Η ΠΕΕΑ για το περιβάλλον



Η ΠΕΕΑ, πρώτος από αριστερά ο Γαβριηλίδης

Η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) δημιουργήθηκε το 1944 για να δράση ως πόλος οργάνωσης και συσπείρωσης του λαϊκού κινήματος στην ελεύθερη Ελλάδα. Η ΠΕΕΑ είχε ρόλο και μορφή κυβέρνησης και στα πλαίσια αυτά νομοθετούσε και εξέδιδε αποφάσεις. Το έργο της, αν και η περίοδος λειτουργίας της είναι αρκετά μικρή υπήρξε πλούσιο και πολυδιάστατο. Η ΠΕΕΑ ασχολήθηκε με θέματα όχι μόνο στρατιωτικά και διοικητικά αλλά, όπως θα δούμε και παρακάτω, και θέματα παιδείας και περιβάλλοντος.

Υπουργός γεωργίας της ΠΕΕΑ εκλέχθηκε το 1944, ο Κώστας Γαβριηλίδης, γραμματέας του ΑΚΕ (Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας) αλλά και δάσκαλος. Μια από τις νομοθετικές πράξεις της ΠΕΕΑ δια μέσου του υπουργού Γαβριηλίδη, ήταν και αυτή που όριζε το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δασικών εκτάσεων. Η πράξη αυτή, είχε σαν σκοπό της όχι μόνο τον αναδασμό της γης και την διευθέτηση του αγροτικού ζητήματος, αλλά και την περιβαλλοντική προστασία των δασών. Τα δάση την εποχή εκείνη υφίσταντο όχι μόνο την παράνομη και ανεξέλεγκτη υλοτόμηση, αλλά και την ανεξέλεγκτη υπερβόσκηση. Επιπροσθέτως η πανίδα των δασών υπέφερε από την λαθροθηρία αλλά και η χλωρίδα υφίσταντο τεράστιες καταστροφές από την παράνομη αφαίρεση ρητίνης από τα δέντρα. Τα θέματα αυτά υπήρχαν ήδη πολλά χρόνια πριν την κατοχή και με αυτή εντάθηκαν στο πολλαπλάσιο.

Ως εκ τούτου ο υπουργός γεωργία Γαβριηλίδης αποφασίζει να μεταφέρει την ιδιοκτησία των δασικών εκτάσεων στους ανάλογους δήμους και κοινότητες.  Με την ρύθμιση αυτή επιτυγχάνεται η αντίληψη των δασικών εκτάσεων ως προσωπική υπόθεση του κάθε χωριού και του κάθε δήμου. Οι κοινότητες καλούνται εκτός του να προστατεύουν και να επιβλέπουν τα δάση τους, να εκλέξουν και τους δικούς τους δασοφύλακες και δασονόμους. Επίσης βάσει της απόφασης αυτής, η κοινότητες καλούνται να συμβουλεύονται αρμόδιους γεωπόνους για την υλοτόμηση, το κυνήγι και την βόσκηση. Ποιο όμως ήταν το αποτέλεσμα της ρύθμισης αυτής ;

Γράφει ο Κώστας Γαβριηλίδης στην Ελεύθερη Ελλάδα (Ελεύθερη Ελλάδα 17/03/1945) όταν η ρύθμιση αυτή είχε καταργηθεί από το αστικό κράτος:

"Το Υπουργείο Γεωργίας απεφάσισε την κατάργηση της πράξης της ΠΕΕΑ που παραχωρούσε τη φύλαξη, διαχείριση και εκμετάλλευση των δασικών εκτάσεων στους δήμους και τις κοινότητες. Έτσι οι αγρότες μας θα πληροφορηθούν και πιο έμπρακτα το πνεύμα της σημερινής κυβερνήσεως και τους λόγους της συκοφαντικής επιθέσεως της δεξιάς εναντίον του κινήματος της αντιστάσεως. Οι είλωτες του κάμπου και των βουνών, που στέναζαν από την άγρια εκμετάλλευση της πλουτοκρατικής ολιγαρχίας και του χωροφυλακίστικου κράτους, θέλανε με το ίδιο τους το αίμα και τους αγώνες τους να αποκτήσουν ανθρώπινα διακαιώματα και να γίνουν κύριοι στο σπίτι τους. Μέσα στα πολλά αιτήματα της αγροτιάς ήταν και το ζήτημα των δασών. Τα δάση της χώρας μας αποτελούν σοβαρή πηγή πλούτου. Δυστυχώς το κράτος με την πράξη του αυτή τα άρπαξε από τα χέρια του φυσικού τους ιδιοκτήτη - της αγροτιάς- και όχι μόνο δεν ενδιαφέρθηκε για τον πλούτο αυτό αλλά με την άστοχη πολιτική του συνετέλεσε στην καταστροφή τους. Η πολιτική αυτή έφερε ξανά στο προσκήνιο την λαθροϋλοτομία και δημιούργησε τους εμπρηστές που ασυλλόγιστα βάζουν φωτιά στα δάση για να φτιάξουν οικόπεδα και χωράφια. 

Το κίνημα της αντίστασης από την πρώτη στιγμή αντιμετώπισε με την επιβαλλόμενη σοβαρότητα το ζήτημα αυτό και η ΠΕΕΑ που δημιουργήθηκε μέσα από την φωτιά του αγώνα ψήφισε την πράξη 35, με την οποία παραχωρούσε την φύλαξη διαχείριση και εκμετάλλευση των δασών στους Δήμους και τις Κοινότητες. Με την πράξη αυτή οι αγρότες γίνονταν ιδιοκτήτες των δασών και το δασοτεχνικό προσωπικό περνούσε από το άχαρο χωροφυλακίστικο καθήκον του σε ανώτερο καθοδηγητικό όργανο, όπως το επέβαλλε η επιστήμη. Τα υλικά αποτελέσματα υπήρξαν ολοφάνερα. Ο αγρότης πρόσεξε το δάσος, το φύλαξε και το προστάτεψε. Στα δασοτεχνικά όργανα δεν έβλεπε η φτωχή αγροτιά τον διώκτη της αλλά τον συμπαραστάτη της... "

Αυτό ήταν το αποτέλεσμα ενός τόσο προοδευτικού νομοθετικού έργου, αξιοζήλευτου ακόμα και για την σημερινή εποχή των αυθαιρέτων και των αυθαιρεσιών.