Νίκος Σαμαρείτης
Ο Νίκος Σαμαρείτης γεννήθηκε στα Σφακιά το 1914 και μαζί με την οικογένειά του, από μικρό παιδί εγκαταστάθηκε στο χωριό Άγιος Σύλλας. Η οικογένεια κατόρθωσε μέσα σε συνθήκες δύσκολες να αναπτύξει ένα αξιόλογο αγροτοκτηνοτροφικό νοικοκυριό. Ο Νίκος Σαμαρείτης πήρε μέρος, μαζί με τα αδέλφια του, στη Μάχη της Κρήτης ενάντια στους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές και για το λόγο αυτό καταδιώχτηκαν απηνώς από τις αρχές κατοχής. Έτσι, κατέφυγαν μαζικά στο βουνό.
Ο Νίκος Σαμαρείτης συνδέθηκε από την αρχή με την ομάδα των καταδιωκόμενων αγωνιστών που είχαν λάβει μέρος στη Μάχη της Κρήτης και ήταν μέλη και οπαδοί του ΚΚΕ και φρόντισε για τον εφοδιασμό τους από το σπίτι της οικογένειάς του. Εκείνη την περίοδο θα οργανωθεί και στο ΚΚΕ. Μαζί αγωνίστηκαν για την ίδρυση του ΕΑΜ και φρόντισαν να μαζέψουν τους σκόρπιους καταζητούμενους για να συγκροτήσουν την πρώτη ένοπλη ομάδα ανταρτών του ΕΛΑΣ Κρήτης. Οι Σαμαρείτηδες ήταν από τους πιο άξιους αγωνιστές και ίσως η καλύτερα κατατοπισμένοι καπετάνιοι του ΕΛΑΣ. Πήραν μέρος σε όλες τις μάχες και τα σαμποτάζ που έγιναν γύρω από τα λασηθιώτικα βουνά στην ανατολική Κρήτη.
Το χειμώνα του 1943, ο Νίκος Σαμαρείτης αρρώστησε βαριά από ξηρά πλευρίτιδα και έμεινε άρρωστος για πολλές ημέρες στα μιτάτα του Καθαρού, ώσπου τελικά ανάρρωσε. Αναρρώνοντας θα αναλάβει ξανά τον αγώνα. Πρωτοστάτησε στη συγκρότηση και στελέχωση όλων των ομάδων του ΕΛΑΣ του ορεινού όγκου των λασηθιώτικων βουνών και η συμβολή του αυτή, αλλά και οι αγώνες του τραγουδήθηκαν από τον κρητικό λαό:
Ψηλορείτης και Μαδάρες, λασηθιώτικα βουνά
σεις γενήκατε λημέρια Σαμαρείτη και Ποδιά
Οι καπετάνιοι του ΕΛΑΣ Σαμαρείτης και Ποδιάς ανέπτυξαν σταδιακά μια σχεδόν αδερφική σχέση. Αργότερα, η αδελφή του Σαμαρείτη θα παντρευτεί το Γιάννη Ποδιά.
Το 1946, ο Σαμαρείτης θα τοποθετηθεί στο υπεύθυνο πόστο της επιτροπής του ΚΚΕ που συντόνιζε και οργάνωνε την έξοδο στο βουνό των καταδιωκόμενων αγωνιστών του Ηρακλείου. Καταδιωκόμενος και ο ίδιος κοιμόταν από γιάφκα σε γιάφκα και δρούσε καθημερινά κάτω από απίστευτα δύσκολες συνθήκες.
Ο Νίκος Σαμαρείτης συνελήφθη την άνοιξη του 1948 και κλείστηκε στις Κάτω Φυλακές Ηρακλείου. Δικάστηκε τον Ιούνιο του ίδιου έτους, μαζί με τους συντρόφους του Αριστείδη Σφακινάκη, Γιώργη Καλαϊτζάκη και τον κουρέα Αλέκο και καταδικάστηκε παμψηφεί σε θάνατο. Στα τέλη του ίδιου μήνα εκτελέστηκε με τους συντρόφους του. Καθώς οι σφαίρες του αποσπάσματος τρυπούσαν το σώμα του, ο Νίκος Σαμαρείτης έπεσε φωνάζοτας: "Ζήτω το ΚΚΕ".
