Φωτογραφία της εμφυλιακής Λευκάδας.



"Με απόσπασμα Χωροφυλακής και εθελοντών πολιτών έξω από το Νυδρί Λευκάδας - Σκληρός αγώνας για αποκατάστασιν της τάξης", γράφει η λεζάντα της φωτογραφίας -σελ. 147- στο αναφερόμενο βιβλίο. Ο Νομάρχης Μανουσόπουλος είναι αυτός με το κοντομάνικο πουκάμισο στο κέντρο της φωτογραφίας, πίσω από το κοριτσάκι.



Φωτογραφία από το βιβλίο, «Μαρτυρίες Γεγονότα και Μνήμες (1946-1965)» (εκδόσεις Κονιδάρη, Αθήνα 2002) του συνταξιούχου νομάρχη Αθανασίου Μιχ. Μανουσοπούλου. Ο Μανουσόπουλος είχε διατελέσει Νομάρχης Λευκάδας – Ιθάκης από τις 27 Απρίλη 1947 έως τις 14 Μαρτίου 1949. Μέρες δύσκολες για τον τόπο μας και προ πάντων για τους πρώην αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης που αναγκάστηκαν, κάτω από το κύμα της τρομοκρατίας των εθνοφυλάκων, παλιών ταγματασφαλιτών, χωροφυλάκων και «εθελοντών πολιτών», να ξαναβγούν στο βουνό. Οι εθνοφύλακες, σε συνεργασία με παλιούς ταγματασφαλίτες, μεταβαπτισμένους σε «μεταβατικά αποσπάσματα διώξεως συμμοριτών», και με την τοπική χωροφυλακή, άρχισαν αμέσως το τρομοκρατικό τους έργο κάτω από την καθοδήγηση του νομάρχη Α. Μανουσόπουλου, γυναικάδελφου του τοπικού πολιτευτή του Λαϊκού Κόμματος, Κ. Καλκάνη, και νομάρχη Θεσσαλονίκης την εποχή της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη. Εκατοντάδες μέλη και στελέχη του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, μεταξύ τους και ο γιατρός Ξενοφών Γρηγόρης, φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν, ενώ επτά δολοφονήθηκαν από τους χωροφύλακες, τους εθνοφύλακες και τους παρακρατικούς. Πρόκειται για τον Στάθη Καλύβα, από τα Πλατύστομα, τον Βαγγέλη Μανωλίτση, από τον Αλέξανδρο, τον Σπύρο Μικρώνη, από τους Πηγαδισάνους, τον Κώστα και τον Πάνο Σκιαδά, από τους Καρυώτες, τον Διονύσιο Αντύπα, από τον Αγιο Πέτρο, και τον Γιάννη Αραβανή, από την Καρυά.

Το κύμα της τρομοκρατίας ήταν φυσικό να οδηγήσει αρκετούς ΕΑΜίτες αγωνιστές του νησιού στο βουνό, με συνέπεια από τα τέλη ακόμη του 1946 να σχηματιστεί στη Λευκάδα αντάρτικη ομάδα από 43 μέλη. Αρχηγός της ομάδας ήταν ο Πάνος Γιαννούλης και πολιτικός επίτροπος ο Ζώης Κούρτης – περιλαμβάνονταν δε στην εν λόγω ομάδα 16 αντάρτες από το ηρωικό χωριό Εγκλουβή και η Ντίνα Κατωπόδη ή Τζαβέλαινα, από την Καρυά.

Η δράση της ομάδας του Γιαννούλη στο νησί υπήρξε, ωστόσο, περιορισμένη. Επρόκειτο στην πραγματικότητα για συμπλοκές, από τις οποίες σπουδαιότερη ήταν αυτή, που σημειώθηκε στα μέσα του Μάρτη 1947 έξι χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Λευκάδας, όπου έπεσε σε ενέδρα και διαλύθηκε από τους αντάρτες, ένα πολυάριθμο τμήμα χωροφυλακής, που κατευθυνόταν στο χωριό Κατούνα, και σκοτώθηκε ένας χωροφύλακας…» (Πηγές: Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Κυριακή 27 Αυγούστου 2006, μπλογκ Λευκαδίτικα Νέα).