Το παρακράτος είναι παντού ίδιο

Mετά την πρόσφατη μετάδοση, από την κρατική τηλεόραση του ντοκυμαντέρ "Η Όψη Της Σιωπής, 2014" που ακροθιγώς μονάχα εξετάζει τη σφαγή 1.000.000 κομμουνιστών και δημοκρατικών πολιτών από τη Δικτατορία Σουχάρτο (1965- ’66), μας δημιουργήθηκαν ορισμένες σκέψεις, σχετικά με τις ομοιότητες της χρήσης του παρακράτους από το αστικό κράτος, ως "μακρύ χέρι" ενάντια στο ταξικό λαϊκό κίνημα. Συγκεκριμένα, μας δημιουργήθηκε η εντύπωση σημαντικών ομοιοτήτων κυρίως στα στρώματα του ακροδεξιού υποκόσμου και του ποινικού υποστρώματος, που το αστικό κράτος χρησιμοποιεί, αλλά και των ωμοτήτων που αυτοί διέπραξαν στην Ινδονησία αλλά και στην Ελλάδα, απέναντι στον ίδιο ταξικό αντίπαλο. 

Οι μαρτυρίες που ακολουθούν, εκτός από ανατριχιαστικές είναι και σχεδόν καθ' ολοκληρία όμοιες, ως προς τις πρακτικές και την αγριότητα.

Στο ντοκυμαντέρ, ένας παρακρατικός εξομολογείται σχετικά με τη δράση του ενάντια στους κομμουνιστές της Ινδονησίας:

"Τους έσφαζα από τον σβέρκο γιατί ήταν πιο αθόρυβο. Από τον λαιμό έκανε θόρυβο."

"Όταν τους έσφαζα με μαχαίρι στο λαιμό, έβαζα από κάτω ένα ποτήρι. Γέμιζα δύο ποτήρια αίμα. Μετά τα έπινα για να μην τρελαθώ. Μετά τους πετούσα στο ποτάμι."

"Μια μέρα πήγα ένα κομμένο κεφάλι μιας κομμουνίστριας στο κινέζικο καφενείο, έτσι για να τους τρομάξω... Για να τους τρομάξω... Μετά το πέταξα στα σκουπίδια."

H παραπάνω αφήγηση παρουσιάζει ορισμένα αξιοπρόσεκτα χαρακτηριστικά: Ο θύτης φαίνεται απαθής απέναντι στη βία που ασκεί, καθώς μετέπειτα και στην αφηγηματική της εξιστόρηση. Χρησιμοποιεί μεθόδους εκτέλεσης πρωτόγονες σκοπεύοντας προφανώς στο να προκαλέσει τον φυσικό βασανισμό του θύματος. Η ζωώδης εξοικείωση με την ακραία βία, τον οδηγεί (ενδεχομένως και μέσω τελετουργικών εικασιών) από την ανθρωποκτονία στα όρια του κανιβαλισμού. Παράλληλα, η ακραία βία που ασκεί ο παρακρατικός εμπεριέχει και έναν τρομοκρατικό και παραδειγματιστικό ρόλο: Τα θύματα κατακρεουργούνται και αφήνονται σε κοινή έκθεση, τα κεφάλια και τα άψυχα σώματα του αντιπάλου, πραγματικού ή φαινομενικού (ολόκληρα χωριά εκτελέστηκαν στην Ινδονησία, με κριτήριο ότι βρίσκονταν στην επιρροή των κομμουνιστών), εκτίθενται σε χωριά και πλατείες, με απώτερο στόχο την τρομοκρατία του λαού και την αποστασιοποίησή του από το κίνημα. 

Μαρτυρίες από την Πελοπόννησο της Λευκής Τρομοκρατίας, του Παυλάκου, του Κατσαρέα, του Μαγγανά και άλλων πρόθυμων συνεργατών της ελληνικής αστικής τάξης και της αμερικανο-βρετανικής προτεκτορατοποίησης της Ελλάδας, κινούνται στο ίδιο φρικαλέο μήκος κύματος:

Η δολοφονία του Παναγιώτη Ρούσσου (Τσαλδάρης) - Πηγή: Γιάννης Λέφας, Χιλιάδες τέσσερις σταυροί στο μαρτυρικό Μωριά, Αλφειός, Αθήνα 2007, 114.

"Καταγόταν από το χωριό Πλατανάκι Αρκαδίας τελείωσε μόνο το Δημοτικό γιατί είχε προσβληθεί από οστεομυελίτιδα. Με τη φροντίδα των γονιών του έγινε καλά. Την περίοδο της Κατοχής αρχικά οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια στον ΕΛΑΣ Λακωνίας. Εκτός από άλλε μάχες, έλαβε μέρος και στις μάχες του Δεκέμβρη στην Αθήνα το 1944. Επιστρέφοντας με την Απελευθέρωση στην Πελοπόννησο, οι χίτες και οι παρακρατικοί του έκαναν το βίο αβίωτο. Έτσι πέρασε στο ΔΣΕ. Ως μαχητής του ΔΣΕ έλαβε μέρος σε πολλές μάχες τραυματιζόμενος στο χέρι σε μια και στην ωμοπλάτη σε μια άλλη μάχη. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1948 πηγαίνοντας σε εμπιστευτική αποστολή πιάστηκε από τον Παυλάκο και τη συμμορία του στο χωριό Αστέρι Λακωνίας."

Ο μαρτυρικός του θάνατος περιγράφεται από τον Γιώργο Ζαχ. Ρούσο:

"Με ένα μαχαίρι του άνοιξαν σταυρωτά την κοιλιά, του αφαίρεσαν το στομάχι και στους φριχτούς πόνους του, τον ειρωνευότνουσαν λέγοντας: "Έννοια σου είμαστε γιατροί εμείς θα σε κάνουμε καλά". Αφού οι βασανιστές του διαπίστωσαν τα περιεχόμενα του στομάχου, τον βασάνιζαν ρωτώντας ποιος του έδωσε μακαρόνια για φαγητό. Τέλος του έκοψαν τα γεννητικά του όργανα και του αφαίρεσαν το συκώτι. Λίγο αργότερα, οι παρακρατικοί είδαν να περνά από το πηγάδι "Βγενιά", όπου γινόντουσαν τα μαρτύρια η χήρα Γιώργη Σούντα- Κουβούση, από τον Άγιο Βασίλειο Κυνουρίας. Την προσέγγισαν και της έδωσαν το συκώτι λέγοντάς της ότι μόλις σφάξαν ένα αρνί και μπορούσε να το πάρει για να το φάει με την οικογένειά της."

Το κεφάλι του Παναγιώτη Ρούσσου, κρεμάστηκε αργότερα από τους παρακρατικούς στον προφυλακτήρα του τζιπ τους.

Η δημόσια έκθεση νεκρών στην Τρίπολη


Χαρακτηριστικό περιστατικό δημόσιας έκθεσης και σκύλευσης νεκρών υπήρξε η διαπόμπευση των νεκρών του τμήματος του Τάκη Γεωργόπουλου, που έλαβε χώρα στις 15-17 Μαρτίου 1949 στην πλατεία Άρεως της Τρίπολης. Εκεί περίπου 10 αιχμάλωτοι του ΔΣΕ που προέρχονταν ως επί το πλείστον από την ομάδα του Γεωργόπουλου και είχαν παραδοθεί στην 9η Μεραρχία του κυβερνητικού στρατού, αφού εκτελέστηκαν ομαδικά με πολυβόλα και ξιφολόγχες, εξετέθησαν στην πλατεία Άρεως για περίπου 2 ή 3 ημέρες. Ανάμεσά τους, ο Δημήτρης Αργυρόπουλος, η Αγγελική Κούκου, και ο Γιάννης Κοκόρης. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι "τα στήθη των νεκρών ανταρτών ήταν ανοιγμένα σαν βιβλία".

Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό περιστατικό δημόσιας έκθεσης νεκρών προς φρονηματισμό και τρομοκρατία του λαού, ώστε να αποτραπεί η μαζικοποίηση του αγωνιζόμενου κινήματος.


Τα περιστατικά εμφανίζουν λοιπόν πολύ χαρακτηριστικές ομοιότητες ως προς την κτηνωδία, τον αποτροπιασμό, αλλά και τη μέθοδο με την οποία η αστική τάξη χρησιμοποιεί μερίδα του λούμπεν προλεταριάτου και τμήματα από τα φτωχά λαϊκά στρώματα για να τα αποκτηνώσει και να τα στρέψει ενάντια στον αγωνιζόμενο λαό, ειδικά δε σε περιπτώσεις όξυνσης της ταξικής πάλης.

Αν υπάρχει μια αξία στην αποτύπωση και την χάραξη ενοποιητικών γραμμών ανάμεσα σε τέτοια περιστατικά, είναι γιατί η εμπειρία του παρελθόντος αποτελεί πολλές φορές εικόνα του μέλλοντος. Άλλωστε, τέτοιο εν δυνάμει ρόλο ενδέχεται στο μέλλον να λάβουν μορφώματα όπως η νεοναζιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής και οι άλλες σκοτεινές παραφυάδες του εθνικιστικού παρακράτους.

Η αγωνιστική πορεία του Κώστα Γαβριηλίδη

Της κόρης του Νίτσας Γαβριηλίδου

Ο Κώστας Γαβριηλίδης γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1897 στο χωριό Κάτω Τσαπίκ του Καρς, στο Νότιο Καύκασο. Οι γονείς του, φτωχοί αγρότες, έφεραν στον κόσμο δώδεκα παιδιά, από τα οποία επέζησε μόνο ο πατέρας. Μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια και τις στερήσεις. «Το σπίτι μας», διηγιόταν, «έμοιαζε πιο πολύ με τρώγλη». Όλη αυτή η άθλια και σκληρή ζωή των χωρικών είχε μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του και των πολιτικών του πεποιθήσεων.

Τις σπουδές του αναλαμβάνει ο θείος του, ο παπάς, και το 1914 παίρνει το δίπλωμα του δασκάλου της ρωσικής γλώσσας.

Στα 20 του χρόνια κάνει τη θητεία του στον τσαρικό στρατό κι εκεί τον βρίσκει η Επανάσταση του 1917. Όλες οι αναταραχές της Επανάστασης και της αντεπανάστασης, που οδήγησαν τον τόπο στον εμφύλιο σπαραγμό, έχουν φοβερές συνέπειες πάνω στη ζωή του Ελληνισμού. Το 1918 υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν την περιοχή του Καρς και χιλιάδες Έλληνες να εγκατασταθούν στα χωριά της Τιφλίδας.

Το καλοκαίρι του 1920 εγκαταλείπουν τη Ρωσία και έρχεται να εγκατασταθεί με την οικογένειά του μόνιμα στην Ελλάδα. Όλοι αυτοί οι πρόσφυγες δοκιμάζουν την παντελή αδιαφορία του κράτους, που τους έχει κλεισμένους σε στρατόπεδο σε καραντίνα, στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, κάτω από ελεεινούς όρους διαβίωσης. Η πείνα και οι επιδημίες θα τους αναγκάσουν σε λίγο να πάρουν τα χωριά. Έτσι ο Γαβριηλίδης, μαζί με όλους τους συγχωριανούς του, θα βρεθεί εγκατεστημένος στο χωριό Κούσοβο, που μετονομάστηκε αργότερα σε Κοκκινιά, του Νομού Κιλκίς. Είναι ένα τούρκικο χωριό, που οι κάτοικοί του με την ανταλλαγή των πληθυσμών έχουν εγκαταλείψει. Εδώ, παρ’ όλες τις στερήσεις, θα καταπιαστούν όλοι τους να στήσουν το αγροτικό τους νοικοκυριό. Το κράτος τούς χορηγεί μόνο 10 δραχμές το μήνα αλλά ιατροφαρμακευτική περίθαλψη καμία. Ζώα και εργαλεία είναι ανύπαρκτα. Μοχθεί για να βγάλει το ψωμί της οικογένειάς του. Η περίοδος αυτή θα σταθεί πολύ διδαχτική για τον Γαβριηλίδη.

