Ιντερντόμ - Η προσφορά της ΕΣΣΔ στα παιδιά των συντρόφων

Η διεθνιστική προσφορά της ΕΣΣΔ και των λοιπόν σοσιαλιστικών χωρών στα κομμουνιστικά κόμματα παγκοσμίως, τις χώρες της Αφρικής και το διεθνές εργατικό και λαϊκό κίνημα αποτελεί γεγονός που κανείς ως σήμερα δεν κατόρθωσε να αμφισβητήσει με επιτυχία και μια μεγάλη παρακαταθήκη για τη δράση και την πρακτική του σύγχρονου κομμουνιστικού κινήματος και τα κομμουνιστικά κόμματα παγκοσμίως. Χιλιάδες "κόκκινα Σάββατα" και εκατομμύρια εργατοώρες, προϊόντα και υπηρεσίες παρέχονταν δωρεάν σαν προσφορά του σοσιαλιστικού κόσμου. Στο παρακάτω άρθρο θα επισκεφθούμε μια μικρή πτυχή αυτού του τεράστιου θέματος, εξετάζοντας την περίπτωση του Ιντερντόμ και της αρωγής στα παιδιά των συντρόφων...

Η πόλη Ιβάνοβο βρίσκεται περίπου 300 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Μόσχας και φημιζόταν για την υφαντουργία της. Στην άκρη της πόλης, στην περιοχή Πούστος-Μπορ ιδρύθηκε το Μάιο του 1933, το Ιντερντόμ (Διεθνές Σπίτι του Παιδιού), σε μια τοποθεσία μοναδικού φυσικού κάλλους, με πυκνή βλάστηση, δίπλα σε ένα αρχαίο δάσος πεύκων. Μερικά χιλιόμετρα μέσα στο δάσος υπάρχει η λίμνη Τάλκα, ή "Κόκκινη Τάλκα, όπως την ονόμαζαν, καθώς στις αρχές του 20ου αιώνα, στις ακτές της, οι συνδικαλιστές υφαντουργοί της πόλης, οργάνωναν τις επαναστατικές εξεγέρσεις που αργότερα ακολούθησαν.

Στόχος του Ιντερντόμ υπήρξε η φιλοξενία των παιδιών των καταδιωκόμενων αγωνιστών και κομμουνιστών όλου του κόσμου, σε ένα περιβάλλον ηρεμίας, ομορφιάς και αλληλεγγύης.

Η εκπαιδευτική διαδικασία

Στο Ιντερντόμ, φιλοξενήθηκαν περίπου 4.500 παιδιά από όλον τον κόσμο, εκ των οποίων περίπου 300 Ελληνόπουλα. Αργότερα, στο Ιντερντόμ φιλοξενήθηκαν και παιδιά της πόλης Πριπιάτ, δηλαδή παιδιά που γνώρισαν τον πυρηνικό όλεθρο του Τσέρνομπιλ. 

Το Ιντερντόμ διέθετε σχολικές τάξεις όλων των βαθμίδων του σοβιετικού εκπαιδευτικού συστήματος και προετοίμαζε τους μαθητές του για τις εξετάσεις που θα έδιναν για να εισαχθούν στις ανώτατες σχολές της ΕΣΣΔ. Διέθετε επίσης πλούσια και μεγάλη βιβλιοθήκη, με αναγνωστήριο, στο οποίο οι μαθητές μπορούσαν ελεύθερα να διαβάζουν και να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους. Τα περισσότερα από τα παιδιά που έφθαναν στο Ιντερντόμ είχαν γνωρίσει τον υποσιτισμό και την ασθένεια, ένεκα των συνθηκών στις οποίες μεγάλωσαν και διέφυγαν από τις καπιταλιστικές χώρες. Πρώτη μέριμνα του Ιντερντόμ ήταν η σωστή τους διατροφή και η φροντίδα για την αποκατάσταση της υγείας τους.

