Οι πρώτες δραστηριότητες του ΔΣΕ Κεφαλλονιάς

Το παρακάτω αποτελεί το πρώτο από μια σειρά άρθρων μας σχετικά με τη δράση και τις δραστηριότητες του ΔΣΕ Κεφαλλονιάς. Το υλικό μας προέρχεται από το εξαιρετικό βιβλίο του Σπύρου Λουκάτου, Τα χρόνια της Απελευθέρωσης και του Εμφυλίου πολέμου στην Κεφαλλονιά και την Ιθάκη 1944-1950, από τις εκδόσεις Νόβολι.

Οι πρώτες δραστηριότητες του Δημοκρατικού Στρατού Κεφαλλονιάς ξεκινούν το 1946, από τις ένοπλες ομάδες καταδιωκόμενων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης που είχαν καταφύγει στα ορεινά του νησιού προκειμένου να αμυνθούν ενάντια στο τρομοκρατικό όργιο βίας που είχαν εξαπολύσει η Εθνοφυλακή, η Χωροφυλακή και οι παρακρατικές συμμορίες ΠΟΚ-ΣΔΟΚ και η ομάδα του Γάκια σε όλο το νησί, πάντα φυσικά υπό την καθοδήγηση του αστικού στοιχείου του νησιού.

Οι πρώτες δραστηριότητες του ΔΣΕ Κεφαλλονιάς αφορούν κυρίως την είσοδο των ανταρτών σε διάφορα χωριά και την εκφώνηση ομιλιών προς τους κατοίκους. Σημαντικό είναι να ειπωθεί εδώ ότι το κάλεσμα του ΔΣΕ Κεφαλλονιάς ήταν κάλεσμα ειρήνης, συμφιλίωσης και λαϊκής ενότητας και συμφιλίωσης.

Πρώτο περιστατικό αποτελεί η είσοδος του τμήματος του ΔΣΕ με επικεφαλής τα ηγετικά του στελέχη στα τέλη του 1946, στο χωριό Ζερβάτα Σάμης. Στην πρώτη αυτή δημόσια εμφάνιση του, η ηγεσία του τμήματος και πιο συγκεκριμένοι οι Φώτης Σγούρος, Γεράσιμος Γρηγοράτος (Αστραπόγιαννος) και Διονύσης Μαρκουλάτος μίλησαν επί τρίωρο στους συγκεντρωμένους στην πλατεία του χωριού πολίτες και ανέλυσαν την κατάσταση, όπως διαμορφωνόταν στο νησί, επισημαίνοντας τα καθήκοντα καθενός πατριώτη για την αντιμετώπισή της, με την ενότητά τους και τη συμφιλίωσή τους. Η συγκέντρωση αυτή των χωρικών στο χωριό Ζερβάτα, κατά τη διάρκεια της οποίας πραγματοποιήθηκε και ελεύθερη συζήτηση των παρόντων σημείωσε μεγάλη επιτυχία όχι μόνο από την άποψη του αριθμού των χωρικών, που πήραν μέρος σε αυτήν, αλλά και από την άποψη του πατριωτικού ενθουσιασμού, που επικράτησε σε αυτή και του αποτελέσματός της, που ήταν μια θερμή συναδέλφωση ανάμεσα στους ίδιους τους χωρικούς, αλλά και αυτών με τους άνδρες και τα στελέχη του ΔΣΕ. Έτσι, τα χωριά Ζερβάτα και Μουζακάτα πρωτοπόρησαν στον αγώνα για τη λαϊκή ενότητα και συμφιλίωση.

Δεύτερο περιστατικό υπήρξε η άνοδος ομάδας ανδρών του τμήματος του ΔΣΕ στο μοναστήρι της Άτρου, που γιόρταζε, στις 8 Σεπτέμβρη του 1947. Μετά το τέλος της λειτουργίας, οι άνδρες του Δημοκρατικού Στρατού συγκέντρωσαν τους πολίτες και ο Φώτης Σγούρος τους μίλησε για την αναγκαιότητα της ενότητας όλων και της συμφιλίωσης του λαού, προκειμένου να αποφευχθεί νέα αιματοχυσία. Η ανταπόκριση της ομιλίας του ήταν σημαντική και μια έκδηλη έκφρασή της ήταν η αυτόβουλη προσφορά τροφίμων και άλλων ειδών, από το λαό, για την ενίσχυση των ανδρών του Δημοκρατικού Στρατού.

Τρίτο περιστατικό υπήρξε η μαζική είσοδος τμήματος του Δημοκρατικού Στρατού, στο χωριό Φραγκάτα και οι ομιλίες τους στους συγκεντρωμένους χωρικούς για ενότητα και συμφιλίωση, οι οποίοι και ανταποκρίθηκαν με ενθουσιώδη υποδοχή των ανταρτών, που έλαβε διαστάσεις εορτασμού.

Τέταρτο περιστατικό σημειώνεται στα τέλη Σεπτέμβρη του 1947, οπότε τμήμα του ΔΣΕ Κεφαλλονιάς, με επικεφαλής του τον Μ. Κουλουμπή στο χωριό Αθέρα. Οι πολίτες του χωριού συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του χωριού και ο Κουλουμπής τους απευθύνθηκε μιλώντας τους για την ανάγκη της λαϊκής συμφιλίωσης. Η υποδοχή των μαχητών του ΔΣΕ έγινε με μεγάλο ενθουσιασμό εκ μέρους των χωρικών.

Πέμπτο περιστατικό υπήρξε η είσοδος του τμήματος του ΔΣΕ, με επικεφαλής τον Γεράσιμο Γρηγοράτο (Αστραπόγιαννο), στα χωριά Καταποδάτα και Γριζάτα. Ο Γρηγοράτος απευθύνθηκε ξανά στους χωρικούς και εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι την ομιλία παρακολούθησαν και οι χωροφύλακες των χωριών, οι οποίοι μετέπειτα απολύθηκαν. Η ομιλία του Γρηγοράτου αφορούσε ξανά την ανάγκη της λαϊκής ενότητας και συμφιλίωσης, με τελικό αποτέλεσμα τη μαζική προσφορά ειδών ρουχισμού για την ενίσχυση του ΔΣΕ.

Στο διάστημα που ακολουθεί, ο ΔΣΕ θα ξεκινήσει την πολεμική του δραστηριότητα ενάντια σε όλο το συνονθύλευμα των παρακρατικών στοιχείων του νησιού και το επίσημο "χέρι" του αστικού κράτους, ήτοι την Εθνοφυλακή και Χωροφυλακή. Ο αγώνας του θα κλιμακωθεί έως το 1948, ενώ στις 30 Ιουνίου 1949, ισχυρές δυνάμεις του Εθνικού Στρατού θα καταφθάσουν στο νησί και θα ξεκινήσουν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, που μετά από 4 μήνες συγκρούσεων θα καταλήξουν στην τελική ήττα του ΔΣΕ Κεφαλλονιάς. Τα γεγονότα αυτά θα περιγραφούν σε επόμενα άρθρα.