Στο χωριό θα βρει και το διορισμό του σαν Πρόεδρος της Κοινότητας. Θα πρωτοστατήσει στη λύση των προβλημάτων του προσφυγικού κόσμου. Τρέχει αδιάκοπα για την ίδρυση των Γεωργικών Συνεταιρισμών, για τη λειτουργία του Νοσοκομείου του Κιλκίς και γίνεται σιγά-σιγά ο συμπαραστάτης της αγροτιάς. Γρήγορα όμως η δραστηριότητά του αυτή θα φανεί ύποπτη στα μάτια της διεύθυνσης Εποικισμού, που έχει αναλάβει την παλιννόστηση των προσφύγων, και ο Διευθυντής θα στείλει τον προϊστάμενο του γραφείου Κιλκίς να γνωρίσει τον «αναρχικό» αυτόν Πρόεδρο της Κοκκινιάς. Να πώς διηγείται ο ίδιος το επεισόδιο:

«Τη μέρα εκείνη είχα στρωμένο ένα βαρύ αλώνι. Είχα σταματήσει το άλογο σε μια άκρη και μόνος μου μ’ ένα ξύλινο δικράνι έκανα το πρώτο γύρισμα του αλωνιού. Ήμουν απορροφημένος από τη δουλειά και δεν πρόσεξα το αυτοκίνητο που σταμάτησε ακριβώς μπροστά στο αλώνι. Ένα «ψιτ-ψιτ» μ’ έκανε να πλησιάσω. Ήμουνα ξυπόλυτος, μ’ ένα παλιό παντελόνι της δουλειάς και με μια φανελίτσα που είχε χάσει το χρώμα της από τη σκόνη του αλωνιού. Με τα μαλλιά γεμάτα άχυρα και σκόνη και μ’ όλη μου την εμφάνιση έμοιαζα με… αγριάνθρωπο. Ένας καλοθρεμμένος κύριος με ρώτησε αν μπορεί να δει τον Πρόεδρο του χωριού. Τού είπα πως ήμουνα ο ίδιος, μα στα χάλια που μ’ έβλεπε, δυσκολεύτηκε να με πιστέψει. Με κοιτούσε με δυσπιστία κι όπως αργότερα μου ομολόγησε, περίμενε να δει ένα χασομέρη “προσφυγοπατέρα”, μα βρήκε έναν άνθρωπο της δουλειάς να εργάζεται μόνος του στ’ αλώνι».

Με τους αγώνες του αυτούς, που ξεκινούν από την πόλη του Κιλκίς, αναδεικνύεται σιγά-σιγά σε Πρόεδρο του Συνδέσμου Κοινοτήτων και σε Πρόεδρο των Γεωργικών Συνεταιρισμών.

Με την ίδρυση του Αγροτικού Κόμματος (1923) θα ενταχθεί στις γραμμές του, για ν’ αγωνιστεί μέσα απ’ αυτό για την επίλυση των προβλημάτων του λαού. Μέσα στο κόμμα είναι ενταγμένες διάφορες ομάδες, άλλες συντηρητικές κι άλλες με πιο σοσιαλιστικές κατευθύνσεις. Ο Γαβριηλίδης θα παλέψει για το ξεκαθάρισμα των τάσεων αυτών, για να βρει το Αγροτικό Κόμμα τον αληθινό του προορισμό και ρόλο και να γίνει ένα κόμμα αυτόνομο, ταξικό, με φυσικό σύμμαχο το κόμμα της εργατιάς, το ΚΚΕ. Ο Γαβριηλίδης σ’ όλη του τη ζωή θα σταθεί ένας μεγάλος κήρυκας για την εργατοαγροτική συμμαχία. Ξέρει πως μόνο με την εργατιά και το κόμμα της, το ΚΚΕ, θα μπορέσουν να πετύχουν την πολιτική και κοινωνική τους απελευθέρωση.

Το 1932, 1933 μέχρι το 1935 εκλέγεται βουλευτής του ΑΚΕ, στην εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης. Με την ίδρυση του Παλλαϊκού Μετώπου το 1936 από το ΚΚΕ και το ΑΚΕ, κατέρχεται στις δημοτικές εκλογές του Κιλκίς σαν υποψήφιος του Λ. Μετώπου και κερδίζει την έδρα.

Ο Γαβριηλίδης για την πολιτική του δράση θα υποστεί άπειρες διώξεις. Για πρώτη φορά συλλαμβάνεται, το Μάρτιο του 1935 με το κίνημα του Σαράφη και των άλλων αξιωματικών και φυλακίζεται στις φυλακές Λαμίας. Στη συνέχεια συλλαμβάνεται πάλι στις 7 Νοεμβρίου 1935 και η Επιτροπή Ασφαλείας παίρνει απόφαση να τον εκτοπίσει για 9 μήνες στηΣίκινο με την κατηγορία «επικίνδυνος κομμουνιστής». Με την έφεσή του στη δευτεροβάθμια Επιτροπή, η απόφαση αυτή ακυρώνεται.

Μετά τις δημοτικές εκλογές το 1936 γίνεται η δικτατορία του Μεταξά στις 4 Αυγούστου και ο Γαβριηλίδης συλλαμβάνεται και εξορίζεται στην Ανάφη, μαζί με τους Σιάντο, Σβώλο, Σοφιανόπουλο, Τσάτσο, Γληνό κ.ά. Από την εξορία του θα μεταφερθεί στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» στην Αθήνα, όπου υποβάλλεται σε εγχείρηση του στομαχιού του. Μετά την εγχείρηση θα καταφέρει να δραπετεύσει και θα μείνει παράνομος στην Αθήνα έως τα τέλη Αυγούστου του 1937. Στη συνέχεια ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη, όπου διοργανώνει μια παράνομη συνδιάσκεψη στελεχών του ΑΚΕ και εκλέγεται Γεν. Γραμματέας του κόμματος. Το κράτος τον έχει επικηρύξει με σεβαστό ποσό και ο Γαβριηλίδης προδίδεται, για να συλληφθεί στις 2 Μαΐου 1938. Στέλνεται στα απομονωτήρια των φυλακών της Κέρκυρας, όπου κρατούνται διάφοροι αγωνιστές, όπως Ζαχαριάδηςς, Ζέβγος, Σκλάβαινας, Μπασιάκος κ.ά. Το 1939 θα μεταφερθεί στις νέες φυλακές Θεσσαλονίκης, όπου και αποφυλακίζεται. Ο τότε Νομάρχης του Κιλκίς Χρ. Δρέλλιας απαγορεύει την παραμονή του στην περιφέρεια Κιλκίς και αναγκάζεται να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη μαζί με την οικογένειά του. Εδώ θα τον βρει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Στέλνει την οικογένειά του στο χωριό και ο ίδιος κατεβαίνει στην Αθήνα. Με την είσοδο των Γερμανών στη χώρα μας ξανασυλλαμβάνεται, στις 2 Ιουλίου 1941, μαζί με τους Καρβούνη, Δρακόπουλο, Γληνό κ.ά. και κλείνεται στα στρατόπεδα Τρικάλων και Λάρισας. Όταν έγινε η συνθηκολόγηση των Ιταλών, αφήνεται σαν άρρωστος ελεύθερος μαζί με τους Παπαπερικλή, Ασίκη, Παπάζογλου στις 12-9-1943 και ανεβαίνει στην «Ελεύθερη Ελλάδα». Εκεί παίρνει μέρος στην κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ σαν Γ. Γραμματέας του ΑΚΕ.

Στις 10 Μαρτίου συγκροτείται η ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) και ο Γαβριηλίδης αναλαμβάνει  τη Γραμματεία (Υπουργείο) Γεωργίας. Με τη διεύρυνση της ΠΕΕΑ υπό τον Σβώλο τού ανατίθεται εκ νέου η Γραμματεία της Γεωργίας. Εκεί, στα βουνά της «Ελεύθερης Ελλάδας», θ’ ανταμώσει με την οικογένειά του στις Κορυσχάδες, όπου συνέρχεται το Εθνικό Συμβούλιο και στο οποίο παίρνει μέρος και σαν εθνοσύμβουλος της περιφέρειας Κιλκίς.

Με την απελευθέρωση κατεβαίνει από το βουνό με την Κ.Ε. του ΕΑΜ στην Αθήνα. Μεσολαβούν τα Δεκεμβριανά. Η οικογένειά του συλλαμβάνεται από Άγγλους και Έλληνες Εθνοφύλακες, ενώ ο γιος του, με τη βοήθεια του ΕΛΑΣ, θα συναντήσει τον πατέρα του με την υποχώρηση στα Τρίκαλα.

Μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Βάρκιζας θα επιστρέψει με την Κ.Ε. του ΕΑΜ στην Αθήνα. Στις 26 Ιουνίου 1947 πεθαίνει η γυναίκα του. Σε λίγες μέρες θα γίνουν οι μαζικές συλλήψεις του Ζέρβα (9-7-47), ξανασυλλαμβάνεται, εξορίζεται και ζει την τελευταία του Οδύσσεια: Ικαριά, Μακρόνησος, Αϊ-Στράτης.

Από την Ικαριά μεταφέρεται στην Αθήνα μαζί με τον Παρτσαλίδη και Ματσακά, για να περάσουν από στρατοδικείο. Στις 29 Ιανουαρίου 1948 και ενώ νοσηλευόταν στο Πολιτικό Νοσοκομείο (σημερινό Πνευματικό Κέντρο Αθηνών), μεταφέρεται μαζί με το στρατηγό Μάντακα στη Μακρόνησο. Είναι οι πρώτοι δύο πολιτικοί εξόριστοι που πατούν το πόδι τους στο κολασμένο αυτό νησί. Σε δυο μέρες θα μεταφερθούν και οι Σαράφης, Χατζημιχάλης, Δούλης και Χατζήμπεης, για να γίνουν οι έξι αυτοί οι πρώτοι «ιδρυτές» του στρατοπέδου πολιτικών εξόριστων. Παρ’ ότι η υγεία του βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, η Κυβέρνηση εξακολουθεί να τον κρατά εξόριστο. Ζει όλο το όργιο και τα βασανιστήρια της Μακρονήσου. Τη νύχτα της 8ης Δεκεμβρίου 1949 θα ζήσει και θα δει με τα μάτια του τα πιο φρικιαστικά βασανιστήρια. Με φορείο θα τον μεταφέρουν στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Μακρονήσου. Οι μακροχρόνιες αυτές δοκιμασίες τσάκισαν κυριολεκτικά την υγεία του. Υπέφερε από την καρδιά του και από υψηλή πίεση που του προκαλούσαν συχνά στηθαγχικές κρίσεις. Στη Μακρόνησο ο Γαβριηλίδης προσπαθεί να εξυψώσει το ηθικό όλων αυτών που δεν άντεξαν κι έκαναν τις πρώτες υποχωρήσεις. «Του τραυματισμένου η τιμή», τους έλεγε, «είναι διπλή όταν συνεχίζει τον αγώνα». Ακόμη κι από το νοσοκομείο της Μακρονήσου, όπου νοσηλεύεται, προσπαθεί να εμψυχώσει τον κόσμο αυτό και με γράμματά του τους καλεί ν’ αποβάλουν το αίσθημα της μειονεκτικότητας και με πίστη να συνεχίσουν τον αγώνα.

Με το σχηματισμό της Κυβέρνησης Πλαστήρα, το 1950, μεταφέρεται, από το Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Μακρονήσου στο νοσοκομείο της Αγίας Όλγας στην Αθήνα. Την 1-7-1950 τού χορηγείται άδεια για «κατ’ οίκον νοσηλεία». Δεν παραμένει όμως ούτε 10 μέρες στο σπίτι του, όπου φρουρείται αυστηρά από αστυνομικούς, και μόλις αναλαμβάνει το Υπουργείο Δημ. Τάξεως ο Γεώργιος Παπανδρέου ξαναμεταφέρεται στη Μακρόνησο, απ’ όπου την επομένη κιόλας φεύγει με τους πρώτους εκατό εξόριστους για τον Αϊ-Στράτη.

Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1951 εκλέγεται πρώτος βουλευτής της Θεσσαλονίκης και μαζί με άλλους έξι εξόριστους βουλευτές, Σαράφη, Χατζημιχάλη, Τσόχα, Πρωιμάκη, Ιμβριώτη και Ηλιού μεταφέρονται στην Αθήνα. Εκπροσωπεί στη Βουλή την Κοινοβουλευτική ομάδα της ΕΔΑ. Μετά την ακύρωση της εκλογής τους από το εκλογοδικείο, εκλέγεται Γεν. Γραμματέας της ΕΔΑ στις 13-12-1951. Ταυτόχρονα αναλαμβάνει τη διεύθυνση της εφημερίδας «Δημοκρατική», οργάνου της ΕΔΑ, της οποίας είναι και ο κύριος αρθρογράφος. Σε μια παρουσίασή τους στον Πλαστήρα, για να διαμαρτυρηθούν για την κατάσταση, ο Πλαστήρας θα σκύψει στο αυτί του και θα του πει πως «οι “αόρατες δυνάμεις” θα σε ξαναστείλουν πίσω στην εξορία». Στις 19-1-1952 ο Γαβριηλίδης συλλαμβάνεται και την ίδια μέρα θα κλείσουν και την εφημερίδα «Δημοκρατική». Στις διαμαρτυρίες του Προέδρου της ΕΔΑ I. Πασαλίδη για τη σύλληψή του, η Κυβέρνηση απάντησε πως «ανέπτυξε μεγάλη πολιτική και  δημοσιογραφική δράση».

Στις 20 Αυγούστου 1952, ύστερα από αίτηση της οικογένειάς του προς το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης για την κρίσιμη κατάσταση της υγείας του, μεταφέρεται στο νοσοκομείο της Λήμνου, όπου παραμένει μια βδομάδα. Τον ξαναστέλνουν πίσω στον Αϊ-Στράτη, παρά τις γνωματεύσεις των γιατρών να μεταφερθεί αμέσως στην Αθήνα.