Προς τον παραπάνω σκοπό, το Ιντερντόμ διέθετε ιατρεία με πλειάδα ειδικοτήτων. Διέθετε επίσης δικές του χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες, θερμοκήπια με λαχανικά και φρούτα και κονικλοτροφία, όλα υπό την ευθύνη των μαθητών του και όλα κάτω από την ιδιοκτησία των μαθητών του, οι οποίοι οργανωμένοι σε ομάδες, μεριμνούσαν με τον τρόπο αυτό, για τη δική τους διατροφή σε μια ιδιότυπη μορφή κολεκτίβας.

Στο Ιντερντόμ λειτουργούσαν παράλληλα δεκάδες καλλιτεχνικά τμήματα και σχολές. Το κάθε παιδί μπορούσε μόνο του να διαλέξει με ποια ή ποιες από αυτές επιθυμούσε να ασχοληθεί και να ενταχθεί σε ένα από τα διαβαθμισμένα τμήματά τους. Υπήρχε λαϊκή ορχήστρα με παραδοσιακά ρωσικά μουσικά όργανα, θεατρικά εργαστήρια και ατελιέ ζωγραφικής. Διδασκόταν επίσης κλασική μουσική και κλασικό μπαλέτο.

Στο Ιντερντόμ λειτουργούσαν επίσης πολλά εργαστήρια χειροτεχνών, όπως εργαστήρια ραπτικής και υφαντουργίας, ξυλουργικής και γλυπτικής.

Μια ακόμα πτυχή της εκπαιδευτικής διαδικασίας που αναπτυσσόταν στο Ιντερντόμ υπήρξε ο αθλητισμός. Εκτός από τις καθημερινές γυμναστικές ασκήσεις που περιλαμβάνονταν στο σχολικό πρόγραμμά του, το Ιντερντόμ διέθετε δικό του προσωπικό αθλητών και γυμναστών, που οργάνωναν τμήματα μπάσκετ, βόλεϊ, ποδοσφαίρου και άλλων περισσότερο "κλασικών" αθλημάτων, όπως ο στίβος. Σιγά σιγά, το Ιντερντόμ απέκτησε τις δικές του ομάδες που συναγωνίζονταν άλλες τοπικές ομάδες μαθητών και σχολείων της πόλης, σε ξεχωριστά τοπικά πρωταθλήματα.

Στο γλωσσικό ζήτημα, η διεύθυνση του Ιντερντόμ μερημνούσε για τη διδασκαλία των μητρικών γλωσσών, όλων των μαθητών. Τα παιδιά διάσκονταν επίσης ρώσικα, καθώς αυτή ήταν και η βασική γλώσσα τόσο της ΕΣΣΔ, όσο και του Ιντερντόμ. Δάσκαλος της ελληνικής, στο Ιντερντόμ υπήρξε ο Ηλίας Ξηροτύρης. Μέλος του ΚΚΕ, αξιωματικός του ΕΛΑΣ και απόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της ΕΣΣΔ. Ο γιος του, Βαγγέλης Ξηροτύρης υπήρξε και αυτός μαθητής του Ιντερντόμ.

Πυρήνας της οργάνωσης της ζωής των παιδιών του Ιντερντόμ, αλλά και της ίδιας της εκπαιδευτικής διαδικασίας ήταν η ομάδα των μαθητών. Ανά τάξη ή ανά εργαστήριο/αθλητική ομάδα/κτλ, οι μαθητές ψήφιζαν τους δικούς τους εκπροσώπους, έθεταν το δικό τους καθημερινό πρόγραμμα και αποφάσιζαν για τις δικές τους ανάγκες, συμμετέχοντας παράλληλα, στο μικρό "σοβιέτ" του Ιντερντόμ, μαζί με τη διεύθυνση και το εκπαιδευτικό προσωπικό. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνονταν και ενθαρρύνονταν η συμμετοχή του ατόμου στην ομαδική ζωή, η ανάληψη ευθυνών, η ανάπτυξη της κριτικής και αυτοκριτικής ικανότητας και η πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.

Η εκπαιδευτική διαδικασία του Ιντερντόμ αποτυπώθηκε με τα ομορφότερα "χρώματα" στις αναμνήσεις πολλών παιδιών που φιλοξενήθηκαν σε αυτό. Για παράδειγμα, η Ηλέκτρα Καραγκίτσου, κόρη του Παντελή- Σίμου Καραγκίτσου, περιγράφει τη ζωή της στο Ιντερντόμ με τα παρακάτω λόγια:

"Στο Ιβάνοβο πέρασα τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου. Έφτασα εκεί το χειμώνα, σε ένα παραμυθένιο χιονισμένο τοπίο και όταν ήρθε η άνοιξη και λιώσανε τα χιόνια, άνθησαν οι μηλιές και οι πασχαλιές. Μαγικές εικόνες. Ζούσαμε ευτυχισμένα χρόνια περιτριγυρισμένοι με τις μυρωδιές της πασχαλιάς. Αυτή η μυρωδιά με συνοδεύει και σήμερα, θυμίζοντάς μου τα μαθητικά μου χρόνια. 

Εκεί μάθαμε να σκεφτόμαστε ομαδικά. Ξέραμε να μοιράζουμε το ψωμί στα τρία, να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο, μοιραζόμασταν τα δέματα που έστελναν οι γονείς των παιδιών από την Τασκένδη, το Μπακού και άλλα μέρη της Σοβιετικής Ένωσης. Τα καλοκαίρια, τα περισσότερα παιδιά επέστρεφαν στον τόπο τους για διακοπές, εκεί που τους περίμεναν οι γονείς και οι συγγενείς τους. Τα υπόλοιπα παιδιά, και ήμασταν μετρημένα στα δάχτυλα, δεν φεύγαμε από το ίδρυμα γιατί εμάς δεν μας περίμενε κανείς. Αλλά αυτό δεν με ένοιαζε καθόλου. Αξέχαστα καλοκαίρια, γεμάτα εκδρομές, τραγούδια, περιπάτους στο δάσος όπου μαζεύαμε μανιτάρια και μπάνια στην "Κόκκινη Τάλκα".

Η Αγνή Σιδερίδου, κόρη της Ηλέκτρας Αποστόλου μιλά για το Ιντερντόμ (απόσπασμα συνέντευξης)

"Το Ιντερντόμ, συντομογραφία της ρωσικής ονομασίας του «Σχολείου-οικοτροφείου Ε.Δ. Στάσοβα» είναι ένα από τα παλαιότερα και μοναδικό στο είδος του παιδαγωγικό ίδρυμα στη Ρωσία και τον κόσμο. Έμεινα ως την άνοιξη του 1956, οπότε αποφοίτησα από το Λύκειο. Τέλη Οκτωβρίου του 1950 έφτασα στη Σοβιετική Ένωση, στην πόλη Ιβάνοβο, 300 χλμ. ανατολικά της Μόσχας. Με παρέλαβαν στον σιδηροδρομικό σταθμό τρεις νέοι, οικότροφοι. Φορτώθηκαν την βαλίτσα μου, ξεκινήσαμε. Μισή ώρα ποδαρόδρομο πάνω στο πολύ πρώιμο εκείνη τη χρονιά χιόνι, εγώ με καλτσάκια ως το γόνατο, ώσπου να φτάσουμε στο Ιντερντόμ. Ιδρύθηκε το 1933 με πρωτοβουλία της Ελένας Στάσοβα, επαναστάτριας της παλιάς λενινιστικής φρουράς, προέδρου τότε της ΜΟΠΡ — διεθνούς οργάνωσης βοήθειας στους αγωνιστές επαναστάτες, για παιδιά αγωνιστών κατά του φασισμού και της αποικιοκρατίας με δωρεές από ΕΣΣΔ και Ευρώπη. Στον έρανο της ΜΟΠΡ η πόλη Ιβάνοβο συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσό. 

Κατέκτησε έτσι το δικαίωμα να φιλοξενήσει το ίδρυμα που κατασκευάστηκε στο πρωτοποριακό τότε στυλ του κονστρουκτιβισμού. Στο πλάνο θυμίζει σφυροδρέπανο! Στη συνείδηση όλων είναι συνυφασμένο με τις έννοιες αντιφασισμός και διεθνισμός. Στους πολεμικούς χάρτες του 3ου Ράϊχ το ίδρυμα ήταν ένας από τους στόχους βομβαρδισμού στο Ιβάνοβο. Πρώτοι οικότροφοι ήταν παιδιά από την Γερμανία, Κίνα και Βουλγαρία. Το Ιντερντόμ από όπου πέρασαν περισότερα από 4,5 χιλιάδες αγόρια και κορίτσια 100 εθνοτήτων προερχόμενα από περίπου 86 χώρες έγινε για όλους τους ενοίκους του σχολείο ζωής, σπίτι και δεύτερη Πατρίδα. Ανάμεσα στους απόφοιτους διάσημοι επιστήμονες, άνθρωποι της τέχνης, παιδαγωγοί, κρατικοί λειτουργοί. Πρώτη μου Πρωτοχρονιά στο Ιντερντόμ το 1951, θυμάμαι τις χειμερινές διακοπές επειδή δύο φοιτητές της Ανωτάτης Σχολής Κινηματογραφίας της Μόσχας ήρθαν να γυρίσουν για την διπλωματική τους ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στο Ιντερντόμ. 

Θυμάμαι τον εαυτό μου ντυμένη τσιγγάνα δίπλα στο στολισμένο έλατο, μαζί με μία άλλη μαθήτρια. Εκείνη τη χρονιά δεν πήγαινα σχολείο (τότε ακόμη παρακολουθούσαμε μαθήματα σε σχολείο της πόλης, αργότερα, το 1961, το Ιντερντόμ απόκτησε δικό του) και έκανα ιδιαίτερα μαθήματα ρωσικών. Ήμουν συνέχεια στο Ιντερντόμ, βολική για τα γυρίσματα.

(...)

Τα βασικά στοιχεία της «γιορτής της Πρωτοχρονιάς» ήταν οι προετοιμασίες και το στήσιμο του έλατου, η τελετή το βράδυ της παραμονής και το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, οι διακοπές και οι παραδοσιακές παιδικές γιορτές γύρω από το έλατο στο Ιντερντόμ και στο Ιβάνοβο γενικά. Τα χρόνια του Πολέμου έστηναν το έλατο στην θεατρική αίθουσα. Στην τελετή ο διευθυντής μοίραζε στο προσωπικό βραβεία σε «είδος» -πολύ σημαντικό εκείνα τα χρόνια-, γράμματα στα παιδιά από τους συγγενείς και φίλους τους (τα χρόνια 1950 η τελετή έγινε πολύ πιο σύντομη). Ακολουθούσε καλλιτεχνικό πρόγραμμα. 

Στη συνέχεια, χορός στο γυμναστήριο για τους μεγαλύτερους ως τις δύο τα ξημερώματα… βαλς, βαλς μπόστον, πόλκα, κρακόβιακ, ταγκό, φοξ τροτ – τότε ήταν το πιο τολμηρό. Στο σχολείο πάντα λειτουργούσε χορευτικός όμιλος με πλούσιο πρόγραμμα από χορούς διαφόρων λαών, χορωδία, ορχήστρα, θέατρο, πιάνο, λαϊκά όργανα. Κάποια παιδιά ήταν πραγματικά ταλαντούχα. Τις επόμενες ημέρες οργανώνονταν γιορτές με τον απαραίτητο Αϊ Βασίλη, που στη Ρωσία ονομάζουν Ντέντ Μορόζ (Γέρο – Χειμώνα). Καμιά φορά μιλούσε με γυναικεία φωνή – τι να γίνει… πόλεμος. Σ’ αυτές τις γιορτές πάντα μοίραζαν στα παιδιά πακετάκια με δώρα – μανταρίνι, μήλο, σοκολάτα. Το συσσίτιο εκείνες τις μέρες ήταν καλύτερο. Και στα πιο δύσκολα χρόνια το προσωπικό προσπαθούσε να κάνει για τις γιορτές κάτι ιδιαίτερο. 

Προπολεμικά και ως το 1952 το Ιντερντόμ αλλά και πολλά από τα παιδιά είχαν κηδεμόνες. Προέρχονταν συνήθως από επιχειρήσεις ή ακτιβιστές της ΜΟΠΡ και αργότερα του Ερυθρού Σταυρού. Μία φορά αντιπροσωπεία από κάποιο μεγάλο υφαντουργικό εργοστάσιο πρόσφερε ένα τεράστιο τόπι ύφασμα, από το οποίο την Πρωτομαγιά έραψαν φορέματα για τα κορίτσια. Οι κηδεμόνες τις γιορτές και Κυριακές καλούσαν τα παιδιά σπίτια τους, προσφέροντάς τους την οικογενειακή ζεστασιά που τόσο τους έλειπε. Το 1950 απέκτησα και εγώ κηδεμόνα. Την θυμάμαι επειδή μου χάρισε την φωτογραφία της. Την έλεγαν Ζώγια. Είχα πάει κάποιες φορές και στο σπίτι της. Από την δεκαετία του ’50 η ζωή στη Σοβιετική Ένωση συνεπώς και στο Ιντερντόμ έγινε πιο άνετη. Ο τότε διευθυντής έδινε μεγάλη σημασία στην ενεργό συμμετοχή των παιδιών στην καθημερινή ζωή, στη δουλειά τους στο νοικοκυριό – λαχανόκηπο, θερμοκήπιο, χοιροτροφείο, κουζίνα. 

Οι προετοιμασίες για την Πρωτοχρονιά άρχιζαν από τα μέσα του Νοέμβρη με τη συγκρότηση μικτής επιτροπής από παιδαγωγούς και μαθητές, με επικεφαλής τον διευθυντή, που θα επεξεργαζόταν το πρόγραμμα. Να γυαλιστεί το παρκέτο, να στολιστούν οι αίθουσες, να βγει η εφημερίδα τοίχου, να ετοιμαστεί το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, να οριστούν οι υπεύθυνοι για κάθε τάξη, να καταρτιστεί ξεχωριστό πρόγραμμα εκδηλώσεων για τα παιδιά του δημοτικού, να γίνει επιλογή των καλύτερων μαθητών που θα πάνε στην γιορτή στην Μόσχα, στο Κρεμλίνο ή στο Μέγαρο των Συνδικάτων. Όλοι οι μαθητές των μεγάλων τάξεων αναλάμβαναν συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Έστηναν τρία έλατα: δύο των 2,5 μέτρων – ένα στη σάλα του δημοτικού και το άλλο στο γήπεδο του πατινάζ και ένα πιο μεγάλο, 3,5 μ. στο γυμναστήριο για τους μεγαλύτερους μαθητές. Τα έλατα τα έφερναν με το φορτηγό του σχολείου και οι μαθητές τα έστηναν και μετά τα στόλιζαν. Πολύ υπεύθυνη δουλειά ήταν η προετοιμασία του γηπέδου του πατινάζ – την αναλάμβαναν οι μεγαλύτεροι μαθητές μαζί με τον γυμναστή. Ο πάγος έπρεπε να είναι έτοιμος ως τις 30 Δεκεμβρίου, ομοιόμορφος, χωρίς κενά, επειδή αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά ξεκινούσαν τα ματς χόκεϊ ανάμεσα στις ομάδες των διαφόρων τάξεων. 

