H ομάδα "Αθανάσιος Διάκος"

Στις 25-6-1941, με πρωτοβουλία των παλαιών μελών της ΟΚΝΕ, στελέχη του ΚΚΕ και αρκετών εφέδρων αξιωματικών του τακτικού στρατού απεφασίσθη να γίνει μια πλατειά συσκεψη για να αποφασισθεί η σύσταση μιας ομάδας ενόπλων κατά των κατακτητών της χώρας. Η πρωτοβουλία χαιρετίσθηκε από μεγάλο αριθμό πολιτών και στελεχών και εν τέλει ο χώρος διενέργειας της σύσκεψης βρέθηκε στο χωριό Πετράδες του Κιλκίς. Το χωριό αυτό, με υψηλό δημοκρατικό και αγωνιστικό φρόνημα, θεωρήθηκε ιδανικό λόγω της απόστασής του από τα μεγάλα αστικά κέντρα και της δύναμης που οι οργανώσεις του ΚΚΕ εξακολουθούσαν να έχουν εκεί. Οι συγκεντρωμένοι συναντήθηκαν συνωμοτικά σε έναν ευρύχωρο αχυρώνα υπό την επίβλεψη του Αποστόλη Τσανή, δάσκαλου από την Φλώρινα και μέλους του ΠΓ του ΚΚΕ. Οι οργανώσεις είχαν ειδοποιηθεί αρκετές ημέρες πριν να προετοιμάσουν την κατάσταση. Τσιλιαδώροι και παρατηρητές είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά ενώ στους παρευρισκόμενους είχε ζητηθεί να πάρουν αυστηρά ατομικά μέτρα προφύλαξης.

Τον λόγο πρωτοπήρε ο Χρήστος Τσανής (Πέτρος), δάσκαλος του Τριπόταμου Κιλκίς που κατάγονταν από την Καλιάνδρα Χαλκιδικής. Ακλούθησαν μέλη της ΟΚΝΕ και μεγάλος αριθμός τοποθετήσεων από τους στρατιωτικούς. Όλοι τόνιζαν την ανάγκη έναρξης της ένοπλης αντίστασης στον κατακτητή. Μερικές ώρες μετά, και ενώ το πρωί της 26ης πλησίαζε η σύσκεψη έληξε έχοντας καταλήξει στις παρακάτω αποφάσεις.

1.      Σύσταση ένοπλης αντιστασιακής-εθνικοαπελευθερωτικής ομάδας με την ονομασία «Αθανάσιος Διάκος»

2.      Προσδιορισμό της πολιτικής δράσης της ομάδας ως όχι μόνον εθνικοαπελευθερωτικής αλλά και κοινωνικοανατρεπτικής, με προοπτική σε μια δικαιώτερη κοινωνία διεπόμενη από κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη

3.      Άμεση μέριμνα για συλογή όπλων των διαλυμένων στρατευμάτων του ελληνικού στρατού

4.      Ορίζεται ως επικεφαλής της ομάδας ο Μόσχος Χρήστος και υπαρχηγός ο έφεδρος αξιωματικός Λαζαρίδης Πέτρος

Έτσι ξεκίνησε την αγωνιστική της πορεία η πρώτη χρονικά αντιστασιακή οργάνωση της κατοχής. Την επόμενη κιόλας ημέρα ξεκινά η οργάνωση και η συγκέντρωση του οπλισμού και των εφοδίων από τα απομεινάρια του ελληνικού στρατού. Τα ένδοξα όπλα του αλβανικού που οι αστικές κυβερνήσεις παρέδωσαν άνευ όρων στον κατακτητή περνούν ξανά στην υπηρεσία της πατρίδας. Μέσω των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ αλλά και των έμπιστων χωρικών ξεκινά η ενημέρωση για την συλλογή των όπλων. Τόποι συγκέντρωσης οπλισμού και εφοδίων ορίζονται τα χωριά Κλειστό, Αμπελόφυτο και Κυδωνιές. Η ομάδα «Αθανάσιος Διάκος» δεδομένων των αριθμών της ανέπτυξε μια αρκετά αξιόλογη δράση, αποτελούμενη από σαμποτάζ, επίθεση και αφοπλισμό σταθμών χωροφυλακής και μικρής κλίμακας αντάρτικες επιχειρήσεις ενάντια σε μικρά κλιμάκια του στρατού των κατακτητών. Αδελφή οργάνωση δημιουργήθηκε λίγο αργότερα στην περιοχή της Νιγρίτας, ξανά με πρωτοβουλία του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ και με το όνομα «Οδυσέας Ανδρούτσος». Το 1942 η οργάνωση «Αθανάσιος Διάκος» όπως και η οργάνωσης «Οδυσσέας Ανδρούτσος» ενώνονται στον ΕΛΑΣ για να συνεχίσουν πιο αποτελεσματικά και οργανωμένα την δράση τους.

