέες εντάχθηκαν εθελοντικά στα τμήματα του ΔΣΕ, ενώ από το σχολείο της πόλης που λειτουργούσε σαν φυλακή απελευθερώθηκαν 35 γυναίκες και παιδιά, που η Χωροφυλακή κρατούσε ως ομήρους. 

Οι κυβερνητικές δυνάμεις είχαν τις εξής απώλειες: 15 νεκρούς, 19 τραυματίες, 26 αιχμαλώτους και 8 αγνοούμενους.

Ο ΔΣΕ κατέλαβε 3 όλμους των 60 χιλιοστών με πολλά βλήματα, 2 οπλοπολυβόλα μπρεν, 2 τόμσον, 25 τυφέκια, 35.000 σφαίρες, 50 χειροβομβίδες μιλς, 4 πιστόλια φωτοβολίδων, 4 τηλέφωνα, 2 ραδιόφωνα, 3 γραφομηχανές, 100 στρατιωτικές στολές, 150 ζεύγη άρβυλα, πλούσιο φαρμακευτικό υλικό και ιματισμό. 

Παράλληλα, ανατινάχθηκε η γέφυρα Παραμυθιάς-Μενίνας, για να αποκοπή η πρόσβαση της πόλης σε τμήματα του στρατού. 

Από τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Μαΐου, οι αεροπορία ξεκίνησε να βομβαρδίζει αφειδώς και χωρίς στόχευση ολόκληρη την πόλη, σκοτώνοντας 13 πολίτες. Παράλληλα, το 629 τάγμα του Εθνικού Στρατού και το 66ο Τάγμα Εθνοφρουράς, ξεκίνησαν να επιτίθενται στα βορειοδυτικά υψώματα της πόλης. Παρά τις υπέρτερές τους δυνάμεις, δεν είχαν υπολογίσει την εκτενή δουλειά του τμήματος σαμποτέρ του ΔΣΕ και κατά την έφοδό τους πέρασαν μέσα από ναρκοπέδιο. Ο ΔΣΕ εκμεταλλεύτηκε τη σύγχυσή τους και έκανε έφοδο με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική ανατροπή των κυβερνητικών.

Σε αυτή τη φάση, οι κυβερνητικέ δυνάμεις είχαν 13 νεκρούς, 15 τραυματίες, μεταξύ των οποίων και 2 αξιωματικούς. 

Σε όλες τις επιχειρήσεις, ο ΔΣΕ είχε 3 νεκρούς και 5 τραυματίες.

Ο ΔΣΕ κράτησε την Παραμυθά για 35 ώρες και το μεσημέρι της 22ας Μαΐου υποχώρησε στις βάσεις του. Κατά την επιστροφή, ο ΔΣΕ συγκρούστηκε με τμήμα Εθνοφυλακής κοντά στο Κεράσοβο, το οποίο και διέλυσε. Υπήρξαν 5 νεκροί εθνοφύλακες ενώ κάηκαν 4 αυτοκίνητα του στρατού.

Η αλήθεια πίσω από μια φωτογραφία και η προπαγάνδα από τα Lidl

Αφού προσπάθησαν να παραπληροφορήσουν με φωτογραφίες νοσοκομείων από άλλες χώρες και χοντροκομμένα ψέματα για την υποτιθέμενη αμύθητη περιουσία του Φιντέλ Κάστρο, ορισμένοι δημοσιογράφοι επιστρέφουν με μια από τις παλαιότερες ιστορίες που αναπαράγουν τα ακροδεξιά site σε όλο τον κόσμο.

Ο Γιάννης Λοβέρδος παρουσίασε φωτογραφία του Κάστρο δίπλα στον δικτάτορα Πινοσέτ και χαρακτήρισε «αφελείς ελληνάρες» όσους μίλησαν θετικά για τον Κουβανό ηγέτη.

Βέβαια, η φωτογραφία τραβήχτηκε δυο χρόνια πριν από το πραξικόπημα που οργάνωσε η CIA για την ανατροπή και τη δολοφονία του προέδρου Αλιέντε στη Χιλή.

Ο Πινοσέτ ήταν τότε Γενικός Διοικητής της Φρουράς του Σαντιάγκο. Ο Κάστρο λοιπόν, ο οποίος βρισκόταν στην πόλη ως επίσημος προσκεκλημένος της κυβέρνησης της Χιλής, ήταν αναγκασμένος να τηρήσει το πρωτόκολλο και να φωτογραφηθεί με τους επισήμους.

Ο Γιάννης Λοβέρδος παραλείπει να σημειώσει ότι δυο χρόνια αργότερα ο ίδιος ο Αλιέντε προήγαγε τον Πινοσέτ σε αρχηγό γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Χιλής, μη γνωρίζοντας φυσικά ότι ο στρατηγός είχε ήδη έτοιμο το σχέδιο της ανατροπής και της δολοφονίας του.

Αν κατηγορήσουμε λοιπόν τον Κάστρο θα πρέπει να κατηγορήσουμε και τον Αλιέντε ότι φωτογραφιζόταν με τον υποψήφιο δολοφόνο του και άρα ήταν και αυτός δικτάτορας. Επιχείρημα για δημοσιογράφους και προπαγανδιστές από τα Lidl, οι οποίοι θα έπρεπε να γνωρίζουν καλύτερα για το πώς λειτουργεί το πρωτόκολλο των υπουργείων Εξωτερικών.

Αυτό επίσης που κανένας από τους επικριτές του Κάστρο δεν θέλει να θυμάται είναι ότι ο Πινοσέτ, όταν πλέον έγινε δικτάτορας και εφάρμοσε πειραματικά τον νεοφιλελευθερισμό, έγινε και προσωπικός φίλος της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Όταν η σιδηρά κυρία τον καλούσε στο Λονδίνο, ο Πινοσέτ είχε ήδη διατάξει να δολοφονήσουν χιλιάδες αντιφρονούντες και να τους θάψουν στην έρημο Ατακάμα. Είχε βασανίσει χιλιάδες άλλους πολίτες ενώ είχε διατάξει ακόμη και να σπάσουν τα δάχτυλα του Βίκτορ Χάρα πριν τον εκτελέσουν στο στάδιο του Σαντιάγκο.

Αυτό το ανθρωπόμορφο κτήνος υμνούν σήμερα οι εχθροί του Φιντέλ Κάστρο γιατί τους έφερε το οικονομικό δόγμα που υπηρετούν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

Άρης Χατζηστεφάνου

Σαν σήμερα: Το πογκρόμ ενάντια στους ανάπηρους Αλβανομάχους

Συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη νύχτα της 30ής Νοέμβρη του 1943, όταν τα τάγματα ασφαλείας, με τις πλάτες των Ναζί κατακτητών, ξεχύθηκαν στα νοσοκομεία της Αθήνας, με ένα άγνωστο μέχρι τότε πογκρόμ ενάντια στους 15.000 ανάπηρους του Ελληνοϊταλικού πολέμου.

Τους άρπαξαν, τους φόρτωσαν άρον άρον σε αυτοκίνητα και τους παρέδωσαν στους Γερμανούς, στις φυλακές Χαϊδαρίου και Χατζηκώστα. Ορισμένοι εκτελέστηκαν πάνω στα κρεβάτια του νοσοκομείου ή στα σπίτια τους.

Είναι γνωστό το μίσος που έτρεφαν οι ναζί για τους ανάπηρους και τους ψυχικά ασθενείς.

Είναι ίσως επίσης γνωστό ότι περίπου 250.000 άτομα με αναπηρία και ψυχασθένειες εξοντώθηκαν από τους ναζί και γύρω στα 400.000 άτομα στειρώθηκαν υποχρεωτικά παρά τη θέλησή τους, επειδή έπασχαν από ψυχικές ασθένειες ή αναπηρίες που πιστεύονταν ότι ήταν κληρονομικές. 

Όλα αυτά στα πλαίσια της ευγονικής και στην θεωρία ότι τα άτομα αυτά αποτελούν κόστος για το κράτος. 

Το υπόβαθρο βέβαια της σφαγής των αναπήρων του αλβανικού σχετίζεται και με την αθρόα ένταξή τους στο ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ. Πιθανότατα στην επιχείρηση αυτή λειτούργησαν και τα αντεκδικητικά αντανακλαστικά των Γερμανών φασιστών, που έφεραν βαρέως τη γενναία αντίσταση του ελληνικού λαού στην Κρήτη, στο Ρούπελ και αλλού. 

Το παραπάνω περιστατικό αποδεικνύει το "σεβασμό" που οι νεοφασίστες ισχυρίζονται ότι οι Γερμανοί έτρεφαν για τους Αλβανομάχους. 

Το 1943 τα νοσοκομεία της Αθήνας περιέθαλπαν γύρω στους 15.000 ανάπηρους πολέμου από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.

Τα σοβαρά τραύματά τους απαιτούσαν μακροχρόνια νοσοκομειακή περίθαλψη με αποτέλεσμα τα νοσοκομεία να μετατραπούν σχεδόν σε κύρια κατοικία.

Οι ανάπηροι Αλβανομάχοι, ήδη από το 1942 αρχίζουν να οργανώνουν την ζωή τους μέσα στα νοσοκομεία συστήνοντας επιτροπές που διεκδικούσαν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Η ένταξη των επιτροπών αυτών στο ΕΑΜ έγινε σχεδόν από την ίδρυσή του. Αργότερα, και με τη συνδρομή του ΕΑΜ οι επιτροπές αναπήρων ανέλαβαν τη διαχείριση των τροφίμων και των φαρμάκων παραγκωνίζοντας τους διορισμένους μαυραγορίτες από αυτό το πόστο.

Οι ανάπηροι δεν περιόρισαν τους αγώνες τους μόνο στη βελτίωση της δικής τους διαβίωσης. Από το 1941 συμμετείχαν σε πολλές συγκεντρώσεις και πορείες, στο πλευρό του ΕΑΜ και της Εθνικής Αλληλεγγύης, οι οποίες συχνά καταστέλλονταν με πυροβολισμούς και γκλομπ. Πολλοί από αυτούς στάλθηκαν σε στρατόπεδα και φυλακές που διατηρούσαν τα στρατεύματα κατοχής στην Ελλάδα, κάποιοι στάλθηκαν στο Νταχάου, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που σκοτώθηκαν.

Με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας, πολλοί Ιταλοί φαντάροι και αντιφασίστες ζητούν καταφύγιο στα νοσοκομεία. Οι ανάπηροι και οι επιτροπές τους συγκεντρώνουν πολλά από τα όπλα των Ιταλών που βρίσκονται στα νοσοκομεία και τα διοχετεύουν στον ΕΛΑΣ. 

Είναι αυτή την περίοδο που οργανώνεται και το πογκρόμ εναντίων τους από τις κατοχικές αρχές και τα Τάγματα Ασφαλείας. Ο άνθρωπος που σχεδίασε το πογκρόμ στα νοσοκομεία και το άγριο χτύπημα των αναπήρων, δεν ήταν άλλος από τον "σκιώδη" άνθρωπο της κυβέρνησης Ράλλη, Στυλιανό Γονατά. Ο Γονατάς, μάλιστα, είχε κυνικά δηλώσει σε μια επιτροπή αναπήρων: «Θα σας εξοντώσουμε όλους, γιατί είσαστε ΕΑΜίτες». Κι ο Ράλλης, από τη δική του μεριά τους αποκαλούσε "κηφήνες και αναρχικούς".

Στις 30 Νοέμβρη του 1943 στις 3 τη νύχτα, Γερμανοί και γερμανοντυμένοι έκαναν την επίθεσή τους ενάντια στα 19 νοσοκομεία που οι ανάπηροι τα είχαν μετατρέψει σε κάστρα της Εθνικής Αντίστασης. Στην επιχείρηση υπολογίζεται ότι κινητοποιήθηκαν πάνω από 1.000 άτομα της αθηναϊκής γερμανικής φρουράς και των Ταγμάτων Ασφαλείας. 

Έσπαζαν τις πόρτες των νοσοκομείων, έσερναν τους ανάπηρους με κομμένα μέλη στο χώμα μέχρι που μάτωναν. Δεν άφηναν τους νοσοκόμους να τους βοηθήσουν και πολλοί εξ αυτών εκτελέστηκαν επί τόπου όταν προσπάθησαν να συγκρατήσουν τους εισβολείς. Ο χειρούργος Μανδράκης, στο νοσοκομείο "Σωτηρία" εκτελέστηκε καθώς διενεργούσε επέμβαση, όταν βγήκε από το χειρουργείο για να διαμαρτυρηθεί για το όργιο που συνέβαινε. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι οι Ταγματασφαλίτες άρπαζαν από τα χέρια τους ή από τα χέρια των αναπήρων τα τεχνητά μέλη και τα έσπαζαν για να μην τα χρησιμοποιήσουν και τους χτύπαγαν με αυτά στο κεφάλι. Μεγαλύτερη αγριότητα και μίσος έδειχναν στα μέλη των νοσοκομειακών επιτροπών, τα οποία υποδείκνυαν οι πράκτορές τους μέσα σε κάθε νοσοκομείο. 

Τα καμιόνια, αφού γέμιζαν με ανάπηρους, χωρίς τα ξύλινα μέλη τους, χωρίς τα γυάλινα μάτια τους, έφευγαν με μεγάλη ταχύτητα και άδειαζαν τα «φορτία» τους στα στρατόπεδα Χατζηκώστα και Χαϊδαρίου.

Τη νύχτα εκείνη μόνο, έγιναν 283 εκτελέσεις αναπήρων και νοσηλευτικού προσωπικού. 

Πολιτιστική εταιρεία "Φωτογραφίζοντας"- Ένας θησαυρός βιβλίων και αρχειακού υλικού

Η πολιτιστική εταιρεία "Φωτογραφίζοντας" έχει ως κύρια αποστολή της την καταγραφή και ανάδειξη των απανταχού λησμονημένων φωτογράφων της περιόδου 1943-1974, την αναλυτική καταγραφή των φωτογράφων και των τυπογράφων της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου καθώς και των αντιστοίχων παράνομων στις φυλακές και τους τόπους εξοριών, την καταγραφή ντοκουμέντων της ιταλο-ελληνικής κοινότητας στην Ελλάδα και Ιταλία αντίστοιχα, και ειδικότερα των φωτογράφων και των τυπογράφων, την καταγραφή των φωτογραφικών και των τυπογραφικών εντύπων που κυκλοφόρησαν στη Ελλάδα, την ανατύπωση παλαιών εντύπων πάνω στην φωτογραφία και την τυπογραφία σαν συλλεκτικές εκδόσεις, τη μελέτη και αξιοποίηση του έργου των φωτογράφων της πειραματικής φωτογραφικής απεικόνισης - δημιουργίας, την αξιοποίηση των δικών της φωτογραφικών και άλλων αρχείων και τέλος την παραγωγή και επιμέλεια φωτογραφικών λευκωμάτων και μελετών πάνω στο έργο λησμονημένων φωτογράφων καθώς και ιστορικών φωτογραφικών μελετών πάνω στις κοινωνικοπολιτικές περιόδους της Ελλάδας, 1943-1974 αλλά και ευρύτερα.

Πρόκειται για μια αξιόλογη προσπάθεια που στοχεύει στην ανάδειξη της ιστορικής διάστασης της φωτογραφίας και ως σήμερα έχει προσφέρει αξιολόγοτατες εκδόσεις βιβλίων σχετικά με τα Δεκεμβριανά και την Εθνική Αντίσταση. 

Κάθε ερευνητής και ιστορικός μπορεί να αντλήσει πλούσιο υλικό από το αρχείο και τα βιβλία της, ενώ και σε προσωπικό επίπεδο, οι δουλειά της εταιρείας προσφέρει ευρεία και πολυδιάστατη ιστορική ενημέρωση.

Παράλληλα, η εταιρεία δραστηριοποιείται σε ημερίδες, εκδηλώσεις και συνέδρια, με πιο πρόσφατη και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, την εκδήλωση για τους εκτελεσθέντες Ιταλούς αντιφασίστες στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. 

