H στρέβλωση της Ιστορίας στα βιβλία του Δημοτικού

Στην ηλικία της έκτης Δημοτικού τα παιδιά τείνουν να εδραιώσουν με πιο ώριμο τρόπο ορισμένες πολιτικές στάσεις, συμπεριφορές, ιδέες και αντιλήψεις. Ενας από τους παράγοντες που επιδρά σε αυτήν τη διαδικασία είναι το σχολείο, το περιεχόμενο του μαθήματος και ιδιαίτερα αυτό της Ιστορίας καθώς εκ των πραγμάτων δίνει τη δυνατότητα για πολιτικά συμπεράσματα, διαμορφώνει αντίληψη για το τι είναι πολιτικά «καλό και κακό», δίκαιο και άδικο, δυνατό ή μάταιο στην Ιστορία. Με λίγα λόγια, το αν ένα παιδί, μετέπειτα έφηβος/έφηβη και αργότερα εργαζόμενος, θα αποκτήσει τελικά μια ορθολογική εικόνα της Ιστορίας, για το ποιος είναι ο κινητήριος μοχλός της, ποιος ο ρόλος των λαών, κρίνεται και από το περιεχόμενο αλλά και το πώς διδάσκεται η Ιστορία στο Δημοτικό. Κρίνεται, τελικά, από αυτά που γράφουν αλλά και από αυτά που αποφεύγουν να γράψουν τα σχολικά βιβλία.

Το νέο βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού¹έρχεται να αποδείξει, για άλλη μια φορά, την προώθηση της κυρίαρχης ιδεολογίας μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια. Η όποια κοινωνικοταξική αναφορά απουσιάζει από τα κεφάλαια του βιβλίου που καλύπτουν μια περίοδο της νεότερης και σύγχρονης Ιστορίας, από τα μέσα του 15ου αιώνα έως και τον 20ό αιώνα. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως δεν περιμέναμε η ιστορική ύλη να αναδείξει ως κινητήριο μοχλό της Ιστορίας την πάλη των τάξεων, η οποία διεξάγεται στο πεδίο των μεταβολών της οικονομικής βάσης κάθε κοινωνίας. Αλλωστε, οι ιδεολογικοί εκφραστές του καπιταλιστικού συστήματος φροντίζουν να συσκοτίζουν κάθε γεγονός που αναδεικνύει εντονότερα τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα αυτού του συστήματος. Σκοπός είναι η καπιταλιστική πραγματικότητα να μην αμφισβητηθεί σε καμία περίπτωση από το μαθητή. Από τα πιο τρανταχτά παράδειγμα αποτελεί η δεκαετία του '40 στην Ελλάδα και η αποσιώπηση του ρόλου της ΕΣΣΔ στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και είναι απαραίτητη μια συνολική εκτίμηση του βιβλίου, το άρθρο θα εστιάσει στα κεφάλαια 6 - 9 της ενότητας Ε' που αφορά στην ιστορική περίοδο 1936 - 1949 για την Ελλάδα.

Η περίοδος του Μεσοπολέμου

Στη σελίδα 200 του βιβλίου πληροφορούμαστε πως στις 4 Αυγούστου του 1936 ο Μεταξάς, «στον οποίο είχε αναθέσει την πρωθυπουργία ο βασιλιάς Γεώργιος Β', διέλυσε τη Βουλή και επέβαλε δικτατορία». Τι κρύβει το βιβλίο; Δεν αναφέρεται πως ο βασιλιάς όρκισε τον Μεταξά πρωθυπουργό χωρίς να πάρει την έγκριση της Βουλής, ούτε πως το κόμμα των Φιλελευθέρων και το Λαϊκό Κόμμα λίγο αργότερα τού έδωσαν ψήφο ανοχής και εμπιστοσύνης αντίστοιχα. Το μοναδικό κόμμα που ψήφισε «κατά» ήταν το ΚΚΕ. Ετσι, αποσιωπάται το κρίσιμο συμπέρασμα ότι ο αστικός κοινοβουλευτισμός με τους εκπροσώπους του έστρωνε το έδαφος σε μια ανοιχτή δικτατορία του κεφαλαίου (φασισμό) και αυτό δεν αποτελούσε μόνο ελληνικό φαινόμενο. Αλλωστε, ανάλογα παραδείγματα εκείνη την περίοδο είχαμε και σε άλλες καπιταλιστικές χώρες της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα η Ιταλία, η Γερμανία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία κ.ά. Αυτά είναι ...«επικίνδυνα» και «μεροληπτικά» ιστορικά συμπεράσματα που δε θα ήταν σωστό να απασχολήσουν τα μυαλά μαθητών της έκτης Δημοτικού. «Πρέπει» πάση θυσία να διαφυλαχτεί η αξιοπιστία της αστικής δημοκρατίας, παρόλο που από τα σπλάχνα της γεννήθηκαν τα φασιστικά και ναζιστικά καθεστώτα.

Η Γερμανική επίθεση και ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος

Η υποβάθμιση του ρόλου των κομμουνιστών στον εθνικοαπελευθερωτικό - αντιφασιστικό αγώνα φαίνεται από το γεγονός ότι ούτε ως υποσημείωση δεν αναφέρεται το «ανοιχτό γράμμα προς τον ελληνικό λαό» του Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη, το οποίο δημοσιεύτηκε στον Τύπο της εποχής και αποτέλεσε σάλπισμα ξεσηκωμού και αντίστασης του ελληνικού λαού.

Στην αρχή του 8ου κεφαλαίου του βιβλίου μαθαίνουμε πως «μετά την αποτυχία των Ιταλών να κατακτήσουν την Ελλάδα, τροποποιήθηκαν τα σχέδια των συμμάχων τους Γερμανών, οι οποίοι την άνοιξη του 1940 είχαν ήδη κυριεύσει τη Γαλλία και σχεδίαζαν να επιτεθούν στη Σοβιετική Ενωση».² Τι κρύβει όμως το βιβλίο;

Το πώς βέβαια πραγματοποιήθηκαν αυτές οι εξελίξεις αποσιωπάται πλήρως. Ηδη, από το 1938, Βρετανοί και Γάλλοι είχαν ανεχτεί την προσάρτηση της Αυστρίας από τους Γερμανούς, απορρίπτοντας την πρόταση της ΕΣΣΔ για διεξαγωγή συνδιάσκεψης, με σκοπό την αντιμετώπιση της γερμανικής επιθετικότητας. Την ίδια χρονιά, μάλιστα, υπέγραψαν με Χίτλερ και Μουσολίνι τη συμφωνία του Μονάχου που παραχωρούσε στους Γερμανούς την Τσεχοσλοβακία, ενισχύοντας το ρόλο τους στην Ανατολική Ευρώπη. Αποκαλύφθηκε έτσι κι η κοινή επιδίωξη των ιμπεριαλιστικών κρατών για χτύπημα της ΕΣΣΔ.

Οσον αφορά τα αίτια της ήττας, από τη γερμανική επίθεση, του ελληνικού στρατού «που υπερασπιζόταν το Ρούπελ και άλλα οχυρά στα σύνορα με τη Βουλγαρία, αντιστάθηκε αλλά δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την ταυτόχρονη εισβολή από δύο διαφορετικές περιοχές. Στις 9 Απριλίου 1941 γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη και κατευθύνθηκαν προς τη Νότια Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση αποσύρθηκε στην Κρήτη και οι στρατηγοί του αλβανικού μετώπου υποχρεώθηκαν να συνθηκολογήσουν».³ Ομως, ο ελληνικός στρατός δεν «υπέκυψε» λόγω της υπεροπλίας του αντιπάλου, αλλά προδόθηκε και εγκαταλείφθηκε ύστερα από διαταγές του αρχιστράτηγου Παπάγου, που απηύθυνε στην ηγεσία των χιτλερικών στρατευμάτων παράδοση άνευ όρων, τη στιγμή που ο ελληνικός στρατός μάχονταν ακόμα στην Ηπειρο! Η παράδοση του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας άφησε τη Στρατιά Ηπείρου εγκλωβισμένη μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών στρατευμάτων, δυσκολεύοντας την άμυνά της.⁴ Η αίσθηση της περικύκλωσης και της διάλυσης αποτυπώνεται σε όλες τις μαρτυρίες στελεχών και ανδρών του στρατεύματος της εποχής.⁵

Η δεκαετία του 1940

Το ένατο κεφάλαιο του βιβλίου έχει τον απαράδεκτο τίτλο «Μία δεκαετία αγώνων και θυσιών για την ελευθερία». Δηλαδή από το '45 και μετά ποιο ήταν το περιεχόμενο του αγώνα για την ελευθερία; Τι θέλουν να πουν οι συγγραφείς, μπερδεύοντας με αυτόν τον τίτλο τους μαθητές; Επειδή είναι προφανές ότι οι συγγραφείς δεν βλέπουν τον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ ως δίκαιο, τότε η διατύπωση αυτή φλερτάρει με τη μαύρη προπαγάνδα περί «συμμοριτισμού». Ας δούμε λοιπόν την ιστορική αλήθεια.

Με την έναρξη της Κατοχής, ένα κομμάτι της αστικής τάξης της Ελλάδος κατέφυγε στη Μέση Ανατολή και στην προστασία των Αγγλων και ένα άλλο συνεργάστηκε ανοιχτά με τους Γερμανούς καταχτητές. Τα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ όμως, αφού δραπέτευσαν από τις εξορίες, ανασυγκρότησαν τις Οργανώσεις του Κόμματός τους και τις προσανατόλισαν στην οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Το βιβλίο όμως, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, αναφέρει πως «με την ηθική και υλική υποστήριξη της Βρετανίας, δημιουργήθηκαν τρεις αντιστασιακές οργανώσεις, το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ σε όλη σχεδόν τη χώρα, ο ΕΔΕΣ που έδρασε κυρίως στην Ηπειρο και η Ε.Κ.Κ.Α».⁶Εξισώνει και συκοφαντεί το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που βασικός οργανωτής και αιμοδότης του ήταν το ΚΚΕ(κάτι τέτοιο βέβαια στο βιβλίο δεν αναφέρεται καν), με τον ΕΔΕΣ και την ΕΚΚΑ, που έχει πλέον ομολογηθεί ότι χρησιμοποιήθηκαν από τους Βρετανούς ως αντίβαρο για να χτυπήσουν το ΕΑΜ. Σε έκθεση του υποστράτηγου Εριχ Σμιτ-Ρίχμπεργκ για παράδειγμα, το δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου 1944, αναφερόταν, μεταξύ άλλων, πως ο ΕΔΕΣ, που βρισκόταν πολιτικά στη γραμμή της εξόριστης κυβέρνησης Παπανδρέου, προσπαθούσε πάντα να διαβεβαιώνει τη δύναμη Κατοχής για τη νομιμοφροσύνη της, ώστε άθικτη να προετοιμαστεί για τον επερχόμενο στρατιωτικό και πολιτικό αγώνα για την εξουσία.⁷ Από το 1943 ακόμα, όπως αποδεικνύουν τα αρχεία του Foreign Office, o αστικός ελληνικός κόσμος και ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός προετοιμάζονταν για την «επόμενη μέρα» και τη συντριβή του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Με το σχέδιο «Μάνα», ο αγγλικός ιμπεριαλισμός προέβλεπε την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στην Ελλάδα μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο πως ο Ναπολέων Ζέρβας, αρχηγός του ΕΔΕΣ, βγήκε στα βουνά της Ηπείρου με εντολή των Αγγλων τον Αύγουστο - Σεπτέμβρη του 1942, για να οργανώσει ένοπλες ομάδες, περισσότερο σαν αντίβαρο στο ΕΑΜ, παρά για τη διεξαγωγή του ένοπλου αγώνα εναντίον των Γερμανών κατακτητών.⁸

Με τη λογική των ίσων αποστάσεων και της εξίσωσης του θύτη και του θύματος, οι συγγραφείς του σχολικού εγχειριδίου, στην επόμενη παράγραφο, σχολιάζουν τη λήξη της Κατοχής και τον ελληνικό Εμφύλιο. Αναφέρουν λοιπόν χαρακτηριστικά: «Νέα δεινά περίμεναν τον ελληνικό λαό. Οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις παρέμεναν διχασμένες. Από τη μία ο βασιλιάς και η αναγνωρισμένη από τους Συμμάχους ελληνική κυβέρνηση και από την άλλη το ΕΑΜ, που από το Μάρτιο του 1944 είχε σχηματίσει δική του κυβέρνηση στην ορεινή Ελλάδα. Λάθη και παραλείψεις των δύο πλευρών καθώς και παρεμβάσεις των ξένων δυνάμεων οδήγησαν τελικά σε εμφύλιο πόλεμο. Ο Εμφύλιος ξέσπασε το 1946 και "μάτωσε" την Ελλάδα για τρία ολόκληρα χρόνια. Ο αδελφοκτόνος πόλεμος τερματίστηκε στα τέλη του καλοκαιριού του 1949, με την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού,πολλές χιλιάδες θύματα και ανυπολόγιστες καταστροφές. Μπορεί οι ένοπλες συγκρούσεις να τελείωσαν, αλλά τα τραύματα στις ψυχές των Ελλήνων παρέμειναν ανοιχτά για πολλές ακόμη δεκαετίες».⁹Το λάθος βέβαια του ΕΑΜικού κινήματος ήταν ο απαράδεκτος συμβιβασμός της Συμφωνίας της Βάρκιζας, τη στιγμή που ο αστικός κόσμος δεν είχε κατορθώσει να κερδίσει την πλειοψηφία του λαού. Οι συντάκτες βέβαια του βιβλίου δεν εστιάζουν σε αυτό το λάθος. Χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένα τι είδους λάθη έγιναν, βγαίνει το συμπέρασμα πως για το «αιματοκύλισμα» της Ελλάδας έφταιγαν και οι δύο πλευρές. Δεν ήταν το ΕΑΜ αλλά οι αστικές δυνάμεις, που μαζί με τους δοσιλόγους και τους πρώην συνεργάτες των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων, για να ανατρέψουν το συσχετισμό δυνάμεων και να σταθεροποιήσουν την εξουσία τους, κατέφυγαν στη δολοφονική βία και στην πιο ωμή τρομοκρατία. Δεν οδήγησαν γενικά και αόριστα οι παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων σε εμφύλιο πόλεμο. Ηταν ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός ο οποίος, συνεχίζοντας το έργο των Αγγλων ιμπεριαλιστών, στήριξε οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά τον αστικό πολιτικό κόσμο της χώρας και τον «Εθνικό» Στρατό του. Δεν είναι τυχαίο πως στα βουνά του Γράμμου και του Βίτσι πραγματοποιήθηκαν από τους Αμερικανούς υπό την ηγεσία του στρατηγού Βαν Φλιτ, οι πρώτες ρίψεις της βόμβας Ναπάλμ που χρησιμοποιήθηκαν αργότερα από τους Αμερικανούς στον πόλεμο εναντίον του Βιετνάμ. Καμία σχέση με αγώνες και θυσίες για την ελευθερία, όπως αναφέρει κι ο τίτλος του κεφαλαίου, δεν είχε η δράση των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων της Ελλάδος που υπηρέτησαν την ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα.

Να πούμε με απλά λόγια την ιστορική αλήθεια στα παιδιά!

Φαίνεται πως και η στοιχειώδης ιστορική γνώση, για τις εκμεταλλευόμενες τάξεις, δεν μπορεί να χαριστεί κι είναι ζήτημα προς κατάκτηση. Χρέος όλων των ριζοσπαστών εκπαιδευτικών είναι να την αποκαλύψουν, προασπίζοντας την ιστορική αλήθεια μέσα και έξω από τις σχολικές αίθουσες, στις γιορτές, παντού! Αυτό εκ των πραγμάτων σημαίνει δράση κόντρα και ενάντια στο περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων, δουλειά που θα γεννά ερωτήματα στα παιδιά αυτής της κρίσιμης ηλικίας, θα αποκαλύπτει την αλήθεια, θα συνδέει το στοιχείο της γνώσης με αυτό του συναισθήματος, αξιοποιώντας και άλλες μορφές όπως λογοτεχνικά βιβλία, ταινίες, φωτογραφίες, κ.τ.λ.

Τελικά, η παιδαγωγική υπόσταση του δασκάλου, του εκπαιδευτικού θα κριθεί στο βαθμό που αναδεικνύεται σε λαϊκό αγωνιστή και δάσκαλο, φωτεινό παράδειγμα και πόλο έλξης για μαθητές και γονείς. Η φετινή χρονιά, οι σχολικές γιορτές για την 28η Οκτωβρίου, να σηματοδοτήσουν μια νέα στροφή.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού, Ι. Κολιόπουλος, Ι. Μιχαηλίδης, Α. Καλλιανιώτης, Χ. Μηνάογλου «Ιστορία του Νεότερου και Σύγχρονου Κόσμου».

2. Στο ίδιο, σ. 209.

3. Στο ίδιο.

4. Βλ. Α. Γκίκα, «Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος μέσα από τα σχολικά βιβλία», Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τ. 5, 2010, σ. 170.

5. Γ. Μαργαρίτης, Προαγγελία Θυελλωδών Ανέμων, εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα 2009, σ. 94.

6. Στο ίδιο, σ. 213.

7. Βλ. «Κυρ. Ριζοσπάστης» 9/9/2012

8. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α' Τόμος, 1918-1949, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2005, σ. 390.

9. Βιβλίο Ιστορίας Στ' Δημοτικού, σ. 213.

Η λευκή τρομοκρατία στην Κρήτη - Μαρτυρία Μίκη Θεοδωράκη

Το παρακάτω αποτελεί απόσπασμα του αυτοβιογραφικού έργου του Μίκη Θεοδωράκη Δρόμοι του Αρχάγγελου. 

(Βρισκόμαστε στην Κρήτη των τελών του 1949, ο Μίκης Θεοδωράκης έχει επιστρέψει στο πατρικό του από την Μακρόνησο. Πρακτικά ο Εμφύλιος έχει λήξει) 

Όταν πλησιάζαμε στην γέφυρα του Κλαδισού, για να μπεις στα Χανιά ένας χωροφύλακας μας έκανε σήμα να σταματήσουμε και να παρκάρουμε πίσω από την ουρά παρκαρισμένων λεωφορείων και αυτοκινήτων, που είχαν στηθεί στη δεξιά πλευρά του δρόμου. Μας διέταξε να βγούμε έξω. Ο θείος του είπε "Τμηματάρχης της Γενικής Διοικήσεως". Όμως ο χωροφύλακας χωρίς να εντυπωσιαστεί από το αξίωμα, θα έλεγα ζοχαδιασμένος, του λέει "Κι ο Παπάγος να σουνα το ίδιο μου κάνει. Θα βγείτε όλοι για να δείτε όλοι." Μια ουρά από χωριάτες και χωριάτισσες κάπου διακόσια μέτρα μάκρος, είχε σχηματιστεί και βάδιζε αργά προς τον Κλαδισό. Εκεί είχαν κρεμάσει τον καπετάν Γιώργη, τον φόβο και τον τρόμο της Χωροφυλακής και γενικότερα των "εθνικών δυνάμεων" της περιοχής. Είχαν φτιάξει ένα είδος κρεμάστρας, με χοντρά κλαδιά από δέντρα κι από εκεί κρέμονταν σαν σφαχτάρια οι σκοτωμένοι αντάρτες και αντάρτισσες. Τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, όλοι όσοι έμπαιναν κι όσοι έβγαιναν από τα Χανιά και που θα περνούσαν υποχρεωτικά τη γέφυρα, θα έπρεπε να παρελάσουν μπροστά στους κρεμασμένους για "να δουν". Πλάι στον καπετάν-Γιώργη είχαν κρεμασμένη τη Δασκάλα- έτσι ήταν το αντάρτικο ψευδώνυμό της.(μάλλον η Βαγγελιώ Κλάδου) Αυτή την είχαν κρεμάσει ανάποδα. Έτσι που φαίνονταν η μαύρη κιλότα της. Η άσπρη κοιλιά της και ο αφαλός της που είχε τριχίτσες. Τα δυο βυζιά της είχαν πέσει στους ώμους απ' τις δυο πλευρές του προσώπου που ήταν παράξενο να το βλέπεις ανάποδα. Είχε τα μάτια ολάνοιχτα, μαύρο χρώμα. Κάτασπρη κόρη. Κι όπως σε κοίταζαν ανάποδα, σου έρχονταν να οπισθοχωρήσεις, αυθόρμητα. Σαν να σε πρόσταζαν: "Τι κάθεσαι προχώρα!" Πιο πέρα, άλλοι δυο αντάρτες κρεμασμένοι κανονικά. Δυο παιδιά θα λεγες δεκαέξι χρονών το πολύ. Ο ένας χαμογελούσε. Όμως και οι δύο είχαν πολλές και βαθιές πληγές από όπου έσταζε αίμα. Σημάδι ότι τα βασάνισαν και τα σκότωσαν εκείνο το πρωί. Πλάι στον κάθε κρεμασμένο δεξιά ζερβά ήταν τοποθετημένοι στρατιώτες με πλήρη εξάρτυση. Άλλοι είχαν ύφος αδιάφορο κι άλλοι φάνηκαν θλιμμένοι. Όμως οι περισσότεροι κοίταγαν καλά στα μάτια όσους περνούσαν από μπροστά σαν να ήθελαν να μαντέψουν τι σκέπτονται. Οι πιο πολλοί, κυρίως χωριάτες κοίταζαν τους νεκρούς με τρόμο. Κάπου κάπου βρίσκονταν κανένας να βρίσει να φτύσει τους νεκρούς. Το έκαναν από φόβο ή από μίσος; Ο χωρικός που ήταν ακριβώς μπροστά μας, έσβησε το τσιγάρο του στον αφαλό της Δασκάλας. Μύρισε καμένο κρέας. Γέλασε με το κατόρθωμά του στον φρουρό, όμως αυτός τον αγριοκοίταξε. Καθώς περνούσα με την σειρά μου μπροστά στους σκοτωμένους σκεπτόμουν μονάχα μια λέξη "Εκδίκηση" Τίποτα άλλο. 

Ο Μίκης Θεοδωράκης για τον Χρίστο Μούτση του εμφυλίου

Το παρακάτω αποτελεί αναφορά του Μίκη Θεοδωράκη στο αυτοβιογραφικό του "Δρόμοι του αρχάγγελου" και τον συνθέτη Χρίστο Μούτση 

(1947, ο Μίκης Θεοδωράκης έχει αποδράσει και κινείται παράνομα στην Αθήνα) Σκάζοντας το κεφάλι μου από τον ηλεκτρικό στην Ομόνοια με πήρε το ξεροβόρι. Ο κόσμος κουκουλωμένος, λες και τον κυνηγούσαν. Πήρα την Πειραιώς και σε δύο λεπτά ήμουν στο Ωδείο. Φοβόμουν μήπως πέσω στον Νικήτα που πια είχε γίνει το μάτι της Ασφάλειας. Ευτυχώς μέσα ήταν μόνο ο Χρίστος Μούτσης. Μόλις με είδε, κατάλαβε και μου έκανε σήμα με το μάτι να προχωρήσω. Άνοιξα την πόρτα του σπιτιού 9 και μπήκα. "Τι συμβαίνει;" μου λέει, ο Χρίστος που με ακολουθούσε. "Ήρθαν την νύχτα να με πιάσουν" "Και τώρα;" "Τώρα παρανομία και δόξα σοι ο Θεός" "Που θα μένεις;" "Τις νύχτες θα τα βολέψω. Τις μέρες τι γίνεται; Και που θα ξυρίζομαι; Θα με σταματήσουν με τα γένια." "Λοιπόν" αποφασίζει ο Χρίστος, "θα μείνεις εδώ, στο 9, θα κλειδώνεσαι μέσα και δε θα βγαίνεις αν δε σου πω εγώ. Για πλύσιμο στην τουαλέτα, που είναι κάτω από την σκάλα. Στάσου, θα σου φέρω και σαπούνι και τα συμπράγκαλα." Ο Χρίστος Μούτσης και ο αδελφός του, ο Παναγιώτη είχαν καταγωγή από την Εύβοια. Όλοι οι συγγενείς τους εκείνη την εποχή βρίσκονταν είτε αντάρτες στα βουνά είτε σε εξορίες και φυλακές. Ο Δήμος Μούτσης, ο συνθέτης, ήταν ανεψιός τους και έτσι μεγάλωσε μέσα στο Ωδείο, όπου στην αρχή διέπρεψε το βιολιστικό του ταλέντο. Έτσι τον γνώρισα κι εγώ στην Μικρή Ορχήστρα. Όλη η οικογένεια ήταν δοσμένη στον αγώνα και όλοι ταλαντούχοι. 

Ντοκουμέντο Λευκής Τρομοκρατίας

Η παρακάτω φωτογραφία προέρχεται από αριστερή εφημερίδα του 1945 και παρουσιάζει τους νεκρούς τυπογράφους του ΕΑΜ που δολοφονήθηκαν από μέλη της παρακρατικής Οργάνωσης Χ στα γραφεία της εφημερίδας "Αγωνιστής". Δεξιά εικονίζεται νεκρός ο τυπογράφος Μαγουλάς που σκοτώθηκε από κτύπημα ρόπαλου στο κεφάλι και δεξιά ο τυπογράφος Βουτσάς που πυροβολήθηκε στο στήθος

O σκύλος Ντικ

Tου Φοίβου Τσέκερη 

Ο σκύλος μας ο Ντικ αγαπούσε και προστάτευε τους εξόριστους στο Μούδρο. Μισούσε τους χωροφύλακες και το μίσος του αυτό το έδειχνε πάντα. Κάθε φορά που βρισκόταν κοντά σε έναν απ' αυτούς, γρύλιζε απειλητικά και του έδειχνε τα δόντια του.

Οι περισσότεροι από τους χίλιους εξόριστους σ' αυτό το μικρό παραθαλάσσιο χωριό της Λήμνου, στο Μούδρο, έμεναν στο λεγόμενο Στρατόπεδο, ένα χώρο που ελεγχόταν άμεσα από τους χωροφύλακες, σε παλαιά κτίρια που επισκευάστηκαν από τους εξόριστους, ή σε αποθήκες, ή σε πρόχειρα σπιτάκια φτιαγμένα από πλίθρες, ή σε ξύλινες παράγκες. Οι υπόλοιποι έμεναν στο χωριό, σε δωμάτια νοικιασμένα, δέκα σε κάθε δωμάτιο.

Από κάποια ώρα και μετά, το βράδυ απαγορευόταν η κυκλοφορία των κρατούμενων και μέσα και έξω από το Στρατόπεδο.

Μερικοί χωροφύλακες είχανε τη συνήθεια να μπαίνουν αθόρυβα αυτές τις ώρες μέσα στο στρατόπεδο και να κρυφακούνε έξω από τους χώρους όπου έμεναν οι εξόριστοι. Αν κατά τη γνώμη τους αυτό που άκουσαν ήταν κάτι το επιλήψιμο, την ίδια στιγμή συλλαμβάνανε αυτόν που το είπε, τον έκλειναν στο κρατητήριο και με το πρώτο πλοίο, που θα έφτανε στο Μούδρο, τον στέλνανε για το Στρατοδικείο στην Αθήνα, αφού πρώτα τον κάνανε να περάσει «του Λιναριού τα βάσανα και του Χριστού τα πάθη», για να ομολογήσει τι εννοούσε με την Α` ή Β` φράση που είπε.

Ομως, ο Ντικ κυκλοφορούσε όλη τη νύχτα ελεύθερα. Φαίνεται ότι είχε αντιληφθεί το ρόλο που παίζανε αυτή τη στιγμή οι χωροφύλακες και μόλις τους έβλεπε αναστάτωνε με γαυγίσματα όλο το Στρατόπεδο. Τότε όλοι καταλαβαίνανε ότι κάποιος κίνδυνος τους απειλεί, σβήνανε το φως και σταματούσανε να μιλάνε.

Ετσι, οι χωροφύλακες αποφασίσανε να τον ξεκάνουνε. Ισως ένας από τους λόγους που θέλανε να ξεμπερδεύουνε μαζί του ήταν και το ότι ο Ντικ είχε ζευγαρώσει και μας είχε φέρει μέσα στο στρατόπεδο και τη νύφη. Και αν γέμιζε το στρατόπεδο με σκύλους που θα είχανε την ίδια συμπεριφορά με τον πατέρα τους, δε θα τολμούσε να κυκλοφορήσει εκεί μέσα χωροφύλακας.

Κάποια μέρα, τους ρίξανε φόλες. Η συντρόφισσα του Ντικ πέθανε αμέσως. Ο Ντικ, μόλις κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά με την υγεία του, έτρεξε στο αναρρωτήριο. Αναρρωτήριο λέγαμε δύο δωμάτια συνεχόμενα που ήταν το Ιατρείο, όπου οι γιατροί εξόριστοι εξετάζανε τους ασθενείς εξόριστους από τις 3 έως τις 5 κάθε απόγευμα.

Οι γιατροί καταλάβανε αμέσως τι είχε συμβεί με τον Ντικ και του κάνανε πλύση του στομάχου.

Επί μια βδομάδα, όλοι με αγωνία παρακολουθούσαμε το φίλο μας να παλεύει μεταξύ ζωής και θανάτου. Εκεί που φαινόταν ότι ξεψυχάει, έδινε ένα πήδημα, έτρεχε πενήντα μέτρα και ξανάπεφτε έτοιμος πάλι να πεθάνει. Με κομμένη την ανάσα, βλέπαμε αυτό το πάλεμά του να κρατηθεί στη ζωή και ρωτούσαμε ο ένας τον άλλον, πώς πάει ο Ντικ.

Τελικά, με τη βοήθεια των γιατρών μας και τη συμπαράσταση όλων μας, σώθηκε. Είναι απίστευτα, αλλά απολύτως αληθινά αυτά που μας διηγηθήκανε οι γιατροί.

Την επόμενη της ημέρας που έφαγε τη φόλα, στις 3 η ώρα, όταν έξω από το αναρρωτήριο υπήρχε μια μικρή ουρά εξόριστων που περιμένανε τη σειρά τους για να εξεταστούν από τους γιατρούς μας, τον Κατράκη, τον Παπαγιαννόπουλο, τον Περιμένη, τον Ευθυμίου, ο Ντικ πήγε σαν ασθενής να μπει μέσα στο Ιατρείο για περίθαλψη. Κάποιος, αστειευόμενος, του φώναξε « Ντικ στη σειρά σου».

Τότε, πράγματι κάθισε στην ουρά, ώσπου να έρθει η σειρά του. Από τότε μέχρι να συνέλθει τελείως, πήγαινε κάθε απόγευμα και καθότανε στη σειρά για να τον φροντίσουνε οι γιατροί.

Τον βλέπαμε σαν ένα συγκρατούμενό μας και μάλιστα από τους πιο αγαπητούς. Τη μάνα του Ντικ την είχε φέρει στο Μούδρο κάποιος εξόριστος από τη Μυτιλήνη, αλλά την ξεκάνανε οι χωροφύλακες, όταν ο Ντικ ήταν ακόμα κουτάβι.

Ετσι, οι εξόριστοι υιοθετήσανε τον Ντικ. Ηταν ένας σκύλος, κάπως εύσωμος, χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, από αυτούς που μάζευε ο μπόγιας κάθε μέρα στις συνοικίες της Αθήνας. Δεν ήταν κάποιας ξεχωριστής ράτσας. Ζούσε και αυτός σαν εξόριστος. Συμμετείχε στη ζωή μας. Χαιρόταν με τις χαρές μας, χοροπηδώντας και κουνώντας την ουρά του και λυπόταν με τις λύπες, σκύβοντας το κεφάλι και μένοντας ακίνητος. Στο προσκλητήριο που γινόταν κάθε μέρα, από τους πρώτους ο Ντικ έπαιρνε τη θέση του. Αλλωστε, ήταν ο μόνος που δεν καρδιοχτυπούσε, μήπως τον κρατήσουνε στην άκρη για να τον στείλουνε στην Αθήνα για Στρατοδικείο. Στη διανομή των γραμμάτων και των δεμάτων που γινόταν από εξόριστους πρώην Τριατατικούς, πάντα παρών. Κάτω στον Αερολιμένα, πλάι στη θάλασσα υπήρχε μια μεγάλη τσιμεντοστρωμένη πλατεία. Μερικοί από τους νεολαίους εξόριστους με πανιά είχανε φτιάξει μια μπάλα ποδοσφαίρου και παίζανε δίτερμα μετά το προσκλητήριο. Οση ώρα κρατούσε ο αγώνας, ο Ντικ έτρεχε με χαρούμενα γαυγίσματα ανάμεσά τους, κυνηγώντας την μπάλα, με κίνδυνο να τον τσαλαπατήσουνε.

Το καλοκαίρι, όταν κατεβαίναμε στη θάλασσα για μπάνιο, από κοντά και ο Ντικ. Οταν μπαίναμε στη θάλασσα, έμπαινε και αυτός. Οταν βγαίναμε, έβγαινε και αυτός. Κάποια μέρα, γυρίζοντας από το μπάνιο, μια παρέα με τη συνοδεία του Ντικ ξαφνικά κοκαλώσαμε. Από ένα ύψωμα ακούστηκε η σφυρίχτρα του Μαυροσκούφη, καμιά εκατοστή μέτρα από μας. Ο Μαυροσκούφης ήταν ένας από τους πιο αντιπαθητικούς χωροφύλακες. Ψηλός και κοκαλιάρης. Ηδονιζότανε να δέρνει, να χαστουκίζει και να κλοτσάει τους κρατούμενους, χωρίς κανένα λόγο ιδιαίτερο, όταν ήθελε να κάνει το κομμάτι του σε κάποιο κορίτσι του χωριού που τον έβλεπε. Με νοήματα, ο Μαυροσκούφης μας έδωσε να καταλάβουμε ότι έπρεπε να πάει κοντά του ο Σταύρος Ψωμιάδης, ένα παιδί από τα Πετράλωνα. Οση ώρα ανέβαινε ο Σταύρος τον ανήφορο, όλοι παρακολουθούσαμε αμίλητοι, με ανησυχία και αγωνία, γιατί ξέραμε ότι σ' αυτές τις περιπτώσεις συνήθως ακολουθούσε ξυλοδαρμός.

Ο Ντικ έμεινε κοντά μας ακίνητος και κατέβασε το κεφάλι. Είδαμε να μιλάνε για λίγη ώρα οι δυο τους και σε λίγο τον φίλο μας να κατεβαίνει τρέχοντας και πηδώντας πάνω από τους θάμνους, χωρίς να τον έχει χτυπήσει ο χωροφύλακας. Ολοι ανασάναμε ανακουφισμένοι, μα ο Ντικ έκανε κάτι που δεν το περιμέναμε. Σαν σαΐτα άρχισε να τρέχει τον ανήφορο, έφτασε τον Σταύρο και χοροπήδαγε γύρω του γαβγίζοντας χαρούμενα, μέχρι που φτάσανε και οι δυο κοντά μας λαχανιασμένοι από το τρέξιμο και τα χοροπηδήματα. Τελικά, όπως μας εξήγησε ο φίλος μας, ο Μαυροσκούφης ήθελε να τον ρωτήσει πού είχε μάθει κάποιο τραγούδι που τραγουδούσε πριν από λίγο. Το Σεπτέμβρη του 1949, μας μεταφέρανε όλους με ένα σαπιοκάραβο στη Μακρόνησο. Με κανένα τρόπο δεν μπορέσαμε να πάρουμε μαζί μας τον Ντικ, ούτε φανερά, ούτε κρυφά, κάτω από το άγριο μάτι των χωροφυλάκων.

Λίγες μέρες μετά το πηγεμό μας στη Μακρόνησο, μας ήρθε και το θλιβερό μαντάτο. Τον Ντικ τον σκοτώσανε κατά τον ίδιο τρόπο που είχανε σκοτώσει και τη μάνα του.

Ολοι λυπηθήκαμε που δεν μπορέσαμε να τον πάρουμε μαζί μας. Εδώ θα έκανε παρέα και με τον Αράπη, ένα μαύρο σκύλο που καταφέρανε να φέρουνε μαζί τους από την Ικαρία άλλοι εξόριστοι που είχαν έρθει στο Μακρονήσι πριν από μας.

Ο Γιάννης Ρίτσος, που είχε ζήσει μαζί μας στη Λήμνο σαν εξόριστος και είχε αγαπήσει όπως και όλοι εμείς τον τετράποδο φίλο μας, έγραψε γι' αυτόν τους στίχους που μελοποίησε ο Μικρούτσικος:

«Μπόλικη πέτρα - μπόλικη καρδιά

να χτίσουμε τις αυριανές μας φάμπρικες

τα Λαϊκά Μέγαρα - Τα Κόκκινα Στάδια

και το μεγάλο Μνημείο των ηρώων της Επανάστασης

Να μη ξεχάσουμε και το μνημείο του Ντικ

Ναι Ναι του σκύλου μας του Ντικ

Της ομάδας του Μούδρου

Που τον σκοτώσανε οι Χωροφυλάκοι

γιατί αγάπαγε πολύ τους εξόριστους

Να μη ξεχάσουμε σύντροφοι τον Ντικ

το φίλο μας το Ντικ που γάβγιζε τις νύχτες

στην αυλόπορτα, αντίκρυ στη θάλασσα

κι αποκοιμιόταν τα χαράματα

στα γυμνά πόδια της Λευτεριάς

με τη χρυσόμυγα του Αυγερινού

πα στο στυλωμένο αυτί του

τώρα ο Ντικ κοιμάται στη Λήμνο

δείχνοντας πάντα το ζερβί του δόντι

Μπορεί μεθαύριο να τον ακούσουμε πάλι

να γαβγίζει χαρούμενος σε μια διαδήλωση

Περνοδιαβαίνοντας κάτω από τις σημαίες μας

Εχοντας κρεμασμένη στο ζερβί δόντι μια μικρή πινακίδα

ΚΑΤΩ ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ

Ηταν καλός ο Ντικ».

Ακούστε: 

http://www.youtube.com/watch?v=LYX-s-0Qdig

Ο πόλεμος της μνήμης στο Γράμμο και το Βίτσι

Είναι εύκολο για τον προσεκτικό περαστικό που θα περιηγηθεί στον ορεινό όγκο του Γράμμου και του Βίτσι να εντοπίσει στοιχεία για το γεγονός ότι ο Εμφύλιος δεν έληξε με το 1949.

Ο Γράμμος που έγινε τάφος χιλιάδων στρατιωτών και ανταρτών είναι έως και σήμερα σημείο συγκρούσεων. Με την πολιτεία να έχει δηλώσει ήδη από το 1951 ποια στάση έχει επιλέξει στο θέμα, η σύγκρουση έχει περάσει στο επίπεδο των πολιτικών οργανώσεων με την πολιτεία να κρατά σταθερά σκιώδη θέση επιλέγοντας να τοποθετεί εμπόδια στην μια μεριά και να πριμοδοτεί την δεύτερη. Η πλειάδα μνημείων είναι αφιερωμένη στις κυβερνητικές δυνάμεις και τους νεκρούς τους. Μάλιστα ιδιαίτερη προτίμηση δίδεται από τον στρατό και τις λοιπές ομάδες αποστράτων και συμπαθούντων στους ΛΟΚαντζήδες και τους αξιωματικούς, ενώ το μάχιμο προσωπικό των οπλιτών μνημονεύεται ελάχιστα. Το συγκλονιστικό εξακολουθεί να είναι ότι οι νεκροί αναφέρονται ως πεσόντες υπό των "κομμουνιστών", "συμμοριτών" και σπανίως "εαμοβούλγαρων". Η φρασεολογία που ανήκει σε εποχές της επταετίας παραμένει περίεργα προσκολλημένη σε μνημεία που θα έπρεπε να έχουν αλλάξει εδώ και δεκαετίες. (χαρακτηριστικά τα μνημεία του Νυμφαίου).

Από την άλλη μεριά, ένα περιστατικό ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι τα "κυβερνητικά" μνημεία, για τα οποία πάντα υπάρχει χώρος στις δημόσιες γαίες, παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη ανθεκτικότητα στον χρόνο, αφού ο σεμνός χώρος της αριστεράς δεν συνηθίζει να βανδαλίζει. Τα μνημεία που στήθηκαν κατά καιρούς από το ΚΚΕ, την ΚΝΕ, την ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ και λοιπές οργανώσεις γίνονται όλο και πιο συχνά στόχος επιθέσεων της Χρυσής Αυγής και άλλων φασιστικών οργανώσεων.

Χαρακτηριστική είναι και η κρατική και δημοτική ακαμψία σε ότι αφορά την αδειοδότηση των μνημείων της αριστεράς, που όπως φαίνεται δεν έχουν δικαίωμα να θρηνούν ούτε να τιμούν τους νεκρούς τους (όπως υπονόησε και Χρυσαυγιότατος μητροπολίτης Ανδρέας). Κλασική περίπτωση η Φλώρινα όπου προκειμένου να στηθεί ένα μνημείο για τους θαμμένους σε ομαδικό τάφο νεκρούς του ΔΣΕ, το ΚΚΕ αναγκάστηκε να αγοράσει την έκταση όπου έχουν ταφεί για στήσει μνημείο, αφού όλες οι αιτήσεις χτύπαγαν σε κλειστές πόρτες, βουλωμένα αυτιά και καλά κρυμμένο αυταρχισμό.


Ένα ακόμα φαινόμενο που παρατηρείται στον Γράμμο και το Βίτσι, είναι αυτό της ιδεολογικής αχταρμαδοποίησης. Η τοποθέτηση δηλαδή μνημείων που δεν επιχειρούν να διαχωρίσουν ιδεολογικά τους μεν από τους δε. Αυτού του είδους τα μνημεία, πνευματικά παιδιά του ΠΑΣΟΚ του 1980 και της υποτιθέμενης πολιτικής συμφιλίωσης, επιχειρούν να ισοπεδώσουν και να ρίξουν στην λήθη τα ιστορικά γεγονότα του Εμφυλίου τα οποία δεν βλέπουμε γιατί ο λαός χρειάζεται να ξεχάσει.


Δεν βλέπουμε γιατί δεν μπορούν να τιμηθούν οι νεκροί ισότιμα και ξεχωριστά. Γιατί η αριστερά της ιδεολογικής και ηθικής υπεροχής δεν έχει δικαίωμα να τιμά νεκρούς. Γιατί η κρατική πολιτική των μνημείων πρέπει να αναβιώνει τον νεοφασισμό και γιατί η ιστορία πρέπει να χαλκεύεται, να ισοπεδώνεται και να φιμώνεται.


Τελικά αναρωτιέται κανείς, όταν τα σκέλεθρα των νεκρών που ήταν όλοι παιδιά του ίδιου δυστυχισμένου λαού, έχουν πια λιώσει, μπορεί η πολιτεία να λειτουργήσει με δικαιοσύνη; Φυσικά όχι όταν το σημερινό σύστημα υπηρετεί από τότε τους ίδιους αφέντες.

Στρατιωτικό μνημείο στην Πρέσπα 

Η Λέσχη φίλων ΛΟΚ σε διασταύρωση δρόμων λίγο πριν τα σύνορα. Περίοπτο σημείο με κρατική επιχορήγηση χώρου

Υπέρ των ιδανικών της φυλής. Από το μνημείο της Καστοριάς

Έπεσαν κατά των Κ/Σ το γνωστό συντομογραφικό για τους Κομμουνιστοσυμμορίτες. Μνημείο από Καστοριά για Νεστόριο 

Ενάντια στους Κ/Σ ξανά στο μνημείο του Νεστορίου 

Κατά των κομμουνιστών, στο μνημείο Σλιμνίτσας 

Τα μνημεία - σούπα 

Μνημείο πεσόντων στην Κρυσταλλοπηγή. Αφορά τους πεσόντες από το 1904 έως το 1949 

Το γνωστό μνημείο του Νεστόριου. Πεσόντες κι εδώ από το 1941 έως το 1949 

Τα μνημεία του ΔΣΕ

Προσθήκη λεζάντας

Το μνημείο του Σκοτίδα στην Κρυσταλλοπηγή, κατασκευασμένο από την ΚΝΕ

Το γνωστό μνημείο που κατασκεύασε το ΚΚΕ στην Λυκοράχη Γράμμου

Το μνημείο του γιατρού Πέτρου Κόκκαλη όπως το κατάντησαν οι βαριές των νεοναζί 

Φωτογραφίες Μακρονησιωτών

Φωτογραφίες από διάφορα αρχεία που εικονίζουν μερικούς από τους 30.000 περίπου αγωνιστές της ελευθερίας που πέρασαν από το κολαστήριο της Μακρονήσου

AETO Φλεβάρης του 1947, τα μέλη του παράνομου φυσικά Θεατρικού Θιάσου Μακρονήσου

Σπάνια φωτογραφία. Το ηλιακό πειθαρχείο του ΒΕΤΟ το καλοκαίρι του 1947

Γράμμα από το σπίτι 

Το μαρτύριο της αγγαρείας. Κουβάλημα πέτρας επί 12 και βάλε ώρες

Ο Νίκος Νικηφορίδης (όρθιος στο κέντρο) με τους συντρόφους του στην Μακρόνησο 

Απαντώντας με ανθρωπιά στον φασισμό

Τα παρακάτω αποτελούν πραγματικές ιστορίες και περιστατικά από την ζωή και τα βιώματα των γυναικών πολιτικών κρατουμένων στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ αλλά και αλλού ανά την ελληνική επικράτεια. Σκοπός μας είναι να αναδείξουμε μέσω αυτών των διηγήσεων την ανθρωπιά και την αξιοπρέπεια που κρατήθηκε ακέραιη μέσα στην φυλακή απαντώντας στον κρατικό φασισμό της εποχής 1947-1956.







Αβέρωφ-γυναικείες φυλακές: Από το βιβλίο της Μαρίας Σιδέρη Δεκατέσσερα χρόνια μαρτυρία

Η αψίδα των γυναικών

" Την στιγμή που μια από εμάς έφευγε με απόλυση ή με την αναστολή της ποινής της χαιρόμασταν όλες. Μαζευόμασταν γύρω της και της λέγαμε πόσο όμορφα θα είναι τώρα έξω και της δίναμε κουράγιο για την ζωή που την περίμενε. Την ώρα της αποχώρησης μαζεύονταν οι συντρόφισσες μας και σχημάτιζαν δυο σειρές δεξιά κι αριστερά της πύλης της φυλακής. Υψώνανε τα χέρια και σχημάτιζαν μιαν αψίδα για να περάσει η γυναίκα που έφευγε από κάτω. Όλες μαζί τραγούδαγαν το τραγούδι της αποχώρησης και φώναζαν το "γεια σου" τόσο που αντιβούιζαν οι θάλαμοι, κι εκείνη γύρναγε και μας απαντούσε "γεια σας γυναίκες! Καλή λευτεριά! Καλή δύναμη!"  



Αβέρωφ-γυναικείες φυλακές: Από το βιβλίο της Μαρίας Σιδέρη Δεκατέσσερα χρόνια μαρτυρία

Το παιδί του Νίκου

" Ήταν η εποχή που δικάζονταν ο Νίκος Μπελογιάννης. Στις φυλακές είχαμε καμιά δεκαριά παιδάκια που μέχρι τα 2,5 χρόνια τους επέτρεπαν στις μανάδες τους να τα έχουν κοντά τους. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και το παιδί του Νίκου Μπελογιάννη με την Έλλη Ιωαννίδου. Όσο διαρκούσαν οι δίκες μάθαμε ότι η Ασφάλεια θα έστελνε μια κλούβα να πάρει το παιδί για να το δει δήθεν η μάνα του. Όμως εμείς ξέραμε πως εάν η Έλλη ήθελε να δει το παιδί της δεν θα έστελνε κλούβα, αλλά την αδερφή της ή κάποιον γνωστό. Καταλάβαμε ότι θέλανε να το πάρουν για να εκβιάσουν με αυτό τον Μπελογιάννη. Αποφασίσαμε να αντιδράσουμε μαζικά. Πήραμε το παιδί και το βάλαμε στον θάλαμο της ΕΠΟΝ που ήταν ο πιο μακρινός από τις εξωτερικές πόρτες. Το κουκουλώσαμε με κουβέρτες και του αφήσαμε μόνο μια χαραμάδα για να αναπνέει. Μέσα στον θάλαμο κάτσανε σε απόσταση δυο χειροδύναμες κοπέλες κι εμείς οι άλλες οπλιστήκαμε με τα ξύλα από τα ράντζα. Κλείσαμε τις πόρτες και φωνάζαμε με χωνιά από ακτινογραφίες από τα παράθυρα. Θέλαμε να ενημερώσουμε τον κόσμο! Αργότερα ήρθε η κλούβα και αρχίσαμε τις φωνές ξανά "Αίσχος !! Αλήτες!! " Άκουσαν κι οι άντρες από δίπλα και φώναζαν κι αυτοί. Σε λίγο ήρθε η αρχιφύλακας και μας είπε ότι στην κλούβα είναι η Έλλη και ήρθε να πάρει το παιδί της. Τότε ξεκινήσαμε να φωνάζουμε όλες μαζί " Έλλη αν θες το παιδί σου βγες έξω και πες το μας!!!"  Η Έλλη που γνώρισε την φωνή της Ζώγιας απάντησε φωνάζοντας κι αυτή "Να μην δώσετε το παιδί!" Αυτό ήταν. Έγινε καταιγισμός από φωνές και διαμαρτυρίες. Τόσο που οι ασφαλίτες ντροπιασμένοι έφυγαν με την κλούβα γιατί εν τω μεταξύ είχαν βγει και κάτοικοι στα παράθυρα και τα μπαλκόνια και φώναζαν κι αυτοί. Έτσι το παιδί σώθηκε. Όταν το ξεσκεπάσαμε μας κοίταζε με δυο μάτια όλο χαμόγελο" 

Αβέρωφ-γυναικείες φυλακές: Από το βιβλίο της Μαρίας Σιδέρη Δεκατέσσερα χρόνια μαρτυρία

Οι αποκριές

" Στις γιορτές οι μέρες μας στην φυλακή μας βάραιναν περισσότερο. Προσπαθούσαμε να κάνουμε μικρές γιορτές με σκετς και λίγο καλύτερο φαγητό. Τις προηγούμενες ημέρες παραγγέλναμε υλικά με το επισκεπτήριο κι ετοίμαζε κάθε μια ένα πιάτο. Οι κοπέλες που ξέρανε από καλλιτεχνικά έκοβαν λουλουδάκια από χαρτόνι, ετοίμαζαν υλικά ανάλογα την γιορτή. Κάποια αποκριά είχαμε κρυφά ετοιμάσει ένα πλυσταριό. Του είχαμε βάλει κουβέρτες στο πάτωμα και τους τοίχους να μην φαίνεται η υγρασία και κολλήσαμε αρλεκίνους και πιερότους στους τοίχους. Υπολογίζαμε ότι η φύλακας που ήταν καλή κοπέλα εκείνη την ημέρα θα έκανε τα στραβά μάτια. Όμως, έγινε μια αιφνίδια αλλαγή κι ήρθε μια κακιά φύλακας να πάρει την υπηρεσία. Αυτή είδε το πλυσταριό και χωρίς να πει μια κουβέντα μπήκε μέσα και τα έσκισε όλα. Βγήκε με ένα κακό χαμόγελο και μας κοίταξε. Εμείς τότε μαζέψαμε ότι είχε απομείνει από την γιορτή μας και τραγουδήσαμε όλες μαζί το τραγούδι της αποκριάς"

http://www.youtube.com/watch?v=Z9WI8DLGWns

Γυναικείες Φυλακές Κοζάνης: Από το βιβλίο της Μαρίας Σιδέρη Δεκατέσσερα χρόνια μαρτυρία

Η Εκτέλεση

" Περιμέναμε την δίκη και με είχαν πάρει μαζί με τα 17 παλικάρια στις φυλακές Κοζάνης. Έμεινα μαζί με τις γυναίκες στο θάλαμο δίπλα στο κελί που κράταγαν του μελλοθάνατους την βραδιά πριν τους εκτελέσουν. Μια νύχτα φέραν μια γριά. Κάθονταν ακίνητη και σκεπτική. Της πιάσαμε κουβέντα. Είχε παιδί στο βουνό και την εκτελούσαν με την κατηγορία ότι ενίσχυε τους αντάρτες. "Τι να έκανα, δεν θα δινα νερό στο παιδί μου;" Είχε να τον δει μήνες. Αργότερα σιωπήσαμε και καθόμασταν κοντά της. Άξαφνα άρχισε να τραγουδάει μονάχη της το "έχετε γεια βρυσούλες" . Δεν ξαναμίλησε μέχρι το πρωί. Το πρωί της φωνάξαμε όλες μαζί "Αντίο! Καλή δύναμη!" Κι εκείνη όπως την έπαιρναν μας γέλασε φωνάζοντας " Γεια σας γυναίκες!" Την εκτέλεσαν αμέσως μετά. 

Αβέρωφ-γυναικείες φυλακές: Από το περιοδικό Εθνική Αντίσταση της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ

Η τελευταίες 

Το 1966 οι φυλακές Αβέρωφ ανοίγουν τις πόρτες τους για να βγουν οι τελευταίες πολιτικές κρατούμενοι. 14 κυρίες με τα φτωχικά τους περνούν το κιγκλίδωμα. 14 τιτάνες αξιοπρέπειας που άντεξαν με την αξιοπρέπειά τους ακλόνητη. Μερικά χρόνια μετά και μετά τα σκοτεινά χρόνια της Χούντας, οι φυλακές κλείνουν οριστικά. Τα κτίρια ισοπεδώνονται και χαράσσονται οικόπεδα. Ένα νεαρό ζευγάρι θα αγοράσει το μικρό κομμάτι που κάποτε αποτελούσε το πίσω προαύλιο των φυλακών. Μια ομάδα 14 μεσόκοπων κυρίων θα πλησιάσει τους αγοραστές. Πρόκειται για τις πολιτικές κρατούμενους του Αβέρωφ. Ζητούν να πουν μια ιστορία και να ζητήσουν μια χάρη. Εκεί, στο πίσω προαύλιο φυτρώνουν 17 πευκάκια. Οι γυναίκες φύτευαν όσο κρατούνταν στην φυλακή ένα πευκάκι για κάθε μια συντρόφισσα τους που έπαιρναν για το απόσπασμα. Οι γυναίκες ζητούν από το ζευγάρι να μην τα κόψουν αλλά να τα κρατήσουν στην αυλή τους να τους δροσίζουν με την σκιά τους. Ένα περίπου χρόνο μετά στο σπιτάκι με τα 17 πευκάκια που μόλις έχει χτιστεί, ένα τραπέζι στρώνεται στον κήπο για να υποδεχτεί τις 14 γυναίκες. Έτσι απλά και ανθρώπινα θα κλείσει ο ματωμένος κύκλος πόνου των φυλακών Αβέρωφ. 

Ακούστε: 

http://www.youtube.com/watch?v=hI3rsR-HRl4&list=FLu-9Yru8h7UoYJyyZJdMVfA&feature=mh_lolz

Σκίτσα από την φυλακή της Μαρίας Σιδέρη

Η Μαρία Σιδέρη υπήρξε ΕΠΟΝίτισσα από την περιοχή της Κοζάνης στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. Το 1947 πιάστηκε την ώρα που κοιμόνταν στο σπίτι της από χωροφύλακες και πρώην ΠΑΟτζίδες  ταγματασφαλίτες της Κατοχής και βασανίστηκε φρικτά με άλλους νεολαίους για να αποκαλύψει την ταυτότητα μιας συναγωνίστριάς της που είχε το ψευδώνυμο Ελένη. Εκεί που άλλοι λύγισαν, μετά από φοβερές κακουχίες, ξύλο με τον βούρδουλα και συρματόσχοινα, φάλαγγα και ψυχολογική βία, η Μαρία δεν λύγισε. Δεν τους είπε τίποτα. Μεταφέρθηκε στις φυλακές Κοζάνης καταδικάστηκε σε θάνατο χωρίς κανένα στοιχείο. Το κατηγορητήριο έγραφε, ότι αυτή, παιδί τότε 19 χρονών, ήταν γραμματέας του ΚΚΕ, του ΑΚΕ της ΕΠΟΝ και ότι οπλοφορούσε και διέπραξε εγκλήματα. Η Μαρία τα αρνήθηκε όλα φωνάζοντας: Είμαι πατριώτισσα και ΕΠΟΝίτισσα! Η εκτέλεσή της δεν έγινε ποτέ και μεταφέρθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Εδώ με το μικρό της βιογραφικό παρουσιάζουμε τις τρεις μικρές της ζωγραφιές που έκανε στην φυλακή όπου παρέμεινε για 14 χρόνια. Αντικατοπτρίζουν μιαν ιδιαίτερη ευαισθησία από ένα παιδικό χέρι και μια τρυφερή ψυχή.

Επισκεπτήριο στις φυλακές Αβέρωφ

Φυλακές Κοζάνης . Το προαύλιο

Φυλακές Αβέρωφ γυναίκες ράβουν 

  

Εκκλησιαστική κοπριά με φόντο νεοναζί

Για ακόμα μια φορά μετά τον αποτροπιασμό των δηλώσεων του μητροπολίτη Καλαβρύτων, ο Κόκκινος Φάκελος παρακολουθεί τον "εορτασμό" της επετείου της νίκης του Εθνικού Στρατού στο Γράμμο το 1949.

Η γιορτή μίσους που εκτυλίχθηκε εκεί με φόντο τις σημαίες που παρομοιάζουν σβάστικα της Χρυσής Αυγής, συνοδεύτηκε ταιριαστά με τον λόγο του μητροπολίτη Κονίτσης Ανδρέα που εξέφρασε τα φιλάνθρωπα του αισθήματα για τους νεκρούς. Ανάμεσα σε άλλα, ο μητροπολίτης είπε μέσα στο ακροδεξιό του παραλήρημα "Δεν φοβόμαστε κανένα ΣΥΡΙΖΑ και κανένα ΚΚΕ. Γιατί θυμόμαστε το Γράμμο που όχι απλά νικήθηκε ο κομμουνισμός, αλλά εξολοθρεύτηκε." Ο αξιοσέβαστος και πάνω από όλα φιλάνθρωπος γέροντας, πρόσθεσε ακόμα "Είχε το θράσος το ΚΚΕ να γράψει Δόξα και τιμή στους αγωνιστές και τις αγωνίστριες του ΔΣΕ..." 

Με άλλα λόγια με αυτή του την εκ στόματος κοπριά, ο πρεσβευτής του Θεού της Αγάπης στην Γη θέλει να πει πως το ΚΚΕ δεν έχει δικαίωμα να τιμά τους νεκρούς του; Ο ίδιος ο Θεός άραγε κάνει διαχωρισμό ανάμεσα στους ανθρώπους σύμφωνα με την ηθική ή την πολιτική τους υπόσταση; Τι πιστεύει ο κύριος Ανδρέας; Φυσικά για την στάση της εκκλησίας δεν έχουμε αυταπάτες. Η ίδια εκκλησία που έκαιγε τον Τζιορντάνο Μπρούνο στην πυρά, που όρκιζε τους Ναζί κατακτητές και έστελνε συχαρίκια στον Χίτλερ. Η ίδια εκκλησία, των υπερκοσμίων και όχι των εγκοσμίων, κήρυττε το μίσος στην Μακρόνησο και ευλογούσε τα όπλα που εκτελούσαν τους 300 στο ΑΕΤΟ. Είναι η ίδια εκκλησία που υπέγραφε χαρτιά φρονημάτων επί Χούντας, ενώ τα στελέχη της "διάβαζαν".

Σήμερα, κηρύττει ακόμα το μίσος στο πλάι των νεοναζί ασφαλιτών και ταγματασφαλιτών που μαχαιρώνουν απροστάτευτους και εξαθλιωμένους Πακιστανούς και χτυπούν νεολαίους του ΚΚΕ γιατί προεκλογικά τόλμησαν να μοιράσουν φυλλάδια. Για αυτούς τους ανθρώπους αλλά και τους άλλους με τις σιδερογροθιές και τα στειλιάρια που φορούσαν κουκούλες όταν σκότωναν τον Δημήτρη Κοτζαρίδη, έχουμε να πούμε μονάχα ένα πράγμα:

Ο ΛΑΟΣ, Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΕΡΓΑΤΙΑ ΔΕΝ ΕΙΠΕ ΑΚΟΜΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΗΣ ΛΕΞΗ 

Βρείτε τις διαφορές

O μητροπολίτης του μίσους Ανδρέας

Εορτασμός με φόντο της νεοναζίστικες νεοελληνικές σβάστικες

Αξιωματικοί του Γ Ράιχ με καθολικούς ιερείς σε κοινό εκκλησίασμα 

Αξιωματικοί του Γ Ράιχ με Έλληνες ορθοδόξους ιερείς 

Ο "κύριος" Μιχαλολιάκος δεν είναι ναζί ούτε χίτης !!!

Από φιλικά μπλόγκ του διαδικτύου

Οι αναμορφωτές της Μακρονήσου

Σε καιρούς ανόδου του νεοφασισμού, χρέος του μελετητή είναι να αναδεικνύει την αλήθεια. Το πρόσωπο της Μακρονήσου είναι λίγο πολύ γνωστό σε όλους σήμερα, είτε αυτοί το παραδέχονται είτε όχι. Είναι το "νησί της Κολάσεως", το νησί που οι 12 ανήλικοι κρατούμενοί του οδηγήθηκαν σε μαζική απόπειρα αυτοκτονίας καταπίνοντας τις λαβές από τα κουτάλια τους. Το νησί "αναμόρφωσης" με την γάτα στο σακί, το μπαμπού, το κουβάλημα της πέτρας και το πολύ και μεθοδευμένο ξύλο. Είναι το νησί που δολοφονήθηκαν οι 300 του ΑΕΤΟ με τα μυδράλια, αρχεία που το ΓΕΣ εξακολουθεί να μην διαθέτει στο κοινό παρά τα σχεδόν 70 χρόνια από τότε. 

Το λιγότερο γνωστό πρόσωπο της Μακρονήσου είναι αυτό των αναμορφωτών της. Δεν αναφερόμαστε φυσικά στους εκατοντάδες αγράμματους, φανατισμένους ΜΑΥδες και ΑΜίτες που έκαναν πράξη το θεάρεστο έργο της "εθνικής αναμορφώσεως". Για αυτούς η ιστορία επιφυλάσσει μια σελίδα κοντά στους πραιτοριανούς που κατακρεούργησαν τον Σπάρτακο και τους λεγεωνάριους που προσέφεραν ξίδι αντί νερού. Αναφερόμαστε στους διοικητές και τους εγκεφάλους των στρατοπέδων της Μακρονήσου. Τους ενορχηστρωτές του μακρονησιώτικου δράματος. Για το ποιόν αυτών των ανδρών θα μιλήσουμε σήμερα. 

Ο παπα-Κονσέρβας (ο μετέπειτα Πρεβέζης) Τον ονόμαζαν έτσι γιατί έκλεβε με τρόπο τις κονσέρβες από τα πράγματα των κρατουμένων. Γνωστά έμειναν τα κηρύγματα του με τα οποία δήλωνε ότι τα βασανιστήρια στην Μακρόνησο γίνονται με θεϊκή εντολή. Μετατέθηκε στην Πρέβεζα όπου διέπρεψε με τα σεξουαλικά του εγκλήματα και αργότερα τον έπαυσαν.

Δημήτριος Ιωαννίδης:  Βασανιστής του ΑΕΤΟ και των γυναικών του ΕΣΑΓ, με ιδιαίτερη προτίμηση στις γυναίκες και τα σεξουαλικά βασανιστήρια. Έγινε συνταγματάρχης και αργότερα, δικτάτορας της Χούντας. Μετά το μακελειό του ΑΕΤΟ το 1948, ο Ιωαννίδης έμπαινε στις σκηνές με τους τραυματίες και διέταζε τους κρατούμενους που τους φρόντιζαν: "Σκύψε κομμούνα να δεις τα τίναξαν οι πουτάνες"  

Ο Σκαλούμπακας: Ενορχηστρωτής των πιο φρικτών βασανιστηρίων της Μακρονήσου. Διέταζε πολλές φορές ατομικά βασανιστήρια για όσους προσωπικά ο ίδιος δεν συμπαθούσε. Επέβλεπε συχνά τα μαρτύρια λέγοντας "δεν βλέπω αίμα, δεν βλέπω αίμα" . Στα γεγονότα του ΑΕΤΟ το 1948, εθεάθη με το περίστροφο στο χέρι... Για τις υπηρεσίες του έγινε στρατηγός. Ζει ακόμα και σήμερα και δηλώνει αμετανόητος.




Ο Γεώργιος Μπαϊρακτάρης: Ευθύνεται για φρικτά βασανιστήρια και εξευτελισμούς των πολιτικών κρατουμένων και των στρατιωτών της Μακρονήσου. Θεωρείται από τους βασικούς ενορχηστρωτές των σφαγών του 1948 στο ΑΕΤΟ. Το πρωί εκείνης της ημέρας έβγαλε λόγο στους κρατούμενους ξεκινώντας ως εξής "Επράξατε μιαν απερισκεψίαν" . Για την ωμή σφαγή οδήγησε αθώους στο εδώλιο με την κατηγορία της "στάσης", οι οποίοι και εκτελέσθηκαν. Για την σφαγή του 1948 παρασημοφορήθηκε.


Ο Αντώνης Βασιλόπουλος: Εκτός από τα φρικτά μαρτύρια στα οποία υπέβαλε τους Μακρονησιώτες στις χαράδρες του νησιού και τα γραφεία του Α2, καταχράστηκε περίπου 2 εκατ. δραχμές από τον ΟΑΜ (κρατικός οργανισμός αναμορφώσεως Μακρονήσου). Με αυτά έχτισε βίλα στο νησί και στην Αθήνα. Έφτιαξε σκάφος και αγόρασε ακριβό αυτοκίνητο. Σημειωτέον, ότι η βίλα και το σκάφος, φτιάχτηκαν με το αίμα και τον ιδρώτα των κρατουμένων του νησιού. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές του στιγμές ήταν στη σφαγή του ΑΕΤΟ όπου εθεάθη με αυτόματο να ρίχνει στους κρατούμενους στο ψαχνό. Αργότερα ερωτηθείς απόρησε "Χύθηκε αίμα;" Τα εγκλήματά του δεν συγκίνησαν κανέναν, αλλά επειδή η Ελλάδα χτίζονταν τότε με αμερικανικά δολάρια, τον καθαίρεσαν και το φυλάκισαν για οικονομικά σκάνδαλα.


Ο Τζανετάτος: Δεύτερος μετά τον Βασιλόπουλο στις οικονομικές ατασθαλίες. Έχτισε κι αυτός μια βίλα στο νησί βάζοντας τους κρατούμενους να εργάζονται έως και 15 ώρες την ημέρα χωρίς διακοπή. Για δώρο τους έδινε νερό. Στις ωμότητες πάντως θεωρούνταν ισάξιος και ήταν εμπνευστής του μαρτυρίου "αεροπλανάκι". Περιστοιχίζονταν από κάθε είδους χασικλήδες και υπανθρώπους της ΑΜ και των ΜΑΥ, που τους έβαζε να κάνουν μαζικά ντου σε σκηνές και κρατούμενους. Καθαιρέθηκε κι αυτός για οικονομικές ατασθαλίες και πέθανε στην φυλακή.



Ο Καραφώτης: Χυδαίος επικεφαλής των "αναμορφωτών", οργάνωνε τον ψυχολογικό πόλεμο και τα μαζικά μαρτύρια στο γραφείο Α2. Ίσως, όπως μας λέει ο κύριος Μανδράκος, να ήταν ο μοναδικός Έλληνας κάτω των 4ων ετών που δεν ήξερε να λέει την ώρα. 'Όταν τον ρώταγαν τι ώρα είναι, απάνταγε δείχνοντας το ρολόι του, "Για κοίτα εδώ γιατί είμαι απασχολημένος" 

Ο Μάρκος Καστρίτσης: Λοχαγός του ΒΕΤΟ και βασανιστής του γραφείου Α2. Συχνά πυκνά έβγαζε πιωμένος (γιατί ήταν και αλκοολικός) εθνοσωτήριους λόγους καταλήγοντας με την φράση "Θα πήξουν οι χαράδρες στο αίμα" 

Ο Μιχάλης Σφακιανός: Γνωστός για το ότι ήταν τόσο αγράμματος που όταν μιλούσε δεν καταλάβαιναν παρά ελάχιστοι. Υπηρέτησε ως υπαξιωματικός στο Ντουντουλάρ, το περιβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης του 1946 όπου αναδείχτηκε για τις ωμότητες του. Στην Μακρόνησο τοποθετήθηκε ως λοχαγός στον λόχο διοικήσεως. Έδωσε το σύνθημα για το "πυρ" στην σφαγή του ΑΕΤΟ το 1948.

Τα πορτραίτα των σωτήρων του έθνους

Το επιτελείο της Μακρονήσου με το υπουργό Στράτο. 

Ο Μπαϊρακτάρης (αριστερά) και ο Βασιλόπουλος