KOKKINOΣ ΦΑΚΕΛΟΣ: H απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων

1961. Αβάνα. Ο επαναστατικός στρατός της Κούβας
ξεκινάει για το μέτωπο στον Κόλπο των Χοίρων

Ηταν 17 Απρίλη 1961. Τα χαράματα της ίδιας μέρας μερικές χιλιάδες αντεπαναστατών, με την υποστήριξη πλοίων και αεροπλάνων των ΗΠΑ, είχαν αποβιβαστεί στον Κόλπο των Χοίρων στην Κούβα. Ο Ραδιοσταθμός της Αβάνας μετέδωσε σε όλο το νησί το γεγονός με το παρακάτω μήνυμα:

«Ο βορειοαμερικανικός ιμπεριαλισμός εξαπόλυσε την εισβολή που είχε προαναγγείλει κατά του λαού της Κούβας. Οι αντεπαναστατικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν σ' ένα σημείο του εδάφους μας και ο λαός αγωνίζεται μ' ενθουσιασμό κατά των εισβολέων. Η κουβανέζικη κυβέρνηση απευθύνει έκκληση σ' όλους τους λαούς της Λατινικής Αμερικής και του κόσμου, για να την υποστηρίξουν στον αγώνα της κατά των ξενικών δυνάμεων. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι όλοι οι εργάτες, οι φοιτητές, οι διανοούμενοι της Αμερικής είναι με το μέρος της κουβανέζικης επανάστασης και εναντίον του ιμπεριαλισμού των γιάνκηδων. Αυτός είναι ο αγώνας του λαού. Η Κούβα, με την επανάστασή της, τη λυτρωτική των ταπεινών, και με την επαναστατική της κυβέρνηση, θα δυναμώσει τον αγώνα της κατά του κύριου εχθρού της ανθρωπότητας, του ιμπεριαλισμού των γιάγκηδων. Ο αγώνας μας είναι ο αγώνας όλων σας. Η Κούβα ανακράζει: Πατρίδα ή Θάνατος! Η Κούβα θα νικήσει».

Η αντεπανάσταση άρχισε να οργανώνεται αμέσως μετά τη νίκη της επανάστασης το 1959, στις ΗΠΑ, και δεν άργησε να ξεκινήσει δράση μέσα στην ίδια την Κούβα. Ετσι το 1961 έγινε σειρά επιθέσεων σε εμπορικά κέντρα στην Αβάνα, όπου βρήκαν το θάνατο δεκάδες άνθρωποι. Οι βομβιστικές επιθέσεις με αμερικανικά εκρηκτικά οργανωμένες από αντεπαναστάτες μισθοφόρους της CIA ξεκίνησαν το Μάρτη με τις ανατινάξεις στα εμπορικά πολυκαταστήματα «Νόμπελ Ακάντεμι», «Τεν Σεντ», τον Απρίλη στο «Ελ Ενκάντο», το Μάη στους κινηματογράφους «Καντίδο» και «Ριέσγο», όπου χρησιμοποιήθηκε ενεργός φώσφορος, πρόγονος του όπλου που σήμερα χρησιμοποιείται στο Ιρακ. Ακολούθησαν και άλλες επιθέσεις στα εμπορικά «Λα Εποκα», «Φλογκάρ».

Την 01/03/1998 ο γενικός επιθεωρητής της CIA Λίμαν Κιρκπάτρικ μέσα από ένα αποχαρακτηρισμένο αμερικανικό έγγραφο αποκάλυπτε τα εξής:

«Το Φλεβάρη του 1961 πραγματοποιήθηκαν 6 επιτυχημένες υποβρύχιες αποστολές μεταφοράς όπλων και υλικού (σ.σ. γίνεται λόγος για εκρηκτικά που έκαναν στάχτη το εμπορικό «Ελ Ενκάντο») στις 13 Μάρτη, όπως και 2 ρίψεις αλεξιπτωτιστών, που συμμετείχαν στις επιχειρήσεις».