Ο ιστότοπος της εταιρείας βρίσκεται εδώ

Ομιλία του Φιντέλ Κάστρο στον ΟΗΕ (1979)

Μέρος της θρυλικής ομιλίας του Φιντέλ Κάστρο στα Ηνωμένα Έθνη το 1979:

(αγγλικοί υπότιτλοι)

Δείτε εδώ

Έφυγε από τη ζωή ο ιστορικός ηγέτης της Κούβας Φιντέλ Κάστρο

Το θάνατο του ιστορικού ηγέτη της κουβανικής επανάστασης, Φιντέλ Κάστρο, σε ηλικία 90 χρονών, ανακοίνωσε τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας ο αδερφός του και πρόεδρος της Κούβας, Ραούλ Κάστρο, σε διάγγελμά του το οποίο μετέδωσε απευθείας η δημόσια τηλεόραση της Κούβας.

Όπως μεταδίδει η «Γκράνμα», με επιθυμία του ίδιου η σορός του θα αποτεφρωθεί. Από το Κρατικό Συμβούλιο της χώρας ανακοινώθηκε εθνικό πένθος 9 ημερών που θα διαρκέσει ως τις 4 Δεκέμβρη στις 12 το μεσημέρι, ενώ θα ανασταλούν όλες οι δημόσιες δραστηριότητες και θεάματα, οι σημαίες στα δημόσια κτίρια θα κυματίζουν μεσίστιες και τα ΜΜΕ θα έχουν ενημερωτικό πρόγραμμα και εκπομπές ιστορικού χαρακτήρα. 

Επίσης ανακοινώθηκε ότι από τις 28 ως τις 29 Νοέμβρη θα γίνει απόδοση τιμών στο Φιντέλ Κάστρο, στην πρωτεύουσα Αβάνα όπου στις 29 Νοέμβρη θα γίνει συλλαλητήριο στην Πλατεία της Επανάστασης. Αντίστοιχες εκδηλώσεις θα γίνουν σε όλες τις πόλεις της χώρας, ενώ στις 30 Νοέμβρη θα ξεκινήσει μηχανοκίνητη πορεία από την Αβάνα προς το Σαντιάγο ντε Κούμπα (σε ανάμνηση του «Καραβανιού της Ελευθερίας” του Γενάρη του 1959), στις 3 Δεκέμβρη θα γίνει συγκέντρωση στην πλατεία του Σαντιάγο και στις 4 Δεκέμβρη θα γίνει η επίσημη κηδεία.

Ο Φιντέλ Κάστρο είχε γεννηθεί στο Μπιράν της Κούβας στις 13 Αυγούστου 1926 και είχε σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας. Από φοιτητής συμμετείχε στο επαναστατικό κίνημα ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα στην Κούβα που είχε την ανοιχτή στήριξη και των ΗΠΑ. 

Στις 26 Ιούλη του 1953, επικεφαλής ομάδας επαναστατών επιτέθηκε στους στρατώνες της Μονκάδα, με σκοπό να ξεσηκώσει το λαό του νησιού ενάντια στη δικτατορία. Η απόπειρα αποτυγχάνει και ο ίδιος μαζί με συντρόφους του συλλαμβάνεται, όμως η 26η του Ιούλη σηματοδοτεί την απαρχή της μεγάλης λαϊκής εξέγερσης κατά του δικτατορικού καθεστώτος του Φουλχένσιο Μπατίστα. 

Μπροστά στους κατηγόρους του, στις 6 Οκτώβρη του 1953, στο δικαστήριο του Σαντιάγκο της Κούβας, ο Φιντέλ Κάστρο λέει: «Όσο για μένα, ξέρω πως η φυλακή θα 'ναι σκληρή όσο δεν ήτανε ποτέ για κανένα, πως θα βρω μπροστά μου απειλές, παγίδες και άτιμες βιαιότητες. Μα δεν τις φοβούμαι, όπως δεν τρέμω τη μανία του άθλιου τυράννου που πήρε τη ζωή εβδομήντα αδελφών μου. Καταδικάστε με, δεν πειράζει, η Ιστορία θα με δικαιώσει».

Το δικαστήριο τον καταδίκασε σε 15 χρόνια φυλάκιση στο σωφρονιστήριο του Λος Πίνος που σήμερα ονομάζεται Ίσλα δε Χουβεντούδα.

Το 1955, στις 15 του Μάη, ο Κάστρο αποφυλακίστηκε και στις αρχές Ιούλη αναχώρησε για το Μεξικό, όπου οργάνωσε και εκπαίδευσε στρατιωτικά μια ομάδα επαναστατών, από τις τάξεις της οποίας βγήκαν όλοι οι μεγάλοι ηγέτες της κουβανέζικης επανάστασης, όπως ο Καμίλο Σιενφουέγος, ο Χουάν Αλμέιδα και φυσικά o Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. 

Οι επαναστάτες ξεκίνησαν το αντάρτικο στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα και ο επαναστατικός στρατός που συγκροτήθηκε «ακούμπησε» στη συστηματική πολιτικοστρατιωτική προετοιμασία που είχε ξεκινήσει το κίνημα της 26ης Ιούλη με επικεφαλής τον Φ. Παις, το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα Κούβας όπως είχε ονομαστεί το ΚΚ Κούβας και το Επαναστατικό Διευθυντήριο που απαρτιζόταν από επαναστάτες φοιτητές. Βασίστηκε στη δράση των οργανωμένων δυνάμεων στις πόλεις, στην παράνομη δουλειά που ανέπτυσσαν οι κομμουνιστές στους χώρους δουλειάς, στην αγροτιά και τη νεολαία. Αυτή η προετοιμασία της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχή έκβαση της επαναστατικής πάλης. Αυτές ήταν και οι κύριες δυνάμεις που προχώρησαν στην ενοποίηση τους στις Ενωμένες Επαναστατικές Δυνάμεις που οδήγησαν στην επανασύσταση του ΚΚ Κούβας το 1965. 

Την 1η Γενάρη του 1959 ο λαϊκός αντάρτικος στρατός της Κούβας μπαίνει θριαμβευτικά στην Αβάνα, μετά από ένα μακρόχρονο αγώνα του λαού της Κούβας ενάντια στη δικτατορία του Φλουχένσιο Μπατίστα που στήριζε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός. Η κουβανική επανάσταση απέδειξε ότι ο ιμπεριαλισμός δεν είναι ανίκητος και βρήκε αμέσως την αμέριστη στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης και των τότε σοσιαλιστικών χωρών.

Δυο χρόνια και 4 μήνες μετά την Επανάσταση, ο κουβανικός λαός, με την καθοδήγηση της ηγεσίας του και του ίδιου του Κάστρο, αναχαιτίζει στον Κόλπο των Χοίρων στην παραλία Χιρόν, την εισβολή και απόβαση 1.400 μισθοφόρων που έστειλε η αμερικανική κυβέρνηση.

Στη μεγάλη διαδήλωση της 16ης του Απρίλη του 1961, στις κηδείες των σκοτωμένων από τις αεροπορικές επιδρομές (λίγο πριν την απόβαση των μισθοφόρων της CIA), ο Φιντέλ Κάστρο, ανακηρύσσει για πρώτη φορά το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Επανάστασης. Για δεκαετίες, ο Φιντέλ Κάστρο, από τη θέση του προέδρου της Κούβας και ως επικεφαλής του ΚΚ Κούβας καθοδήγησε την πάλη του λαού της χώρας για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, στις δύσκολες συνθήκες της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας και περικύκλωσης και ιδιαίτερα μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές στη Σοβιετική Ένωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες στο 1989-1991.

H μεγάλη μάχη Κορωπιού (8-9/10/1944)

Προπαρασκευή

Στις αρχές του Οκτώβρη του 1944, στον ΕΛΑΣ Αθήνας έφθασαν πληροφορίες ότι οι Ταγματασφαλίτες συγκεντρώνονταν στην περιοχή Πόρτο-Ράφτη. Εκεί θα ξεφορτώνονταν μεγάλες ποσότητες όπλων από τους Γερμανούς. Με τα όπλα αυτά ο στρατιωτικός διοικητής Αττικής, ο δοσίλογος Στρατηγός Σπηλιόπουλος θα εξόπλιζε τα Τάγματα Ασφαλείας και άλλες δοσιλογικές οργανώσεις. 

Η Ι Ταξιαρχία του ΕΛΑΣ Αθήνας με την υπ' αριθμό 56 διαταγή προβαίνει σε προκαταρκτικές ενέργειες προπαρασκευής μιας επιχείρησης ενάντια στα Τάγματα Ασφαλείας. Σκοπός τους ήταν η διάλυση των Ταγμάτων και η παραλαβή, αν ήταν δυνατόν των όπλων από τον ΕΛΑΣ, ή τουλάχιστον η αποτροπή παραλαβής τους από τους δοσιλόγους.

Στη διαταγή 56 καθορίζονται δυνάμεις από τα Ι και ΙΙ Τάγματα Νέας Σμύρνης και Καλλιθέας που θα λάμβαναν μέρος. Ορίζεται δρομολόγιο και τόπος συνάντησης με το τμήμα ενός λόχου (2ος λόχος του Ι/34 Τάγματος). Την κύρια δύναμη αποτελεί το τάγμα της Νέας Σμύρνης, ενώ το ΙΙ τάγμα της Καλλιθέας, ορίζεται να στείλει μια μικρή μόνο δύναμη για βοήθεια. Η διαταγή 56 καθορίζει επίσης και τα στελέχη που θα έμεναν στη φύλαξη της περιοχής τους.

Στις 8/10 το σχέδιο ξεκινά να εκτελείται με μερικές αναγκαίες προσαρμογές.

Πρωταρχικά στέλνεται μια μεικτή δύναμη διμοιρίας από άνδρες των 4,5,6 και 7 λόχων. Η ενισχυμένη αυτή διμοιρία, με επικεφαλής τον Δ. Γιασεμή επιλοχία του 4ου λόχου, προωθείται ταχύτατα και το πρωί στις 8 Οκτώβρη έχει φτάσει στη Βούλα. Εκεί ήταν ο προορισμός της. Με την ενισχυμένη αυτή διμοιρία πήγε και ο καπετάνιος του τάγματος Δημήτρης Σαλονικόπουλος "Μίτιας". 

Ένα δεύτερο τμήμα ανάλογης δύναμης ξεκινά από το φρουραρχείο Ταταύλων. Μαζί του είναι και ο β' καπετάνιος του τάγματος Χρήστος Δεληγιώργης "Κίτσος" και ο γ' καπετάνιος Μιχάλης Παναγιωτίδης. Προχωρούσαν προς το Μπραχάμι-Ηλιούπολη. Στο δρόμο ξεκίνησε μια άκαιρη μάλλον συζήτηση για το ποιος θα ήταν ο πραγματικός επικεφαλής της όλης επιχείρησης. Δεδομένου ότι η διαταγή ανάφερε μόνο τον β' καπετάνιο και τον γ' καπετάνιο του τάγματος. και συνεπώς η παρουσία του Μίτια θα μπέρδευε τα πράγματα. Αυτά το υποστήριζε ο Κίτσος. Ο Μιχάλης Παναγιωτίδης και οι άλλοι συνιστούσαν υπομονή μέχρι να φτάσουν στη Βούλα. Δεν θα έφταναν όμως ποτέ εκεί. 

Μόλις πέρασαν το αεροδρόμιο του Χασανίου, εμφανίστηκε ένα γνωστό τους στέλεχος, ο ταγματάρχης Αθηνέλης, ο οποίος τους ανήγγειλε ότι η όλη επιχείρηση ματαιώθηκε και η νέα εντολή ζητούσε την επιστροφή τους στις θέσεις τους. Επιστρέφοντας συνάντησαν και τις διμοιρίες της Καλλιθέας που είχαν φθάσει στα Ταταύλα. 

Η μόνη λοιπόν δύναμη που έφθασε στη Βούλα ήταν η μικτή διμοιρία με τον Γιασεμή και τον Μίτια. Στο μεταξύ μια διμοιρία του ΕΛΑΣ Γλυφάδας-Βούλας επίσης ενισχυμένη, είχε προ πολλού αναχωρήσει. Ο καπετάνιος του λόχου Στέλιος Κασιμάτης τους ενημέρωσε ότι θα είχαν ήδη φτάσει στον προορισμό τους, τη θέση Ραψάνα που όριζε η διαταγή. Ο Μίτιας με τους υπόλοιπους, μη γνωρίζοντας ότι η επιχείρηση αναβλήθηκε, απορούσαν που δεν έφτανε κανείς από τις δυνάμεις που προβλέπονταν στο σχέδιο. Αποφάσισαν λοιπόν να μείνουν εκεί μέχρι την άλλη μέρα το πρωί, περιμένοντας κάποιον σύνδεσμο να τους ενημερώσει. 

Η μάχη 

Η διμοιρία της Γλυφάδας-Βούλας έφτασε έγκαιρα στην τοποθεσία Ράψανα, στο σημείο συνάντησης. Ξημέρωνε Κυριακή, αλλά ο λόχος δεν φαίνονταν πουθενά. Τους περίμενε όμως ένας σύνδεσμος, ο Γιάννης Τσάμης. Τους ενημέρωσε ότι οι Γερμανοί είχαν φύγει από το Κορωπί και ότι η πόλη ήταν ελεύθερη. Με το σύνδεσμό οδηγό, οι αντάρτες φθάνουν στο Κορωπί. Η πόλη, πράγματι ελεύθερη, γιορτάζει την απελευθέρωσή της. Όλες οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ μαζεύονται λίγο έξω από την πόλη και αποφασίζεται, να μπουν σε παρέλαση στην πόλη και να συμμετέχουν στους εορτασμούς. 

Η απόφαση αυτή πάρθηκε και με τη λογική ότι στο Κορωπί υπήρχαν γνωστοί συνεργάτες των Γερμανών και χωροφύλακες και η παρουσία του ΕΛΑΣ έπρεπε να γίνει γνωστή και για λόγους ισχύος. 

Έτσι, η τοπική ΕΠΟΝ ειδοποιεί τους κατοίκους και ο λόχος του ΕΛΑΣ ξεκινά την παρέλαση. Ο κόσμος τους υποδέχεται με λουλούδια και τραγούδια. Την παρέλαση κλείνει το τμήμα της Βούλας. 

Όμως με το τέλος της παρέλασης οι σκοποί ειδοποιούν ότι πλησιάζουν οι Γερμανοί. 

Σε λίγα λεπτά οι ΕΛΑΣίτες έχουν ξαναετοιμαστεί για μάχη.

Οι Γερμανοί έρχονται με αυτοκίνητα. Αριθμούν 25-30 άνδρες. Στην είσοδο της πόλης δέχονται την πρώτη ριπή και εγκαταλείπουν τα αυτοκίνητα. Καλούν σε βοήθεια και δεν αργεί να καταφθάσει μια μεγάλη δύναμη Γερμανών και Ταγματασφαλιτών από το Πόρτο-Ράφτη. Ο ΕΛΑΣ κινδυνεύοντας να περικυκλωθεί μέσα στην πόλη, ειδοποιεί τους κατοίκους να φύγουν και υποχωρεί στα υψώματα προς τη Βάρη. Από εκεί στέλνουν σύνδεσμο της Βούλα ζητώντας ενισχύσεις. 

Γερμανοί και Ταγματασφαλίτες μπαίνουν στην πόλη και ξεκινούν τις καταστροφές και τις εκτελέσεις. Σκοτώνουν γυναικόπαιδα που δεν έχουν φύγει από την πόλη και καίνε τα περισσότερα σπίτια της. 

Ο σύνδεσμος του ΕΛΑΣ φθάνει στις 11 το βράδυ. Ο Μίτιας αποφασίζει αμέσως να φύγει προς το Κορωπί η διμοιρία Νέας Σμύρνης- Φαλήρου. Να ενισχύσει τις θέσεις στη Βάρη σε περίπτωση νυχτερινής επίθεσης των Γερμανών. Ο Μίτιας δίνει εντολή και στον τοπικό ΕΛΑΣ της Βάρης να ετοιμαστεί για μάχη. Το πρωί, οι ενισχύσεις θα άφηναν τις θέσεις τους και θα περνούσαν σε επίθεση ενάντια στους Γερμανούς και τους Ταγματασφαλίτες στο Κορωπί. Οι δυνάμεις ήταν έτοιμες στις 4 το πρωί. Η διμοιρία ήταν καλά οπλισμένη και είχε επικεφαλής της τον Στέλιο Κασιμάτη. 

Στις 5 και 30 το πρωί της Δευτέρας οι ενισχύσεις του ΕΛΑΣ φθάνουν στο Κορωπί και περνούν σε επίθεση. Τη μάχη τώρα διευθύνει ο Μίτιας. Οι Γερμανοί φαίνεται πως δεν έχουν άλλες δυνάμεις να στείλουν. Δεν φθάνουν νέες ενισχύσεις. Ο Μίτιας καλεί τους υπευθύνους επικεφαλής των τμημάτων σε μια ολιγόλεπτη σύσκεψη. Αποφασίζεται να μη βιαστούν και μπλεχτούν σε μετωπική επίθεση. Εφαρμόζουν τακτική αναμονής, με μικρής κλίμακας επιθέσεις και συνεχείς κυκλώσεις μικρών τμημάτων των Γερμανών και των Ταγματασφαλιτών. 

Από τη δική τους μεριά, οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους βιάζονται να δώσουν μια και μεγάλη μάχη, την οποία θα κέρδιζαν λόγω της υπεροχής του οπλισμού τους. Επικρατεί εκνευρισμός και στα δύο στρατόπεδα. Τα γερμανικά μηχανοκίνητα είναι άχρηστα καθώς δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενάντια στους αντάρτες στα υψώματα. Έτσι σιγά-σιγά καταστρέφονται από τις ριπές και τις εκρήξεις. Οι ΕΛΑΣίτες γνωρίζουν καλά τα υψώματα και χρησιμοποιώντας απυρόβλητα μονοπάτια. Ενώ τα κύρια τμήματα του ΕΛΑΣ συνεχίζουν τη μάχη θέσεων, μικρές ομάδες ανταρτών προχωρούν στα μονοπάτια και βγαίνουν στα νώτα των Γερμανών. Οι Γερμανοί υποχωρούν αλλά νέα τμήματα εμφανίζονται από κάθε μονοπάτι πίσω τους. 

Γερμανοί και Ταγματασφαλίτες ελαττώνονται δραματικά όσο περνά η ώρα. Άλλοι σκοτώνονται, άλλοι τραυματίζονται. Η μάχη συνεχίζεται μέχρι τη μιάμιση το μεσημέρι. Τελικά, οι Γερμανοί επιχειρούν να φθάσουν στα αυτοκίνητά τους. Ορισμένοι τα καταφέρνουν και υποχωρούν με ταχύτητα προς την Αθήνα. Είναι η πρώτη φορά που στην άτακτη φυγή τους, οι Γερμανοί θα αφήσουν τους νεκρούς τους στο πεδίο της μάχης. 

Ο ΕΛΑΣ μπαίνει νικητής στο απελευθερωμένο, αλλά ματωμένο Κορωπί. 

Στατιστικά της μάχης

Η μάχη κράτησε συνολικά 8 ώρες. Τρεις ώρες την Κυριακή και πέντε τη Δευτέρα. Την πρώτη ημέρα σκοτώνονται 19 Γερμανοί, ενώ ο ΕΛΑΣ δεν έχει απώλειες. Τη Δευτέρα, θα υπάρξουν 27 νεκροί Γερμανοί και Ταγματασφαλίτες. Ο ΕΛΑΣ θα χάσει δύο μαχητές του. 

Το Κορωπί θα έχει 10 νεκρούς άνδρες, γυναίκες και παιδιά, από την είσοδο των Γερμανών και των Ταγματασφαλιτών. Από αυτούς τους νεκρούς 4 είναι ανήλικα παιδιά. Επίσης, κάηκαν 70 σπίτια. 

Ο ΕΛΑΣ κατέλαβε 1 οπλοπολυβόλο, 1 κούτα φυσίγγια, αραβίδες και άλλα λάφυρα. 

Ντοκουμέντα

Πρόχειρο σημείωμα απολογισμού της μάχης

Δελτίο δράσης της μάχης

Πηγή: Απόσπασμα του βιβλίου "Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας - Νέα Σμύρνη- Φάληρο" του Γιάννη Κυριακίδη, όπως ανατυπώθηκε από την εταιρεία "Φωτογραφίζοντας" και το Μανώλη Κασιμάτη, Αθήνα 2015. Το βιβλίο διατίθεται δωρεάν από την εταιρεία "Φωτογραφίζοντας".

Κτερίσματα Στέλιου Κασιμάτη

Ο άγνωστος φωτογράφος Στέλιος Κασιμάτης

Γεννήθηκε το 1920 στον Πειραιά. Ασχολήθηκε με τον αθλητισμό, υπήρξε τερματοφύλακας ποδοσφαίρου και πόλο, στον Εθνικό Πειραιώς. Σπούδασε στη Σχολή Μηχανικών του Πειραϊκού Συνδέσμου. Ένα-δυο χρόνια πριν από τον πόλεμο, έχοντας αποφοιτήσει, προσλαμβάνεται στο Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνο στο Χασάνι (Π. Φάληρο)., όπου και έγινε εργοδηγός και εργάστηκε καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου. 

Κατά την Κατοχή φεύγει από το ΚΕΑ αρνούμενος να συνεργαστεί με τους κατακτητές και έγινε τεχνικός στο Ασκληπιείο Βούλας. Εκεί θα οργανωθεί στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ της Βούλας και θα εξελιχθεί σε καπετάνιο - διοικητή του λόχου. Πήρε μέρος σε μάχες και σαμποτάζ ενάντια στους κατακτητές. 

Συνελήφθη κατόπιν προδοσίας στη Βούλα το 1946.

Στην μετέπειτα πορεία του στις εξορίες του "γράφεται" ουσιαστικά η μαρτυρική φωτογραφική του διαδρομή. 

Αρχικά στην Ικαρία, όπου κρατήθηκαν χιλιάδες κομμουνιστές και αγωνιστές του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Στην Ικαρία συστήνει φωτογραφική ομάδα μαζί με άλλους συνεξορίστους του. Φωτογραφίζει και τυπώνει με τη βοήθεια και άλλων συντρόφων του. Σε συνθήκες σκληρές, αλλά και γεμάτες ηρωισμό και αλληλοβοήθεια. Παραγγέλνει φιλμ, φωτογραφικό χαρτί και χημικά για την εμφάνιση των φωτογραφιών από την Αθήνα, με μυστικό τρόπο. Χρησιμοποιεί τη φωτογραφική του μηχανή ως μεγεθυντή και τυπώνει με το φως του ήλιου. Η βαλίτσα του με τον διπλό πάτο του χρησιμεύει για αποθηκευτικός χώρος των υλικών του, κι όλα αυτά κάτω από τη μύτη της Χωροφυλακής. Αν η δράση του ανακαλύπτονταν από τους δεσμοφύλακές του, κάλλιστα θα μπορούσε να κατηγορηθεί για κατασκοπεία και να εκτελεστεί. Άλλωστε το αστικό κράτος της εποχής δεν χρειαζόταν δικαιολογίες και αποδείξεις, όπως έδειξε και η ιστορία χιλιάδων άλλων εξορίστων και κρατουμένων.

Το 1949, ακολουθεί η μεταγωγή του Στέλιου Κασιμάτη στη Μακρόνησο. Η φωτογραφική μηχανή τον ακολουθεί στο ταξίδι του.

Στη Μακρόνησο, στο στρατόπεδο ιδιωτών ΕΣΑΙ, ο Στέλιος Κασιμάτης θα βιώσει την επίγεια κόλαση, Φρικτά βασανιστήρια, απάνθρωπες συνθήκες ζωής και αφόρητη ψυχολογική πίεση. Το 1950, ο Κασιμάτης μεταφέρεται στο Δαφνί και ακολούθως απολύεται. Η διάγνωση στο απολυτήριό του γράφει: "Ψυχοπαθολογική συνδρομή εξ αντιδράσεως χαρακτηριζομένη από αρνητισμό, μελαγχολία και στοιχείων φόβου (σχιζοφρενικομόρφου χροιάς)".

Προφανώς, όπως και τόσοι άλλοι εξόριστοι, ο Στέλιος Κασιμάτης υπέστη ψυχικό κλονισμό από τα μαρτύρια της Μακρονήσου.

Στην Αθήνα τον ακολουθεί ο φάκελος φρονημάτων. Δουλειά πουθενά. Ποιος άλλωστε να  προσλάβει έναν κομμουνιστή εκείνη την εποχή.

Ανοίγει ένα φωτογραφείο στην οδό Εμ. Μπενάκη. Σιγά-σιγά η δουλειά στεριώνει. Φωτογραφικές αποστολές σε Αθήνα και Πειραιά, δουλειά για την "Αυγή", σε συγκεντρώσεις, σε νοσοκομεία, στις φτωχογειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά. Και τότε όμως το κράτος χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να ελέγξει την ενημέρωση. Πιέσεις, απειλές, απαγορεύσεις, ξυλοδαρμοί, φυλακίσεις και άλλα, όλα γίνονται μέσα ελέγχου των δημοσιογράφων και των φωτογράφων.

Παρά τις τόσες δυσκολίες, ο Κασιμάτης συνεχίζει να κάνει τη δουλειά του κατά τη δική του συνείδηση. Ειδικεύεται σε φωτογραφίσεις παιδιών, πρακτική που απαιτεί μεγάλη δεξιοτεχνία. Φωτογραφίζει τη Μελίνα Μερκούρη, τυπώνει για την Ελένη Βλάχου, τον Κίτσο Τεγόπουλο, τους αδελφούς Αλικιώτη, το Νίκο Δαμιανό. Η κούραση και οι πιέσεις δεν του επιτρέπουν να αξιοποιήσει το ταλέντο του, ούτε να κάνει τη δουλειά του όπως επιθυμεί.

Ο Στέλιος Κασιμάτης έφυγε από τη ζωή το 1992, έχοντας αποκτήσει δύο παιδιά. Συνέχισε σε όλη τη ζωή του να αγαπά τη φωτογραφία και να υπηρετεί θαρρετά τα πιστεύω του. Και τις δύο του αρετές κατάφερε να τις μεταλαμπαδεύσει στο γιο του Μανώλη.

Σήμερα, μένει ακόμα άγνωστος, όντας ένας από τους λίγους φωτογράφους της Μακρονήσου που δεν πούλησε τις αξίες του, φωτογραφίζοντας βασιλικά ζεύγη, αθλοπαιδιές και "νέους Παρθενώνες"...

Φωτογραφίες από το αρχείο του Στέλιου Κασιμάτη

Εκτοπισμένοι στο Λαύριο το 1946, πριν τη μεταγωγή στην Ικαρία.

Με συνεξόριστούς του στην Ικαρία, 1948

Στο 4ο τάγμα του ΕΣΑΙ, στον Αη-Γιώργη Μακρονήσου.

Με συνεξόριστό του (αριστερά) στη Μακρόνησο.

Αφιερωμένο στον εξαιρετικό φίλο και ερευνητή Μανώλη Κασιμάτη και την εταιρεία "Φωτογραφίζοντας"

Περί Χωροφυλακής...

Μετά από ανάλογο άρθρο μας σχετικά με την αγαστή συνεργασία της Χωροφυλακής (αναφέρομαι στον θεσμό και όχι σε μεμονωμένες περιπτώσεις) με τους Ναζί κατακτητές στα χρόνια της Κατοχής, ο Κόκκινος Φάκελος έλαβε πολλά σχόλια πάσης φύσεως, σχετικά με το πόσο λάθος κάνει στις εκτιμήσεις του. Ας δούμε μερικά παραδείγματα της "πατριωτικής" δράσης της Χωροφυλακής, μέσα από το φωτογραφικό αρχείο του Δημήτρη Γεωργακόπουλου, φωτογράφου της Κατοχής:

Στις φωτογραφίες που ανήκουν στο αρχείο του ΚΚΕ, εικονίζεται χωροφύλακας που έχει συλλάβει φανερά υποσιτισμένα παιδιά. Το αδίκημά τους προφανώς δεν μας είναι γνωστό, όμως φανταζόμαστε ότι θα αφορά είτε κάποια μικροκλοπή φαγητού, δεδομένου ότι στην πρώτη φωτογραφία το κορίτσι κρατά έναν τενεκέ συσσιτίου, είτε κάποια συμμετοχή σε δράση των "Αετόπουλων". Σε κάθε περίπτωση, εκτός από τις περιπολίες με τον κατακτητή, τις συλλήψεις και την προστασία των μαυραγοριτών, η Χωροφυλακή φαίνεται πως προστάτευε τότε τον ελληνικό λαό και από τέτοιους εγκληματίες... Κι αν η ανάλυσή μας δεν σας ικανοποιεί, βγάλτε το δικό σας συμπέρασμα.

Πηγή φωτογραφιών

3o Συνέδριο Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας

Ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο του Παντείου Πανεπιστημίου

Πρόγραμμα

ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

16.00- 17.00 ΕΝΑΡΞΗ – ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

Ι. Κριάρη – Πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου

Χρ. Κουλούρη – Κοσμήτωρ Σχολής Πολιτικών Επιστημών

Π. Φουντεδάκη – Πρόεδρος Tμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας

17:00- 18:00   ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Παπαστεφανάκη Ελευθερία  Ο ρόλος της εκπαίδευσης στην Ανοικοδόμηση της χώρας μέσα από το περιοδικό «Ανταίος»

Πετρίδης Τριαντάφυλλος  Ζητήματα εκπαίδευσης των μειονοτικών της Θράκης την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου: ταυτότητες, διεκδικήσεις, οριοθετήσεις

Πολυχρονιάδης Δημήτρης  Η εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα 1944-47 – από την ελπίδα της ανάτασης στην ήττα

18:00 - 18:15    Συζήτηση

18:15 - 18:30    ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

18.30 -19.30    ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κουτραφούρης  Κωνσταντίνος– Παπαρούπας  Θανάσης Το εγχείρημα της «Χριστιανικής Κίνησης» κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου

Παλιούρα Ελένη– Γκουντρουμπή Βάσω  Ο πολιτικός ρόλος της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου: η περίπτωση του Δαμασκηνού

Σεραφείμ Παύλος   Η πατριαρχική εκλογή 1948 στην Κωνσταντινούπολη υπό το πρίσμα του Εμφυλίου πολέμου

19.30-19.45    Συζήτηση

19.45 .00-20.45     Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ

Λάζου Βασιλική  «Προδοτική ξενοιασιά και εγκληματική ρουτίνα»: οι πόλεις, η ύπαιθρος και το βάρος του Εμφυλίου πολέμου

Αρμαανίδης Φίλιππος  Η Μάχη των Πόλεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη  στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου

Μαθιουδάκης Εμμανουήλ: Οι συνέπειες της εξωτερικής βοήθειας στον κοινωνικό ιστό της Αθήνας κατά την περίοδο 1945-47

20.45-21.00    Συζήτηση

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

15.00 – 16.00 Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Ανδρίτσος Γιώργος - Ο Εμφύλιος στη μεγάλη οθόνη: από την αποσιώπηση στη δικαίωση των νικητών

Μουρατίδης Παρασκευάς – Η όψιμος σπορά και τα ειρηνικά έργα: η πολιτική κρίση, η κρίση της πολιτικής και η ρητορική των «εθνικών δικαίων» στις δημοφιλείς θεατρικές κωμωδίες του Εμφυλίου

Εφέογλου Έλενα - Η βία στις οπτικές αναπαραστάσεις την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου (1946-1949): η λογική του αποκεφαλισμού και η έκθεση πτωμάτων

16.00 – 16.15    Συζήτηση

16.15 – 17.15         ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Μόσχος Βασίλης  Οι λογοτέχνες στον Εμφύλιο πόλεμο (1946-1949)

