Ο Άρης και οι κίναιδοι

Ο Άρης βρίσκονταν με τους αντάρτες του στα βουνά. Επί πολλές εβδομάδες παρακρατικοί και χωροφύλακες τον έψαχναν στα βουνά και τα δάση αλλά εκείνος κατάφερνε πάντα να ξεφεύγει. Η μοίρα όμως του αγνότερου των λαικών αγωνιστών έμελλε να σφραγισθεί την 15η Ιουνίου του 1945 στην Μεσούντα Αχελώου. Η θέση του είχαν εντοπίσει (μετά από υποδείξεις τσοπαναραίων και χωρικών) οι παρακρατικές ομάδες του Βόιδαρου, παλιού ζωοκλέφτη και οπλαρχηγού του Ζέρβα και του Μόκκα, με μέλη τους πρώην ΕΔΕΣίτες, και οι άνδρες του 118ου Τάγματος Εθνοφυλακής.

Στις 16 η κυκλωτική κίνηση του κρυσφύγετου του Άρη ξεκίνησε. Ο Άρης με του λιγοστούς μαυροσκούφηδές του κατάλαβε οτι ο κλοιός έσφιγγε και έδωσε τη διαταγή να τραβήξουν όλοι προς τον ποταμό Αχελώο, που διασχίζει την περιοχή, ήλπιζε με την κίνησή του αυτή τουλάχιστον να γλιτώσει τα απλικάρια του. Εκείνος έμεινε πίσω και κατόπιν ακούστηκε ένας πυροβολισμός. Οι καπετάνιοι πάντα κρατούσαν μία τελευταία σφαίρα για τον εαυτό τους. Ο Τζαβέλλας πιστός φίλος και σύντροφος του Άρη, φώναξε στους άλλους πως ο αρχικαπετάνιος σκοτώθηκε. Ζήτησε να τον ακολουθήσουν στον θάνατο. Εκείνοι δεν συμφώνησαν. Το πρωτοπαλίκαρο του Αρη έσκισε τις φωτογραφίες που είχε ο αρχηγός πάνω του, έσπασε το ρολόι του και το πιστόλι του, τον «Ελβετό», και όταν απομακρύνθηκαν οι υπόλοιποι αγκάλιασε το άψυχο σώμα του και τράβηξε την περόνη μιας χειροβομβίδας που είχε τοποθετήσει ανάμεσά τους. Ίσως μάλιστα τα τελευταία δευτερόλεπτα, πρόλαβε να δει για τελευταία φορά τα αστέρια.

Τη Δευτέρα 18 Ιουνίου 1945 η ανταπόκριση των «Νέων» από την Πάτρα ανέφερε: «Εξωθεω της Αρτης και παρά την θέσιν Μεσίνταν τμήματα Εθνοφυλακής ενεπλάκησαν με την συμμορίαν του Αρη Βελουχιώτη. Μετά πολύωρον μάχην η συμμορία του Βελουχιώτη διελύθη, ενώ αυτός ούτος ο Βελουχιώτης μετά του καπετάν Τζαβέλλα εφονεύθησαν. Προστίθεται, ότι η συμπλοκή εγένετο την 3ην απογευματινήν του Σαββάτου και ότι συνελήφθη ο εγκληματίας Σωτήριος Δράκος, μέλος της συμμορίας. Αι κεφαλαί των φονευθέντων μεταφέρονται εις Τρίκκαλα».
 
Την είδηση του θανάτου θα επιβεβαιώσει και ο «Ριζοσπάστης», μιλώντας όμως για αυτοκτονία. Το δημοσίευμα της Τρίτης 19 Ιουνίου στη δεύτερη σελίδα έφερε τον τίτλο: «Ο Αρης αυτοκτόνησε αφού τραυματίστηκε σε συμπλοκή με Αγγλους, Εθνοφύλακες και μοναρχικούς ληστοσυμμορίτες».
 
 H ανταπόκριση από τη Λάρισα σημείωνε ότι «κατά τη διάρκεια της μάχης ο Αρης τραυματίστηκε και για να μη συλληφθεί αιχμάλωτος αυτοκτόνησε με χειροβομβίδα της οποίας προκάλεσε την έκρηξη». Και κατέληγε: «Με την ίδια χειροβομβίδα σκοτώθηκε και ο Τζαβέλλας. Τα κεφάλια του Βελουχιώτη και του Τζαβέλλα τα έκοψαν με μαχαίρια και τα μετέφεραν στα Τρίκκαλα, όπου τα κρέμασαν στους φανοστάτες της κεντρικής πλατείας».

 
Αυτή ήταν η μοίρα του καπετάνιου των καπετάνιων
 
 
 
Τα επινίκεια των κίναιδων
 
Τα κεφάλια έκοψε ο καπετάν Δράκος του ΕΔΕΣ με σουγιά κατ' εντολήν του Βόιδαρου.
H μαρτυρία του ΕΔΕΣίτη A. Λύκκα , όπως την κατέγραψε ο γιατρός X. Γκούβας το 1985, είναι συγκλονιστική: «Ο Βόιδαρος ήταν όλο χαρά και διέταξε τον Δράκο να κόψει το κεφάλι του Αρη με τον σχιά (σουγιά). Εκείνος δεν μπορούσε ούτε ανάσα να πάρει. Εβγαλε έναν σχιά, απ' αυτούς που διπλώνουν στα δύο, και πήγε κοντά να κόψει το κεφάλι του Αρη. Ελα όμως που ο σχιάς δεν έκοβε και ταλαιπωρήθηκε ο έρμος. Πρέπει να 'κανε περισσότερα από δεκαπέντε λεπτά ν' αποκόψει το κεφάλι. Δυσκολεύθηκε εκεί που είναι τα νεύρα. Ο Βόιδαρος έπιασε το κεφάλι από τα μαλλιά και το σήκωσε ψηλά να το δουν όλοι όσοι ήταν εκεί τριγύρω. Καθώς έσταζε ακόμα αίματα, το έβαλαν στον τουρβά. Για να μη μυρίσει στη διαδρομή το παραφούσκωσαν με αλάτι».
 
Τα δύο λείψανα μεταφέρθηκαν μέσω Μεσούντας (στην πλατεία της οποίας στήθηκε γλέντι από τους παρακρατικούς) και Μυρόφυλλου (όπου τα επεδείκνυαν ακουμπισμένα σε ένα πεζούλι έξω από το καφενείο του χωριού), στα Τρίκαλα. Το έγγραφο του στρατιωτικού διοικητή Λάρισας συνταγματάρχη Μουκανάκη της 18ης Ιουνίου αναφέρει: «Αι κεφαλαί των Αρη και Τζαβέλλα εξετέθησαν εις κοινήν θέαν εις την πλατείαν της πόλεως Τρικκάλων. Εδόθη διαταγή να ταφώσι μετά την λήψιν των διαφόρων φωτογραφιών κτλ. παρά της σημάνσεως Χωροφυλακής Τρικκάλων».
 

Οι μαρτυρίες, σε συνδυασμό με τα δημοσιεύματα της εποχής, για το πόσο έμειναν κρεμασμένα τα κεφάλια στον φανοστάτη διαφέρουν και πολλές απο αυτές είναι αποδεδειγμένα αποκύημα φαντασίας. Αλλού προκύπτει πως ήταν από 18 ως 20 Ιουνίου και αλλού από 17 ως 19 Ιουνίου, και στις δυο περιπτώσεις πάντως λιγότερο από 48 ώρες. Ηταν πιασμένα με σχοινί που περάσθηκε απο τρύπες στα αυτιά και από τις άκρες ενός πασάλου, ο οποίος δέθηκε σε προσιτό για τα μάτια των αποσβολωμένων πολιτών σημείο του πανύψηλου φανοστάτη που έστεκε στην κεντρική πλατεία Ρήγα Φεραίου.
 
 H «Ακρόπολη» θα γράψει: «Πυκνά πλήθη παρήλασαν από την πλατείαν όπου ήσαν ανηρτημέναι αι κεφαλαί διά σχοινίων από τον πάσσαλον. Το θέαμα ήτο φρικιαστικόν...».

Ενώ ο δημοσιογράφος και μέλος του 118ου Τάγματος Εθνοφυλακής Ρίζος Μπόκοτας («Ποιος κρύβει το κεφάλι του Αρη Βελουχιώτη», Γλάρος, 1984) θα καταγράψει: «Το κρέμασμα των κεφαλιών ακολουθεί μια γιορτή ζούγκλας που διαρκεί ως το ξημέρωμα της άλλης μέρας, με πίπιζες, νταούλια, ζουρνάδες, βασιλικά θούρια και με το "Ζέρβα μ', σε θέλει ο βασιλιάς..."».

Στο ρεπορτάζ της 19ης Ιουνίου η «Ελευθερία» του Πάνου Κόκκα αναφέρει ότι «αι κεφαλαί των δύο αρχηγών εξετέθησαν προς κοινήν θέαν εις την κεντρικήν πλατείαν των Τρικκάλων καθ' όλην την ημέραν τής χθες, χιλιάδες δε κόσμου παρήλασαν διά να ίδουν την κεφαλήν του φοβερού Αρη».

H εφημερίδα μεταφέρει και την εξής σημαντική πληροφορία: «Αργά την νύκτα αι Αρχαί απέσυρον τας εκτεθειμένας κεφαλάς, πιστεύεται δε ότι αύται ταριχευόμεναι θα μεταφερθούν ενταύθα. Τα πτώματα εγκατελείφθησαν εις τον τόπον της μάχης». H πληροφορία για ενδεχόμενη μεταφορά των κεφαλιών στην Αθήνα έχει το ειδικό ενδιαφέρον της, σε συνδυασμό με το ταξίδι του Ναπολέοντα Ζέρβα στα Τρίκαλα, ενώ ως προς τις σορούς των δύο ανταρτών οι επικρατέστερες εκδοχές, που προκύπτουν από μαρτυρίες, είναι δύο: ή ότι πετάχτηκαν επί τόπου στον Αχελώο ή ότι τις περιέφεραν στα χωριά με κάρο και κατόπιν τις πέταξαν. Σε κάθε περίπτωση θεωρείται μάλλον βέβαιο ότι δεν βρέθηκαν και δεν ετάφησαν ποτέ. Ωστόσο ούτε για τις σορούς έχει αποκαλυφθεί τι πραγματικά συνέβη.


Ο ιδρυτής του ΕΔΕΣ φέρεται να ανέβηκε με κουστωδία από την Αθήνα για να συγχαρεί τους εθνικόφρονες για τη μεγάλη επιτυχία τους να πιάσουν τον «αρχισυμμορίτη» - και θανάσιμο αντίπαλό του - Βελουχιώτη (με τον οποίο είχε μακρινή συγγένεια). Μετά τις κανιβαλικές εκδηλώσεις γύρω από τον φανοστάτη και την αποκαθήλωσή τους τα κεφάλια μεταφέρθηκαν μέσα σε τσουβάλι από παρακρατικούς και χωροφύλακες στην τότε Διοίκηση Χωροφυλακής, σε ένα υπόγειο, και τοποθετήθηκαν μέσα σε τσίγκινο καζάνι με πάγο και αλάτι ώσπου να τα δει ο Ζέρβας. Οι παρακρατικοί δεν θα διστάσουν να κυκλοφορήσουν στην πόλη χλευαστικά τη φήμη ότι τα κεφάλια τα πέταξαν «σε βόθρο» ή ότι τα έριξαν «στα σκυλιά»!  Υπάρχει ωστόσο η εκδοχή ότι τα κεφάλια δεν πετάχτηκαν ούτε θάφτηκαν, αλλά μεταφέρθηκαν. Ο αρχηγός του ΕΔΕΣ φθάνει στα Τρίκαλα (το ταξίδι του τοποθετείται χρονικά γύρω στις 20 - 21 Ιουνίου) και οδηγείται στη διοίκηση για να δει τα «τρόπαια», ενώ το βράδυ θα οργανωθεί γλέντι προς τιμήν του υψηλού προσκεκλημένου στη σάλα κάτω από το ξενοδοχείο «Πανελλήνιον», παρουσία γνωστών συμμοριτών του θεσσαλικού κάμπου, όπως ο Σούρλας από τα Φάρσαλα και ο Τσιαντούλας από τα Τρίκαλα.

«Αι δύο κεφαλαί ενεταφιάσθησαν ήδη»...

Τα κεφάλια φέρεται να είχαν τοποθετηθεί σε δοχείο πετρελαίου που σφραγίστηκε και κατόπιν γεμίστηκε με οινόπνευμα από το στόμιο, ενώ τα ίχνη τους χάνονται με την αναχώρηση του Ζέρβα για την Αθήνα. Κατά τον ισχυρισμό του Μπόκοτα - αλλά και τις υποψίες άλλων - τα κεφάλια μεταφέρθηκαν στην Αθήνα «για να καταλήξουν στο Εγκληματολογικό Μουσείο, δίπλα σε εκείνα των λήσταρχων Γιαγκούλα, Μπαμπάνη, Τζαμήτρα κ.ά.». H φήμη αυτή ωστόσο ουδέποτε επιβεβαιώθηκε, ενώ κατηγορηματικά τη διέψευσε - εμφανώς ενοχλημένος - ο σημερινός υπεύθυνος του Εγκληματολογικού Μουσείου καθηγητής Ιατροδικαστικής όταν του τέθηκε το θέμα.

H «Ελεύθερη Ελλάδα», το όργανο του EAM, ζητούσε στις 20.6.1945 να κατεβάσουν τα κεφάλια από τον φανοστάτη και να τα μεταφέρουν στον Γοργοπόταμο για να ταφούν, «εκεί που ο Αρης δόξασε την Ελλάδα». Και καλούσε «να μη μιλούν για ταρίχευση και για μεταφορά του λειψάνου στην Αθήνα».

H «Ακρόπολις» ωστόσο θα γράψει την επομένη ότι «αι δύο κεφαλαί ενεταφιάσθησαν ήδη συμφώνως προς εντολήν των Αρχών», κάτι που θεωρείται από πολλούς το πιο πιθανό. Πού όμως; Κανείς δεν έμαθε ποτέ! Κάποιοι από εκείνους που έζησαν τα μακάβρια γεγονότα εικάζουν ότι τα κεφάλια θάφτηκαν εν όσω ήταν στα Τρίκαλα - και σε άγνωστο σημείο για να μη γίνουν πόλος προσέλκυσης των ομοϊδεατών του Αρη - και ότι ουδέποτε μετεφέρθησαν στην Αθήνα. Παρά τις προσπάθειες όμως που κατέβαλαν επί σειρά ετών οι ανιψιές του αρχικαπετάνιου του ΕΛΑΣ, θυγατέρες του αδελφού του, Μπάμπη Κλάρα, αλλά και συναγωνιστές του, δεν κατάφεραν να ανακαλύψουν την αλήθεια.

Τα κεφάλια των δύο ηρώων στα Τρίκαλα

 Το κεφάλι του Άρη



             Προσθέτουμε το όμορφο ποίημα που μας άφησε για τον Άρη κάποιος αναγνώστης μας :

ΑΘΑΝΑΤΟΣ

Του ΄Ολυμπου,περίφανος αητός,
γέννημα-θρέμμα,κάποιας γής λεβεντομάνας,
ήταν ο Αρης,του πολέμου ο Θεός,
των σκλαβωμένων,εγερτήριος παιάνας.

Τα λόγια του,μυριόστομη ευχή,
ύμνου,της λευτεριάς,οι πρώτες νότες.
Στο διάβα του,τρομάζαν οι εχθροί,
λουφάζανε,ρουφιάνοι και προδότες.
------------------------
Σε μια παλιά φωτογραφία,που κοιτώ,
στο φανοστάτη,δυό κεφάλια,κρεμασμένα,
και στον εσμό,που έχει στήσει το χορό,
γροικάω,που ψιθύρισε ,το ένα:

Ανάξιο,το έθνος,είν' αυτό,
που,τη δειλία,με ανδρείας λόγια, κρύβει,
κι αντι,τα στήθη,να προτάξει στον εχθρό,
φιλεί τη μπότα,που πατώντας,το συντρίβει