Μήτσος Καζαντζάκης
Ο Δημήτρης ή Μήτσος Καζαντζάκης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους αντιστασιακούς της Ιεράπετρας, κατά την περίοδο της Κατοχής. Υπήρξε μαχητής του Αλβανικού Μετώπου που μετά τη διάλυση του στρατεύματος επέστρεψε μετά από πολλές κακουχίες στην Κρήτη. Αμέσως μετά πήρε μέρος στη Μάχη της Κρήτης και εντάχθηκε στο ΕΑΜ.
Υπήρξε στέλεχος του ΚΚΕ και γραμματέας της Αχτιδικής Επιτροπής της περιοχής Πάνω-Κάτω Χωριό, Πισκοπή Ιεράπετρας, που τότε αποτελούσε μια αχτίδα με τα ορεινά χωριά της Σητείας. Στον ΕΛΑΣ κατατάχθηκε στις 23/07/1944 και αποτέλεσε μαζί με τους Νίκο Ραΐνη, Μήτσο Παππά, Βαγγέλη Γράσσο και άλλους την ομάδα του ΕΛΑΣ Σητείας που συγκροτήθηκε σε ξεχωριστό τμήμα, στις 16/08/1944.
Σε όλη την περίοδο της μεταδεκεμβριανής τρομοκρατίας στάθηκε όρθιος παρά τις συλλήψεις, τους ξυλοδαρμούς και τις διώξεις. Στο αντιτρομοκρατικό συλλαλητήριο της Ιεράπετρας, στις 23/03/1945 είδε να σκοτώνονται δίπλα του συγγενείς και φίλοι, επτά στον αριθμό. Αργότερα θα ενταχθεί στο ΔΣΕ, στην ομάδα του Γιάννη Ποδιά και θα πάρει μέρος στην κατάληψη της Ιεράπετρας. Η παρακρατική συμμορία του Μπαντουβά είχε πιάσει όλους τους συγγενείς του, τους εξόρισαν και έκαψαν το καφενείο του. Μετά τη διάλυση της ομάδας του Ποδιά, ο Μήτσος Καζαντζάκης έμεινε αποκομμένος στα βουνά του νομού Λασιθίου.
Η συμμορία του Μπαντουβά ανακοίνωσε ότι θα έκαιγαν ολόκληρο το χωριό του εάν δεν παραδίδονταν στις αρχές. Έτσι, ο Μήτσος Καζαντζάκης παραδόθηκε, κατόπιν εγγυήσεων που του έδωσαν ο νομάρχης Μαρκόπουλος και ο παράγοντας της αστικής τάξης της Ιεράπετρας Τζαρδής. Μετά την παράδοσή του, σύρθηκε στους στάβλους του Μπαντουβά, όπου κρατήθηκε πριν τη δίκη και καταδίκη του σε ισόβια δεσμά.
Την πρώτη του νύχτα στους στάβλους του Μπαντουβά είδε για τελευταία φορά το Γιάννη Ρουκουνάκη σε αξιοθρήνητη κατάσταση, κακοποιημένο, βασανισμένο και γεμάτο αίματα. Είδε να τον παίρνουν σε μια παρακείμενη αποθήκη από την οποία άκουγε όλο το βράδυ τα βογγητά του, καθώς βασανιζόταν ξανά, ώσπου πέθανε και τάφηκε σε άγνωστο μέρος.
Ο Μήτσος Καζαντζάκης αποφυλακίστηκε στις αρχές του 1960 για να συλληφθεί ξανά στις 21 Απριλίου 1967 από τη Χούντα των Συνταγματαρχών. Οδηγήθηκε με άλλους Λασηθιώτες αγωνιστές στη Γιούρα και μετέπειτα στη Λέρο, από όπου απελευθερώθηκε στα τέλη του 1969 μετά από ένα βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο, λόγω ανηκέστου βλάβης.
Παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του, μέλος του ΚΚΕ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου