H δολοφονία του Πολκ

Ο Τζορτζ Πολκ, Αμερικάνος δημοσιογράφος του CBS, βρέθηκε νεκρός, στις 16 Μαίου του 1948, απο τον ψαρά Λάμπρο Αντώναρο, στην θαλάσσια περιοχή της Θεσσαλινίκης. Το σώμα του ήταν δεμένο με χοντρό σχοινί και έφερε ταύμα απο σφαίρα στο κεφάλι. Η νεκροψία αργότερα θα δείξει οτι ο Πολκ ήταν ήδη νεκρός δυο με τρείς ημέρες και οτι το τελευταίο του γεύμα ήταν θαλασσινά με αρακά. Η αιτία θανάτου ήταν ο πυροβολισμός ενώ η ρήψη του σώματος στην θάλασσα αποσκοπούσε στην εξαφάνισή του .

Ο Τζορτζ Πολκ ετών 35 και παντρεμένος με την ελληνίδα αεροσυνοδό Ρέα Κοκκώνη είχε αποσταλλεί στην Ελλάδα στις 9 του Μάη σαν πολεμικός ανταποκριτής και σκόπευε να φύγει από τη χώρα μας και να επιστρέψει στις ΗΠΑ, γύρω στις 20 του Μάη αφού θα ολοκλήρωνε ένα εκτενές ρεπορτάζ για τα γεγονότα του εμφυλίου. Η είδηση του θανάτου του έκανε ταχύτατα τον γύρω του κόσμου και ξεσήκωσε τον δημοσιογραφικό κόσμο. Η προοδευτική κοινή γνώμη της Ευρώπης που διατείνονταν ως τότε φιλικά προς τους μαχητές του ΔΣΕ, κλονίσθηκε αφού η ελληνική κυβέρνηση των Αθηνών κατηγορούσε ήδη απο την αρχή το ΚΚΕ.

Οι ανακρίσεις ξεκίνησαν απο την αρχή σε αυτή την αντικομμουνιστική γραμμή της κυβέρνησης ενώ οι παγκόσμια κοινή γνώμη περίμενε σε κλίμα συγκίνησης να μάθει τα πορίσματα των ερευνών. Σύντομα όλες οι έρευνες βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Παράλληλα, η πολιτική επιτροπή του ΔΣΕ εξέδιδε διάγγελμα στο οποίο κατηγορούσε ανοιχτά την Ειδική Ασφάλεια Θεσ/νίκης για τον φόνο. Ο Τζόρτζ Πολκ απο την αρχή των ερευνών του είχε δηλώσει οτι επιθυμεί την έλευση του στην Ελεύθερη Ελλάδα προκειμένου να πάρει προσωπική συνέντευξη απο τον Μάρκο Βαφειάδη και να συζητήσουν για τις εκκλήσεις της Προσωρινής Κυβέρνησης δια ειρήνη. Ο ΔΣΕ κατηγορούσε την Ασφάλεια υπό το πρίσμα, οτι ήθελαν την δολοφονία του Πολκ για να μην διαδωθεί το δίκαιο του αγώνα του σε όλον τον κόσμο.

