Μαρτυρία Βασίλη Μπαρτζιώτα

• «Ήταν ξημερώματα, παραμονή Χριστουγέννων του 1947 όταν μια ομάδα αξιωματικών του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ ανεβαίναμε στο Μπέλλες και ακριβώς στο τριεθνές σημείο ο αέρας βούιζε και μας πετούσε αγκαλιασμένους καταγής, ενώ το πυροβολικό του εχθρού θέριζε την περιοχή. Τότε ακούσαμε από κοντά βουητό και τραγούδια. Ήταν μια διλοχία από αντάρτες του αρχηγείου Κεντρικής Μακεδονίας που επέστρεφε από επιχείρηση τραγουδώντας. Μόλις πλησίασε η διλοχία είδαμε το τραγικό και συνάμα ηρωικό. Επικεφαλής και καβάλα σε ένα λευκό άλογο ήταν η πολιτικός επίτροπος του σχηματισμού. Το δεξί της πόδι ήταν βαριά τραυματισμένο και σχεδόν κρέμονταν κάτω από το γόνατο. Και η ηρωίδα μας εκεί, τραγουδούσε όπως οι άλλοι το «Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα», και είχε και κουράγιο να μας χαιρετήσει στρατιωτικά. Το μόνο που μπορέσουμε να κάνουμε ήταν να υποκλιθούμε. Η κοπέλα χαμογελαστή μας είπε το νέο, ότι ανακοινώθηκε ο σχηματισμός της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης. «Και είσαι και εσύ σε αυτήν σύντροφε ΠΕ του ΓΑ του ΔΣΕ» μου είπε. Αγκάλιασα και φίλησα αυτό το υπέροχο κορίτσι με την αφάνταστη ανδρεία και συγκινημένος μου ήρθε το τραγούδι στο μυαλό: «Τον Διάκο τον σουβλίζανε κι αυτός χαμογελούσε»
• Τον χειμώνα του 1949 που γυρνούσαμε από μια αποστολή στον Γράμμο, είδαμε από μακριά ένα θέαμα που μας έκανε μεγάλη εντύπωση. Μια ομάδα κοριτσιών περπάταγε σφιχταγγαλιασμένη μέσα στην χιονοθύελλα. Πλησιάσαμε τα κοριτσάκια για να δούμε τι συμβαίνει. Ήταν περίπου 50-60 παιδιά ηλικίας 10 με 13 ετών, ντυμένα με χαλασμένα παλτουδάκια και αντί για παπούτσια είχαν δεμένα πανιά στα ποδαράκια τους. Τα πήραμε κοντά μας και τα πήγαμε στο κοντινότερο τμήμα του ΔΣΕ όπου τους έδωσαν ζεστό τσάι και τα έντυσαν όσο καλύτερα μπορούσαν. Έπειτα τα ρωτήσαμε. «Γιατί ήρθατε με τέτοιο καιρό στον Γράμμο; Τι σας συμβαίνει;» Απάντηση: «Ήρθαμε να πολεμήσουμε» Όταν τους είπα εγώ όσο μπορούσα μαλακά ότι ήταν πολύ  μικρές για να πολεμήσουν και ότι στον ΔΣΕ υπηρετούν μαχητές και μαχήτριες πάνω από 16 ετών τις είδα να με κοιτούν ανέκφραστες και σταθερά. Τους εξήγησα ότι θα τις στείλουμε σε σχολεία να μάθουν γράμματα και ύστερα από μερικά χρόνια θα τους δώσουμε και όπλα για να πολεμήσουν και τότε άρχισε το σούσουρο. «Και ποιος είσαστε εσείς που δεν μας αφήνετε να πολεμήσουμε;» ρώτησε ένα παιδί από τα μεγαλύτερα. Ένα άλλο είπε ότι τους δικούς του τους σκότωσαν μπροστά στα μάτια του, ένα άλλο ότι η μητέρα του σκοτώθηκε από τον στρατό. Κάθε ένα είχε έναν ή και δύο γονείς εκτελεσμένους και ζητούσαν να παρουσιαστούν στον αρχηγό του ΔΣΕ γιατί μόνο αυτός θα καταλάβαινε τον πόνο τους. Όταν τους είπα ότι είμαι ο πολιτικός επίτροπος του ΔΣΕ καθησύχασαν κάπως αν και πολλά χτύπαγαν τα ποδαράκια τους με πείσμα. Τι να κάναμε; Οργανώσαμε στο ΓΑ ένα μικρό σώμα από τηλεφωνήτριες και τις εκπαιδεύσαμε. Μερικές από αυτές το έσκασαν και πήγαν στα μάχιμα τμήματα από όπου μας τις έφεραν και πίσω. Φυσικά δεν τις αφήσαμε να πολεμήσουν. Τις σώσαμε όλες. Τις στείλαμε στις λαϊκές δημοκρατίες.