Η δολοφονία του Κώστα Βιδάλη

Ο Κώστας Βιδάλης γεννήθηκε το 1904 στην Αθήνα. Εργάζονταν στον Ριζοσπάστη απο το 1924 ενώ βρέθηκε ανταποκριτής του και στον ισπανικό εμφύλιο το 1937. Αφού επέστρεψε απο την Ισπανία, εξορίζεται στα Κήθυρα. Αργότερα, το 1941 γίνεται μέλος του ΚΚΕ ενώ πήρε μέρος και στην κατοχική αντίσταση τασσόμενος στην κεντρική διαφώτηση του ΕΑΜ.

Ο Κώστας Βιδάλης αναχώρησε για την Λάρισα πρωί στις 8:30 της 11ης Αυγούστου του 1946 με το λεωφορείο. Σκοπός του ήταν να φέρει στο φως και την εφημερίδα του ντοκουμέντα και συνεντεύξεις απο τις συμμορίες του παρακράτους και την διαβόητη ΕΒΕΝ που δρούσαν στην περιοχή.

Απο μέρες έλεγε στον διευθυντή του "Ρ" Κώστα Καραγεωργή
_ Θέλω να πάω στην Θεσσαλία, να μάθουμε τι γίνεται εκεί
_ Όχι, να μην πας, του απάνταγε κοφτά εκείνος.

Ο Βιδάλης δεν ησύχαζε, κάθε φορά που έρχονταν νέα ή φήμες για τα όργια και τις ομώτητες στην Θεσσαλία, εκείνος επαναλάμβανε την πρότασή του και ο Καραγιώργης, έχοντας βέβαια ακέραιο το αισθητήριο της κατάστασης, εκεί τον απέρριπτε.

Το Σάββατο 10-08-1946, ο Βιδάλης πρότεινε για τέταρτη φορά στον Καραγιώργη να πάει στην Θεσσαλία. Του είπε " Δεν είναι τίμιο αυτό που κάνουμε. Δεν μπορεί να γίνονται αυτά που γίνονται και εμείς να περιμένουμε τις μπούρδες του Θεοτόκη. Επιμένω να φύγω αύριο" Ο Καραγιώργης αυτή τη φορά και με πολλές επιφυλάξεις υποχώρησε. Τον χαιρετάει και ο Βιδαλης χαμογελάει, λίγα λεπτά μετά ο Βιδάλης κατεβαίνει τις σκάλες απο τα γραφεία του "Ρ", πετυχαίνει πρόσωπο με πρόσωπο τον Θανάση Τσουπαρόπουλο, απόφοιτο Νομικής διευθυντή πριν 2 μήνες στην "Αναγέννηση" του Βόλου, που τώρα ήταν και αυτός συντάκτης του "Ρ". Εκείνος τον ρωτάει:
_ Πού πας Κώστα ?
_ Θανάση γειά σου, φεύγω, πάω στην Θεσσαλία
_ Πού πας Κώστα ? Η Θεσσαλία ληστοκρατείται !
_ Το ξέρω αλλά πάω
_ Κώστα πρόσεχε !!!

Το πρωί της Κυριακής, ο Βιδάλης βρίσκονταν ήδη στο λεωφορείο. Η παρουσία του εκεί πεισημάνθηκε κατά τον έλεγχο στο λεωφορείο, στην Θήβα απο μέλη της ΕΒΕΝ και στα Φάρσαλα απο έλεγχο των Σούρληδων. Το βράδυ στην Λάρισα ο βιδάλης έμεινε στο ξενοδοχείο '' Ολύμπιον''. Την επόμενη το πρωί ο Βιδάλης πηγαίνει στο πρακτορείο εφημερίδων του Σ. Δημητρακόπουλου όπου βρίσκει τον υπάλληλο Παντελή Αντωνιάδη.
_ Είμαι δημοσιογράφος απο την Αθήνα. Θέλω να βρώ τον κύριο Περραιβό. Μπορείτε να με βοηθήσετε παρακαλώ ?
_ Πολύ ευχαρίστως! Ο κύριος Περραιβός απο τότε που έκλεισε την εφημερίδα του περνά τον καιρό στο καφενείο " Πανελλήνιο", μάλιστα τώρα ίσως τον βρήτε εκεί.

Ο Βιδάλης βρήκε πράγματι τον Περραιβό, παλιό δημοσιογράφο και κάθονται μαζί στο καφενείο. Μιλούν αρκετά αλλά με επιφύλαξη. Ο Περραιβός τον ενημερώνει " Ο Σούρλας σφάζει στους κάμπους , η χωροφυλακή κοιμάται. Στις πόλεις σφάζουν άλλοι. Στα βουνά έχει εξαπολυθεί ο στρατός και απο στρατηγούς που έρχονται εδώ έμαθα οτι πρόκειται για οργανωμένη επίθεση με σκοπό να νοθεύσουν το δημοψήφισμα και να μας παραδώσουν υποταγμένους στον Γεώργιο. Έχει ανοίξει εμφύλιος πόλεμος". Μετά τον ρώτησε:
_  Πότε ήρθες εσύ ?
_ Χθες το βράδυ
_ Σήκω και φύγε αμέσως, πριν σε επισημάνουν !

Ο Βιδάλης δεν έφυγε. "Δεν ξεκόλλαγε" αναφέρει ο Περραιβός, απο το καφενείο. Ο Περραιβός περίμενε να τον ξαναδεί απο το καφενείο για νε τον φυγαδεύσει απο το μέρος αλλά δεν τον ξαναείδε ποτέ. Την ίδια συζήτηση του έκανε και ο Τάκης Γεωργίου όταν ο Βιδάλης τον συνάντησε αργότερα. "Μάζεψέ τα γρήγορα" του είχε πεί.

Αργότερα ο Κώστας Βιδάλης πήγε στα γραφεία του "Ημερήσιου Κύρηκα" στην γωνία Κούμα και Σκαρλάτου Σούτσου. Εκεί γνωρίζει τον διευθυντή Μιχάλη Χαδέλλη, τον αρχισυντάκτη Μήτσο Ξενάκη, και τους δημοσιογράφους Γραμματίδη και Βαρθαλήτη. Του σύστησαν να εγκαταλείψει την πρόθεσή του να συναντήσει τον Σούρλα και να επιστρέψει όσο πιο γρήγορα μπορεί στην Αθήνα. Τα μέλη της εφημερίδας, αν και η γραμμή της ήταν δεξιά, πλαισίωσαν με συμπάθεια τον Βιδάλη και προσπάθησαν να τον βοηθήσουν όσο μπορούσαν. Την ίδια ημέρα ο Βιδάλης επισκέφθηκε και την χωροφυλακή. Τότε διοικητής Θεσσαλίας ήταν ο Μ. Μαντόυβαλος και υποδιοικητής ο αντισυνταγματάρχης Π Κουμάνταρος. Τις δύο επόμενες μέρες επισκεύθηκε διάφορους δικηγόρους και πολιτευόμενους.

Από την πρώτη μέρα, ο Βιδάλης παρακολουθείται ανοιχτά  απο χωροφύλακες με πολιτικά. Οι χωροφύλακες ρωτάνε όποιον ο Βιδάλης συναντά για το τι ειπώθηκε ανάμεσά τους. Διενεργούνται αρκετές ανακρίσεις. Οι επαφές του Βιδάλη αναγκάζονται να του μιλάνε πολύ συγκρατημένα.

Το μεσημέρι της 3ης Αυγούστου του 1946, ο Βιδάλης γευμάτισε με τον Τάκη Γραμματίδη και τον Σ. Ρουμάνο στο εστηατόριο "Ερμής". Τους χαιρετά για να φύγει με το τραίνο των 15:30 για τον Βόλο και απο εκεί για την Αθήνα. Πηγαίνει στο "Ολύμπιον" για να ετοιμάσει τα πράγματά του. Στον δρόμο ξανασυναντά τυχαία τον Τάκη Γεωργίου.
_ Ακόμα εδώ είσαι εσυ? Σου είπα φύγε θα σε σκοτώσουν
_ Φεύγω το απόγευμα, απαντά ο Βιδάλης με χαμόγελο και χαιρετιόνται.

Το ποιός ειδοποίησε τους χωροφύλακες για την αποχώρηση του Βιδάλη δεν είναι γνωστό. Ο Πέτρος Βαρθαλήτης γνώριζε το όνομα και το είχε αναφέρει στον Κώστα Περραιβό ο οποίος όμως πεθαίνοντας αιφνίδια δεν πρόλαβε να το αποκαλύψει. Η χωροφυλακή αφού ειδοποιείται απο τον εν λόγω άνδρα ειδοποιεί του σούρληδες.

Οι σούρληδες πήδησαν στο τραίνο στο διάστημα μεταξύ Λάρισας και Αθήνας στην στάση Πλατύκαμπος (Χάλκη) για έλεγχο. Ήταν 12 με 14  σε αριθμό . Το τί συνέβη το ξέρουμε απο επιβάτη του συρμού που είδε την απαγωγή του Βιδάλη και δέχθηκε να καταθέσει τα όσα έιδε στον "Ρ".

Στο ίδιο βαγόνι με τον Βιδάλη επέβαινε και ένας κατώτερος και ένας ανώτερος αξιωματικός του στρατού όπως και αρκετοί συνάδελφοί τους σε άλλα βαγόνια. Αυτοί δεν έκαναν καμία κίνηση και απλά παρακολουθούσαν την απαγωγή. Απο το τραίνο κατέβασαν τον Βιδάλη και έναν ακόμα. Ο άλλος δεν είναι γνωστό για το αν ήταν "καρφί" του Σούρλα ή κάποιο άτυχο θύμα του. και η μοίρα του παραμένει άγνωστη. Με τους ένοπλους είναι και ο Σπύρος Τριτάρης και αυτός είναι που αφηγήθηκε τα γεγονότα στον Λάζαρο Αρσενίου, την πηγή μας. Ο Βιδάλης παραμένει ήρεμος και αξιοπρεπής. Οι σούρληδες κάνουν χωρατά και αστεία για να τον ξεγελάσουν. Εκείνος ρωτάει:
_ Γιατί με πιάσατε και που με πάτε ?
_ Δεν είναι τίποτα, στον αρχηγό σε πάμε για ανάκριση, απαντούν οι δήμιοί του.

Φθάνουν στο χωριό "Μέλια" όπου στρατοπεδεύουν οι σούρληδες, με δύναμη περίπου 200 ανδρών. Ο "στρατός" είναι μια συμμορία ληστών , βιαστών, βίαια στρατολογημένων και τραμπούκων. Ο "αρχηγός" τους Γρηγόρης Σούρλας, ένα ακατέργαστο, άξεστο γομάρι που του αρέσει να έχει εξουσία και να χύνει αίμα. Όλο το μπουλούκι τους οι σούρληδες το'χουν μοιρασμένο σε ομάδες με έναν-δυο ψημένους αρχηγούς και μάζα τους φοβησμένους υπόλοιπους. Υπαρχηγός είναι ο αδερφός του Γρηγόρη, Χρήστος Σούρλας. Στην Μέλια η συμμορία πηγαίνουν τον Βιδάλη στο μοναδικό μαγαζί του χωριού, το μικτό μπακάλικο-καφενείο του Χαρ. Τσιτσικλή. Πριν μπούνε ο Βιδάλης ρωτάει δείχνοντας στο βουνό βόρεια.
_ Ποιό βουνό ειν'αυτό ?
_ Ο Κίσαβος , του απαντάνε
_ Αυτός είναι λοιπόν ο Κίσσαβος που βγάζει τις νόστιμες πατάτες.

 Ο Βιδάλης πιά ξέρει που βρίσκεται. Στην περιοχή έχει ξαναέρθει τον Αύγουστο του 1944 σε ομιλία του ΕΑΜ. Οι ένοπλοι τον μπάζουν στο μαγαζί και κάθονται μαζί του στο τραπέζι της αριστερής γωνίας. Παραγέλνουν για τους εαυτούς τους ούζα και για τον Βιδάλη "λουκούμι με νερά". Αρχίζουν να μιλάνε στους γύρω για το κατόρθωμά τους και για τον ίδιο τον Βιδάλη λένε: " Είναι δημοσιογράφος του Ριζοσπάστη, τον λένε Βιδάλη, τον πιάσαμε με εντολή απο την Αθήνα". Ο Βιδάλης μένει ακίνητος και σκεπτικός. Μόνο εκείνος γνωρίζει τις σκέψεις του, που είναι οι σκέψεις ενός μελλοθάνατου... Οι κάτοικοι της Μέλιας με διάφορες προφάσεις πηγαίνουν να τον δούν, λένε οτι απο την αρχή το κατάλαβαν οτι θα τον σκοτώσουν. Ηταν ευνόητο απο τα φερσίματα των σούρληδων. Ούτε τον είχαν ακούσει τότε σαν όνομα αλλά τον συμπάθησαν έτσι όμορφος που ήταν και σοβαρός. Το χωριό ακόμα και σήμερα τον θυμάται. Κανείς δεν τολμάει να τον βοηθήσει, τότε ακόμα και οι δεξιοί το τρέμανε το παρακράτος.

Τα υπόλοιπα γεγονότα μας είναι γνωστά απο αυτόπτη μάρτυρα, ιδιοκτήτη λεωφορείου που το είχαν επιτάξει οι σούρληδες και η μαρτυρία του έγινε στην Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών.

Κατά τις 9 παίρνουν τον Βιδάλη απο το καφενείο και τον πηγαίνουν προς τον σιδηροδρομικό σταθμό 20 λεπτά απο το χωριό. Λίγο πιο μετά είχανε το αρχηγείο τους. "Είχαμε κατασκηνώσει στα Αλώνια ανάμεσα Μελιά - Χάλαη 700 μέτρα απο την σιδηροδρομική γραμμή. Εγώ δεν τον είδα τον Βιδάλη άκουσα όμως οτι φέρανε έναν δημοσιογράφο του Ριζοσπάστη και οτι θα τον περάσουνε μαχαίρι. Ηταν κοντά δέκα η ώρα. Αυτό που ξέρω είναι οτι ο άνθρωπος μαρτύρησε μέχρι να πεθάνει. Τον πήγανε στα χωράφια, τον γδύσανε και του πηρανε τα παπούτσια. Είχε μείνει μόνο με την φανέλα. Την βαλίτσα του την πήρε ο Τζωρτζ, όπως και τις σημειώσεις του, και τα ρούχα ο Κωσταντάρας. Ο Τζωρτζ ανάκρινε πάντα όσους πιάνανε. Ήτανε απο την Κύπρο και μορφωμένος. Ήξερε και τα αγγλικά. Ο Βιδάλης υπέφερε βάναυσα, στην αρχή άρχισαν να τον χτυπάνε με ρόπαλα και τελειώσανε τα βασανιστήρια στις 4 το πρωί όταν ήταν πια νεκρός. Τον ρώταγαν διάφορα, δεν άκουσα τι, αλλά εκεινος δεν είπε τίποτα. Μετά τραβήχτηκαν λιγο παρά πέρα και αργότερα ένας, αφου είδε οτι δεν είχε συνέρθει πιά του έριξε 3-4 σφαίρες. Μετά βάλανε το πτώμα σε ένα αυτοκίνητο και το πέταξαν στην θέση Κούμια ανάμεσα στα χωράφια Δρίβα και Χονδρινάσιου. Για μέρες έμενε άταφος ο Βιδάλης καθώς όλοι φοβόντουσαν αν τον πλησιάσουν. Μόνο ένας πιτσιρικ'ας που πέρναγε απο εκεί τυχαία είδε ένα σώμα που φόραγε μια ματωμένη φανέλα. Το χέρι του ήταν κομμένο στον καρπό και πεσμένο παραδίπλα. Μέρες τρώγανε το σώμα τα σκυλιά και σκόρπισαν τα κόκκαλά του, ώσπου η γριά τότε Σουλτάνα Τζουβάρα τα μάζεψε και τα έθαψε σε άγνωστο μέχρι σήμερα ταφο κοντά στην Κούμια. Αργότερα αρκετές γυναίκες του χωριού του κάνανε τρισάγιο ενώ πρόσφατα και επιτροπή του ΚΚΕ και του σημοσιογραφικού κόσμου κατάθεσε στεφάνι σε λειτουργία που έγινε στο όνομά του.

              Πορτραίτο του Κώστα Βιδάλη απο την εκδήλωση μνήμης του ένα έτος μετά το θάνατό του