Ομάδες Πολιτικών Επιτρόπων Πόλεων - Καρδίτσα

Ήδη από το Μάη του 1948, με διαταγή του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ καθιερώθηκε ο θεσμός των ομάδων πολιτικών επιτρόπων πόλεων (ΟΠΕΠ) και αργότερα της υπαίθρου. Με βάση τη διαταγή αυτή, σε κάθε περιοχή συγκροτήθηκαν τέτοιες ομάδες που, ανάλογα με την αποστολή τους, πήραν το όνομα της πόλης που προορίζονταν να δράσουν. Επρόκειτο για μικρές επίλεκτες ομάδες, κυρίως από παλιούς και έμπειρους αντάρτες που γνώριζαν καλά την περιοχή γύρω και μέσα στην πόλη, έχοντας επικεφαλής αξιωματικούς που στις περισσότερες περιπτώσεις, κατάγονταν από τη δοσμένη πόλη.

Διοικητικά οι ΟΠΕΠ υπάγονταν απ' ευθείας στη διοίκηση της πιο κοντινής Μεραρχίας του ΔΣΕ, η οποία τις καθοδηγούσε και σε πολλές περιπτώσεις, συντόνιζε τη δράση τους με τις γενικότερες επιδιώξεις της. Βασική αποστολή των ΟΠΕΠ είναι η δράση στα μετόπισθεν του αντιπάλου και ανάλογα με τις συνθήκες, παίρνει ποικίλες μορφές: Σαμποτάζ οχημάτων, τηλεφωνικού δικτύου, κρούσεις σε φυλάκια, συγκέντρωση πληροφοριών, συλλήψεις μεμονωμένων στρατιωτών, διοχέτευση προπαγανδιστικού υλικού κλπ.

Το καλοκαίρι του 1948, συγκροτούνται δύο ομάδες του ΠΕΠ Καρδίτσας. Στην πρώτη, ομαδάρχης τέθηκε ο Λάμπρος Φιλομούζης (Ταρζάν), οικοδόμος, στέλεχος της ΕΠΟΝ, ο οποίος είχε υπηρετήσει και στον ΕΛΑΣ. Στην δεύτερη που ήταν ολιγομελής και με ειδική αποστολή επικεφαλής ήταν ο Μανώλης Τολάκης (Φάνης), επίσης στέλεχος της ΕΠΟΝ, απόφοιτος γυμνασίου και εργάτης. Η ομάδα του Ταρζάν, από τη φύση της αποστολής της δεν άργησε να γίνει πολύ γνωστή για τη δράση της. Συχνά εισέρχονταν στην Καρδίτσα. Συγκρούονταν με περιπόλους του αντιπάλου, διέλυσε στρατιωτικά οχήματα και σε κάποιες περιπτώσεις συνέλαβε πληροφοριοδότες της Ασφάλειας τους οποίους εκτέλεσε έξω από την πόλη. Η ομάδα του Ταρζάν διενέργησε επίσης αρκετές τοιχοκολλήσεις υλικού του ΔΣΕ που προορίζονταν για φαντάρους των κυβερνητικών δυνάμεων. Μέχρι τον Απρίλη του 1949, η ομάδα αυτή, την πολύπλευρη δράση της, προκάλεσε πονοκέφαλο στις κυβερνητικές δυνάμεις, με αποτέλεσμα ο επικεφαλής της να επικηρυχθεί για πολλά εκατομμύρια δραχμές.

Η άλλη ομάδα του Μ. Τολάκη, είχε ειδική αποστολή. Ο "Φάνης" με ένα -δυο μέλη της ομάδας του εγκαταστάθηκε στην Καρδίτσα. Στόχος και καθήκον της ομάδας του ήταν η μελέτη της διάταξης του αντιπάλου, η συγκέντρωση και αποστολή διαφόρων πληροφοριών που είχαν σχέση με τις κινήσεις των στρατευμάτων κτλ. Ο "Φάνης" μπόρεσε για αρκετούς μήνες να οργανώσει καλά τη δουλειά του και με διάφορες διασυνδέσεις ενημέρωνε τακτικά τη διοίκηση του ΔΣΕ για τη διάταξη και τις κινήσεις του αντιπάλου μέσα κι έξω από την Καρδίτσα. Η ομάδα του "Φάνη" με τη δουλειά της συνέβαλε κατά πολύ στην επιτυχία της επιχείρησης του ΔΣΕ στην πόλη της Καρδίτσας.

Το Φλεβάρη του 1949, ένας νεολαίος που είχε ορισμένη σχέση με την ομάδα του "Φάνη" αναγνωρίστηκε από στρατιώτες του κυβερνητικού στρατού κοντά σε καταυλισμό τους, όπου είχε τοιχοκολλήσει προκηρύξεις. Πιάστηκε λίγο αργότερα και μετά από βασανιστήρια ομολόγησε τον χώρο που κρύβονταν ο "Φάνης". Ισχυρή δύναμη Χωροφυλακής πολιόρκησε το σπίτι που βρίσκονταν στη συνοικία στρατώνων και μετά από μικρή συμπλοκή ο "Φάνης" έθεσε τέλος στη ζωή του με ένα περίστροφο αφού είχε καταστρέψει μέρος του έντυπου υλικού. Με το θάνατο του "Φάνη" έλαβε τέλος και η δράση της ομάδας του. Στη συνέχεια η Χωροφυλακή διενήργησε εκτεταμένες συλλήψεις αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης εμπλεκομένων και μη. Τον Αύγουστο του 1949 πολλοί από τους συλληφθέντες πέρασαν από Έκτακτο Στρατοδικείο και εκτελέστηκαν. Μεταξύ αυτών ήταν και ο μικρότερος αδελφός του "Φάνη" Αποστόλης Τολάκης.

Ύστερα από αυτό το σοβαρό χτύπημα, έγιναν προσπάθειες για εγκατάσταση άλλης ομάδας στην Καρδίτσα με επικεφαλής τον Τέρη Μουντούρη, χωρίς όμως σοβαρά αποτελέσματα. Για την κάλυψη των αναγκών σε πληροφορίες χρησιμοποιήθηκε εντατικά η ομάδα του "Ταρζάν" και οργανώθηκαν μερικές ακόμη νυχτερινές αποστολές άλλων μικροομάδων στην πόλη. Η συγκέντρωση όλο και περισσόετερων κυβερνητικών δυνάμεων στην Καρδίτσα σε συνδυασμό και με τα δρακόντεια μέτρα που πάρθηκαν από την πλευρά των κυβερνητικών, κατέστησαν τώρα την συγκέντρωση και διοχέτευση πληροφοριών εξαιρετικά δύσκολη αν όχι αδύνατη. Η δράση του "Ταρζάν" έλαβε τέλος το Σεπτέμβρη του 1949, όταν όλα τα μέλη της πέρασαν στο βουνό ως αντάρτες του ΔΣΕ.