Τα μέλη που εντάχθηκαν και συναποτέλεσαν την πρώτη εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση «Αθανάσιος Διάκος» υπήρξαν τα παρακάτω:

1.      Μόσχος Χρήστος: Μέλος της ΠΕ του ΚΚΕ, δάσκαλος και έφεδρος αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Αρχηγός της ομάδας «Αθανάσιος Διάκος»

2.      Λαζαρίδης Πέτρος: Κάτοικος Αντιγούσης, γεννηθείς το 1914, έφεδρος αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Υπήρξε στέλεχος της ΟΚΝΕ και σκοτώθηκε με τον ΔΣΕ στο Μπέλλες το 1947.

3.      Λαζαρίδης Σωκράτης: Γεννήθηκε το 1916, έφεδρος αξιωματικός του εληνικού στρατού, ήρωας του αλβανικού μετώπου. Πέρασε στον ΕΛΑΣ και τον ΔΣΕ και αργότερα στην ΕΣΣΔ ως πολιτικός πρόσφυγας. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1980 και πέθανε το 1995 στο Παλαιόκαστρο.

4.      Κιμισκίδης Νικόλαος(Φλώρος): Γεννήθηκε το 1916. Δάσκαλος στο επάγγελμα και έφεδρος αξιωματικός του εληνικού στρατού. Υπηρέτησε στο 26ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ και αργότερα στον ΔΣΕ. Πέθανε το 1995.

5.      Γρηγοριάδης Βασίλειος: Γεννήθηκε το 1905. Λοχίας του ελληνικού στρατού και μέλος της ΟΚΝΕ. Υπηρέτησε με τον βαθμό του λοχαγού στον ΕΛΑΣ και τον ΔΣΕ. Πέθανε πολιτικός πρόσφυγας το 1985.

6.      Συμεωνίδης Στυλιανός: Γεννήθηκε το 1898. Μέλος της ΟΚΝΕ και έμπειρος μαρξιστής. Διετέλεσε διερμηνέας ρώσων αιχμαλώτων στον ΕΛΑΣ και πέθανε πολιτικός εξόριστος στην Τσεχοσλοβακία.

7.      Χαρτοματζίδης Ζαχαρίας (Άγις): Γεννήθηκε το 1914 στην Ευκαρπία Κιλκίς. Υπήρξε έφεδρος αξιωματικός του ΕΛΑΣ στο 25ο Σύνταγμα Δράμας. Δολοφονήθηκε από τον Αντών Τσαούς Φωστερίδη την 1-1-1944.

8.      Δημητριάδης Γεώργιος: Γεννήθηκε το 1914 στην Ευκαρπία Κιλκίς. Έφεδρος αξιωματικός του 16ου Συντάγματος ΕΛΑΣ. Έπεσε σε ενέδρα στην μάχη του Σταυρού το 1944. Υπήρξε μέλος της ΟΚΝΕ

9.      Νικολαίδης Αποστόλης (Στόλης): Γεννήθηκε το 1914 στην Ευκαρπία Κιλκίς. Νοσοκόμος του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ και μέλος της ΟΚΝΕ.

10.  Νικητίδης Αποστόλης: Γεννήθηκε το 1912. Υπήρξε μέλος της ΟΚΝΕ και μετά του ΚΚΕ. Διετέλεσε αξιωματικός του ΕΛΑΣ και σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά το 1944.

11.  Νικητίδης Νίκος: Αεροπόρος του ελληνικού στρατού. Γεννήθηκε το 1916 και εντάχθηκε από νεαρή ηλικία στην ΟΚΝΕ. Διετέλεσε αξιωματικός στο 2ο Τάγμα του ΕΛΑΣ και υπήρξε απόφοιτος του ΣΑΓΑ. Έπεσε στο Κάτζικ το 1944

12.  Νικητίδης Κώστας: Γεννήθηκε το 1912. Ανάπηρος του αλβανικούκαι αξιωματικός του ΕΛΑΣ. Υπηρέτησε στον ΔΣΕ μέχρι το 1949 και έφυγε πολιτικός πρόσφυγας στην ΕΣΣΔ. Απεβίωσε το 1987.

13.  Λαζαρίδης Θεόδωρος(Άρης): Γεννήθηκε το 1916. Έφεδρος αξιωματικός του ΕΛΑΣ. Υπήρξε τόσο μέλος της ΟΚΝΕ όσο και του ΟΚΕΔΠ. Σκοτώθηκε στις 15 Μαίου 1946 σε αποστολή του ΔΣΕ.

14.   Βασιλειάδης Μιχάλης (Οδυσσέας): Γεννήθηκε το 1913. Έφεδρος αξιωματικός του ελληνικού στρατού στο Κ3 Τάγμα και αργότερα αξιωματικός του ΕΛΑΣ στο 13ο Τάγμα. Υπήρξε μέλος της ΟΚΝΕ και ΠΕ του ΔΣΕ

15.  Αμοιρίδης Νίκος: Γεννήθηκε το 1912 στην Μεγάλη Βρύση του Κιλκίς. Μέλος της ΟΚΝΕ, αντάρτης του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ.

16.  Προκοπίδης Τιμόθεος(Καρατάσος): Γεννήθηκε το 1914. Κάτοικος Μεγάλης Βρύσης Κιλκίς. Μέλος του ΚΚΕ και γραμματέας ΚΟ Κόνιτας. Διετέλεσε υπέυθυνος εφοδιασμού του ΔΣΕ. Μετεμφυλιακα φυλακίστηκε και εξορίστηκε.

17.  Στεφανίδης Νίκος: Γεννήθηκε το 1913 στην Μεγάλη Βρύση Κιλκίς. Έφεδρος ανθυπολοχαγός του ΕΛΑΣ, μέλος της ΟΚΝΕ και διοικητής συντάγματος στον ΔΣΕ.

18.  Σουμελίδης Αμφιλόχιος(Χατζής): Γεννήθηκε το 1914 στο Κιλκίς. Έφεδρος αξιωματικός του ελληνικού στρατού και μέλος της ΠΕ του ΚΚΕ. Διοικητής πυροβολικού του ΕΛΑΣ και της 6ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.

19.  Σουμελίδης Στάθης: Γεννήθηκε το 1912. Κάτοικος Κιλκίς, έφεδρος αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Μέλος του ΚΚΕ και διοικητής Τάγματος του ΔΣΕ

20.  Ζαχαριάδης Λάκης: Δάσκαλος γεννημένος το 1916 κάτοικος Κιλκίς. Μέλος του ΚΚΕ του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ.

21.  Κιραμπίδης Αλέκος: Κάτοικος Δροσάτου Δράμας. Στέλεχος του ΕΛΑΣ. Δολοφονήθηκε από παρακρατικούς πρώην ΠΑΟτζίδες το 1945.

22.  Κοταλίδης: Κάτοικος Κλειστού και Φρούραρχος του ΕΛΑΣ

23.  Πετρίδης Παύλος: Κάτοικος Κλειστού, μέλος του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ

24.  Αθανασιάδης Μελίτης: Κάτοικος Κλειστού, μέλος του ΕΛΑΣ, υπεύθυνος εφοδιασμού της ομάδας «Αθανάσιος Διάκος»

25.   Τσαμούρας Αλέκος: Κάτοικος Νιγρίτας, μέλος της ΟΚΝΕ

26.  Μπαξεβάνης Μήτσος: Μέλος του δικτύου ανεφοδιασμού της ομάδας «Αθανάσιος Διάκος»

27.  Καρασίμ: Πομάκος αγωνιστής της ομάδας «Αθανάσιος Διάκος»

28.  Κερασίδης Ηρακλής: Αγωνιστής της ομάδας «Αθανάσιος Διάκος»

29.  Κρυστάλλης Θεόδωρος: Από την Νιγρίτα. Αγωνιστής μετέπειτα και του ΕΛΑΣ και μέλος του ΚΚΕ

30.  Νικολαίδης Νίκος: Κάτοικος Έδεσσας. Μετέπειτα μέλος του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ

31.  Κωνσταντινίδης Σάββας: Κάτοικος Μηλοχωρίου. Γεννήθηκε το 1913. Στέλεχος του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Πέθανε πολιτικός πρόσφυγας

32.  Κοσμάς: Αγωνιστής από την Δράμα

33.  Αντωνάκης: Στρατευμένος στο ΚΚΕ, κάτοικος Θεσσαλονίκης

34.  Τιμοσένγκο: Σλαβόφωνος από την Μακρινίτσα Σερρών

35.  Μιχάλης: Από την Νιγρίτα, μέλος του ΚΚΕ

36.  Κιουρτζόγλου Αναστάσης: Γεννήθηκε το 1905. Κάτοικος Καβάλας. Μέλος της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ. Στέλεχος του ΕΛΑΣ. Το 1945 κυνηγήθηκε άγρια και ανηλεώς. Δικάστηκε με πλαστές κατηγορίες συνεργατών σε ισόβια. Πέθανε το 2000

37.  Ανέστης: Φοιτητής από την Καβάλα. Έγινε έφηβος μέλος του ΚΚΕ

38.  Παπαδόπουλος Τιμολέων: Κάτοικος Μεγάλης Βρύσης

39.  Αλχαζίδης Νίκος (Κεραυνός): Κάτοικος Χειμαδίου Κιλκίς. Γραμματέας ΠΕ του ΚΚΕ και αργότερα μαχητής του ΔΣΕ

40.  Συμεωνίδης Σπύρος: Κάτοικος Κιλκίς,μέλος ΟΚΝΕ, μέλος ΕΛΑΣ

41.  Παπαδόπουλος Γεώργιος: Κάτοικος Κιλκίς, στέλεχος της ΟΚΝΕ από την ίδρυσή της και αντάρτης του ΕΛΑΣ

42.  Χαρατζίδης Βίκτωρ (Βάνιας): Κάτοικος Αμάραντου, γεννήθηκε το 1914. Αντάρτης του ΕΛΑΣ. Εκτελέστηκε το 1947.

43.  Τσαχουρίδης Ισαάκ: Κάτοικος Ποντοκερασιάς. Έπεσε σε μάχη το 1944

44.  Ξενιτίδης Γεώργιος: Γεννήθηκε το 1915. Κάτοικος Ποντοκερασιάς Κιλκίς. Αντάρτης του 31ου Τάγματος ΕΛΑΣ Χαλκίδας, μέλος της ΟΚΝΕ. Έπεσε με τον ΔΣΕ το 1948 στην μάχη στο Πετρίτσι.

45.  Αναστασιάδης Γιάννης: Κάτοικος Κιλκίς

46.  Σαμψών: Εθελοντής στον αλβανικό. Αντάρτης του ΕΛΑΣ μετέπειτα

47.  Κεσίδης Γεώργιος: Μέλος ΟΚΝΕ και μετέπειτα αντάρτης του ΕΛΑΣ

48.  Φωκάς Γιώργος: Κάτοικος Αγίας Παρασκευής Κιλκίς, μέλος της ΟΚΝΕ και αργότερα αντάρτης του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Σκοτωθηκε το 1949

49.  Φωκάς(αδελφός του Γιώργου): Γεννήθηκε το 1921. Μέλος της ΟΚΝΕ και αντάρτης με τον ΕΛΑΣ και τον ΔΣΕ. Πέθανε στην Τασκένδη.

50.  Δαμιανίδης Νίκος: Κάτοικος Κοκκινιάς. Μέλος της ΟΚΝΕ, αντάρτης ΕΛΑΣ και ΔΣΕ. Πέθανε στην Ρουμανία πολιτικός πρόσφυγας

51.  Βενετικίδης Γιάννης (Γάτσος): Κάτοικος Νέας Σάντας. Έφεδρος αξιωματικός του ΕΛΑΣ και μέλος της ΟΚΝΕ. Πέθανε το 1944 στην μάχη της Ευκαρπίας Κιλκίς.

52.  Χωλίδης Δημήτριος (Αστραπόγιαννος): Κάτοικος Τερπύλου. Γεννήθηκε το 1914. Αντάρτης του ΕΛΑΣ, του ΔΣΕ και μέλος της ΟΚΕΔΠ. Εκτελέστηκε το 1946.