Τα βράδια στο γήπεδο έπαιζε μουσική από τα μεγάφωνα και τότε μπορούσε να πάει για πατινάζ ο καθένας. Το Ιντερντόμ βρίσκεται δίπλα σε πευκόδασος, πολλοί έκαναν σκι άσχετα αν στις χώρες τους δεν είχαν δει ποτέ τους χιόνι. Πραγματικά,όταν θυμάμαι εκείνα τα χρόνια έχω έντονο το αίσθημα ότι το χιόνι ήταν περισσότερο, πιο άσπρο και πιο αφράτο. Μεγάλη μας διασκέδαση ήταν απλώς να πέφτουμε και να κυλιόμαστε στο χιόνι. Στις διακοπές πάντα πηγαίναμε στο τσίρκο. Πριν την παράσταση γινόταν η παραδοσιακή γιορτή γύρω από το έλατο, με συμμετοχή του Γέρο-Χειμώνα και της εγγονής του, της Σνεγκούροτσκα (Χιονούλας). Όλοι χορεύουν και τραγουδούν γύρω από το έλατο, τα παιδιά απαγγέλουν ποιήματα και στο τέλος ο καθένας παίρνει ένα δώρο-κέρασμα μία πλάκα σοκολάτας, μανταρίνι, καραμέλες, μπισκότα. 

Ίδια γιορτή γινόταν και στο θέατρο πριν την παράσταση (με παιδικό ή κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο). Για τα παιδιά του Δημοτικού γινόταν ξεχωριστή γιορτή. Γέρο – Χειμώνας ντυνόταν συνήθως ο πρόεδρος του Μαθητικού Συμβουλίου που επέλεγε κάποια από τις κοπέλες για τον ρόλο της Σνεγκούροτσκα. Το φαγητό τις μέρες των γιορτών ήταν πιο φροντισμένο, πιο πλούσιο. Συνήθως εκείνες τις μέρες έρχονταν και απόφοιτοι του Ιντερντόμ, φοιτητές μεσαίων επαγγελματικών σχολών στο Ιβάνοβο ή του ΑΕΙ και η δουλειά του μαγειρείου αυξανόταν. Όλοι θυμόμαστε το παραδοσιακό γερμανικό κέϊκ, σκεπασμένο με τρίμμα από αλεύρι, ζάχαρη και βούτυρο, που έφτιαχνε ακόμα και στα πολύ δύσκολα χρόνια του Πολέμου, η αγαπημένη μας αρχιμαγείρισσα θεία Λίζα, Ελιζαβέτα Αντρέγιεβνα Κουζμιτσόβα. 

Το Ιντερντόμ το 1943 πέρασε στην δικαιοδοσία του Ερυθρού Σταυρού της ΕΣΣΔ. Πάντα μας έστελνε για τις γιορτές δώρα: γλυκά, φρούτα. Από το 1953, που στο οικοτροφείο ήρθε ένα μεγάλο γκρουπ παιδιών, Ιρανών από την Αζερία, έστελνε δώρα και η ιρανική διασπορά της Αζερίας: φρούτα, ξηρούς καρπούς, ανατολίτικα γλυκά. Μοιράζονταν σε όλα τα παιδιά, αδερφικά. Αυτή η λέξη αποδίδει με τη μεγαλύτερη ακρίβεια το πνεύμα του Ιντερντόμ."

Οι μαθητές του Ιντερντόμ και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος

Ορισμένοι από τους πιο γνωστούς μαθητές του Ιντερντόμ (λόγω της ιδιώτητας των γονέων τους) υπήρξαν οι εξής:

- Ηλέκτρα Καραγκίτσου, κόρη του Παντελή Σίμου Καραγκίτσου, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ.

- Αγνή Σιδερίδου, κόρη της Ηλέκτρας Αποστόλου.

- Ρουμπέν Ιμπαρούρι, γιος της Ντολόρες Ιμπαρούρι (Πασιονάρια).

