Στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, του Βόλου και του Αλμυρού, μέχρι τις ημέρες μας μπορεί κανείς να εντοπίσει την άσβεστη αντιπάθεια ανάμεσα σε δύο φυλετικές ομάδες: Τους Βλάχους και τους Αρβανίτες. Η έχθρα κρατάει ήδη από την τουρκοκρατία αλλά συδαυλίστηκε και έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης και από τους φασίστες κατακτητές της Κατοχής.
Το βλάχικο στοιχείο προσεγγίστηκε ήδη από τις αρχές του 1941 από τους Ιταλούς σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Η προσπάθεια αυτή βρήκα πρόσφορο έδαφος στην περιοχή Λάρισας- Αλμυρού και Βόλου. Στην Λάρισα ήδη από το 1941 οι Ιταλοί είχαν σχηματίσει την Λεγεώνα των Βλάχων. Σε αυτή είχαν προσχωρήσει αρκετοί Βλάχοι της περιοχής. Το εγχείρημα είχε μικρότερα αποτελέσματα στον Βόλο και τον Αλμυρό. Οι Ιταλοί υπόσχονταν ανεξαρτησία του Βλάχικου στοιχείου και καθορισμό αυτόνομου βλάχικου κράτους με πρωτεύουσα την Σαμαρίνα. Στις ασφαλώς κούφιες υποσχέσεις αυτές πολλοί Βλάχοι έφαγαν το δόλωμα και έστρεψαν τα όπλα τους στους συμπατριώτες και τους συντοπίτες τους.
Η Λεγεώνα του Βόλου απαρτίζονταν από περίπου 50 άτομα. Επικεφαλής βρίσκονταν οι Ζήτρας, Μπουλαμάτσης και Τσιτούνας. Toν χειμώνα του 1941 οι Ιταλοί έφεραν στον Αλμυρό τον επιτελάρχη της Λεγεώνας των Βλάχων, τον περίφημο Ραποντίγκα, που τον είχαν επιστρατεύσει από την Σαμαρίνα. Μαζί του βρίσκονταν και κάποιος Διαμαντής. Αυτοί οι δύο με την βοήθεια των ιταλικών δυνάμεων συγκέντρωσαν με τα όπλα τον λαό της πόλης έξω από το κοινοτικό γραφείο και μίλησαν στο μπαλκόνι. Στην ομιλία τους σύστησαν στους κατοίκους του Αλμυρού να αγαπούν (!) τους Ιταλούς και να μην τους δίνουν αφορμές για αντίποινα. Είπαν επίσης, ότι ο Μουσολίνι, που είχε κρυφή αγάπη στους Βλάχους, με την λήξη του πολέμου, την Ελλάδα θα την χώριζε σε δύο κράτη. Το ένα θα εκτείνονταν από την Λαμία και κάτω και θα ήταν ελληνικό και το άλλο, που θα εκτείνονταν από την Λαμία και πάνω, θα ήταν το κράτος των Βλάχων. Το βλάχικο κράτος θα είχε πρωτεύουσα την Σαμαρίνα και αρχηγό κράτους έναν Βλάχο που θα όριζαν οι Ιταλοί.
Η ομιλία αυτή ελάχιστους έπεισε ως προς τα όσα υπόσχονταν. Οι ντόπιοι γνώριζαν την βαναυσότητα που είχαν επιδείξει οι Βλάχοι τόσο σε μη συμπαθούντες συντοπίτες τους όσο και στους Αρβανίτες. Κάποιοι πάντως εντάχθηκαν στην Λεγεώνα των Βλάχων. Αυτοί ήταν:
- Καρμάλης Βασίλειος
- Καρμάλης Γ
- Κορδίστας Δημήτριος
- Ζήτρας Κώστας
- Ζήτρας Απόστολος
- Ζήτρας
- Μπουλαμάτσης Σωτήρης
- Μπουλαμάτσης Αχιλλέας
- Θερίμας Αποστόλης
- Τσιτούνας Κώστας (Αγροφύλακας)
- Μπάρδας Ηλίας
- Μαυρομάτης Δημήτριος
- Κολυβάνος Σωτήρης
- Μπουχώρης Νίκος
- Ζητούνας Φώτης (Αγροφύλακας)
- Χατζάρας Γ.
Η αντίδραση των οργανώσεων του ΚΚΕ στην περιοχή υπήρξε άμεση. Οι Βλάχοι από τον συνοικισμό Ευαγγελίστριας Αλμυρού, Χρήστος Μέτσιος, Τάσος Μπούλιας, Γιάννης Τζιώτζιος, Τάσος Μήλιος και Αποστόλης Μπιντάκας, όλοι μέλη του ΚΚΕ, καταδίκασαν τόσο γραπτά όσο και προφορικά την πράξη των συμπατριωτών τους. Η κίνηση αυτή απέτρεψε πολλούς ακόμα Βλάχους από το να ενταχθούν στην Λεγεώνα.
Αργότερα, το 1942, στον Αλμυρό εμφανίζονται ξανά στελέχη της Ρωμαικής Λεγεώνας Βλάχων. Οι άνθρωποι αυτοί προσπάθησαν να προσεγγίσουν τον Αχιλλέα Μπουλαμάτση που αυτοαποκαλούνταν βλαχοδήμαρχος. Έτσι οργανώθηκε μια σύσκεψη στο σπίτι του τελευταίου που οργάνωσε όσους συμμετείχαν σε ένοπλο σώμα και η κατοχή στον Αλμυρό άρχισε...
Στην αρχή οι άνθρωποι αυτοί έβαλαν απαγορευτικό κυκλοφορίας για μετά τις 7. Αργότερα προσπάθησαν να κάνουν συλλήψεις κομμουνιστών. Το εγχείρημα αυτό, όμως απέτυχε αφού ο πατριώτης μοίραρχος χωροφυλακής Τόλης, ειδοποίησε αμέσως τις οργανώσεις. Οι κομμουνιστές οργανώθηκαν έξω από τον Αλμυρό σε ομάδα. Αυτή υπήρξε και η πρώτη ομάδα ανταρτών της περιοχής. Επικεφαλής της ομάδας αυτής υπήρξε ο Δημήτρης Τσαρδάκας. Αργότερα η ομάδα αυτή μεγάλωσε στα 42 μέλη και ενώθηκε με την οργάνωση του ΕΑΜ.
Σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι την ομάδα του ΕΑΜ στήριξε ενεργά η κοινότητα Βλάχων της περιοχής και τον δύσκολο χειμώνα του 1942 τους εφοδίαζε από το υστέρημά της με ότι μπορούσε. Αργότερα η ομάδα αυτή, έχοντας φθάσει τα 200 άτομα συγκρούστηκε στην περιοχή του Αλμυρού με την Λεγεώνα των Βλάχων και συνέλαβε τους αρχηγούς της. Αργότερα σε λαϊκό δικαστήριο του ΕΑΜ και με δικογραφία 300 και πάνω κατηγοριών, οι συλληφθέντες εκτελέστηκαν...
Άλλα παλικάρια και αυτοί!
ΑπάντησηΔιαγραφήα)σύμφωνα με τον Κολιόπουλο,ο αρβανιτόβλαχος Ραπόντιγκας δεν ήταν από τη Σαμαρίνα αλλά από τη Γράμμοστα Καστοριάς.Γνωστός για τις ληστρικές του δραστηριότητες,παρασύρθηκε σε ενέδρα και λέγεται πως λυντσαρίστηκε.
β)Ένας από τα ''επιφανή'' μέλη της Λεγεώνας,μου διαφεύγει τώρα το όνομά του,ήταν παλιός Μακεδονομάχος που λάμβανε μάλιστα τιμές από το καθεστώς Μεταξά.
γ)Ένα άλλο ''επιφανή'' στέλεχος,ο Ματούσης,συνδέθηκε και με τη φασιστική οργάνωση ΟΠΝΕ (Οργάνωσις Πρωτοπόρων Νέας Ευρώπης).
δ)Λίγα λόγια και για τη δράση τους:Η πρώτη εμφάνιση τους έγινε τον Απρίλιο του 1942,όταν βοήθησαν επικουρικά τα ιταλικά στρατεύματα στην αναζήτηση κρυμμένων όπλων ενώ κατά τα τέλη του ίδιου μήνα,οι αυθαιρεσίες των ενόπλων της Λεγεώνας εναντίον των κατοίκων των Γρεβενών,προκάλεσαν την αντίδραση μέχρι και του διορισμένου από τον Τσολάκογλου,επάρχου,λοχαγού Χρήστου Ασκαρίδη,ο οποίος τελικά μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στην Ιταλία.Το ίδιο έτος,το παράρτημα της Λεγεώνας στη Μαγνησία εκβίαζε το μοναστήρι της Άνω Ξενιάς,αποσπώντας από τον ηγούμενό της σημαντικά χρηματικά ποσά αλλά και τρόφιμα.Επίσης,κατά την παραμονή τους στο Βόλο λεηλατούσαν σπίτια,συνελάμβαναν αυθαίρετα κατοίκους με την κατηγορία πως ήταν ''φίλοι των ανταρτών'' ενώ πολλά από τα κλοπιμαία τους τα διοχέτευαν στην μαύρη αγορά.Σύμφωνα με ιταλικό έγγραφο,συμμετείχαν στη μάχη της Πόρτας,τον Ιούνιο του 1943,όμως,η μαχητική τους ικανότητα ήταν τόσο ισχνή που σιγά σιγά παραγκωνίστηκαν και από τους ίδιους τους Ιταλούς,ενώ ταυτόχρονα στους κόλπους της Λεγεώνας είχε ξεσπάσει κόντρα ανάμεσα στους Ιταλόφιλους και τους Ρουμανόφιλους.
Πληροφορίες για τη δράση τους,έχω βρει από την παρακάτω βιβλιογραφία:
α)Ι.Κολιόπουλος.Λεηλασία φρονημάτων.
β)Ιάκωβος Περ.Χονδροματίδης,Η μαύρη σκιά στην Ελλάδα.
γ)Λάζαρου Αρσενίου,Η Θεσσαλία στην Αντίσταση.
δ)Δημητριάδος Ιωακείμ,Μεταξύ κατακτητών και ανταρτών.
ε)περιοδικό Πυροβολητής,τεύχος 22.
Ευχαριστούμε για την ενδιαφέρουσα προσθήκη
ΑπάντησηΔιαγραφή