Έτσι, ΣΚΟΠΙΜΑ η Κυβέρνηση Πλαστήρα και ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης Κ. Ρέντης, παρ’ όλες τις αιτήσεις μας, τις εκκλήσεις της ΕΔΑ και όλων των εξόριστων, δεν τον μεταφέρουν σε νοσοκομείο της Αθήνας και στις 17 Σεπτεμβρίου 1952 παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο.

Με σκοπό την εξόντωσή του, η Κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα απολύτως για τη μεταφορά του. Παλεύει ολομόναχος, μακριά από τους δικούς του, χωρίς φάρμακα και νοσηλεία. Απεγνωσμένα ο γιατρός Φλούτζης προσπαθεί να του δώσει τις πρώτες βοήθειες. Στις 27 Σεπτεμβρίου, μέρα της επετείου από την ίδρυση του ΕΑΜ, ο Γαβριηλίδης αφήνει την τελευταία του πνοή στον Αϊ-Στράτη.

Και το χειρότερο; Η Κυβέρνηση αρνήθηκε κι αυτόν ακόμα το σεβασμό που όφειλε στο νεκρό. Αρνείται τη μεταφορά του με πλοίο της γραμμής. Ο στρατοπεδάρχης, αφού διατάξει να ρίξουν τα στεφάνια μέσα στη θάλασσα, θα δώσει εντολή να επιβιβαστεί το φέρετρο στο αμπάρι ενός καϊκιού και μόνο η κόρη του Νίτσα κι ο γιατρός Φλούτζης, που είχε αναβάλει την άδειά του για να του συμπαρασταθεί, επέτρεψε να φύγουν μαζί του. Το βουλευτή γιατρό Γ. Σπηλιόπουλο, που είχε έρθει για το νεκρό, τον κράτησαν για να φύγει με το πλοίο της γραμμής, που εκείνη τη μέρα βρισκόταν στον Αϊ-Στράτη. Έτσι με το σαπιοκάραβο εκείνο μάς έριξαν μέσα στ’ αγριεμένα κύματα της θάλασσας, για να κάνουμε 48 ώρες ένα ατέλειωτο, απερίγραπτο, εξουθενωτικό ταξίδι. Κι αντί να μας πάνε στον Πειραιά, όπου περίμενε ο κόσμος μας, μας αποβίβασαν ξημερώματα της τρίτης μέρας από την αναχώρησή μας στη Ραφήνα.

Εκεί μας περίμενε μια κλούβα κι απόσπασμα Χωροφυλακής μ’ ένα Συνταγματάρχη, ο οποίος προσπαθεί να μ’ αποσπάσει, από το νεκρό πατέρα μου. Κρυφά και άνανδρα ήθελαν να εξαφανίσουν το φέρετρο. Να πάνε να τον θάψουν μόνοι τους, να μην τον δουν ούτε τα παιδιά του. Κι ενώ όλοι  περίμεναν το νεκρό στο σπίτι του και η ταφή θα γινόταν στο Α΄ Νεκροταφείο, γιατί μέναμε στη Λεωφ. Συγγρού 38 κι εκεί υπαγόμασταν, η κλούβα έτρεχε ολοταχώς προς το Γ΄ Νεκροταφείο της Κοκκινιάς. Φτάσαμε στις 9 η ώρα το πρωί. Το νεκροταφείο σχεδόν έρημο. Μόνο αστυνομικοί με πολιτικά ξεπροβάλλουν από διάφορες γωνιές. Σέρνοντας με κουβαλούν πίσω από το φέρετρο. Δε βλέπω κανένα από τ’ αδέρφια μου κι αρχίζω να διαμαρτύρομαι. Μα οι αστυνομικοί βιάζονται να τελειώσουν. Μια πεντάλεπτη ψαλμωδία στην εκκλησία κι αμέσως στον τάφο. Μα την ώρα που τα σχοινιά ζώσαν το φέρετρο και ήταν έτοιμοι να το κατεβάσουν, έπεσα πάνω σ’ αυτό παρακαλώντας τους αστυνομικούς να περιμένουν και τ’ άλλα μου αδέρφια. Στο γιο που κρατείται στη Μακρόνησο δεν δώσαν άδεια, καθώς και στον ανιψιό του Γιάννη, που βρίσκεται σαν αδειούχος εξόριστος στο Κιλκίς. Οι άλλες δυο του κόρες πρόφτασαν με τους Σαράφη, Μάντακα, Χατζημιχάλη, Ευφραιμίδη, Σίμο και άλλους την ώρα που κατέβαινε το φέρετρο στο μνήμα. Ο πατέρας μας, θα ‘λεγε κανείς, ήταν «ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΙΝ» ακόμα και νεκρός!!!

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα του μίσους και της βαρβαρότητας έγινε η κηδεία του Κώστα Γαβριηλίδη. Η Κυβέρνηση αρνήθηκε σ’ έναν πολιτικό της αντίπαλο ακόμη κι αυτό το σεβασμό προς τους νεκρούς. Και το χειρότερο, εξαφανίστηκαν και τα κόκαλά του. Ύστερα από τρία χρόνια μας ειδοποιούν πως από ένα κερί κάηκε μια πτέρυγα στο οστεοφυλάκιο και κάηκαν έτσι και τα κόκαλά του.

Πηγή

Δημιουργία στην περιοχή της Νιγρίτας ανταρτοομάδας με την ονομασία «Οδυσσέας Ανδρούτσος»

Η ομάδα αυτή, στην οποία είχαν καταταγεί εβδομήντα πέντε (75) άντρες, είχε ως αρχηγό της αρχικά τον παλιό κομμουνιστή Στέργιο Μουδιώτη, από την Ευκαρπία Νιγρίτας και από τον Σεπτέμβριο του 1941, τον έφεδρο ανθυπολοχαγό Θανάση Γκένιο (Λασσάνη), ενώ υπαρχηγός της ήταν ο επίσης έφεδρος ανθυπολοχαγός, Περικλής Σταματόπουλος. Την όλη κίνηση στην περιοχή της Νιγρίτας, συντόνιζε από την πλευρά του Μακεδονικού Γραφείου ο Τέγος Αλεξανδρίδης. «Μαγιά» για την ανάπτυξη του «Οδυσσέα Ανδρούτσου, είχε αποτελέσει η ανταρτοομάδα την οποία είχε συγκροτήσει στη θέση «Κρυονέρι» των Κερδυλίων, ακόμη από τις αρχές του καλοκαιριού του 1941, ο έφεδρος λοχίας στο στρατό και εξόριστος κομμουνιστής στη Φολέγανδρο, Στέργιος Μουδιώτης.

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941, η ανταρτοομάδα των Κερδυλίων οργάνωσε μία συνδυασμένη επιχείρηση. Πιάνοντας κυριολεκτικά στον ύπνο τους χωροφύλακες της Ευκαρπίας, κατάφερε να πάρει από τον αστυνομικό σταθμό αρκετό οπλισμό, ενώ στη διάρκεια της σύντομης μάχης που έγινε, σκοτώθηκε ένας χωροφύλακας και τραυματίστηκε άλλος ένας. Οι αντάρτες πριν αποχωρήσουν, όπως διηγήθηκε ο γιατρός Φίλιππος Φυλακτού, σκόρπισαν προκηρύξεις που άρχιζαν με το γνωστό τραγούδι των κλεφτών του ΄21: «Μάνα σου λέω δεν μπορώ τους Τούρκους να δουλεύω, θα πάρω δίπλα τα βουνά, δίπλα τα κορφοβούνια». Αργότερα, τμήματα του «Οδυσσέα Ανδρούτσου», πήγαν στη Μαυροθάλασσα και αφού άνοιξαν τις εκεί αποθήκες τροφίμων, μοίρασαν τα τρόφιμα στους φτωχούς κατοίκους. Μία άλλη ομάδα των ανταρτών, με επικεφαλής τον Τέγο Αλεξανδρίδη, πήγε στο Αηδονοχώρι, στις εγκαταστάσεις της ΕΤΥΕΜ, φόρτωσε σε ζώα και πήρε μαζί της διάφορα υλικά και εργαλεία τα οποία μετέφερε στο βουνό για να γίνουν φούρνοι, κρύπτες και μυστικές αποθήκες τροφίμων και πυρομαχικών. 

Στέργιος Μουδιώτης

Στα μέσα Σεπτεμβρίου, κάπου πενήντα ανάρτες του «Οδυσσέα Ανδρούτσου», με επικεφαλής τον αρχηγό τους Λασσάνη, μπήκαν στο χωριό Δάφνη και αφού αφόπλισαν τους πέντε (5) χωροφύλακες του εκεί αστυνομικού σταθμού, στη συνέχεια χτύπησαν τις καμπάνες και συγκέντρωσαν τους κατοίκους στην πλατεία. Εκεί τους μίλησε ο Λασσάνης για τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του αντάρτικου. Οι ενέργειες αυτές ανησύχησαν σοβαρά τους Γερμανούς κατακτητές.

Στα τμήματα του «Οδυσσέα Ανδρούτσου» οι αντάρτες που είχαν καταταγεί κατάγονταν κυρίως από τα χωριά της περιοχής Νιγρίτας, καθώς επίσης και δύο Νεοζηλανδοί, ο λοχαγός Σαμ με τον ιπποκόμο του, που είχαν αποκοπεί από τη μονάδα τους και κρύβονταν στην Ασπροβάλτα, περιμένοντας την ευκαιρία να φύγουν με κανένα καίκι για την Τουρκία.

Ηταν τέτοια η απήχηση που είχε η δράση του «Οδυσσέα Ανδρούτσου», ώστε γρήγορα εμφανίστηκαν και άλλες ανταρτοομάδες στα βουνά της περιοχής, ενώ καθοριστική ήταν η συμμετοχή στην εξέγερση της Δράμας, το Σεπτέμβριο του 1941.

Δυστυχώς εκείνη η πρώτη προσπάθεια ηρωϊκής πατριωτικής αντίστασης ανακόπηκε το 1941-1942, όταν οι κατακτητές οργάνωσαν εκτεταμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Όμως ο σπόρος για την εθνική ανεξαρτησία που είχε σπείρει η ανταρτοομάδα «Οδυσσέας Ανδρούτσος» έπιασε τόπο λίγο αργότερα όταν δημιουργήθηκε η κορυφαία εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση του ΕΑΜ, με τον στρατιωτικό της βραχίονα τον ΕΛΑΣ.

*Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου Δράμα 1941: Μια παρεξηγημένη εξέγερση που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Πηγή: εδώ

H δράση παρακράτους και «σοβιετολόγων» στη Θεσσαλονίκη

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Είναι απίστευτο το πόσα εκατομμύρια από τον ιδρώτα και την άγρια φορολόγηση του ελληνικού λαού, ξοδεύονταν από το μεταπολεμικό κράτος της δεξιάς για τη χρηματοδότηση των κάθε είδους προπαγανδιστών του αντικομμουνισμού, της σοβιετολογίας και των παρακρατικών οργανώσεων που δρούσαν σε όλη τη χώρα, κυρίως στη Θεσσαλονίκη.

Στόχος τους; Η αποτροπή ανόδου της αριστεράς, ιδιαίτερα μετά το 1958, όταν προς γενική κατάπληξη, το κόμμα της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) είχε πετύχει το εκλογικό «θαύμα» να αναδειχθεί σε αξιωματική αντιπολίτευση. Πως οργανώθηκε η προσπάθεια κατάπνιξης και ακρωτηριασμού της ανερχόμενης ραγδαία αριστεράς;

-Αρχικά με τους κάθε είδους προπαγανδιστές, τους «σοβιετολόγους» τύπου Γεωργαλά και τον κρατικό μηχανισμό που επιστρατεύθηκε για την αντιμετώπιση του «εσωτερικού εχθρού».

-Στη συνέχεια με το εκλογικό πραξικόπημα του Οκτωβρίου 1961. Τις εκλογές «Βίας και Νοθείας», όπως έμειναν στην ιστορία, και στις οποίες, όχι μόνο «ψήφισαν και τα δέντρα», αλλά εκδηλώθηκαν και επιθέσεις με ξυλοδαρμούς εκατοντάδων δημοκρατικών πολιτών, ακόμη και πολιτικές δολοφονίες όπως του Στέφανου Βελδεμίρη και του Διονύση Κερπινιώτη.

-Και τέλος, με τη σύσταση και χρηματοδότηση παρακρατικών οργανώσεων που είχαν αποκλειστικό στόχο τα χτυπήματα κατά αριστερών πολιτών, την τρομοκρατία όχι μόνο στα απομακρυσμένα χωριά, αλλά ακόμη και στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.

Η δράση αυτών των οργανώσεων του παρακράτους και αυτών των προπαγανδιστών, που έστρωναν το δρόμο για τον ερχομό της χούντας, ανακόπηκε μετά τη δολοφονία του Λαμπράκη, στην οποία άμεσα μετείχαν με την αντισυγκέντρωση, τους «αγανακτισμένους πολίτες», τις επιπέσεις κατά των δημοκρατικών πολιτών που προσέρχονταν στη συγκέντρωση των φίλων της ειρήνης με ομιλητή τον Λαμπράκη.

Μία συγκλονιστική έκθεση του Γιώργου  Μπέρτσου, ενός από τους τρεις δημοσιογράφους (Βούλτεψης, Μπέρτσος, Ρωμαίος) που συνέβαλαν τα μέγιστα στην εξιχνίαση της υπόθεσης Λαμπράκη, αποκάλυψε όλο τον εσμό του παρακράτους, τις μεθόδους που χρησιμοποιούσε, τα τεράστια μυστικά κονδύλια που διαχειρίζονταν και τις διασυνδέσεις του με τον κρατικό μηχανισμό. Την έκθεση εκείνη είχε υποβάλει ο Μπέρτσος, - ο οποίος μετά τη νίκη της «Ένωσης Κέντρου» το Φεβρουάριο του 1964 είχε τοποθετηθεί επικεφαλής της ΚΥΠ – προς τον τότε υφυπουργό Προεδρίας Γεώργιο Μυλωνά.

Όπως έλεγε ο Μπέρτσος πολλά χρόνια αργότερα «μπήκα στην υπηρεσία αυτή, (σ.σ. στην «Υπηρεσία Πληροφοριών»η οποία λειτουργούσε ως παρακλάδι της ΚΥΠ) που ήταν ένα κτίριο γωνιακό πολυόροφο στη γωνία 3ης Σεπτεμβρίου και Βαλαωρίτου. Απέναντι ήταν τα γλυκά του ζαχαροπλαστείου «Λαύριον» και μέσα ήταν τα πικρά για ό,τι δημοκρατικό υπήρχε σ’ αυτόν τον τόπο».

Τα στοιχεία που θα βρει ο αρχηγός της ΚΥΠ στον φάκελο 1131 αυτής της υπηρεσίας, τον συνταράζουν, καθώς εκτός από τη διαχείριση ενός μυθώδους ποσού 77 εκατομμυρίων δραχμών ετησίως, θα βρει ένα πλούτο πληροφοριών για τις παρακρατικές οργανώσεις, τα στελέχη της αλλά και τους προπαγανδιστές, οι οποίοι με τη διοχέτευση κατασκευασμένων, τις περισσότερες φορές, «πληροφοριών», προσπαθούσαν να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη.

Παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρη την πολυσέλιδη έκθεση Μπέρτσου, θεωρώντας ότι ακόμη και σήμερα, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον:

Μια έκθεση ντοκουμέντο - απάντηση για τη δράση των δοσίλογων και άλλων αστικών μηχανισμών την περίοδο της Κατοχής

Μια εξαιρετικά αποκαλυπτική έκθεση, που βρέθηκε σε φάκελο της Ελληνικής Χωροφυλακής της κατοχικής περιόδου από το σημερινό Ριζοσπάστη

Όλο και πιο συχνά, τελευταία, σε μια σειρά έντυπα, από την προεξάρχουσα στον τομέα αυτόν εφημερίδα «Δημοκρατία», αλλά και φασιστικές φυλλάδες όπως ο «Στόχος», η «Ελεύθερη Ωρα», με ειδικά αφιερώματα και προσφορές επιδιώκουν να διαστρεβλώσουν την Ιστορία και να επαναθεμελιώσουν τα γνωστά επιχειρήματα της περιόδου του εμφυλίου πολέμου περί «κομμουνιστικών εγκλημάτων» την περίοδο της Κατοχής.

Την ίδια στιγμή ηρωοποιούν τους αστικούς κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς που έδρασαν σε συνεργασία με τους ναζί αλλά και σε σύνδεση με την αστική κυβέρνηση του Καΐρου, ενάντια στο ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, το ΚΚΕ, συνολικά ενάντια στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, μηχανισμούς υπεύθυνους για εγκλήματα ενάντια συνολικά στο λαό.

Ο βίος και η πολιτεία τους είναι λίγο - πολύ γνωστά. Κι όμως, πολλά δεν έχουν ακόμα ειπωθεί, ακόμα περισσότερα δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας.

Πρόσφατα, έφτασε στον «Ριζοσπάστη» ένας ογκώδης φάκελος, «ξεχασμένος» για δεκαετίες στο σπίτι ενός ανώτατου αστυνομικού υπαλλήλου, ένας φάκελος με καταγραφές από αυτήν ακριβώς τη δεκαετία του '40.

Απ' αυτόν τον φάκελο, που στο εξώφυλλό του φιγουράρει ο τίτλος «Ελληνική Χωροφυλακή», ανασύρουμε σήμερα ένα πολυσέλιδο έγγραφο, που μέσα από τις 3.500 περίπου λέξεις του, ο συγγραφέας του παρουσιάζει με στεγνή υπηρεσιακή γλώσσα τον βίο και την πολιτεία όλων εκείνων που στα κατοπινά χρόνια ονομάστηκαν «εθνικός κορμός»: Τα Τάγματα Ασφαλείας, η «Χ», ο ΕΔΕΣ, η «Ειδική Ασφάλεια», η «Μπουντ» κ.ά.

Από την εισαγωγή, ακόμα, της έκθεσης εκφράζονται οι ανησυχίες για τις μετά την Κατοχή εξελίξεις

Το έγγραφο που υπάρχει στον Γενικό Φάκελο 10, Ειδικό Φάκελο 6 της Ελληνικής Χωροφυλακής, είναι μια από τις εκθέσεις που συντάσσει συγκεκριμένος πράκτορας τακτικά, όπως προκύπτει από τις σημειώσεις στο περιθώριό του, και αφορούν σε μία όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμη ενημέρωση των παραληπτών, ενόψει εξελίξεων που τρέχουν εκείνη την περίοδο. Ο ίδιος απευθύνεται στο «Κέντρο» και υπογράφει ως «Χ». Το «Κέντρο» σημειώνει στο τέλος του κειμένου χειρόγραφα: «Την έκθεση που μας στείλατε προσθέσαμε ακόμα μερικά και τα στείλαμε κάτω από τον Ρ». Ο παραλήπτης «Ρ» σημειώνει στο περιθώριο της πρώτης σελίδας «κατά τις 25 Αυγούστου καλό θα είναι να ετοιμασθή πάλι μια έκθεση που θα σταλή τέλη Αυγούστου».

Είναι Αύγουστος του 1944. Η χώρα κυβερνάται από τον Ράλλη, οι Γερμανοί ετοιμάζουν την αποχώρησή τους. Η αστική τάξη και οι σύμμαχοί της μέσα κι έξω από τη χώρα ανησυχούν για τη διάδοχη κατάσταση και ζητούν με συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο απαντήσεις από τους πράκτορές τους στην κρατική μηχανή, για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Ανάμεσα στις ερωτήσεις που ζητούν απάντηση, μία αφορά τις διαθέσεις του λαού για τα Τάγματα Ασφαλείας κι άλλη μία ζητά εκτίμηση για το μέγεθος της επιρροής του ΕΑΜ.

Ο συντάκτης του κειμένου μιλάει για «βαθύτατο μίσος» του λαού για τους συνεργάτες των Γερμανών

Ο πράκτορας που συντάσσει τη συγκεκριμένη έκθεση στις 10 Αυγούστου παραθέτει γεγονότα που δεν αφήνουν αμφιβολία για το τι συμβαίνει. Αναφέρει ποιος συνεργάζεται με ποιον για την εξόντωση των κομμουνιστών και, το σημαντικότερο, προειδοποιεί ξανά και ξανά τους «έξω» να πάρουν έγκαιρα αποστάσεις από τη διαμορφούμενη κατάσταση, καθώς κινδυνεύουν να τους πάρει όλους μαζί η μπάλα, δηλαδή η ογκούμενη λαϊκή οργή. Φτάνει, μάλιστα, στο σημείο να επισημαίνει πως πρόσφατες - τότε - δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου έδωσαν αέρα στα πανιά των ταγματασφαλιτών και επαναλαμβάνει την πρότασή του να υπάρξει ανοιχτή καταγγελία των Ταγμάτων Ασφαλείας.

Συγκλονιστικό είναι το τμήμα της έκθεσης που αναφέρεται στη δολοφονία της Ηλέκτρας Αποστόλου (ίσως είναι η πρώτη φορά που συναντάμε σε κρατικό έγγραφο την ομολογία για το ποιοι και πώς ακριβώς την κατακρεούργησαν). Οπως συγκλονιστικές είναι και οι αναφορές στα ολοκαυτώματα σε χωριά και στο πλιάτσικο στο οποίο επιδίδονται Ευζώνοι και Τάγματα Ασφαλείας, αλλά και τις προβοκάτσιες για να εμφανιστούν οι σφαγές ως έργο του ΕΛΑΣ.

Μέσα από το κείμενο η εθνικοφροσύνη ζέχνει από πάνω έως κάτω. Και μέσα στη μαυρίλα προβάλλει ο σωτήρας του λαού, το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ, και ταυτόχρονα ο τιμωρός των Ταγμάτων.

Κρίναμε σκόπιμο να παραθέσουμε ολόκληρο το κείμενο, η μελέτη του οποίου έχει να δώσει πλήθος απαντήσεων τόσο για την άσκηση της αστικής εξουσίας την περίοδο της Κατοχής, όσο και για τις ανησυχίες της αστικής τάξης για τη μετακατοχική περίοδο. Και, βεβαίως, θα συνεχίσουμε την παράθεση και άλλων στοιχείων από τον ενδιαφέροντα πράγματι αυτόν φάκελο.

Στην παρουσίαση του κειμένου διατηρείται η ορθογραφία του πρωτότυπου.

Σε δεκαπέντε αράδες το μεγαλείο ενός λαού που έδινε και τη ζωή του για να χτυπήσει τον κατακτητή και τους ντόπιους συνεργάτες του

Η ανατριχιαστική περιγραφή της εξόντωσης της Ηλέκτρας

Εκαιγαν, λήστευαν και ύστερα προσπαθούσαν να ρίξουν την ευθύνη στις δυνάμεις της Αντίστασης

«Σφάλμα πολιτικό η ευμενής υπέρ των Ταγμάτων ουδετερότης»

«Γενική Εκθεσις της καταστάσεως εις τας Αθήνας»

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης που συντάσσει κρατικός υπάλληλος τον Αύγουστο του 1944, απαντώντας σε ερωτήσεις της «υπηρεσίας»

"10 Αυγούστου 1944

Η κατάστασις καθορίζεται γενικώς από την εντύπωσιν, που δημιουργείται εις όλους, ότι δεν μας χωρίζει πλέον μεγάλο διάστημα από την στιγμήν που οι Γερμανοί θα αναγκασθούν οπωσδήποτε ν' αφίσουν την Ελλάδα είτε έπειτα από Συμμαχική κρούση εναντίον τους είτε λόγω των γενικώτερων πολιτικών και πολεμικών εξελίξεων όπως διαμορφώνονται τελευταία.

Το γεγονός αυτό έχει δημιουργήσει μίαν μεγάλην νευρικότητα ιδιαίτερα εις τους κύκλους της κυβερνήσεως Ράλλη και γενικώς εις όλους εκείνους που έβλεπαν στο πρόσωπο της Γερμανικής κατοχής μια προστασία. Ετσι οι κύκλοι αυτοί κινούνται ζωηρά αφ' ενός για να δημιουργήσουν δυνάμεις που θα αντικαταστήσουν τους Γερμανούς και αφ' ετέρου χρησιμοποιούν όλες τις ένοπλες δυνάμεις τους εις διαρκείς επιχειρήσεις εντός και εκτός των Αθηνών με τον σκοπόν να εκδημενίσουν ή να αδυνατίσουν την εναντίον των απειλήν εκ μέρους του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ.

Εις την προσπάθειά τους αυτήν ενισχύονται από τα γερμανικά SS που λαμβάνουν μέρος σε όλες αυτές τις επιχειρήσεις διότι και οι Γερμανοί πιστεύουν ότι και δι αυτούς σοβαρός κίνδυνος που μπορεί να τους παρεμποδίσει σε κάποιο μέτρο τις κινήσεις της αποχωρήσεώς των, είναι γενικώτερα ο λαός και η οργάνωσις του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ.

Η τρομοκράτησις του λαού γενικώς, και η εξασθένησις των δυνάμεων του ΕΑΜ ειδικώτερον, δια συνεχών επιθέσεων εναντίον των συνοικιών της πόλεως, είναι το σχέδιον επί του οποίου βαδίζουν οι Γερμανοί, οι ένοπλες δυνάμεις του Ράλλη, καθώς και οι εθνικιστικές οργανώσεις.

Ο τρόπος κατά τον οποίον εκτελούνται αι κοιναί αυταί επιδρομαί Γερμανών, Ταγμάτων Ασφαλείας, Μηχανοκινήτου τμήματος Αστυνομίας - Μποραντάδων - Χωροφυλακής, Ειδικής Ασφαλείας, και των λεγομένων Εθνικιστικών οργανώσεων, εφ' όσον στρέφονται γενικώς εναντίον όλου του λαού έχουν δημιουργήσει τελευταίως ιδίως εις Αθήνας ένα πραγματικό μίσος της μεγάλης πλειοψηφίας του Αθηναϊκού λαού εναντίον των συνεργαζομένων με τους Γερμανούς Ταγμάτων, Ειδικής κ.λπ. ενώ αφ' ετέρου έχει επέλθει στενωτάτη ψυχική ένωσις του λαού και των οργανώσεων ΕΑΜ - ΕΛΑΣ που καθοδηγούν αποτελεσματικώς την άμυναν του λαού εναντίον των Γερμανών και των συνεργατών των (δηλαδή αντίθετον του επιδιωκομένου αποτελέσματος).

Κρίνοντες αντικειμενικώς την κατάσταση θα είμεθα εκτός πάσης πραγματικότητος εάν υποτιμούσαμεν το βαθύτατο μίσος του λαού εναντίον των Γερμανών και των συνεργατών των (Ταγμάτων, Ειδικής, Εθνικιστικών και φασιστικών οργανώσεων).

Τα σχέδια των επιχειρήσεων συντάσσονται από το Επιτελείον των Ταγμάτων Ασφαλείας υπό την ηγεσίαν του Γερμανού Ταγματάρχου Ασφαλείας και τάξεως εις την Ελλάδα Μπος."

Τα μπλόκα

"Αι επιχειρήσεις πέρνουν συνήθως δύο μορφάς. Είναι επιχειρήσεις κατά τας οποίας τα τμήματα του ΕΛΑΣ και οι κάτοικοι δεν προβάλουν ουδεμίαν αντίστασιν. Εις την περίπτωσιν αυτήν όλος ο άρρην πληθυσμός από 14 ετών και άνω συναθροίζεται εις μέρος που υποδεικνύουν οι Γερμανοί και τα Τάγματα με τηλεβόα, αφού από τας 4 το πρωί έχουν αποκλείσει στενώτατα με δύναμιν 1.000 - 2.000 ανδρών τον συνοικισμόν. Η προσέλευσις εις τον υποδεικνυόμενον χώρον - συνήθως η πλατεία της συνοικίας ή ο Κινηματογράφος - είναι δι' όλους υποχρεωτική και εις την σχετικήν ειδοποίησιν ανακοινώνουν ότι όποιος ευρεθεί εις το σπίτι θα τυφεκίζεται επί τόπου. Αφού συναθροισθούν όλοι οι άρρενες αρχίζει ο έλεγχος ταυτοτήτων, ενώ καταδόται προερχόμενοι από τις φασιστικές και τις λεγόμενες εθνικιστικές οργανώσεις - ΟΕΔΕ, ΕΕΕ, ΜΠΟΥΝΤ (οργανώσεις φίλων του Χίτλερ), Χ, ΡΑΝ, και από το τμήμα του ΕΔΕΣ που συνεργάζεται μετά της Ειδικής Ασφαλείας - κάνουν την διαλογήν των κατοίκων. Οι καταδόται αυτοί ζώντες εις τας συνοικίας γνωρίζουν τους αναμεμιγμένους εις τας εθνικοαπελευθερωτικάς οργανώσεις. Κατά την διαλογήν αυτήν λαμβάνουν χώραν σκιναί βαρβαρότητος, δέρονται οι συλλαμβανόμενοι ενώπιον όλου του πλήθους υπό την κοινήν αγανάκτησιν όλων. 

Με τον τρόπον αυτόν συλλαμβάνονται κάθε φορά περί τα 200 άτομα (τελευταίως πάνω από 1.000) τα οποία αφού βασανισθούν επί τόπου διά ξυλοδαρμού και της υποχρεώσεως να κρατούν επί ώρας ολοκλήρους υψηλά τα χέρια οδηγούνται με αυτοκίνητα εις το Γουδί ή παραλαμβάνονται αμέσως παρά των Γερμανών που τους κλείνουν στο Χαϊδάρι ή τους στέλλουν κατευθείαν εις τον σταθμόν προς αποστολήν στην Γερμανίαν διά καταναγγαστικά έργα. Κατά τας τελευταίας επιδρομάς εις συνοικισμός Βύρωνος και περιοχάς Νέας Σμύρνης, Αγιος Σώστης, Δουργούτι, Κουκάκι κ.λπ. συνελήφθησαν άνω των 1.000 εις τον Βύρωνα και άνω των 5.000 εις τας άλλας περιοχάς. Πολλαί δεκάδες ετυφεκίσθησαν επί τόπου. Εις το Δουργούτι έβαλαν φωτιά χρησιμοποιούντες ειδικήν σκόνην και έκαψαν τον συνοικισμόν. Την επομένην ημέραν (10 Αυγούστου) ευρέθησαν πολλά πτώματα απηνθρακωμένα, μικρά παιδιά, ασθενείς, γραίαι. Κατά πληροφορίαν μη διασταυρωθείσαν ακόμη, οι συλληφθέντες χτες το πρωί 5.000 άνδρες οδηγήθησαν εις τον σιδηροδρομικόν σταθμόν και απεστάλησαν εις την Γερμανίαν (όταν θα λάβετε την παρούσαν έκθεσιν θα σας έχωμεν γνωρίσει τηλεγραφικώς αν αληθεύει αυτό)."

Πλιάτσικο

"Επανερχόμεθα εις τον τρόπον που γίνονται αι τρομοκρατικαί επιδρομαί.

Εν τω μεταξύ ομάδες των Ταγμάτων εισέρχονται δι έρευναν εις τα σπίτια της συνοικίας. Οι άρρενες που συλλαμβάνονται εντός των οικιών εκτελούνται αμέσως επί τόπου.

Εχει διαπιστωθή και επισήμως πλέον ότι κατά την διάρκειαν της ερεύνης εις τα σπίτια οι άνδρες των Ταγμάτων και της Ειδικής λεηλατούν εις πλείστας περιπτώσεις τα πάντα. Κακομεταχειρίζονται τις γυναίκες και τα παιδιά και τους γέροντας.

Ενας πληροφοριοδότης μας ηρώτησε έναν εύζωνα εάν είναι αληθινά αυτά που διαδίδει ο κόσμος εις βάρος τους. Ο εύζωνας απήντησε ως εξής: «Για το πλιάτσικο λες; Δεν φταίμε εμείς. Ο μπαρμπα-Γιάννης μας (πρόκειται περί του περιφήμου Διοικητού των Ταγμάτων Ασφαλείας Πλυντζανόπουλου Ι. Αντ/ρχου) έχει διατάξει να ξαλαφρώνουμε και λιγάκι τα σπίτια που είναι ύποπτα».

Στο σημείο αυτό άρχισε να απαριθμή τα κλοπιμαία της προηγούμενης ημέρας που έκλεψε αυτός: Ενα βάζο βούτυρο. Ενα ζευγάρι παπούτσια, ένα ρολόι που το πούλησε 20 εκατομμύρια, ένα ξυράφι, ένα ζεύγος ματογυάλλια, ένα κομπινεζόν, μια γυναικεία κιλόττα ζέρσεϋ, ένα σακκάκι καπαρντίνας και μερικά ψιλά, χωρίς ν' αναφέρη το ακριβές ποσόν. Διεμαρτύρετο ο ίδιος διότι ο λοχαγός του του πήρε από τα χέρια 12 ζεύγη σόλες υποδημάτων που είχε βρει σ' ένα μπαούλο χωρίς να του δώση μερίδιο. Ακόμη παρεπονείτο διότι άλλοι συνάδελφοί του στάθηκαν πιο τυχεροί και πήραν και χρυσαφικά (επιδρομή Καισαριανής 1-8-44).

Αυτά γίνονται κατά τα επισήμους επιχειρήσεις, ενώ πλείσται όσαι κλοπαί, διαρρήξεις, ληστίαι εκ μέρους των Ευζώνων και της Ειδικής αναγράφονται καθημερινώς εις τα δελτία των αστυνομικών τμημάτων.

Ετσι εξηγείται το βαθύτατο μίσος του λαού εναντίον των οργάνων των Γερμανών και πρέπει να συμπεράνει κανείς ότι ο λαός σε καμμία περίπτωση δεν θα ήταν διατεθυμένος να συγχωρήση τα υποκείμενα αυτά, τα οποία ουδείς ιδεολογικώς σκοπός οδήγησεν εις την κατάταξί των εις τα Τάγματα παρά μόνον η τάσις προς ληστίαν, αρπαγήν και λεηλασίαν."

Η λαϊκή αντίσταση

"Αλλην εικόνα παρουσιάζουν αι επιχειρήσεις εις την περίπτωσιν κατά την οποία τα ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ αποφασίζουν να αντεπιτεθούν κατά των επιδρομέων Γερμανών, Ταγμάτων, Ειδικής, Μηχανοκινήτου, Εθνικιστικών ομάδων.

Εις την περίπτωσιν αυτήν λαμβάνουν χώραν πραγματικαί μάχαι που ως επί το πλείστον καταλήγουν εις βάρον των επιτιθεμένων. Στερούμενα τελείως ηθικού τα τμήματα αυτά πανικοβάλλονται όταν συναντήσουν αντίστασιν εκ μέρους τμημάτων του ΕΛΑΣ. Πολλάκις αποθούνται από τας συνοικίας με απωλείας 30-50 νεκρών, ενώ ο λαός πανηγυρίζει την νίκη των αμυνομένων.

Ο ίδιος ο λαός όπου προβάλλεται αντίστασις υπό ενόπλων τμημάτων του ΕΛΑΣ συμμετέχει ενεργώς εις τας επιχειρήσεις. Οι ίδιοι οι εύζωνοι αναφέρουν χαρακτηριστικώς ότι τους κτυπούν από τα παράθυρα με πέτρες, τους ρίχνουν διάφορα αντικείμενα και λένε πως δεν πολεμούνε μόνον με τους άνδρες του ΕΛΑΣ αλλά και με γυναίκες και παιδιά και προσθέτουν ότι δεν ξέρεις από πού σου έρχεται η απειλή. Γυναίκες βοηθούν τα αμυνόμενα τμήματα του ΕΛΑΣ φέρουν τροφή, νερό, σφαίρες.

Ιδιαιτέραν εντύπωσιν προξενεί εις τον λαό η αυτοθυσία των αμυνομένων διά την υπεράσπισιν του συνοικισμού. Ουδέποτε οι άνδρες των ΕΛΑΣ αφήνονται να πέσουν ζωντανοί ες τα χέρια των εχθρών Γερμανών, Ταγμάτων, Ειδικής, Εθνικιστών, γιατί γνωρίζουν ότι θα υποστούν αφάνταστα βασανιστήρια και τέλος θα φονευθούν κατά τρόπον απάνθρωπον. Υπάρχουν δεκάδες εξακριβωμένων περιπτώσεων που κυκλωθείσαι ομάδες του ΕΛΑΣ αφού εξήντλησαν και την τελευταίαν τους σφαίρα και αφού κατέστρεψαν τον οπλισμόν διά να μη πέσει εις χείρας των αντιπάλων τους ηυτοκτόνησαν ή επεχείρησαν διάσπασιν του κλοιού με το ξίφος στας χείρας και εύρισκον τοιουτοτρόπως τον θάνατον. Μετά το πέρας των επιτυχών αμυντικών επιχειρήσεων γίνεται πάνδημος συγκέντρωσις των κατοίκων. Ψάλεται ο Εθνικός ύμνος, εκφωνούνται πατριωτικοί λόγοι και ολόκληρος ο λαός συνοδεύει τους νεκρούς. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα Τάγματα και οι Γερμανοί δεν κάνουν καμμία διάκρισιν μεταξύ ενόπλων ομάδων και αμάχου πληθυσμού και βάλλουν αδιακρίτως εναντίον όλων με όλμους κ.λπ. με τραγικά αποτελέσματα, τον φόνον δεκάδων γυναικών, παιδιών, γερόντων κ.λπ.

Εκτός των επιχειρήσεων αυτών γίνονται κάθε ημέρα ομαδικαί έρευναι των πολιτών εις τους κεντρικούς δρόμους των Αθηνών υπό των οργάνων της Ειδικής. Αποκλείονται δρόμοι, ερευνώνται οι ταξειδεύοντες με τα τραμ και όσοι συλλαμβάνονται διότι δεν έχουν ταυτότητα του 1944 παραδίδονται εις τους Γερμανούς και μεταφέρονται εις Γερμανίαν."

Το βαθύτατον μίσος του λαού

"Με όλας αυτάς τας ενεργείας των τα Τάγματα Ασφαλείας και η Ειδική, το Μηχανοκίνητο (της Γενικής Ασφαλείας) και οι ομάδες των Εθνικιστών έχουν δημιουργήσει το βαθύτατον μίσος του λαού και θα απετέλη πολιτικόν σφάλμα η σιωπή του εξωτερικού επί των ενεργειών των Γερμανών και Ταγμάτων.

Η αυτή κατάστασις εις εντονότερον μάλιστα βαθμόν έχει δημιουργηθεί και εις την ύπαιθρον, όπου επιχειρούν από κοινού οι Γερμανοί, τα Τάγματα, Αραβες και Λευκορώσοι.

Εχομεν υπ' όψιν μας την πρόσφατον επιδρομήν Γερμανών - Ταγμάτων κατά των χωριών Γελατάρι και Λιατάνη των Θηβών, η οποία έγινε την 30-7-1944. Επέπεσαν εναντίον των φιλήσυχων χωρικών και αφού εβίασαν κτηνωδώς όλας τα παρθένους και τας υπάνδρους γυναίκας, έκαψαν τα χωριά αυτά. Οι άνδρες των Ταγμάτων διεκρίθησαν εκεί εις κτηνωδίαν περισσότερον και των Γερμανών. Οι κάτοικοι των Θηβών εξηγέρθησαν εναντίον των οργίων τούτων των ανδρών των Ταγμάτων και παρουσιασθέντες με επιτροπάς εις τον Γερμανόν Φρούραρχον Θηβών εζήτησαν την αυστηρήν τιμωρίαν και την απομάκρυνσιν των Ταγμάτων Ασφαλείας εκ της περιοχής.

Αλλο ζήτημα που εξάπτει την κοινήν γνώμην εναντίον των Ταγμάτων, της Ειδικής και των εθνικιστικών οργανώσεων είναι το ζήτημα των φρικιαστικών βασανιστηρίων εις τα οποία υποβάλλονται οι συλλαμβανόμενοι ύποπτοι κατ' αυτούς πολίται ή αποδεδειγμένως ανήκοντες εις εθνικοαπελευθερωτικάς οργανώσεις. Η γνωσθείσα λεπτομερής περίπτωσις των βασανιστηρίων του αρχηγού Ταξιαρχείας του ΕΛΑΣ ιατρού Ν. Σιγανού είναι χαρακτηριστική (αποστέλλομεν περιγραφικήν επιστολήν).

Κατά τον ίδιον τρόπον εις τα οικήματα της Γκεστάπο, εις την ειδικήν ασφάλειαν, εις τα υπόγεια των οικιών των αρχηγών των εθνικιστικών οργανώσεων, όπως του ευέλπιδος Παπαγεωργίου εις το Παγκράτι, εις το Γουδί όπου εδρεύει Τάγμα Ασφαλείας βασανίζονται κατά τρόπον μεσαιωνικόν εκατοντάδες πολίται, ακόμη δε και γυναίκες."

Ετσι κατακρεούργησαν την Ηλέκτρα

"Ηλθομεν εις επαφήν με αξιωματικόν Ταγματάρχην της Χωροφυλακής υπηρετούντα εις την Ειδικήν Ασφάλειαν, ο οποίος μας περιέγραψε την φρίκην των βασανιστηρίων αυτών:

Την 27ην Ιουλίου συνελήφθη υπό ομάδος της Ειδικής του Παρθενίου η γνωστή κομμουνίστρια Ηλέκτρα Σιδερίδου. Η Σιδερίδου ήτο στέλεχος του ΚΚΕ από το 1920. Οδηγήθη εις το ξενοδοχείον Κρυστάλ πλησίον της Ειδικής Ασφαλείας. Ερωτηθείσα διά την ταυτότητάν της απήντησε ότι ονομάζεται Ηλέκτρα Σιδερίδου και ότι εργάζεται πολιτικώς διά την ελευθερίαν και την ζωήν του Ελληνικού λαού και δεν προσέθεσε τίποτα άλλο. Επί 24 ώρες υπεβλήθη εις τα πλέον απάνθρωπα βασανιστήρια χωρίς να βγάλη ούτε τον ελάχιστον γογγυσμόν. Εδάρη με το μαστήγιον επί 4 συνεχείς ώρας υπό εναλλασομένων βασανιστών. Κατόπιν της έβγαλαν τα νύχια των χεριών και των ποδιών. Υστερα εμόφυρτον και με ανοικτάς πληγάς της έρριξαν αλάτι εις όλο της το σώμα. Υστερα με καμμένο σίδηρο της έκαψαν το σώμα και με οινόπνευμα της άναψαν τα τριχωτά και απόκρυφα μέρη του σώματος. Ημιθανή την πήραν, με το αυτοκίνητο δήθεν για να την μεταφέρουν εις το νοσοκομείον και καθ' οδόν την αποτελείωσαν και την εγκατέλειψαν επί του πεζοδρομείου της οδού Γ. Σ/βρίου. Η αστυνομία που ανεύρε το πτώμα ανέφερε την επομένη εις το δελτίον της ότι «ευρέθη πτώμα γυναικός 40 ετών τελείως παραμορφωμένον εκ των κακώσεων». Εξηκριβώθη ότι ανήκε εις την γνωστήν κομμουνίστριαν Ηλέκτραν Σιδερίδου."

Πτώματα φρικωδώς παραμορφωμένα

"Προ 10 περίπου ημερών συνελήφθη από όργανα της Ειδικής Ασφαλείας ο «τσιλιαδόρος» ενός ασυρμάτου μου Α.Α. ηλικίας 16 ετών ο οποίος εκτελεί την υπηρεσίαν αυτήν πλησίον μας από τον Ιανουάριον. Συνελήφθη κατά την ώραν της υπηρεσίας του και οδηγήθη εις την Ειδικήν Ασφάλειαν ως μη δυνηθείς να δικαιολογήσει επαρκώς την εκεί παραμονή του. Εκεί εδάρη με μάστιγα και εκακοποιήθη αρκετά χωρίς να υπάρχη κανένα επιβαρυντικόν στοιχείον εις βάρος του. Ενώ τον έδερναν με την μάστιγα τον ηρώτων μήπως εργάζεται εις συμμαχικήν αποστολήν. Ο σκοπός των είναι προφανής δοθέντος ότι έχομεν πολλάς περιπτώσεις καταδόσεως από όργανα της ασφαλείας συμμαχικών αποστολών. Ο συλληφθείς μας περιέγραψε όσα είδε κατά την ολιγόωρον διαμονή του εις την Ειδικήν Ασφάλειαν. Διά να του τσακίσουν το ηθικόν τον έβαλαν μερικές ώρες μαζί με δύο κρατούμενους τους οποίους είχαν βασανίσει προηγουμένως και συνέχισαν και μπροστά του τα βασανιστήρια των. Του ενός το πρόσωπον και η κεφαλή ήταν πρισμένη και τελείως παραμορφωμένη και του άλλου το σώμα ιδίως εις την πλάτην, το στήθος και τα χέρια δεν υπήρχε καθόλου δέρμα, εκρέμετο δε από το ένα χέρι μια λωρίς δέρματος. Εις το δωμάτιον των βασανιστηρίων ήσαν κρεμασμέναι 10 μάστιγες αριθμημένες από το 1-10. Τον τσιλιαδόρον μας τον εκτύπησαν με την υπ' αριθ. 3 μάστιγα. Μερικές από τις μάστιγες αυτές είναι συρμάτινες. Κατόρθωσα με μια έγκαιρη ενέργεια μέσω καταλλήλου προσώπου να τον βγάλω από την Ειδική αμέσως σχεδόν και χωρίς να ομολογήση τίποτα.

Καθώς μας ανέφερε ο Ταγματάρχης της Χωροφυλακής και καθώς αναφέρεται εις τα αστυνομικά δελτία καθημερινώς ανευρίσκονται πτώματα φρικωδώς παραμορφωμένα έξωθεν της Ειδικής Ασφαλείας, έξωθεν των κρατητηρίων του ευέλπιδος Παπαγεωργίου, στελέχους της οργανώσεως Χ - ΡΑΝ. Συνήθως φέρουν την επιγραφήν ότι «έτσι τιμωρούνται υπό τον Εθνικιστών οι Βούλγαροι προδόται και τα όργανα της Μόσχας»."

Η ένοπλη απάντηση

"Τα τρομοκρατικά αυτά μέτρα και αι ιεροεξεταστικαί αυταί μέθοδοι προκαλούν αντίποινα εκ μέρους των ανδρών του ΕΛΑΣ. Ανδρες του ΕΛΑΣ οπλισμένοι επιπίπτουν αιφνιδιαστικώς κατά ομάδων της Ειδικής ή εθνικιστικών ομάδων τας νυκτερινάς ώρας εις τα κέντρα όπου συχνάζουν.

Εις τας 28-7-44 ομάς του ΕΛΑΣ με αυτόματα εισήλθεν εις ταβέρναν του Μεταξουργείου όπου διεσκέδαζε η ομάς του γνωστού αρχηγού εκτελεστικής ομάδος της Ειδικής Πανωλιάσκου και εφόνευσε 6 άνδρες της ομάδος μεταξύ των οποίων τον Ανθυπασπιστήν της Ειδικής και όργανον της Γκεστάπο Κενελοσίτσην βαρυνόμενον με δεκάδας εκτελέσεων Ελλήνων πατριωτών. Ετραυμάτισεν βαρέως τον αρχηγόν της ομάδος Πανωλιάσκο επισημασμένον όργανον των Γερμανών όστις έχει εις το παθητικόν του το γεγονός ότι εκρέμασεν κατ' εντολήν των Γερμανών ιδιοχείρως πέντε Ελληνας επιστήμονας και εξετέλεσε ιδιοχείρως περί την μίαν εκατοντάδαν Ελλήνων.

Κατά τον ίδιον τρόπον ομάς του ΕΛΑΣ επετέθη κατά του ομαδάρχου της Ειδικής Χανιώτη εις τα Πατήσια, κατά της ομάδος του Παπαγεωργίου εις Παγκράτι. Επίσης εξετελέσθη υπό του ΕΛΑΣ ο υπαρχηγός της Γερμανοελληνικής οργανώσεως ΕΕΕ Βασίλειος Σκανδάλης. Καθημερινώς δε εκτελούνται ακριβώς εκείνοι οίτινες λαμβάνοντες όπλα και δύναμιν από τους Γερμανούς και εν στενώ συνεργασία με αυτούς καταπολεμούν την υπέροχον αντίστασιν του Ελληνικού λαού.

Τας τελευταίας ημέρας εξετελέσθησαν οι κάτωθι αξιωματικοί:

Λοχαγός Πυρ/κου Αποστολίδης (7-8-44). Ταγματάρχης διαχειρίσεως Καπράλος, Ταγ/χης Μαυρομάτης (6-8-44). Υποσμηναγός Θειακάκης. Αντ/ρχης Πυρ/κου Κασσίμης, Ιλαρχος Θαλασσινός (1-8-44).

Διά τα ακριβή αίτια των τελευταίων εκτελέσεων δεν έχω ακόμη πληροφορίες, καθώς επίσης και διά την θέσιν και δράσιν των ανωτέρω αξιωματικών.

Προ 15 περίπου ημερών εξετελέσθη από όργανα της Γκεστάπο ή της Ειδικής Ασφαλείας εις το Παγκράτι ο Αξιωματικός της Χωροφυλακής Σιδεράτος. Αυτό είναι εξακριβωμένον και η εδώ προπαγάνδα απέδωσε την δολοφονίαν αυτήν εις τον ΕΛΑΣ.

Προ αρκετών μηνών εδολοφονήθη από όργανα της Ειδικής Ασφαλείας ο Αξιωματικός της Αστυνομίας Πόλεων Κουρεμένος πλησίον της πλατείας Μοναστηράκι. Και την δολοφονίαν αυτήν απέδωσαν εις τους κομμουνιστάς και το ΕΑΜ. Ο Κουρεμένος ήταν ΕΑΜίτης.

Είναι πολύ πιθανόν κάτι παρόμοιον να συμβαίνει και τώρα με τας δολοφονίας των αξιωματικών δοθέντος ότι διά μερικούς τουλάχιστον εξ αυτών πληροφορούμαι σχεδόν εξηκριβωμένως ότι ήσαν εκ των ησύχων και τιμίων Ελλήνων αξιωματικών. Αυτό δε έρχεται εις μίαν παράλληλον γραμμήν με την προσπάθεια που καταβάλεται από τους Γερμανοράλληδες από 15 περίπου ημερών να στρέψουν το σώμα των Ελλήνων αξιωματικών εν τω συνόλω του εναντίον του ΕΑΜ.

Εν πάσει περιπτώσει μέχρι πρότινος οι εκτελούμενοι από τον ΕΛΑΣ ανήκον εις την κατηγορίαν που ανωτέρω ανέφερα των συνεργαζομένων με Γερμανούς και τον Ράλλη.

Χαρακτηριστικόν των εκτελέσεων υπό του ΕΑΜ είναι το γεγονός ότι ελλείπει κάθε στοιχείο κακώσεως ή βασανισμού διότι αι εκτελέσεις δεν γίνονται κατόπιν συλλήψεως εφ' όσον ο ΕΛΑΣ δεν διαθέτει μέσα προς σύλληψιν και ανάκρισιν. Αλλο στοιχείον είναι ότι οι εκτελούμενοι έχουν πάντοντε ταυτότητα Γερμανικήν, είναι οπλισμένοι πάντοτε με Γερμανικά όπλα των οποίων κάνουν χρήσιν με το μειονέκτημα δι' αυτούς ότι αιφνιδιάζονται."

Προβοκάτσιες

"Τοιουτοτρόπως όλα όσα αναφέρει καθ' εκάστην εσπέραν ο ραδιοσταθμός Αθηνών περί εκτελέσεων, βασανιστηρίων τρομοκρατίας ασκούμενης υπό των κομμουνιστών είναι απ' άκρου εις άκρον ψευδή και συμβαίνει ακριβώς το αντίθετον απ' ό,τι διακηρύσει ο ραδιοσταθμός Αθηνών.

Τρομοκρατίαν υφίσταται ολόκληρος ο Αθηναικός λαός εκ μέρους των Γερμανών και των οργάνων των. Μαρτύρια και απανθρώπους κακώσεις υφίστανται οι Ελληνες πολίται που αγωνίζονται εναντίον των κατακτητών. (Σας δίδω ακόμη ένα παράδειγμα του οποίου έχω προσωπικήν αντίληψιν: Προ 20 περίπου ημερών εις μίαν συνοικίαν των Αθηνών έγινε επιδρομή ευζώνων. Τα σπίτια εληστεύθησαν και οι ένοικοι εκακοποιήθησαν αδιακρίτως. Μεταξύ αυτών εληστεύθη και το σπίτι ενός συνεργάτου μου. Την επομένην ημέραν ο ραδιοσταθμός Αθηνών εις το καθημερινόν δελτίον του ανέφερεν: «Τρομοκράται της ΟΠΛΑ επέδραμον εις την συνοικίαν (...) και ελήστευσαν τον κόσμον». Ηλθεν ο συνεργάτης μου και μου ανέφερε το παρα πάνω γεγονός και το περίπου ανακοινωθεν του ραδιοσταθμού μειδιών)."

Η επιστράτευση

"Αλλο στοιχείο που χαρακτηρίζει την κατάστασιν εις Αθήνας τας τελευταίας ημέρας είναι η εγκρηθείσα από τους Γερμανούς επιστράτευσις δι' ατομικών προσκλήσεων. Τας προσκλήσεις υπογράφει ο γνωστός διοικητής Τάγματος Ασφαλείας Ιωαν. Πλυντζανόπουλος. Οι προσκαλούμενοι εκλέγονται κατόπιν προτάσεων των ιθυνόντων τα Τάγματα, Ειδικήν, Εθνικιστικάς οργανώσεις κ.λπ. Οι καλούμενοι προσέρχονται εις τα Τάγματα όπου φορούν την στρατιωτικην στολήν. Σκληραί ποιναί απειλούνται δια τους καλουμένους και μη προσερχομένους ως και τους συγγενείς των. Κατά πληροφορίαν εκ της Διοικήσεως των Ταγμάτων επί χιλίων προσκληθέντων προσήλθον 760 περίπου.

Ο λαός ανησυχεί πολύ διά την επιστράτευσιν αυτήν και βλέπει ότι αυτή είναι Γερμανικόν τέχνασμα που αποβλέπει εις δύο σκοπούς:

1) Εις την συγκέντρωσιν Ελλήνων τους οποίους οι Γερμανοί θα αποστείλουν διά τεχνάσματος εις Γερμανίαν διά καταναγκαστικά έργα.

2) Εξοπλίζοντες τούτους θα εντίνωσιν την εξόντωσιν του Αθηναϊκού λαού πιθανώτατα δε θα τους χρησιμοποιήσουν διά τους ειδικούς των στρατιωτικούς σκοπούς αποστέλλοντες αυτούς εις Βαλκανικόν ή άλλον μέτωπον αφού τους οπλίσουν και τους πλαισιώσουν με αξιωματικούς Γερμανούς και όργανα εις τα οποία έχουν μεγάλην εμπιστοσύνην.

Καταβάλλεται προσπάθεια από τους Ραλληκούς κύκλους διά την παροχήν όπλων προς εξοπλισμόν 20.000 ανδρών.

Παρά την επί του προκειμένου διαφώτισιν που κάμνουν οι εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις είναι επιτακτική ανάγκη ίνα οι ραδιοφωνικοί σταθμοί των Συμμάχων διαφωτίζουν το ζήτημα και εκπέμψουν το σύνθημα «κανείς Ελλην να μην δεχθή να επιστρατευθή διότι η επιστράτευσις αυτή εξυπηρετεί μόνον τους Γερμανούς».

Επίσης να τονισθούν οι σκοποί της Γερμανικής αυτής επιστρατεύσεως όπως εξετέθησαν ανωτέρω. Η προπαγάνδα των Εθνικιστικών οργανώσεων που λαμβάνουν ενεργότατον μέρος διά την επιτυχίαν της επιστρατεύσεως ότι τάχα η επιστράτευσις αυτή αποβλέπει μόνον εις την τήρησιν της τάξεως και εις την πάταξιν των κομμουνιστών είναι αυτόχρημα εγκληματική προπαγάνδα που ευνοεί τα Γερμανικά σχέδια της επιστρατεύσως του λαού διά την Γερμανία ή διά τα μέτωπα.

Η προδοσία αύτη της Κυβερνήσεως Ράλλη και Εθνικιστικών οργανώσεων αν εγκαίρως δεν αποκαληφθή υπό τον Συμμαχικών σταθμών και δεν καυτηριασθή θα αποτελέσει βαρύτατον πλήγμα κατά του Ελληνικού λαού, που θα θυσιάση νέες χιλιάδες τέκνων του εις τον Χιτλερικόν Μινώταυρον με το σύνθημα της αμύνης κατά του κομμουνισμού το οποίον τόσο ακριβά μέχρι σήμερον επλήρωσε και πληρώνει.

Η υπ' αριθ. πρωτ 73 απόρρητος προσωπική διαταγή του Υφυπουργού Εθικής Αμύνης Διαλέτη «περί απροθυμίας αξιωματικών τινών να αναλάβωσιν υπηρεσίας εις τα Τάγματα Ευζώνων», την οποίαν σας αποστέλλομεν, είναι πολύ χαρακτηριστική της προσπαθείας την οποία κάνει η κυβέρνησης του Ράλλη διά να πάρη με το μέρος της τους Ελληνες αξιωματικούς και διά του τρόπου αυτού κατορθώση να παρουσιάση την όλην πολιτικήν της ως Ενθνοσωτήριον. Οπως σας ετηλεγράφησα ήδη από σας και τους άλλους μεγάλους συμμάχους μας εξαρτάται η επιτυχία ή αποτυχία αυτή του Ράλλη."

«Πάρτε αποστάσεις»

"Τελειώνων την έρευναν αυτήν διά την κατάστασιν που επικρατεί εις τας Αθήνας τελευταίως διατυπώνω και πάλιν την γνώμην αποτελεί σφάλμα πολιτικόν η ευμενής υπέρ των Ταγμάτων και της Ειδικής ουδετερότης των κύκλων του εξωτερικού και η μη χωρίς αναβολήν αποκήρυξις τούτων αποξενώνει τελείως τους φίλους μας του εξωτερικού από τα πλατύτατα στρώματα του Ελληνικού λαού.

Τούτο επιβάλλεται να γίνει και διά τας οργανώσεις ΟΕΔΕ, Χ, ΡΑΝ, ΕΕΣ, ΜΠΟΥΝΤ και το τμήμα του ΕΔΕΣ που συνεργάζεται στενά με την Ειδική ασφάλεια.

Επίσης το ζήτημα της επιστρατεύσεως εφ' όσον αύτη προπαγανδίζεται υπό των Εθνικιστικών οργανώσεων Χ, ΡΑΝ, ΕΔΕΣ, ΕΔ που διατείνονται ότι εκφράζουν τας γνώμας της κυβερνήσεως Παπανδρέου την οποία υποστηρίζουν διά του τύπου των και των τοιχογραφειών ενέχει μεγάλον κίνδυνον επιτυχίας, ήτις δεν θα είναι επιτυχία διά την τήρησιν της τάξεως και την πάταξιν του κομμουνισμού, αλλά Γερμανική επιτυχία κατά του Ελληνικού λαού και του Συμμαχικού αγώνος.

Νομίζομεν ότι οι στρατικοί κύκλοι του ΕΔΕΣ, της Χ, όπως ο κ. Διαλέτης και οι περί αυτών ανώτεροι αξιωματικοί, οίτινες εισηγούνται την επιστράτευσιν διαπράττουν βαρύτατον σφάλμα πιστεύοντες ότι οι Γερμανοί τους παραχωρούν άδειαν προς επιστράτευσιν και οπλισμόν για την τήρησιν της τάξεως και όχι για να εξυπηρετήσουν τα ιδικά των πολιτικά και στρατιωτικά σχέδια εις βάρος του Ελληνικού λαού και των Συμμάχων.

Δι' αυτό φρονώ αδιστάκτως ότι πρέπει αμέσως να λάβουν θέσιν κατά της επιστρατεύσεως οι συμμαχικοί ραδιοσταθμοί.

Αι διάφοροι διακοινώσεις που κατά καιρούς εκπέμπονται από τους Συμμαχικούς ραδιοσταθμούς και αφορούν την εν Ελλάδι πολιτικήν κατάστασιν ακούονται με πολύν προσοχήν εδώ και το περιεχόμενόν των διαδίδεται αστραπιαίως εις όλον τον κόσμο.

Τα διαγγέλματα αυτά επιρρέαζουν εις τον μέγιστον βαθμό όλους αυτούς που είναι κοντά εις την Κυβέρνησιν Ράλλη και την βοηθούν εις την εφαρμοζόμενην πολιτικήν της."

Αποθρασύνθηκαν

"Είναι απολύτως χαρακτηριστικόν ότι μετά την διάσκεψιν του Λιβάνου η τρομοκρατία εκ μέρους των Ταγμάτων - Ειδικής κ.λπ. ενετάθη εις τον μέγιστον βαθμόν και αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνον εις την τακτικήν που εφηρμόσθη έκτοτε από την Ελληνικήν κυβέρνησιν του εξωτερικού και τους Συμμάχους έναντι αυτών.

Ενώ κατά την περίοδον που εγίνοντο οι συνεδρίσεις εις τον Λίβανον όλοι εκείνοι που συνεργάζονται με τους Γερμανούς, λόγω της αναμενόμενης Εθνικής ενότητος, κατήχοντο από φόβου και σκεπτικισμού εις σημείον ώστε να λαμβάνουν χώραν λιποταξίαι προς τους αντάρτες, αδιαφορία και άρνησις εκτελέσεως των διαταγών των ηγετών των, αμέσως κατόπιν και ιδίως αφότου ο Ελλην Πρωθυπουργός Παπανδρέου εξαπέλυσεν την φράσιν «ουδεμίαν ανελάβομεν υποχρέωσιν αποκηρύξεως των Ταγμάτων», τα Τάγματα Ασφαλείας, Ειδική ασφάλεια, συνεργαζόμεναι οργανώσεις ανεθάρρησαν και ανέλαβον νέαν επίθεσιν εναντίον του Ελληνικού λαού στηριζόμενοι εις την ευμενή αυτή ουδετερότητα του Καΐρου εκλαμβάνοντες αυτήν, και πολύ δικαίως ως έγκρισιν εν λευκώ των αντεθνικών και εγκληματικών ενεργειών των.

Εδώ ο Ράλλης με κατάλληλον τρόπον διαδίδει ότι ευρίσκεται εν στενή επαφή με το εξωτερικόν και ότι η πολιτική του εγκρίνεται απολύτως από εκεί. Διά το ζήτημα αυτό σας έχω γράψει και εις άλλας εκθέσεις και με τηλεγραφήματά μου εφρόντισα να σας ενημερώσω.

Εξ αιτίας της φαινομένης αυτής διπροσωπίας του εξωτερικού, που ενισχύεται από την σιωπήν ή τον χλιαρόν τρόπον, με τον οποίον θίγονται τα ζητήματα των εδώ Κουίσλινγκ, η κατάστασις εδώ διαρκώς θα χειροτερεύη, διά τον λόγον δε αυτόν είναι ανάγκη όπως και ανωτέρω αναφέρω να δοθή από το εξωτερικόν λύσις ριζική και ευθεία διά της αποκηρύξεως μετά παρρησίας των Κουίσλινγκ και της πολιτικής των. Μόνον αυτό θα θέση τέρμα εις την παρ' αυτών εκμετάλλευσιν της κατά την περίοδον αυτήν ουδετέρας ή χλιαράς στάσεως του εξωτερικού έναντι των Ελληνικών ζητημάτων»."

Καλή επιτυχία

Ο Κόκκινος Φάκελος και οι συντάκτες του εύχονται καλή επιτυχία στην Πανσπουδαστική, παράταξη που στηρίζει το Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών σε όλες τις σχολές, εν όψει των σημερινών φοιτητικών εκλογών σε ΑΕΙ-ΤΕΙ.

Καλή δύναμη - Καλούς Αγώνες

Οι θυσίες της ΕΣΣΔ ενάντια στο φασισμό - μέρος 3ο

Κλείνουμε το αφιέρωμα στις θυσίες της ΕΣΣΔ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παραθέτοντας ένα τρίτο μέρος από το βιβλίο του λόρδου Ράσελ, Η μάστιγα του αγκυλωτού σταυρού.

Απόσπασμα 4ο - H βία

"Πολλές περιπτώσεις βιαιοπραγίας σε βάρος Ρώσων αιχμαλώτων πολέμου ερευνήθηκαν και εξακριβώθηκαν. Μερικοί βασανίστηκαν με πυρακτωμένα σίδερα. Τους έβγαλαν τα μάτια, έσχισαν και άνοιξαν τα στομάχια τους, απέκοψαν τα πόδια, τα χέρια, τα δάκτυλα, τα αυτιά και τις μύτες τους. Ακρωτηριασμοί που θα άρμοζαν περισσότερο στην αγριότητα των Μάου-Μάου παρά στη γερμανική "κουλτούρ".

Με την υποχώρηση των Γερμανών στο Δνείπερο βρέθηκαν τα πτώματα ενός Ρώσου ταγματάρχη και του πολιτικού του επιτρόπου του. Τα χέρια και τα πόδια τους ήταν καρφωμένα σε ξύλα και επάνω στα σώματά τους είχαν κοπεί με σουγιάδες αστέρια με πέντε ακτίνες. Κοντά τους βρισκόταν το πτώμα ενός άλλου Ρώσου στρατιώτη με κομμένα πόδια και κομμένα αυτιά. Γυναίκες νοσοκόμες που αιχμαλωτίστηκαν είχαν συχνά βιαστεί. Τραυματισμένοι Ρώσοι αιχμάλωτοι στο Σμολένσκ λογχίστηκαν και τουφεκίστηκαν στο σημείο που περιμέναν περίθαλψη. Κατά το χειμώνα, οι Γερμανοί στρατιώτες και οι αξιωματικοί τους, συνήθιζαν να γδύνουν όλους τους αιχμαλώτους, περιλαμβανωμένων και των γυναικών, από τα ζεστά τους ρούχα. Έγδυναν ακόμη και τους νεκρούς αφήνοντάς τους ολόγυμνους. 

Στο μικρό χωριό Ποπόβκα της περιοχής της Τούλας, Γερμανοί στρατιώτες οδήγησαν 140 Ρώσους αιχμαλώτους μέσα σε μια σιταποθήκη και έβαλαν φωτιά σε αυτή. Κοντά στο Λένινγκραντ, κατά την υποχώρησή τους, οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν εκρηκτικές σφαίρες για να σκοτώσουν 150 σοβιετικούς αιχμαλώτους, τους οποίους είχαν προηγουμένως δείρει και βασανίσει φρικτά. Έπειτα ακρωτηρίασαν τα πτώματα. 

Το Δεκέμβριο του 1941 πάλι κοντά στο Σμολένσκ, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 200 αιχμαλώτους τους οποίους είχαν περάσει μέσα από την πόλη Κόβιτροβο γυμνούς και ξυπόλητους, σκοτώνοντας στο δρόμο όσους ήταν πολύ εξαντλημένοι για να περπατήσουν, καθώς και μερικούς κατοίκους που τους είχαν προσφέρει ψωμί κατά την πορεία τους δια μέσου των δρόμων. Διαταγές δόθηκαν επίσης για τον στιγματισμό αιχμαλώτων. Σχετική διαταγή έλεγε:

"Οι Σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου θα στιγματίζονται με ένα σαφώς διακρινόμενο και ανεξίτηλο στίγμα. Το στίγμα θα συνίσταται σε μια οξεία γωνία 45 μοιρών περίπου. Το ένα από τα σκέλη της θα έχει μάκρος ενός εκατοστού, με κατεύθυνση προς τα κάτω, στον αριστερό γλουτό και σε απόσταση πέντε δακτύλων περίπου από το απευθυσμένο. Ινδική μελάνη θα χρησιμοποιείται για το χρωματισμό."

Aκολουθούν σκληρές εικόνες

Τα παρακάτω είναι λήψεις από το χωριό Ossipenko όπου η οικογένεια  Τολστόι εκτελέστηκε μαζικά από τους Ναζί. 

Οι Ναζί σκάλισαν ένα κόκκινο αστέρι στο μέτωπο του μικρού Βίκτωρ

Απόσπασμα 5ο - Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης σοβιετικών αιχμαλώτων

"Οι συνθήκες ζωής στα γερμανικά στρατόπεδα αιχμαλώτων στη Ρωσία ξεπερνούν κάθε περιγραφή. Οι έγκλειστοι σε αυτά θανατώνονταν κατά χιλιάδες. Όσοι ήταν άρρωστοι δεν είχαν ποτέ ιατρική περίθαλψη. Σε ένα στρατόπεδο κοντά στο Σμολένσκ, πέθαιναν καθημερινά 200 από την πείνα, τον τύφο, τη δυσεντερία και την ψύξη. Σκελετωμένοι άρρωστοι αιχμάλωτοι αναγκάζονταν σε εργασία στο εργοστάσιο ηλεκτρικού ρεύματος της πόλης και όσοι κατέρρεαν από την εξάντληση, θανατώνονταν από τους φύλακές τους. 

Ένας γιατρός που εργαζόταν εκεί κατά τους πρώτους μήνες του 1942 μέσα στην καρδιά του ρωσικού χειμώνα, δήλωσε ότι το νοσοκομείο δεν είχε θαλάμους, θέρμανση, όλοι οι τραυματίες έμεναν χωρίς επιδέσμους επάνω στα γυμνά σανίδια και ότι τα ρούχα και τα κρεβάτια τους ήταν γεμάτα με πύο και περιττώματα.

Ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων εγκαταστάθηκε στην πολιτική φυλακή του Ορέλ. Όταν οι Γερμανοί αποχώρησαν, μια επιτροπή από γιατρούς ανέκρινε μερικούς από τους υγειονομικούς του στρατοπέδου. Το καθημερινό διαιτολόγιο των αιχμαλώτων αποτελούταν από 200 γραμμάρια ψωμί και 1 λίτρο σούπας από σόγια και αλεύρι. Το αλεύρι από το οποίο γινόταν το ψωμί το ανακάτευαν με πριονίδι. Η ανώτατη θρεπτική αξία της ημερήσιας μερίδας ήταν 700 θερμίδες. Με τέτοια δίαιτα, οι αιχμάλωτοι έπρεπε να εργαστούν 11-12 ώρες την ημέρα. Φυσικά αυτό ήταν αδύνατο και πολλοί από αυτούς πέθαιναν από εξάντληση. Εκατοντάδες αιχμαλώτων στο στρατόπεδο αυτό πρήστηκαν λόγω της αβιταμίνωσης και μόνο. Αλλά απαγορευόταν να γίνει τέτοια διάγνωση. Το πρήξιμο αποδιδόταν πάντοτε σε πάθηση της καρδιάς ή των νεφρών, απαγορευόταν δε ακόμα και η απλή μνεία του όρου "οίδημα λιμού".

Καύσιμα και φρέσκο νερό έλειπαν εντελώς και το στρατόπεδο ήταν γεμάτο ζωύφια. Η θνησιμότητα πήρε μαζικές διαστάσεις και τουλάχιστον 3000 πέθαναν από την ασιτία και μόνο. Οι αιχμάλωτοι πέθαιναν με ρυθμό 6 την ημέρα και οι ζωντανοί κοιμούνταν μαζί με τους νεκρούς. Το στρατόπεδο αυτό δεν ήταν το χειρότερο από οποιοδήποτε άλλο, διότι κατά τους πρώτους μήνες της εκστρατείας στη Ρωσία, η Γερμανική Ανώτατη Διοίκηση δεν ενδιαφερόταν για το εάν οι Ρώσοι αιχμάλωτοι ζούσαν ή πέθαιναν. Μόνο αργότερα όταν έγινε αντιληπτή η αξία τους ως σκλάβων εργατών, έγιναν κάποιες προσπάθειες για τη διατήρησή τους στη ζωή.

Το κατώτατο όριο μερίδας τροφής που είχε οριστεί από το OKW για κάθε αιχμάλωτο για μια περίοδο 28 ημερών δεν ήταν υψηλό. Οι μερίδες ήταν οι εξής: ψωμί κιλά 6, κρέας 400 γραμμάρια, λίπος 400 γραμμάρια, ζάχαρη 600 γραμμάρια. Για τους αιχμαλώτους που εργάζονταν οι μερίδες ήταν ελαφρώς μεγαλύτερες. Από τους αιχμαλώτους αφαιρούνταν επίσης ο ιματισμός. Μια διαταγή που εξεδόθη από τη διοίκηση μιας γερμανικής μεραρχίας και έφερε τον τίτλο "Κατάσταση Ιματισμού" όριζε ότι όλες οι αρβύλες ή μπότες που ήταν χρησιμοποιήσιμες θα έπρεπε να αφαιρούνται χωρίς δισταγμό από τους Ρώσους αιχμαλώτους. Λιμοκτονούντες, χωρίς τα ρούχα τους και αφημένοι να ζουν στο ύπαιθρο μέσα στο δριμύτατο κρύο του χειμώνα του 1941-1942, δεν είναι εκπληκτικό που πέθαιναν σαν τις μύγες.

Δεν πέθαιναν όμως μόνο από πείνα, εγκατάλειψη και την έκθεση στο κρύο. Την 24η Ιουλίου 1941, ένα μήνα μετά την εισβολή των στρατιών του Χίτλερ στο σοβιετικό έδαφος, η Γερμανική Ανώτατη Διοίκηση Ενόπλων Δυνάμεων εξέδωσε μια θεμελιώδη διαταγή για τη μεταχείριση των Ρώσων αιχμαλώτων στο θέατρο των επιχειρήσεων. Αναφερόταν το "κοσκίνισμα" στην κατάταξη και στη χρήση τους. Για το σκοπό αυτό έπρεπε να διαιρούνται σε 5 κατηγορίες μια από τις οποίες θα αποτελούταν από "στοιχεία πολιτικώς απαράδεκτα: υπόπτους, πολιτικούς επιτρόπους και ταραξίες". Όλους αυτούς έπρεπε να τους μεταχειρίζονται σύμφωνα με "ειδικές οδηγίες". Αυτό σήμαινε ότι τα "ειδικά αποσπάσματα" της Γκεστάπο και της SD που ήταν προσκολλημένα σε κάθε στρατόπεδο αιχμαλώτων διάλεγαν αυτά τα "πολιτικώς απαράδεκτα στοιχεία". Κατά τη φρασεολογία της ίδιας διαταγής, οι μονάδες αυτές έπρεπε να ενεργούν "όσο το δυνατόν πιο αθόρυβα" και η εξόντωση των αιχμαλώτων εκείνων έπρεπε να γίνεται χωρίς καθυστέρηση και σε τέτοια απόσταση από τα στρατόπεδα μεταγωγών και τα χωριά, ώστε να μη γίνεται αντιληπτή από άλλους αιχμαλώτους ή από τον ντόπιο πληθυσμό.

Αυτές ήταν οι οδηγίες. Αλλά στην πρακτική όλοι σχεδόν οι αιχμάλωτοι στέλνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Δύση. Για το τελευταίο τους ταξίδι στοιβάζονταν μέσα σε κλειστά βαγόνια σαν να ήταν κιβώτια, συχνά χωρίς τροφή και νερό και έμεναν κλεισμένοι εκεί επί τρεις ή τέσσερις ημέρες. Σε μια περίπτωση, όταν μια αμαξοστοιχία αιχμαλώτων με 50 βαγόνια έφθασε στον προορισμό της και τα βαγόνια ανοίχτηκαν, η δυσοσμία των πτωμάτων γέμισε τον χώρο. Οι μισοί από τους αιχμαλώτους ήταν νεκροί, πολλοί ακόμη ήταν ετοιμοθάνατοι, ενώ λίγοι ήταν αυτοί που είχαν τη δύναμη να σηκωθούν. Οι τελευταίοι, όταν ζήτησαν νερό από τους φρουρούς εκτελέστηκαν επί τόπου. Μια άλλη αμαξοστοιχία με 30 βαγόνια που πήγαινε για την Τρεμπλίνκα δεν περιείχε κατά το τέλος του ταξιδιού της ούτε έναν ζωντανό. 1500 πτώματα ξεφορτώθηκαν από αυτή."

Κλείνοντας το αφιέρωμά μας, θα σας αφήσουμε με το τραγούδι που συνδέθηκε με τους νεκρούς του Κόκκινου Στρατού, "Όταν περνούν οι γερανοί"

https://www.youtube.com/watch?v=oqShxGkbZaE