- Αμάγια Ιμπαρούρι, κόρη της Ντολόρες Ιμπαρούρι (Πασιονάρια).

- Μάο Ανίν, γιος του Μάο Τσε Τουνγκ.

- Μάο Αντσίν, γιος του Μάο Τσε Τουνγκ.

- Λη Μιν, κόρη του Μάο Τσε Τουνγκ.

- Ζάρκο Μπροζ, γιος του Γιοσίπ Μπροζ Τίτο.

- Άλντο Τολιάτι, γιος του Παλμίρο Τολιάτι.

- Άλντο Βίβο Εσκότο, γιος του Χόρχε Βίβο Εσκότο, ηγέτη του ΚΚ Κούβας.

- Χόρχε Βίβο Εσκότο, γιος του Χόρχε Βίβο Εσκότο, ηγέτη του ΚΚ Κούβας.

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της ναζιστικής εισβολής στην ΕΣΣΔ, τα παιδιά του Ιντερντόμ, που είχαν αποφοιτήσει εντάχθηκαν σε μάχιμα στρατιωτικά σώματα του Κόκκινου Στρατού και πολέμησαν για την παγκόσμια σοσιαλιστική τους πατρίδα, την ΕΣΣΔ, που τους είχε περιθάλψει και προσφέρει, ότι καλύτερο ο σοβιετικός λαός διέθετε. 

Συνολικά, 16 απόφοιτοι του Ιντερντόμ από διάφορες χώρες έπεσαν πολεμώντας με τον Κόκκινο Στρατό. Ανάμεσα τους, ο Έλληνας απόφοιτος του Ιντερντόμ, Γιώργος Νικολαΐδης, γιος του Γιάννη Φλαράκου (ψευδώνυμο Καουτσής). Άλλος απόφοιτος του Ιντερντόμ που σκοτώθηκε κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε ο Ρουμπέν Ιμπαρούρι, γιος της Ντολόρες Ιμπαρούρι, που σκοτώθηκε στη Μάχη του Στάλινγκραντ, το 1942.

Απόφοιτοι του Ιντερντόμ στην Ελλάδα

Στις 10 Οκτωβρίου του 2010, στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε συνάντηση αποφοίτων του Ιντερντόμ, για τον εορτασμό των 77 ετών από την ίδρυσή του. Οργανωτής της συνάντησης αποφοίτων υπήρξε ο Βαγγέλης Ξηροτύρης. Περίπου 150 Ελληνόπουλα του Ιντερντόμ και απόφοιτοί του από όλον τον κόσμο συναντήθηκαν ξανά μετά από πολλά χρόνια. Ανάμεσά τους, η Ηλέκτρα Καραγκίτσου:

"Γύρω μας πολύς κόσμος. Όλοι γνωστοί και άγνωστοι, συμμαθητές, φίλοι, άνθρωποι που μεγαλώσαμε μαζί και στη συνέχεια εξελιχθήκαμε και να 'μαστε τώρα πάλι, όλοι μαζί. Εξηντάρηδες με άσπρα μαλλιά να χοροπηδάμε σαν μικρά παιδιά, να νοσταλγούμε παλιές εποχές και να χαιρόμαστε που μετά 45-48 χρόνια δεν αλλάξαμε και δεν ξεχάσαμε τίποτα, παραμείναμε ίδιοι και γίναμε καλύτεροι άνθρωποι. Γίναμε όλοι μια μεγάλη αγκαλιά. Αυτό είχε σημασία."

Πηγές: 

Kαραγκίτσος Παντελής- Σίμος & Καραγκίτσου Ηλέκτρα, Τα παιδιά της ξενιτιάς/ Η αυτοβιογραφία ενός κομμουνιστή, Μουσείο Αη-Στράτη, Αθήνα 2013.

Πρωτοχρονιά στο Ιντερντόμ: Το μοναδικό στο είδος του παιδαγωγικό ίδρυμα στον κόσμο