Η προσπάθεια ανατροπής της λαϊκής εξουσίας στην Κούβα από τις ΗΠΑ, εκτός από τη μορφή των δολιοφθορών και των εγκληματικών τρομοκρατικών οργανώσεων εναντίον του άμαχου πληθυσμού, πήρε και τη μορφή της ανοιχτής στρατιωτικής επέμβασης. Ηδη από το 1960 είχε συγκροτηθεί στο Μαϊάμι το κέντρο επιχειρήσεων ενάντια στην Κούβα. Η κυβέρνηση Αϊζενχάουερ, στις 17 του Μάρτη ανέθεσε στον τότε διευθυντή της CIA, Αλαν Ντάλες, τη δημιουργία στρατιωτικής δύναμης από αντεπαναστάτες Κουβανούς, προετοιμάζοντας εισβολή στην Κούβα. Σαν χώρος συγκέντρωσης και εκπαίδευσης επιλέχθηκε η Γουατεμάλα. Εκεί έφτασαν οι πρώτοι 32 εκπαιδευόμενοι μαζί με πράκτορες της CIA. Οπως αποκαλύφθηκε αργότερα, η στρατολογία στις ΗΠΑ ήταν διαρκής και οι αντεπαναστάτες, αφού περνούσαν από ένα πρώτο στάδιο δοκιμασίας στο αμερικανικό έδαφος προωθούνταν μετά με πολιτικά αεροπλάνα στη Γουατεμάλα. Το κόστος της όλης επιχείρησης έχει υπολογιστεί σε 44 εκατομμύρια δολάρια όλα προερχόμενα από την φορολογία των αμερικανών εργαζόμενων.

Ενα ακόμα αποχαρακτηρισμένο έγγραφο του Αρχείου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ αποκαλύπτει το σχεδιασμό της CIA:

«Οι δύο κύριοι μηχανισμοί προπαγάνδας στη διάρκεια των επιχειρήσεων θα είναι το ραδιόφωνο και η διαμοίραση φυλλαδίων. Ομως, έχουν γίνει προετοιμασίες και για τη χρησιμοποίηση καταληφθέντων μέσων όπως οι εφημερίδες».

Στο ίδιο έγγραφο αναφέρονται οι στόχοι της συγκεκριμένης προπαγάνδας: Να διατηρηθεί το ηθικό των αντιΚαστρικών δυνάμεων. Να καθοδηγηθούν και να διευκολυνθούν οι πατριωτικές δυνάμεις. Να εκφοβιστούν οι Ενοπλες Δυνάμεις του Κάστρο. Να εμφανιστεί η επιχείρηση στο εξωτερικό με τον επιθυμητό τρόπο. Να αντιμετωπιστεί η αντίπαλη προπαγάνδα.

Η όλη επιχείρηση βρήκε την αντανάκλασή της κυρίως στην εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς», που από τις αρχές του Απρίλη με σειρά άρθρων αποκάλυπτε το σχέδιο επέμβασης στην Κούβα από «δυνάμεις κατά του Κάστρο» που έχουν εκπαιδευτεί από «ειδικούς» στη Γουατεμάλα και στο νότο των ΗΠΑ, στις πολιτείες της Λουιζιάνας και της Φλόριδας. Τα συνεχή άρθρα και κυρίως η φημολογία που μονοπωλεί την ειδησεογραφία της εποχής θα εξαναγκάσουν τον πρόεδρο Κένεντι να παραχωρήσει έκτακτη συνέντευξη Τύπου, όπου θα απορρίψει στρατιωτική επέμβαση, «υπό οιεσδήποτε συνθήκες» των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ στην Κούβα.

Η επίθεση

Το σχέδιο της επίθεσης θα αρχίσει να ξεδιπλώνεται στο ίδιο το έδαφος της Κούβας στις 13 Απρίλη.

Μια ισχυρή έκρηξη κατέστρεψε το εμπορικό πολυκατάστημα «Ελ Ενκάντο» και ανάμεσα σε αυτούς που θα χάσουν τη ζωή τους, είναι και ο Φε ντε Βάγιε, μία από τις ηγετικές επαναστατικές φυσιογνωμίες. Δύο ημέρες αργότερα, στις 15 Απρίλη, βομβαρδιστικά «Β-26» βομβάρδισαν τα αεροδρόμια της Σουιδάδ Λιμπερντάδ και του Σαν Αντόνιο στα περίχωρα της Αβάνας και το Αντόνιο Μασέο στο Σαντιάγκο ντε Κούβα. Την ίδια μέρα, Κουβανοί στρατιώτες συνέλαβαν στην περιοχή Πινάρ ντε Ρίο, 15 πράκτορες της CIA με 8 τόνους όπλων και εκρηκτικών, οι οποίοι είχαν διεισδύσει και ετοίμαζαν τρομοκρατικές επιχειρήσεις. Μεταξύ τους και δύο Βορειοαμερικανοί, οι Χάουρντ Αντερσον και Χάρολντ Μποβ.

Τα βομβαρδιστικά πετούν από την αμερικανική βάση στη Νικαράγουα με πιλότους που βρίσκονται στο μισθολόγιο της CIA, αλλά με μία διαφορά: Καθώς η CIA θέλει τα βομβαρδιστικά να φαίνονται ότι είναι κουβανικά, με Κουβανούς πιλότους, έχουν ήδη εκπονήσει το σχέδιο. Ενα βομβαρδιστικό με πιλότο τον Μάριο Ζουνίγκα πετά με προορισμό το Μαϊάμι και δηλώνει ότι είναι «αποστάτης». Σε έκτακτη σύνοδο της Πολιτικής Επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Κουβανός Υπουργός Εξωτερικών, Ραούλ Ρόα Γκαρσία δηλώνει ότι οι εν εξελίξει αεροπορικές επιδρομές είναι «το προοίμιο μιας μεγαλύτερης κλίμακας επέμβασης». Την ίδια στιγμή ο πρέσβης των ΗΠΑ, Αντλάι Στίβενσον, αρνείται κατηγορηματικά αμερικανική ανάμειξη, και για να το αποδείξει καταδεικνύει το ντοκουμέντο με τη φωτογραφία του Ζουνίγκα μπροστά στο κουβανικό βομβαρδιστικό.

Η υπόθεση είναι διάτρητη και οφθαλμοφανής και τα δημοσιεύματα της επομένης μέρας σύσσωμου του αμερικανικού Τύπου αποκαλύπτουν σχεδόν όλες τις πτυχές της πλεκτάνηςς, ενώ οργανώνονται διαδηλώσεις κατά της αμερικανικής επιδρομής σε πολλά κράτη του κόσμου και κυρίως της Λατινικής Αμερικής. Στις 16 του Απρίλη μετά την ομαδική δημόσια κηδεία των θυμάτων των βομβαρδισμών, ο Φιντέλ Κάστρο ανακήρυξε την Κουβανική Επανάσταση, σοσιαλιστική:

«Πόσο βοήθησαν αυτά τα γεγονότα το λαό μας να διδαχθεί! Αυτά τα μαθήματα είναι πολύτιμα, είναι οδυνηρά, είναι αιματηρά, αλλά πόσα ο λαός δεν απεκόμισε ως γνώση... Οι ιμπεριαλιστές δεν μπορούν να μας συγχωρέσουν που είμαστε εδώ, κάτω από τη μύτη τους, ή να βλέπουν να οικοδομούμε την Επανάστασή μας, μία σοσιαλιστική επανάσταση, ακριβώς στο υπογάστριο των Ηνωμένων Πολιτειών»...

Και από αυτή τη γωνιά της Αβάνας, προειδοποιεί τον κουβανικό λαό για την επέμβαση που είναι καθ' οδόν

Πράγματι, λίγο πριν από το χάραμα της 17ης Απρίλη, το γραφείο Τύπου της CIA δίνει μήνυμα που τάχα προέρχεται από τον εξόριστο πρόεδρο του Επαναστατικού Συμβουλίου, Χοσέ Μιρό Καρδόνα. Στην πραγματικότητα είναι συνταγμένο από τον πράκτορα Ε. Χάουαρντ Χαντ Τζ. Σε αυτό ανακοινώνεται ότι «Κουβανοί πατριώτες» ξεκίνησαν να «απελευθερώνουν την Κούβα», ενώ το «Ράδιο Σουάν» (της CIA) εκπέμπει κάλεσμα προς τον κουβανικό λαό να πάρει τα όπλα.

Ηδη, στη χερσόνησο Ζαπάτα και συγκεκριμένα στον κόλπο των Χοίρων, στην παραλία Χιρόν, μια δύναμη 1.500 στρατιωτών εκπαιδευμένων, εξοπλισμένων και πληρωμένων από τη CIA εισέβαλαν με σκοπό να οργανώσουν εξέγερση για την ανατροπή της λαϊκής εξουσίας. Η δύναμη επέμβασης της CIA, η «Μπριγάδα 2.506», η οποία αποτελούνταν από 1.200 έως 1.400 άνδρες είχε ήδη αρχίσει την απόβαση. Ηγούνταν ο πράκτορας Γκρέιστον Λιντς και το εκτελεστικό στέλεχος της CIA Γουίλιαμ (Ριπ) Ρόμπερτσον.

Μέσα σε ελάχιστα λεπτά από την απόβαση, ο Φιντέλ Κάστρο καλεί σε παλλαϊκό συναγερμό, ενώ ο λαϊκός στρατός παίρνει αμέσως θέσεις μάχης. Νωρίς το πρωί, η αεροπορία της Κούβας έχει ήδη βυθίσει και καταστρέψει τα πλοία «Χιούστον» και «Ρίο Εσκοσίνδο», που μετέφεραν άντρες και όπλα, ενώ η «Μπριγάδα 2.506» θα αποτύχει παταγωδώς στην προσπάθειά της να έχει κάποια ενίσχυση εκ των έσω. Στο πρώτο ανακοινωθέν της πρώτης μέρας από τον τόπο της μάχης, όπου στήθηκε το επιτελείο του επαναστατικού στρατού, που το διεύθυνε ο Φιντέλ Κάστρο, σημειώνεται με τη δική του υπογραφή:

«Υπερασπιζόμαστε την πατρίδα και την επανάσταση ενάντια στους μισθοφόρους των ΗΠΑ. Οι δυνάμεις μας ήδη απαντάνε στον αντίπαλο, σίγουρες για τη νίκη. Μπροστά Κουβανοί! Με φωτιά και σίδερο απαντάμε στους βάρβαρους. Αυτοί έρχονται να μας πάρουν τη γη και τους συνεταιρισμούς που έδωσε η επανάσταση στους αγρότες. Εμείς τα υπερασπιζόμαστε. Αυτοί έρχονται να μας ξαναπάρουν τα εργοστάσια, τα ορυχεία του λαού. Εμείς παλεύουμε να τα υπερασπιστούμε. Αυτοί έρχονται να πάρουν από τα παιδιά μας τα σχολεία. Εμείς υπερασπιζόμαστε τα σχολεία για όλα τα παιδιά, στην πόλη και στην ύπαιθρο. Αυτοί έρχονται να πάρουν την αξιοπρέπεια που έδωσε στους μαύρους η επανάσταση. Εμείς παλεύουμε να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου. Ερχονται να κλέψουν τις δουλειές από τους εργάτες. Εμείς υπερασπιζόμαστε μια Κούβα χωρίς πείνα, με δουλειά για όλους».

Και το μήνυμα του Φιντέλ κατέληγε:

«Μπροστά, Κουβανοί, όλοι στις θέσεις μάχης και στις θέσεις εργασίας. Η επανάστασή μας είναι ανίκητη και όποιος εχθρός θελήσει να τη χτυπήσει, όπως και τον ηρωικό λαό μας που την υπερασπίζεται, να ξέρει ότι θα συντριβεί. Πέφτουμε στη μάχη με μεγαλύτερο πείσμα και δύναμη. Ζήτω η ελεύθερη Κούβα. Πατρίδα ή θάνατος. Θα νικήσουμε».

Το επόμενο ξημέρωμα η όλη επιχείρηση είναι αποκομμένη σε μια ελώδη περιοχή χωρίς διεξόδους και είναι έτοιμη να καταρρεύσει, γεγονός που εξαναγκάζει το διευθυντή του τμήματος μυστικών επιχειρήσεων της CIA, τον Ρίτσαρντ Μπίσελ, να δώσει εντολή σε έξι πιλότους να απογειωθούν από τις ΗΠΑ με τρία βομβαρδιστικά που φέρουν και βόμβες ναπάλμ και να επιτεθούν.

Τέσσερις πιλότοι θα χάσουν τη ζωή τους σ' αυτήν την επιχείρηση, ενώ οι κουβανικές δυνάμεις θα κατορθώσουν να ανασύρουν το ένα πτώμα, που αποτελεί και την πιο τρανή απόδειξη της άμεσης αμερικανικής επέμβασης.

Ο σύμβουλος του αργότερα δολοφονηθέντος Κένεντι, Αρθουρ Σλέσιγκερ, είχε δηλώσει: «Στην πραγματικότητα, ο Φ. Κάστρο και η Κούβα αναδείχτηκαν ένας εχθρός που ήταν πιο οργανωμένος απ' όσο περιμέναμε, που επέδειξε περισσότερη αντίσταση και από την πρώτη στιγμή οι δυνάμεις της κατάφεραν να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν επιτυχώς την επέμβαση. Η αεροπορία της αντέδρασε με ταχύτητα και αξιοπιστία. Η πολιτοφυλακή δεν άφησε κανένα περιθώριο για καμιά ανάπτυξη εξέγερσης ή σαμποτάζ στα μετόπισθεν. Οι στρατιώτες του κουβανικού στρατού πάλεψαν με γενναιότητα και αυτοπεποίθηση».

Την 19η Απρίλη θα λήξουν όλες οι μάχες. Μία συντριπτική ήττα των Αμερικανών σε διάστημα λιγότερο των 72 ωρών. Η Κούβα ανακηρύσσει τη νίκη και παρουσιάζει τα αποτελέσματα αυτού του αμερικανικού φιάσκου. Περισσότεροι από 1.000 αιχμάλωτοι, περισσότεροι από 200 νεκροί, και 150 Κουβανοί. Σύμφωνα με την ανακοίνωση των Επαναστατικών Δυνάμεων ανάμεσα στους αιχμαλώτους συγκαταλέγεται και μία πλειάδα που πριν από την Επανάσταση είχε στην κατοχή της:

914.859 εκτάρια καλλιεργήσιμης γης,
9.666 σπίτια,
70 βιομηχανίες και εργοστάσια,
5 ανθρακωρυχεία,
2 τράπεζες
10 μεγάλες μονάδες παραγωγής ζάχαρης, το κύριο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας.

Στις 20 Απρίλη του 1961, ο Πρόεδρος Κένεντι, σε μία ύστατη προσπάθεια συμφιλίωσης με την κουβανική κοινότητα της Φλόριδας, που τον κατηγορούσε ευθέως για δειλία επειδή δε διέταξε ευρύτατες αεροπορικές επιδρομές και άμεση στρατιωτική επέμβαση, διακήρυξε ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται ποτέ να επιτρέψουν στους «κομμουνιστές να καταλάβουν το νησί».

Ο ρόλος της ΕΣΣΔ

Στην 20ή επέτειο από τη θρυλική νίκη της Κούβας στον Κόλπο των Χοίρων στην Παραλία Χιρόν, ο ηγέτης της Επανάστασης Φιντέλ Κάστρο, σημειώνει ανάμεσα σε άλλα:

«Ενας σημαντικός παράγοντας για την νίκη στην Παραλία Χιρόν ήταν η αλλαγή που συνέβη στο συσχετισμό δύναμης στον κόσμο. Το κύρος της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατίων (ΕΣΣΔ) έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο εκείνη την στιγμή. Η ΕΣΣΔ έστειλε τον πρώτο άνθρωπο σε τροχιά γύρω από τη Γη, με το αξέχαστο ταξίδι του ηρωικού κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν. Οι ξεκάθαρες και σθεναρές δηλώσεις της σοβιετικής κυβέρνησης ήταν πολύ σημαντικές. Από την πρώτη στιγμή κατήγγειλε την επέμβαση και εξέφρασε τη στήριξη και την αλληλεγγύη της στην Κούβα. Αυτό βοήθησε στο να μπει φραγμός στα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Στο να σκεφτούν αν θα χρησιμοποιήσουν τα πλοία, τα αεροσκάφη τους. Αν το πετύχαιναν θα σήμαινε μια άλλου είδους επέμβαση. Και ήδη το συζητούσαν από τη στιγμή που θα εξουδετερώνονταν οι μισθοφόροι που είχαν στείλει στην Παραλία Χιρόν.

Η διεθνής αλληλεγγύη όλων των κομμουνιστών του κόσμου και των άλλων δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων έπαιξε σημαντικό ρόλο.

Εμείς που βρισκόμαστε 20 χρόνια στην πρώτη γραμμή ενάντια στον ιμπεριαλισμό ξέρουμε τι σημαίνει διεθνισμός, ξέρουμε τι σημαίνει η φιλία με το σοσιαλιστικό στρατόπεδο, ειδικά με την ΕΣΣΔ. Σε κόντρα μιας ιστορίας αδικιών, επεμβάσεων, επιθετικότητας, απειλών και αποκλεισμού από τον ιμπεριαλισμό, έχουμε μια υπέροχη ιστορία σχέσεων με την ΕΣΣΔ, στήριξης από την πρώτη στιγμή, οικονομικής βοήθειας και υπέροχων εμπορικών σχέσεων ανάμεσα στις χώρες μας. Δε θα ξεχάσουμε ποτέ την αρχή της διεθνιστικής αλληλεγγύης. Την αρχή αυτή του Μαρξισμού - Λενινισμού».