Κοντογεώργη Θεοδώρα Η αναπαράσταση του γυναικείου εγκλεισμού στην πεζογραφία του Εμφυλίου

Κουτσοπούλου Κατερίνα  Πεζογραφία στις Λαϊκές Δημοκρατίες 1950-1955: τα παιδιά του Εμφυλίου πολέμου

17.15 – 17.30    Συζήτηση

17.30 - 17.50   ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

17.50-18.50  ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Φίλανδρος Ιωάννης  Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης  βουλευτής στα χρόνια του  Εμφυλίου Πολέμου

Λουτσίδης Γιώργος O Κωνσταντίνος  Καραμανλής την εποχή του Εμφυλίου

Γεωργακόπουλος Γιώργος  Ο Γεώργιος Καρτάλης την περίοδο του εμφυλίου πολέμου: στάση και επιδιώξεις

18.50 – 19.05 Συζήτηση

19.05 – 20.05   ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ

Λιάγκα Μαργαρίτα «Συνθηκολόγηση», «αδυναμία», ή «ηθική αποστολή»; Το Κόμμα των Φιλελευθέρων και η «πολιτική κατευνασμού»

Αλέκου Αλέξης: Ο Εμφύλιος ως πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης στην Κύπρο (1946-1949)

Παλούκης Κώστας  Οι αρχειομαρξιστές στον εμφύλιο πόλεμο: Το «Τρίτο Μέτωπο» και «ο αγώνας για το τσάκισμα της ανταρσίας»

20.05 – 20.20 Συζήτηση

20.20 – 21.20  ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κουρουνδής Χαράλαμπος  Ο ελληνικός συνταγματισμός στη δίνη του Εμφυλίου πολέμου: το σχέδιο Συντάγματος 1948 και οι προτάσεις για ένα λαϊκοδημοκρατικό Σύνταγμα

Κωνσταντινάκου Δέσποινα Η πολιτική της Ελλάδας έναντι των πρώην δυνάμεων Κατοχής στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου

Σάμιος Παναγιώτης  Ο ξεπεσμός και η ατιμωρησία: μαύρες σκιές στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ελλάδας (1946-1949)

21.20 – 21.40 Συζήτηση 

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

15.00-16.00  ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

Χατζηγεωργίου Παναγιώτα «Με ήλιο και βροχή»: η αφηγηματική αναπαράσταση του Εμφυλίου στα άγνωστα χρονογραφήματα του Μ. Καραγάτση

Κατσαραπίδης Σπύρος  Ήρωες και Αντιήρωες στην εμφυλιακή λογοτεχνία «Αδερφοφάδες»: η περίπτωση του Νίκου Καζαντζάκη

Λαζανάς Παναγιώτης  Ποίηση και Εμφύλιος: αναψηλαφώντας την εξόριστη Ιστορία

16.00-16.15    Συζήτηση

16.15 – 17.35    ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Βρέττη Ανθή – Η ανασυγκρότηση της ελληνικής βιομηχανίας μέσω του σχεδίου Marshall (1948-1952)

Κριάρη Ισμήνη – Ζητήματα αγροτικής οικονομίας στο περιοδικό «Ανταίος»

Μπέτας Θανάσης – Κράτος και αγορά εργασίας την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου: η περίπτωση της καπνοβιομηχανίας των Αφών Ματσάγγου

Μπρέγιαννη Κατερίνα – Οικονομία και οικονομικές στρατηγικές στον πολιτικό λόγο του Νίκου Ζαχαριάδη

17.35 – 17.50    Συζήτηση

17.50 -18.10   ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

18.10 – 19.10

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

Μαβίδης – Pesic Δημήτρης  Εμφύλιος: αποτέλεσμα της ροής των γεγονότων ή αποφασιστικού καλέσματος στα όπλα;

Δελημάρης Γρηγόρης  «Νέα κύματα» και παλιά  ιδεολογήματα στην ιστοριογραφία του Εμφυλίου

Σφήκας Θανάσης  «Κακή τη μοίρα»: τα σχήματα του Εμφυλίου

19.10-19.25    Συζήτηση

19.25 – 20.45    ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ

Καβάλα Μαρία  «Έλληνες, Εβραίοι, Αριστεροί» στον Εμφύλιο πόλεμο

Καλλώνης Σταύρος  Οι δάσκαλοι στον  Εμφύλιο: τα αίτια που καθόρισαν την πολυπληθή παρουσία τους σε αυτόν

Μπαλτσιώτης Λάμπρος  Οι «Καυκάσιοι» Καρσλήδες: μια διακριτή ομάδα στον Εμφύλιο;

Παπαστράτης Προκόπης  Επιστροφή στην Ελλάδα του Εμφυλίου:  Διαφυγόντες, Μεσανατολίτες και Πρόσφυγες της Κατοχής

20.45 - 21.00    Συζήτηση

ΣΑΒΒΑΤΟ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

10.00 – 11.00    ΙΤΑΛΙΑ: ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΑΠΗΧΗΣΕΙΣ

Μάρκου Δημήτρης  Η κρίση της Τεργέστης στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου

Ραυτόπουλος Ρήγας  Ο Ιταλικός Εμφύλιος Πόλεμος και οι ερμηνείες των ιστορικών

Καράβης Στυλιανός-Περικλής  Οι απηχήσεις του Ελληνικού Εμφυλίου στον Ιταλικό Τύπο

11.20 - 11.35    Συζήτηση

11.35 -11.50    ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

11.50-13.10

ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ: ΙΔΕΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Κατσούδας Κώστας Οργανώσεις Εθνικοφρόνων Νέων στα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου

Χατζόπουλος Νίκος «...Να εκτελώ το καθήκον μου προς [...] την πατρίδα»: οι έλληνες Πρόσκοποι στο «Παιδοφύλαγμα»

Κουτσόπουλος Φώτης  Εργαλεία φασισμού στην υπηρεσία του ελληνικού κράτους την περίοδο του Εμφυλίου

Μπουρούτης Ανδρέας  «Συμμορίτες και Συμμοριτοπόλεμος»: υιοθετώντας την ορολογία των Ναζί

13.10-13.25    Συζήτηση

13.25 – 14.45

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (Ι)

Βουγιούκας Βασίλης -  Από τις εκλογές του Μαρτίου 1946 στην Εμφύλια σύγκρουση: η περίπτωση της Χίου

Χατζοπούλου Ελένη - Η Εύβοια στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου

Δεσύπρης Μιχάλης  Η Κοκκινιά στη διάρκεια του Εμφυλίου μέσα από τα αρχεία της πόλης

Κανελλόπουλος Γιώργος Η Λευκή Τρομοκρατία και οι εκλογές της 31^ης Μαρτίου 1946 στην Πελοπόνησο: μια συγκριτική αποτίμηση

15.05 – 15.20 Συζήτηση

Μεσημεριανό διάλειμμα

17.00 – 18.40

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (ΙΙ)

Αθανασιάδης Ανδρέας  Οργάνωση και διαιρετικές τομές της εθνικοφροσύνης στην περιοχή της Φλώρινας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου

Παπαδιαμάντης Δημήτρης Μια άγνωστη εκτίμηση εκλογικής επιρροής για την δυτική Μακεδονία  τον Δεκέμβριο του 1945

Βαμβούρη Χριστίνα– Μεσσής  Βασίλης Η αποκατάσταση των «ανταρτοπλήκτων» της περιοχής της Καβάλας και η χρήση της ως μέσον προπαγάνδας από τον τοπικό Τύπο

Μπούτσικος Χρυσοβαλάντης - Στην κολυμβήθρα της Εθνικοφροσύνης: Δημόσιος Λόγος σε εφημερίδες από το Άργος και το Ναύπλιο του Εμφυλίου

Μανουσάκης Βασίλης  Το κόστος του «αγώνος για τη διατήρηση της τάξεως»: η ιστορία του δημοσυντήρητου τάγματος εθνοφυλακής Πρεβέζης

18.40 – 19.00    Συζήτηση

19.00 – 19.20    ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

19.20 – 20.20    «ΠΑΙΔΟΦΥΛΑΓΜΑ»

Χρυσοστομίδου Βασιλική  Η προνοιακή πολιτική της ελληνικής Μοναρχίας στις Παιδοπόλεις (1947-1949) και ο Αμερικανικός παράγων

Κλιάφα Άρτεμις   Το «παιδοφύλαγμα» του επίσημου ελληνικού κράτους: η ίδρυση και λειτουργία των Παιδοπόλεων την περίοδο 1947-1949 και η κριτική που ασκήθηκε από την Αριστερά

Βαμβακάς Αβραάμ   Η δια των παιδιών πολιτική: Η περίπτωση της Παιδόπολης «Αγία Τριάς» Θεσσαλονίκης

20.20 – 20.35    Συζήτηση

20.35 – 21.35    «ΠΑΙΔΟΜΑΖΩΜΑ»

Πολυχρονίδου-Σακουλογέωργα Διαλεχτή  Τα παιδιά του Εμφυλίου: «Παιδομάζωμα και άλλες ιστορίες»

Στυλίδη Μαίρη  Εκκένωση σε μια κρύα χώρα: Παιδιά-πρόσφυγες από τον ελληνικό Εμφύλιο σε χώρες του Σοβιετικού Μπλοκ 1949-1989

Τσάνο Αποστόλης  Παραμονή παιδιών από την Ελλάδα στη Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας το 1948

21.35 – 22.00    Συζήτηση

ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

10.00-11.00    Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ

Πατσώνα Μαγδαληνή – Ψαρρά Ευτυχία : Ο Ελληνικός Εμφύλιος και το κράτος του Ισραήλ

Δορδανάς Στράτος  SED και ΚΚΕ: Διεθνιστική αλληλεγγύη και ανθρωπιστική βοήθεια προς την μαχόμενη δημοκρατική Ελλάδα

Μιχαηλίδης Γιώργος: Η Βαλκανική διάσταση του Εμφυλίου πολέμου

11.00 – 11.15    Συζήτηση

11.15 – 11.30   ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

11.30 – 12.30    ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ι)

Μαργαρίτης Γιώργος   Πόλεμος μετά τον πόλεμο: ο ελληνικός εμφύλιος  στο κατώφλι μιάς νέας εποχής 

Λυμπεράτος Μιχάλης   Ο πολιτικός χαρακτήρας του ΔΣΕ

Τόλια Φιλιώ  Γυναίκες πολιτικοί επίτροποι στον ΔΣΕ

12.30 – 12.45    Συζήτηση

12.45 – 14.05    ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΙΙ)

Κούκουνα Αναστασία  Εορτάζοντας επετείους στον ΔΣΕ (1946-1949)

Νιούτσικος Γιάννης  Η στρατιωτική στρατηγική του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ: τομές και συνέχειες

Πλακούδας Σπύρος  Οι μετακινήσεις πληθυσμών ως παράγων ήττας του ΔΣΕ

Τζούκας Βαγγέλης  Τοπικές διαστάσεις του Εμφυλίου: η καταστροφή του ΔΣΕ στα Τζουμέρκα (1947)

14.05 – 14.20    Συζήτηση

Μεσημεριανό διάλειμμα

17.00 – 18.00    ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

Σταμούλης Φώτης  Η στάση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στις εκλογές και το δημοψήφισμα του 1946

Ραζάκος Χάρης  Στρατηγική του ΚΚΕ και ένοπλη αντιπαράθεση: Από την Αντίσταση στον Εμφύλιο πόλεμο

Μαριόλης Δημήτρης  Άλλος δρόμος δεν υπήρχε; Η πολιτική του ΚΚΕ μετά τη Βάρκιζα

18.00 – 18.15    Συζήτηση

18.15 – 18.30    ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

18.30 – 19.50    Η ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ

Πριόβολος Γιάννης Προοίμια Εμφυλίου: αυθαιρεσίες και βία της Εθνοφυλακής ή υπό την ανοχή – έγκριση αυτής στη Ν. Πελοπόννησο (Φεβρουάριος-Σεπτέμβριος 1945)

Τσιμάρας Κώστας  Η ποινικοποίηση του Κομμουνισμού την περίοδο του Εμφυλίου: από το Γ’ Ψήφισμα στον Αναγκαστικό Νόμο 509/1947

Παπαντωνίου Νάσος Η Αθήνα (1947-1950) μέσα από τα Πρακτικά του Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών 

Κόφφα Δόμνα Η λειτουργία των Εκτάκτων Στρατοδικείων της περιόδου 1946-1949:  η περίπτωση της Θεσσαλονίκης

19.50 – 20.10    Συζήτηση

20.10 – 21.10    Ο ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ

Διαμάντης  Θεόφιλος  Μακρόνησος, διαστάσεις του φαινομένου του πολιτικού εγκλεισμού κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου

Τζιάρας Κώστας - Καταγραφές των εκτελεσθένων και στοιχεία για τη διαγωγή των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές του Γεντί Κουλέ την περίοδο του Εμφυλίου

Στεφανόπουλος Χρήστος  - «Αυτοκτονίες» και απόπειρες αυτοκτονίας πολιτικών κρατουμένων στα χρόνια του Εμφυλίου: εξόντωση, αντίσταση ή διαφυγή;

21.10 – 21.25    Συζήτηση

ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

15.00 - 15.40    ΚΚΕ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ

Λαμπράκης Κωσταντίνος  Η πολιτική του ΚΚΕ στον Εμφύλιο Πόλεμο στην οπτική της ελληνικής αριστεράς την μετεμφυλιακή περίοδο

Βήλου Αιμιλία– Ελευθερίου Κώστας  Η κομματική ιστορία ως πολιτική στρατηγική: χρήσεις του «Εμφυλίου» στον πολιτικό και ιστορικό λόγο του ΚΚΕ (1991-2015)

15.40 - 15.50    Συζήτηση

15.50 - 16.50    ΑΓΓΛΟΙ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

Σαράφη Λη «Tragedy in Greece»: η καταγραφή της Λευκής Τρομοκρατίας από βουλευτές του Βρετανικού Εργατικού κόμματος την άνοιξη του 1946

Κουτσούρης Δημήτρης  Αμερικανοί δημοσιογράφοι και ανταποκριτές στον Ελληνικό Εμφύλιο πόλεμο (1946-1947)

Λιαλιούτη Τζένη  Η ιδεολογική κατασκευή της Αμερικανικής βοήθειας: η «ματιά» των Αμερικανών διπλωματών στην Ελλάδα 1946-1949

16.50-17.05    Συζήτηση

17.05 - 17.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΚΑΦΕΣ

17.30 - 18.οο    ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Μαυρής Γιάννης   Βουλευτικές εκλογές Μαρτίου 1946: ένα πετυχημένο εκλογικό πραξικόπημα

18.00-18.10    Συζήτηση

18.10 - 19.15     ΟΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΕΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ

Καλογιαννίδης Δημήτρης   Οι βασικές εξελίξεις στο συνδικαλιστικό κίνημα τη διετία 1945-46: οι προσπάθειες ανασυγκρότησης των συνδικαλιστικών παρατάξεων, η κρατική πολιτική και ο ρόλος του βρετανικού παράγοντα

Κωτσονόπουλος Λουδοβίκος  Συνδικαλιστές στο απόσπασμα: Το ΛΘ’ Ψήφισμα της 7^ης Δεκεμβρίου 1947

Γαλάνης Γιώργος   Από την Αντίσταση στην υπηρεσία της Εθνικοφροσύνης: η Διδασκαλισκή Ομοσπονδία Ελλάδος 1945-1950

19.15 - 19.30   Συζήτηση

19.30 - 20.30     ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

Κωστόπουλος Τάσος  Υπόθεση Χρήστου Λαδά: η «ατομική τρομοκρατία» ως εργαλείο του εμφυλίου πολέμου

Τσαρτσιανίδου Μαρία  Καλαμάτα, 20 Ιανουαρίου 1946: τα γεγονότα και η αποτύπωσή τους στον Τύπο της περιόδου

Τατίδου Σοφία  Ρομαντικός μιλιταρισμός και ελληνικός εμφύλιος

20.30 - 20.45    Συζήτηση

20.45- 21.45       ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ & ΚΛΕΙΣΙΜΟ