Aφιέρωμα στην Ηλέκτρα Αποστόλου

Η Ηλέκτρα Αποστόλου με την κόρη της Αγνή

Η Ηλέκτρα Αποστόλου, ηρωίδα και σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1912 και στην τρυφερή ηλικία των 14 χρονών οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ, όταν ακόμα οι καιροί ήταν δύσκολοι ...Από τότε αρχίζει η πολιτική δράση της Ηλέκτρας Αποστόλου. Η Ηλέκτρα Αποστόλου, καταγόταν από αστική οικογένεια. Μα, από μικρό παιδί είχε προσέξει τη φτώχεια και την αδικία που υπάρχει στον κόσμο, και το μυαλό της άρχισε να ψάχνει για να καταλάβει τις αιτίες που χώριζαν την κοινωνία στα δύο, και τον τρόπο για να λείψουν οι αδικίες και τα δεινά του λαού. Το στενό και αυστηρό οικογενειακό της περιβάλλον οδήγησε γρήγορα, την Ηλέκτρα στην ανάγκη να συγκρουστεί μαζί του και στο τέλος, σε ηλικία 18 ετών, να φύγει από το σπίτι της.

Η Ηλέκτρα, ανεξάρτητη γυναίκα πια, πολύ γρήγορα έγινε από τα πιο δραστήρια στελέχη της ΟΚΝΕ στην πρωτεύουσα, ενώ το 1930 αναδείχτηκε μέλος της καθοδήγησης της ΟΚΝΕ Αθήνας και, ταυτόχρονα, έγινε μέλος του ΚΚΕ. Στα 1933 διηύθυνε την εφημερίδα της ΟΚΝΕ «ΝΕΟΛΑΙΑ», είχε υπό την ευθύνη της το τμήμα της εργαζόμενης νεολαίας και ανέπτυξε ξεχωριστή δραστηριότητα στην οργάνωση της αντιφασιστικής πάλης του λαού, όπου το ΚΚΕ είχε ρίξει ιδιαίτερο βάρος. Ήταν τέτοια η δράση της Ηλέκτρας στον τομέα αυτό, που πήρε μέρος στο Παγκόσμιο Αντιφασιστικό και Αντιπολεμικό Συνέδριο Γυναικών, που έγινε στο Παρίσι, ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας.

Το 1935 πήρε μέρος στο 6ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων (ΚΔΝ), εκπροσωπώντας μαζί με άλλους Ελληνες νεολαίους την ΟΚΝΕ. Το διάστημα αυτό, η επαφή της με την διεθνή διανόηση την εμπλούτισε με θεωρητικές βάσεις και ατσάλωσε την δράση της. Όταν γύρισε στην Ελλάδα, η Ηλέκτρα έγινε μέλος του Γραφείου της ΚΕ της ΟΚΝΕ. Για την επαναστατική της δράση, φυλακίστηκε και εξορίστηκε πολλές φορές. Η Μεταξική Δικτατορία την συνέλαβε και την έκλεισε στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ, με φρικτά βασανιστήρια, κι όταν αποφυλακίστηκε πέρασε στην παρανομία και στάλθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου ανέλαβε γραμματέας του Γραφείου της ΟΚΝΕ Μακεδονίας - Θράκης.

Το 1939, η Ηλέκτρα, συλλαμβάνεται εκ νέου και στέλνεται εξορία με άλλους κομμουνιστές στην Ανάφη. Λίγο πριν εξοριστεί στην Ανάφη, και κατά την διάρκεια της μεταγωγής της, γέννησε σε σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες την κόρη της Αγνή.


Το Σεπτέμβρη του 1942, η Ηλέκτρα δραπετεύει από το Τμήμα Μεταγωγών Αθήνας. Σύμφωνα με μαρτυρίες ανθρώπων που τη γνώρισαν, η ίδια περιέγραφε ως εξής εκείνη τη δραπέτευσή της:

 «Απ' την Ανάφη έκανα αίτηση, σε συνεννόηση με την ομάδα, να μεταφερθώ στο νοσοκομείο για εγχείρηση στο στομάχι. Υστερ' από πολλά, η αίτησή μου έγινε δεκτή και μ' έφεραν συνοδεία με το παιδί μου στο Τμήμα Μεταγωγών της Αθήνας. Εκεί περίμενα μερικές μέρες για να αδειάσει θέση στο Νοσοκομείο. Όσο περνούσαν οι μέρες, τόσο το αποφάσιζα να το σκάσω από κει μέσα, παρόλο που 'χαμε πει να το σκάσω απ' το νοσοκομείο... Ζητάω από κάτι γυναίκες της Εθνικής Αλληλεγγύης να μου φέρουν ένα παλιοφούστανο κι ένα τσεμπέρι και αφού μου τα 'φεραν, τους παραδίδω το παιδί. Όλα τώρα τα 'χα έτοιμα και περίμενα. Τ' απόγευμα, μόλις άρχισε να σουρουπώνει, κάθισα στη συνηθισμένη μου θέση στο κατώφλι του κρατητηρίου. Τέτοια ώρα, μου άνοιγαν λίγο κάθε βράδυ για να πάρω αέρα. Έκανα την άρρωστη και την αδιάφορη και δεν κοιτούσα καθόλου το σκοπό. Μόλις σουρούπωσε, περνάει κατά τύχη ένας χωροφύλακας και μου δίνει μια τσανάκα με μακαρόνια να του τα φυλάξω, ώσπου να γυρίσει. Απ' τον ουρανό τα γύρευα και μου 'ρθαν στη γη. Κοιτάω να δω τι γίνεται ο σκοπός. Είχε γυρίσει την πλάτη του και κουβέντιαζε με μια γυναίκα. Πετιέμαι σαν αστραπή μέσα στο κρατητήριο, αλλάζω βιαστικά, βάζω το τσεμπέρι στο κεφάλι, παίρνω την τσανάκα με τα μακαρόνια στο χέρι και δρόμο για την έξοδο. Περνάω την αυλή χωρίς να βιάζομαι και φτάνω στο σκοπό της μεγάλης σιδερένια πόρτας. "Καληνύχτα" του λέω. "Καληνύχτα κυρά μου", απαντάει. Έγινε, όπως είχα υπολογίσει. Με πέρασε για μία απ' τις καθαρίστριες. Βγαίνω στο δρόμο και περπατάω σιγά - σιγά, ώσπου να στρίψω τη γωνιά. Μόλις έστριψα, παρατάω τα μακαρόνια σ' ένα πεζούλι και το βάζω στα πόδια, ώσπου χάθηκα μέσα στο πλήθος».


Μετά τη δραπέτευσή της, η Ηλέκτρα αναλαμβάνει την καθοδήγηση της οργάνωσης «Λεύτερη Νέα» και με την ίδρυση της ΕΠΟΝ γίνεται μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της. Στη συνέχεια, πέρασε στην κομματική δουλειά κι έγινε μέλος της καθοδήγησης και υπεύθυνη της διαφώτισης της Κομματικής Οργάνωσης Αθηνών. Ήταν η επικεφαλής της ομάδας που έφτιαχνε το έντυπο προπαγανδιστικό υλικό στην Αθήνα, βοηθώντας τις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις κατά των κατακτητών.

Η Ηλέκτρα συλλήφθηκε από την Ειδική Ασφάλεια ,που έδρευε στο ξενοδοχείο «Κρυστάλ» στις 25 Ιουλίου του 1944, βασανίστηκε απάνθρωπα και δολοφονήθηκε. Δολοφόνοι της, όπως αποκάλυψε μετά την απελευθέρωση ο «Ριζοσπάστης», ήταν ο αρχιφύλακας Λάμπου, που αργότερα έγινε υποστράτηγος Χωροφυλακής με συνεργάτες τον Παρθενίου, ένα κατακάθι της κοινωνίας, και τον Μηνά Καθρέπτη (δεξί χέρι του Παρθενίου), χαρακτηριστική περίπτωση κτηνανθρώπου.
Η Ηλέκτρα, ως γνήσια λαϊκή αγωνίστρια και πατριώτισσα, κράτησε υπέροχη στάση απέναντι στους βασανιστές της. «Από άνθρωπο του ΕΛΑΣ που είχαμε και μέσα στην "Ειδική Ασφάλεια" - γράφει ο Β. Μπαρτζιώτας μάθαμε για τα βασανιστήρια και την ηρωική στάση της αξέχαστης Ηλέκτρας μας... Η ηρωική μας Ηλέκτρα απαντούσε αγέρωχα στις ερωτήσεις των βασανιστών της:

- Από πού είσαι;
- Από την Ελλάδα!
- Πού κατοικείς;
- Στην Ελλάδα!
- Πώς σε λένε;
- Είμαι Ελληνίδα!
- Ποιοι είναι οι συνεργάτες σου;
- Όλοι οι Έλληνες!».

Στο όνομα της υπέροχης αγωνίστρια Ηλέκτρας Αποστόλου, ο Γιάννης Ρίτσος θα συνθέσει ένα ποίημα, και η ΕΠΟΝ της Αθήνας θα ατσαλωθεί. Το ΕΑΜ Αθήνας ορκίζεται εκδίκηση και αποφασίζει να ρίξει φωτιά στους ξένους και τους ντόπιους δυνάστες του λαού. Μήνες μετά την θηριωδία τους  οι ταγματασφαλήτες και οι χωροφύλακες θα βρίσκουν στα στενά της πόλης τους ομοίους τους σκοτωμένους με σημειώματα καρφιτσωμένα στο πέτο που γράφουν "Ηλέκτρα 1" ,"Ηλέκτρα 2"...Τέτοια ήταν η οργή του λαού για την απώλεια της Ηλέκτρας Αποστόλου...