Ο Πολκ με την άφιξή του στην Θεσσαλονίκη, είχε καταλύσει στο ξενοδοχείο «Αστόρια». Στο δωμάτιό του βρέθηκε ένα σημείωμα, που αποκάλυπτε ότι σκόπευε να συναντηθεί με τον ηγέτη του ΔΣΕ, Μάρκο Βαφειάδη, κάπου στα βουνά της Πίνδου, για να του πάρει συνέντευξη. Αυτά ήταν τα ευρήματα της Χωροφυλακής της Θεσσαλονίκης, που αναλαμβάνει την υπόθεση. Αυτά τα στοιχεία δημοσιεύονται και στον τύπο. Η έκθεση της Χωροφυλακής επιρρίπτει αμέσως και χωρίς κανένα στοιχείο την ευθύνη σε ορισμένα του συγκεκριμένα στα στελέχη του ΚΚΕ, τους Αδάμ Μουζενίδη και Βαγγέλη Βασβανά. Η κατηγορία των συγκεκριμένων προσώπων είναι παντελώς αυθαίρετη. Αργότερα, η Χωροφυλακή διενεργεί ανακρίσεις σε δύο φάσεις, μία στην Θεσσαλονίκη και μία στην Αθήνα. Αργότερα το αμερικανικό προξενείο παρεμβαίνει και απαιτεί την εξεύρεση κάποιου, οποιουδήποτε ενόχου. Στα τέλη του Αυγούστου του 1948, η Χωροφυλακή συλλαμβάνει τον Γρηγόρη Στακτόπουλο έναν προοδευτικό δημοσιογράφο και τον ανακρίνει. Το αποτέλεσμα της ανάκρισης, η οποία διενεργείται με τα σκληρότερα των βασανιστηρίων, είναι μια ομολογία για την υπαιτιότητα των Βασβανά και Μουζενίδη για την δολοφονία. Ο Στακτόπουλος καταδικάζεται ως συνεργός σε ισόβια κάθειρξη και τα δύο στελέχη του ΚΚΕ καταδικάζονται ερήμην τους σε θάνατο. Στο δικαστήριο παρουσιάζεται η ταυτότητα του Πολκ που όμως είχε αποσταλλεί  στην Χωροφυλακή τρεις ημέρες πριν την ανακάληψη του σώματος του Πολκ.

Παράλληλα στην εφημερίδα "Εξόρμηση", όργανο του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, γράφονταν τα παρακάτω:

" Η στυγερή δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζ. Πολκ έφερε σε δύσκολη θέση την ψευτοκυβέρνηση των δολοφόνων. Είχαν οργανώσει τη δολοφονία με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν εύκολα να την αποδώσουν στους δημοκρατικούς. Γι' αυτό είχαν κανονίσει να σταλεί η ταυτότητα του Πολκ στην Ασφάλεια, ώστε να δημιουργηθεί η εντύπωση πως ο Πολκ κατόρθωσε να περάσει στους αντάρτες και, επομένως, εκεί εξαφανίστηκε δολοφονημένος. Είχαν, επίσης, κανονίσει να εξαφανιστεί το πτώμα. Η τύχη τα 'φερε να ξεβράσει η θάλασσα το πτώμα προς στην παραλία της Σαλονίκης. Έτσι, δεν μπορούσαν πια να πουν πως είχε περάσει στους αντάρτες. Δοκίμασαν αμέσως με τις φυλλάδες τους και με δηλώσεις ψευτοϋπουργών, να σκηνοθετήσουν την ενοχή των "κομμουνιστών" στη στυγερή δολοφονία. Μα, στο μεταξύ, οι ξένοι δημοσιογράφοι και η κοινή γνώμη της Αμερικής, κατάπληκτοι μπροστά στην άτιμη αυτή πράξη, ενδιαφέρθηκαν και ξεσκέπασαν την προσπάθεια αυτή. Στη Σαλονίκη έφτασαν δημοσιογράφοι και ντετέκτιβ (ιδιωτικοί αστυνομικοί), που άρχισαν τις δικές τους έρευνες. Η σπείρα των δολοφόνων δυσκολεύτηκε έτσι να βάνει μπροστά τη σκηνοθεσία της. Μοναδική της ελπίδα είναι πια να συγκαλύψει τους δολοφόνους και να μπερδέψει τις ανακρίσεις. Αυτό και κάνει, παρ' όλες τις δηλώσεις του Σοφούλη πως είναι τάχα ζήτημα τιμής η ανακάλυψη των δολοφόνων. Όλα τα μέχρι τώρα στοιχεία είναι συντριπτικά για τους δολοφόνους. Οι δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών συναγ. Ιωαννίδη αποδείχνουν αδιάψευστα πως ο Πολκ δολοφονήθηκε από τη σπείρα των δολοφόνων που δρα στη Σαλονίκη, κάτω από την καθοδήγηση της Ασφάλειας, για να ματαιωθεί ο ερχομός του Πολκ στην Ελεύθερη Ελλάδα. Οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι αποφάσισαν να στείλουν στην Ελλάδα επιτροπή για να παρακολουθήσει τις ανακρίσεις. Τρομοκρατημένοι μπροστά στον κίνδυνο να αποκαλυφτούν οι δράστες και η ενοχή τους, η ψευτοκυβέρνηση της ΑΘήνας ζήτησε από το αμερικανικό υπουργείο των Εξωτερικών, να εμποδίσει τον ερχομό της επιτροπής των δημοσιογράφων, πράγμα που έγινε. Έτσι, ελπίζουν να σκεπάσουν την υπόθεση. Μα, άδικα πασχίζουν. Και το νέο τους έγκλημα, αργά ή γρήγορα, θα αποκαλυφθεί."


Η τροπή που η υπόθεση Πολκ έχει αρχίσει να παίρνει οδηγεί στο έυλογο συμπέρασμα της σκευωρίας. Μιάς σκευωρίας βαθειά πολιτικής και αντικομμουνιστικής.  Οι Αμερικάνοι ξεκινούν να κάνουν και τις δικές στους έρευνες σχετικά με το θέμα. Την έρευνα αναλαμβάνει ο Τζέιμς Κέλις, ιδιωτικός ντετέκτιβ, για λογαριασμό του δικηγορικού γραφείου της Νέας Υόρκης "Ντόνοβαν". Οι έρευνες γρήγορα αποδεικνύουν ότι οι αντάρτες δεν είχαν τη δυνατότητα ή τον λόγο να διαπράξουν το έγκλημα και οι ευθύνες ρίχνονται σε δεξιούς παρακρατικούς κύκλους. Αμέσως, η έρευνά του διακόπτεται και ο Κέλις ανακαλείται στις ΗΠΑ απο το γραφείο που τον προσέλαβε. Προφανώς η καταδίκη του Στακτόπουλου βόλευε τους αμερικανικούς κύκλους που χρηματοδοτούσαν την ελληνική κυβέρνηση ενάντια στους αντάρτες του ΔΣΕ και του ΚΚΕ.


Πιο σύγχρονες έρευνες δείχνουν τον πράκτορα της Ιντέλιτζενς Σέρβις, Ράνταλ Κόουτς, ο οποίος και υπηρετούσε ως πρόξενος της Μ. Βρετανίας στη Θεσσαλονίκη την εποχή εκείνη, ως ηθικό αυτουργό του εγκλήματος. Τα δύο στελέχη του ΚΚΕ που κατηγορούνται για την δολοφονία απο τις αρχές του αστικού κράτους, βρέθηκε μετεμφυλιακά, οτι δεν θα μπορούσαν να έχουν διαπράξει το έγκλημα αφού ο μεν Βασβανάς βρίσκονταν τότε εκτός Ελλάδας, ο δε Μουζενίδης είχε σκοτωθεί σε βομβαρδιμό. Ο Στακτόπουλος ήταν πραγματικά ένα ακόμα θύμα στην υπόθεση Πολκ, αφού τυχαία τον είχαν επιλέξει οι ενορχηστρωτές της δολοφονίας, γιατί ήταν κομμουνιστής, μιλούσε αγγλικά  και έιχε σε μία συνεστίαση δημοσιογράφων μιλήσει με τον Πολκ. Ο Στακτόπουλος πέρασε τέσσερα χρόνια φυλακισμένος στην Γενική Ασφάλεια Θεσσαλονίκης στα φρικτά βασανιστήρια του αρχιφύλακα Μουσχουντή και μετά μεταφέρθηκε στις φυλακές Αίγινας ως το 1960. Ποτέ δεν αποκαταστάθηκε δικαστικά.


Ο Τζορτζ Πολκ δολοφονήθηκε απο τους πράκτορες του αντικομμουνισμού. Τα στοιχεία για αυτό είναι πολλά και ξεφεύγουν της παρούσας ανάλυσης, κυριότερο στοιχείο όμως είναι οτι ο Πολκ απάντησε στην έκκληση της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης του ΔΣΕ για ειρηνική διευθέτηση του ελληνικού εμφυλίου, για αυτό θέλησε να συναντηθεί με το Βαφειάδη και για αυτό και δολοφονήθηκε, απο αυτούς που δεν θέλησαν τον ελληνικό λαό "ήσυχο και μονοιασμένο"...

Οι Ντόνοβαν (CIA) και ο αρχιφύλακας Μουζενίδης φωτογραφίζονται στην Θεσσαλονίκη

Το σώμα του Τζόρτζ Πολκ όπως βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη