Συνεχίζουμε με το δεύτερο μέρος των κειμένων που αφορούν στην ίδρυση και τη δράση της Σχολής Αξιωματικών του Γενικού Αρχηγείου (ΣΑΓΑ) του ΔΣΕ. Πρόκειται για την προσωπική μαρτυρία του Ζήση Ζώκα, που υπήρξε στέλεχος της ΣΑΓΑ και με αυτήν την έννοια είναι ιδιαίτερα πολύτιμο ντοκουμέντο. Οι υπότιτλοι στο κείμενο είναι δικοί μας.
H E΄ Σειρά της ΣΑΓΑ
Στις αρχές Νοέμβρη 1948 άρχισε να λειτουργεί η Ε΄ Σειρά της ΣΑΓΑ. Εδρα της σχολής ήταν το χωριό Λαιμός στην Πρέσπα. Δύναμη της Ε΄ Σειράς περίπου 620 μαθητές.
Διοικητής της ΣΑΓΑ ήταν ο Νικητίδης Νίκος (Κόλιας),Πολιτικός Επίτροπος ο Δημήτριου Πάνος,Επιτελάρχης ο Βαλαχάς Γεώργιος, Διευθυντής Σπουδών ο Σαμαρίδης Γεώργιος (Λογοθέτης), Βοηθός ο Μυλωνάς Γεώργιος,Τοπογράφος ο Βυθούλκας Νικόλαος
Η Σχολή συγκροτήθηκε σε 2 Τάγματα:
Διοικητές Ταγμάτων ήταν στο Ι Τάγμα ο Ζώκας Ζήσης.Αργότερα τον αντικατέστησε ο Γεώργιος Νικολάου,στο II Τάγμα ο Μπουροζήκας Χρυσόστομος.
Το πρόγραμμα εκπαίδευσης της Ε΄ Σειράς άρχισε στις αρχές Νοέμβρη. Η Ε΄ Σειρά άρχισε σε μία περίοδο, όπου ο ΔΣΕ με την τακτική του στις μάχες του Γράμμου και στο Βίτσι και την οργανωτική του συγκρότηση (Δημιουργία Μεραρχιών) μετά τον ελιγμό από το Γράμμο στο Βίτσι είχε και τυπικά ολοκληρώσει τη μετατροπή του σε τακτικό στρατό.
Η Ε΄ Σειρά της ΣΑΓΑ, (οι μαθητές της), από άποψη πείρας και γνώσεων ήταν η πιο καλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες σειρές, γιατί είχαν δοκιμαστεί και απέκτησαν τεράστια πείρα, στις μάχες του Γράμμου και του Βίτσι και αυτή η εμπειρία έδειχνε την άνοδο και ωρίμανση του ΔΣΕ.
Η εκπαίδευση γινόταν με βάση το πρόγραμμα από τις προηγούμενες σειρές πλουτισμένο τώρα περισσότερο από την πείρα των επιχειρήσεων στο Γράμμο και το Βίτσι.
Η στρατιωτική εκπαίδευση και η πολιτική δουλιά γινόταν με εντατικούς ρυθμούς, η διεξαγωγή των ασκήσεων με παραδείγματα από τη θετική και αρνητική εμπειρία των επιχειρήσεων του Γράμμου και του Βίτσι με κυρίαρχο πνεύμα πάντα την ΕΠΙΘΕΣΗ. Η άσκηση γινόταν με πραγματικά πυρά με σκοπό να πλησιάζουν πάντα την πραγματικότητα.
Το πρόγραμμα εκπαίδευσης αγκάλιαζε όλες τις φάσεις του ένοπλου αγώνα καθώς και την πείρα των διεισδύσεων και ελιγμών. Μετά από κάθε άσκηση ακολουθούσε πλατιά συζήτηση με κριτικές παρατηρήσεις με επισήμανση των λαθών και παραλείψεων, κατά τη διεξαγωγή της άσκησης. Ιδιαίτερη προσοχή η Σχολή έδινε στα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να λαμβάνει κάθε Διοίκηση, όπως ο αιφνιδιασμός, οι συνέπειες και τα μέτρα για την αποφυγή του αιφνιδιασμού στη στάθμευση και στην πορεία.
Τι είναι ελιγμός, στρατηγικός και ταχτικός ελιγμός, τι επιδιώκουμε με τον ελιγμό. Επίσης, το πρόγραμμα εκπαίδευσης επέμενε πολύ στην τακτική των διεισδύσεων, γιατί από τη φύση του λαϊκοεπαναστατικός στρατός, ο ΔΣΕ κινιόταν και δρούσε εκεί που δεν τον περίμενε ο αντίπαλος. Γι' αυτό και η Σχολή έδινε μεγάλη προσοχή στις διεισδύσεις και τα μέτρα για την επιτυχία τους. Κατά τη διάρκεια της φοίτησης της Ε΄ Σειράς το Γενικό Αρχηγείο (ΓΑ) ανέθεσε και ορισμένες αποστολές.
Στις 20 Νοέμβρη 1948, ένα Τάγμα της ΣΑΓΑ πραγματοποίησε βαθιά διείσδυση στα μετώπισθεν του εχθρού, συνόδευσε μεγάλη φάλαγγα μεταγωγικών, από Πρέσπα στο Βουνό Συνιάτσικο και ταυτόχρονα μαζί με άλλα τμήματα του ΔΣΕ, αντιμετώπισε εχθρική ενέργεια που βρισκόταν σε εξέλιξη, στην περιοχή Συνιάτσικου, χωρίς να υπάρξει η παραμικρή απώλεια, από τον οπλισμό που μετέφερε. Στο τρίτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη 1948, η Ε΄ Σειρά της ΣΑΓΑ πήρε διαταγή από το ΓΑ του ΔΣΕ, να ενεργήσει επίθεση στο ισχυρά οχυρωμένο ύψωμα Βόρεια της Καστοριάς Μπίκοβικ.
Η επιχείρηση έγινε στις 28-12-1948, κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες, ένα μέτρο χιόνι και θερμοκρασία 28° κάτω από το μηδέν (0°). Οι μαθητές της ΣΑΓΑ, 20 περίπου ώρες βρίσκονταν μπροστά στα συρματοπλέγματα του εχθρού, χωρίς να μπορέσει να καταλάβει το Μπίκοβικ. Η μάχη ήταν σκληρή με σοβαρές απώλειες σε νεκρούς, τραυματίες και κρυοπαγεμένους. Η επιχείρηση δεν πέτυχε γιατί τα χρονικά όρια ήταν περιορισμένα, με αποτέλεσμα η μελέτη, οργάνωση και προετοιμασία της επιχείρησης να μην ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα η Σχολή των αξιωματικών να μην εκπληρώσει την αποστολή της. Μετά τη μάχη στο Μπίκοβικ, η Ε΄ Σειρά της ΣΑΓΑ συνέχισε την εκπαίδευση.
Το τρίτο δεκαήμερο του Γενάρη 1949, αφού είχε ολοκληρωθεί το πρόγραμμα των μαθητών της Ε΄ Σειράς της ΣΑΓΑ, έγινε η ορκωμοσία και οι νέοι ανθυπολοχαγοί, άρχισαν να φεύγουν για τις μονάδες τους
Η έναρξη της ΣΤ΄ Σειράς της ΣΑΓΑ του ΔΣΕ
Στις αρχές Φλεβάρη 1949 είχαν συγκροτηθεί δύο Τάγματα και είχε αρχίσει εντατικά η εκπαίδευση. Αυτή την περίοδο το ΓΑ του ΔΣΕ προετοίμαζε το σχέδιο της επιχείρησης για την κατάληψη της Φλώρινας.
Το σχέδιο επιχείρησης του ΓΑ προέβλεπε η ΣΑΓΑ, να χρησιμοποιηθεί στη μάχη της Φλώρινας ως εφεδρεία της Διεύθυνσης της επιχείρησης. Με βάση αυτή τη διαταγή του ΓΑ άρχισε με εντατικούς ρυθμούς η εκπαίδευση, προσαρμοσμένη στην επικείμενη επιχείρηση επίθεσης ενάντια σε ισχυρά οργανωμένη τοποθεσία του εχθρού και μάχη σε κατοικημένο χώρο. Με εντολή της Διοίκησης της Σχολής συγκροτήθηκε λόχος ρήγματος ενισχυμένος αριθμητικά ειδικά εξοπλισμένος με πολλά αυτόματα, με ισχυρή βάση πυρός, εφοδιασμένος για την καταστροφή των συρματοπλεγμάτων, για τη διάνοιξη ρήγματος στη διάταξη του αντιπάλου, καθώς και πολλές αντιαρματικές γροθιές (πάντζερ φαούστ), για την καταστροφή των πολυβολείων και των αρμάτων μάχης του Κυβερνητικού στρατού.
Στις 10-02-1949 με το σούρουπο η ΣΑΓΑ ξεκίνησε από την έδρα της (περιοχή Πρέσπας) με κατεύθυνση τη Φλώρινα. Μετά από 2 ώρες πορεία και όταν η φάλαγγα έφτασε στην κορυφογραμμή του όρους Μπέλα - Βόντα, υψόμετρο 2.000 μ. με χιόνι περίπου ένα μέτρο, η ΣΑΓΑ πήρε διαταγή να επιστρέψει στη βάση της.
Την επόμενη μέρα στις 11-02-1949, αμέσως μετά το σούρουπο η Σχολή Αξιωματικών ξεκίνησε πάλι το ίδιο δρομολόγιο, Λαιμός, Μπέλα - Βόντα και κατέληξε στο χωριό Μπούφη.
Το Ι Τάγμα της ΣΑΓΑ συνέχισε την πορεία του Τρύπια Πέτρα, Μπαστροσβίτσα, με προσανατολισμό Βόρειο-ανατολικά της Φλώρινας, το ύψωμα 1033.
Το τμήμα της 107 Ταξιαρχίας του ΔΣΕ που ενεργούσε στο ύψωμα 1033, ύστερα από σκληρή μάχη κατέλαβε το ύψωμα, γρήγορα όμως ο Κυβερνητικός στρατός συνήλθε και με καινούριες εφεδρικές δυνάμεις, άρχισε να πιέζει το τμήμα της 107 ταξιαρχίας του ΔΣΕ και πριν το μεσημέρι πέτυχε να το εκτοπίσει και να ανακαταλάβει το ύψωμα 1033. Πριν το μεσημέρι στις 12-02-1949 ο 1ος λόχος - λόχος ρήγματος - με εντολή της Διοίκησης της επιχείρησης κινήθηκε προς το ύψωμα 1033 και αντικατέστησε το Τάγμα της 107 Ταξιαρχίας.
Ωρα 14ηστις 12-02-1949, ο Κυβερνητικός στρατός ενισχύθηκε με δύο διλοχίες, η μία διλοχία του 507 Τάγματος του Κυβερνητικού στρατού, κινήθηκε προς το 1033, με σκοπό να απειλήσει με πλευρικό χτύπημα το λόχο της Σχολής που μαχόταν στο 1033 και δεύτερο να εγκλωβιστεί τμήμα της 18ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ που ενεργούσε από τη Βορειο-ανατολική πλευρά της Φλώρινας. Η κατάσταση ήταν εξαιρετικά σοβαρή, έπρεπε να ληφθούν άμεσα και αποφασιστικά μέτρα. Η απόφασή μας ήταν η διλοχία του εχθρού έπρεπε να συντριβεί, να μην επιτρέψουμε στον εχθρό να πλησιάσει στις θέσεις μας και προπάντων να μην του επιτρέψουμε να αγκιστρωθεί μπροστά από τις θέσεις μας.
Η ενισχυμένη διμοιρία που πήρε εντολή προχώρησε απαρατήρητα στους πρόποδες του αντερείσματος του υψώματος 1033. Η εντολή ήταν ρητή, να αφήσει τον εχθρό να πλησιάσει σε απόσταση αναπνοής και αυτό ακριβώς έγινε. Με προσωπική του ευθύνη, ο διμοιρίτης έδωσε το σύνθημα και, με καταιγισμό πυρών, ανάγκασαν τον εχθρό να υποχωρήσει άτακτα, αφήνοντας δεκάδες νεκρούς και τραυματίες πίσω του. Ετσι δόθηκε η δυνατότητα τη νύχτα να πάρουμε όλους τους τραυματίες της 18ηςΤαξιαρχίας και, στις 13-02-1949 καλυφθήκαμε όλη μέρα στην περιοχή Μποστραβίτσα.
Το ίδιο βράδυ στις 13-02-1949 ο Κυβερνητικός στρατός προσπαθώντας να εγκλωβίσει τα τμήματα του ΔΣΕ κινήθηκε προς την κατεύθυνση Κλαδοράχης - Τρύπια Πέτρα - Μποστραβίτσα. Η κατάσταση ήταν εξαιρετικά δύσκολη και γινόταν πιο δύσκολη, γιατί κοντά μας υπήρχαν αρκετές δεκάδες τραυματίες που θα έπρεπε κατά τη διάρκεια της νύχτας να φύγουν έξω από τον κλοιό. Η τοποθεσία που βρισκόμαστε σφυροκοπούνταν συνεχώς από πυρά πυροβολικού, όλμων και πυρά πεζικού. Σε απόσταση 150 - 200 μέτρα από τη διάταξη των τμημάτων της Σχολής βρισκόταν λόχος του Κυβερνητικού στρατού, κοντά στο χωριό Πρώτη.
Ο εχθρός με δύναμη λόχου γαντζωμένος κυριολεκτικά πίσω από την πλάτη μας, μας δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα. Για να μπορέσουμε να προωθήσουμε τους τραυματίες, αναγκαστήκαμε σουρουπώνοντας, να οργανώσουμε αντεπίθεση για την ανατροπή του.
Από κοντινή απόσταση αιφνιδιαστικά με χειροβομβίδες και αυτόματα οι μαθητές της ΣΑΓΑ, πάνω στον πανικό και στη ζάλη του εχθρού, με ένα αποφασιστικό άλμα βρεθήκανε μέσα στη διάταξη του εχθρικού λόχου. Η μάχη συνεχίστηκε σώμα με σώμα. Μπροστά στην ορμητική επίθεση των μαθητών της Σχολής ο Κυβερνητικός στρατός δεν άντεξε και υποχώρησε με σοβαρές απώλειες.
Στη μάχη της Φλώρινας στις 12 και 13-02-1949 η ΣΑΓΑ έδωσε αρκετό αίμα σε νεκρούς και τραυματίες, ανάμεσα στους νεκρούς είναι και ο ΠΕ Διμοιρίας ναυτεργάτης Κεφαλλονίτης Φίλιππος Τσαγκαράτος στέλεχος της ΟΕΝΟ, εθελοντής στο ΔΣΕ, ο λοχαγός και εκπαιδευτής της ΣΑΓΑ Γεώργιος Μάτσης, ο Ανθυπολοχαγός Λιάπης Ιωάννης και αρκετοί άλλοι που δεν μπόρεσα να συγκρατήσω τα ονόματά τους.
Μετά τη μάχη συνέχεια στην εκπαίδευση
Μετά τη μάχη της Φλώρινας η ΣΑΓΑ επέστρεψε στη βάση της και συνέχισε με εντατικούς ρυθμούς την εκπαίδευση. Ταυτόχρονα με τον ερχομό και των υπολοίπων μαθητών από τις απομακρυσμένες περιοχές η ΣΑΓΑ ανασυγκροτήθηκε και ονομάστηκε Ταξιαρχία με την παρακάτω σύνθεση:
Διοικητής Ταξιαρχίας,ο Νικητίδης Νίκος (Κόλιας),Πολιτικός Επίτροπος ο Δημήτριου Πάνος,Επιτελάρχης ο Βαλαχάς Γεώργιος, Διευθυντής Σπουδών ο Σαμαρίδης Γεώργιος (Λογοθέτης)
Διοικητές ηταν στο Ι Τάγμα, ο Νικολάου Γεώργιος, στη II Διλοχία ο Μπουροζίκας Χρυσόστομος, στην III Διλοχία ο Ζώκας Ζήσης.
Υπήρχε και ένας Λόχος Μηχανημάτων (όλμοι, Πολυβόλα)
Με την παραπάνω σύνθεση η ΣΑΓΑ συνέχιζε εντατικά το πρόγραμμα εκπαίδευσης. Από τις αρχές Μαρτίου 1949 στο πρόγραμμα εκπαίδευσης προστέθηκαν ασκήσεις και νυχτερινοί συναγερμοί δίωρες ή τρίωρες πορείες για να διαπιστωθεί ο βαθμός ετοιμότητας της Ταξιαρχίας της ΣΑΓΑ, αφού και η Σχολή θα έπαιρνε ενεργό μέρος στην ανακατάληψη του Γράμμου που προετοίμαζε το ΓΑ του ΔΣΕ.
Στις 18-03-1949 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη της Διοίκησης της Σχολής και της Διοίκησης Ταγμάτων και ανακοινώθηκε η αποστολή της ΣΑΓΑ, το δρομολόγιο και ο αντικειμενικός σκοπός, η κατάληψη του συγκροτήματος Σμόλικα, Ταμπούρι, Προφήτη Ηλία Φούρκα, το ύψωμα Γύφτισσα και το ύψωμα Μπολιάνα, επίθεση και κατάληψη στο χωριό Δροσοπηγή (Κάντσικο).
Η κίνηση της ΣΑΓΑ από Βίτσι προς Σμόλικα, θα γινόταν μόνο νύχτα ανάμεσα από εχθρική διάταξη, η πορεία είναι πολυήμερη και κουραστική γι' αυτό τα τμήματα θα έπρεπε να είναι πανέτοιμα, ενώ η αποστολή δεν έπρεπε να γίνει γνωστή.
Στις 19-03-1949 στην έδρα της ΣΑΓΑ ήρθε ο Αλέκος Ρόσιος (Υψηλάντης) και με εντολή του ΓΑ του ΔΣΕ ανέλαβε Διοικητής της ΣΑΓΑ με υποδιοικητή το Νικητίδη Νίκο (Κόλια). Η πορεία έπρεπε να γίνει με μεγάλη μυστικότητα. Επίσης την III Διλοχία ανέλαβε ο Γιάννης (Δούκας) και ο Ζώκας Ζήσης χρησιμοποιήθηκε από τη Διοίκηση της Σχολής ως προπομπός στο πέρασμα της ΣΑΓΑ από το Βίτσι στο Σμόλικα.
Στις 21-03-1949 με το σούρουπο κάτω από φοβερή χιονοθύελλα η Σχολή ξεκίνησε και μετά από 5 ώρες πορεία έφτασε στο χωριό Μοσχοχώρι, όπου και στάθμευσε.
Στις 22-03-1949 παρέμεινε στο Μοσχοχώρι, περιμένοντας τη φάλαγγα των μεταγωγικών, με τρόφιμα, οπλισμό και πυρομαχικά που θα ακολουθούσε την πορεία της ΣΑΓΑ προς Σμόλικα. Την ίδια μέρα 22-03-1949 το απόγευμα η Διοίκηση της ΣΑΓΑ, προκειμένου να εξασφαλίσει τη σίγουρη μετακίνηση και στάθμευση κατά τη συνέχιση της πορείας της Σχολής, προώθησε τμήμα με υπεύθυνο αξιωματικό να ερευνήσει κατάλληλη τοποθεσία για στάθμευση και ασφαλή κάλυψη μέσα στη διάταξη του εχθρού.
Στις 24-03-1949 με ολονύχτια πορεία πριν ακόμη ξημερώσει, κάτω από συνεχή βροχή έφθασε η ΣΑΓΑ μέσα στη διάταξη του εχθρού Νοτιο-ανατολικά της Φαλτσάτας, καθώς και η φάλαγγα των μεταγωγικών και καλύφθηκε όλη η μέρα. Στις 24-03-1949, το βράδυ η ΣΑΓΑ ξεκίνησε με κατεύθυνση τα Καστανοχώρια. Αυτό το βράδυ η φάλαγγα θα περνούσε κοντά από εχθρική διάταξη, γι' αυτό και τα μέτρα ασφαλείας ήταν πιο αυστηρά. Αυτή τη βραδιά εκτός το πέρασμα κοντά στη διάταξη του εχθρού και την αντιμετώπιση της εχθρικής ενέδρας, χρειάστηκε να παλέψουμε και με τα στοιχεία της φύσης, περάσαμε μέσα από τον ποταμό Αλιάκμονα σε αρκετό βάθος.
Στις 25-03-1949 η ΣΑΓΑ στάθμευσε και καλύφθηκε κοντά στην περιοχή του χωριού Μελάνδιο Καστοριάς. Η Διοίκηση της ΣΑΓΑ έλαβε όλα τα μέτρα κάλυψης, γιατί αν γινόταν βραδινή συμπλοκή, ο εχθρός θα προσπαθούσε να πάρει επαφή μαζί μας, για να εξακριβώσει τη δύναμη και τις προθέσεις μας. Και να που δεν πέσαμε έξω. Μετά το μεσημέρι, Διμοιρία του Κυβερνητικού στρατού, κινούμενη από Νεστόριο πλησίασε στο χώρο στάθμευσης της ΣΑΓΑ, προσπαθήσαμε να αποφύγουμε τη συμπλοκή, στάθηκε όμως αδύνατο. Οταν μας αντιλήφθηκαν τμήμα της Σχολής τους κύκλωσε και τους πρότεινε να παραδοθούνε. Στη συμπλοκή που ακολούθησε, σκοτώθηκαν τρεις στρατιώτες, υπήρχαν 3 τραυματίες και πιάστηκαν 26 αιχμάλωτοι.
Τους αιχμαλώτους τους πήραμε μαζί μας, τους τραυματίες τους επιδέσαμε και τους αφήσαμε στο πρώτο χωριό, με την εντολή να ειδοποιήσουν στο πλησιέστερο τμήμα του Κυβερνητικού στρατού να τους παραλάβουν. Η ΣΑΓΑ, αφού νύχτωσε συνέχισε την πορεία της με πολύ αυστηρά μέτρα γιατί αυτή τη βραδιά έπρεπε να περάσει το οδικό δίκτυο Τσοτύλι - Πεντάλοφο.
Στις 26-03-1949 η ΣΑΓΑ καλύφθηκε και τα μεσάνυχτα στις 27 έφτασε στο Κυπαρίσσι Γρεβενών. Εδώ συναντήσαμε τον ανεξάρτητο λόχο του Μυλωνά. Στις 28-03-1949 η Ταξιαρχία της ΣΑΓΑ στάθμευσε στην περιοχή Νιτρούζη και τη νύχτα βάδισε μέσω Δούτσικο, χαράματα στις 29-03-1949 έφτασε στους Φιλιππαίους.
Υστερα από 9 ολονύχτιες πορείες, κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, χιόνια, κρύο, λάσπες και βροχές συνεχώς βρεγμένοι και βουτηγμένοι μέσα στη λάσπη, η Ταξιαρχία της ΣΑΓΑ του ΔΣΕ στις 30-03-1949 παρέμεινε στους Φιλιππαίους να ξεκουραστεί γιατί από εδώ και μπρος άρχιζε νέα δοκιμασία.
Στους Φιλιππαίους αυτή την περίοδο το χιόνι έφτανε τα 80 εκατοστά έως και ένα μέτρο. Εκτός αυτών, στις 30-03-1949 ξέσπασε νέα χιονοθύελλα και η πορεία προς Σαμαρίνα για τα μεταγωγικά ήταν αδύνατο να συνεχιστεί.
Η πορεία συνεχίζεται
Η διαταγή του ΓΑ ήταν ρητή, στην 2-4-1949 τα μεσάνυχτα τα τμήματα της ΣΑΓΑ έπρεπε να βρίσκονται στις θέσεις τους Ταμπούρι - Αη Λια Φούρκας - Γύφτισσα - Μπολιάνα και πριν ξημερώσει να εκδηλωθεί επίθεση ενάντια της φρουράς στο Κάντσικο.
Πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με συμμετοχή Διοίκησης Ταγμάτων και λόχου και εξετάστηκε η κρισιμότητα της κατάστασης και το καθήκον που έστεκε μπροστά στη ΣΑΓΑ. Πάρθηκε απόφαση ότι η πορεία πάση θυσία θα συνεχιστεί και ότι ο βαρύς οπλισμός, όλμοι, βλήματα όλμων, ολμίσκοι βλήματα, βαριά πολυβόλα και πυρομαχικά, πάντζερ, εκρηκτικές ύλες, ασύρματα και τα λίγα τρόφιμα που κουβαλούσαν ακόμα τα μεταγωγικά, θα τα φορτωθούνε στην πλάτη οι μαθητές και οι Αξιωματικοί και η πορεία θα συνεχιστεί. Πραγματοποιήθηκε συνέλευση των λόχων και τονίστηκε η κρισιμότητα της κατάστασης... τονίστηκαν τα κατορθώματα των γυναικών της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου στην ίδια περιοχή, στο έπος του 1940 και οι μαθητές και μαθήτριες της ΣΑΓΑ με μία φωνή απάντησαν για την τιμή της Σχολής μας η διαταγή του ΓΑ του ΔΣΕ θα εκτελεστεί.
Η Ταξιαρχία στην καθορισμένη ημερομηνία θα βρίσκεται στη θέση της. Το βράδυ με το σούρουπο, στις 30-03-1949 η φάλαγγα της ΣΑΓΑ ακολούθησε το δρόμο για τη Σαμαρίνα παρά το χιονόνερο που έπεφτε ασταμάτητα, κουβαλώντας όλοι μηδενός εξαιρουμένου από 25-30 οκάδες στην πλάτη τους. Κανένας δεν έμεινε πίσω. Με πίστη, αφοσίωση και αποφασιστικότητα, όλοι είχαν το βλέμμα στραμμένο προς τα εμπρός.
Στις 31-03-1949 η ΣΑΓΑ έφτασε στη Σαμαρίνα όπου παρέμεινε όλη την ημέρα και ξεκουράστηκε. Εδώ ήταν και ο προτελευταίος σταθμός κάλυψης, εδώ πήρε και το κάθε Τάγμα την αποστολή του.
Στις 31-03-1949 το βράδυ η Ταξιαρχία συνέχισε την πορεία της, και το πρωί της 01-04-1949 καλύφθηκε στην περιοχή στο Γκρέκο, στους πρόποδες του Σμόλικα τελευταίος σταθμός κάλυψης και εξόρμησης για τα τμήματα στη ΣΑΓΑ, ώστε στις 02-04-1949 να καταλάβουν τις θέσεις τους και να προσβάλουν τις φρουρές όπως προέβλεπε η διαταγή της Διοίκησης της Ταξιαρχίας της ΣΑΓΑ.
Οταν στις 30-03-1949 η ΣΑΓΑ ξεκίνησε για τη Σαμαρίνα απαλλάσσοντας τα μεταγωγικά από ένα μέρος του φορτίου, η φάλαγγα των μεταγωγικών και ένα μάχιμο τμήμα της Σχολής, έμειναν στους Φιλιππαίους με εντολή να ακολουθήσουν το δρομολόγιο, Φιλιππαίοι, Δοτσικό, Λυκοκρέμασμα, Ντέτσιον Καλύβια... και την 01-04-1949 να βγούνε στο χωριό Φούρκα και να καλυφθούνε την ημέρα, με την προειδοποίηση ότι ο Κυβερνητικός στρατός κοντά στην περιοχή Εφταχώρι στήνει ενέδρες. Στις 31-03-1949 εκμεταλλευόμενη την ομίχλη, η φάλαγγα των μεταγωγικών συνοδευόμενη από το τμήμα της Σχολής ξεκίνησε προς Δοτσικό και συνέχισε την πορεία της. Οταν τα μεσάνυχτα πλησίαζε προς το Εφταχώρι δέχτηκε καταιγιστικά πυρά από ενέδρα του Κυβερνητικού στρατού. Η ενέδρα ανατράπηκε και η φάλαγγα των μεταγωγικών συνέχισε την πορεία της και πριν ξημερώσει 01-04-1949 έφτασε στο χωριό Φούρκα όπου και καλύφθηκε. Αμέσως το μάχιμο Τμήμα της ΣΑΓΑ ανέβηκε και έπιασε το ύψωμα Προφήτη Ηλία Φούρκας.
Τα μεσάνυχτα προς τις 02-04-1949 η φάλαγγα των μεταγωγικών ενώθηκε με τη φάλαγγα της Σχολής που ερχόταν από την πλευρά του Γκρέκο. Στο Ταμπούρι το κάθε Τάγμα ακολούθησε την κατεύθυνσή του. Η Διοίκηση της ΣΑΓΑ ακολούθησε το Ι Τάγμα που κατευθυνόταν προς Κάντσικο. Ο υποδιοικητής Νίκος Νικιτίδης παρέμεινε στο Ταμπούρι, κοντά στα τμήματα που εγκαταστάθηκαν στο Ταμπούρι Προφήτης Ηλίας Φούρκας, Γύφτισσα, Μπολιάνα.
Εδώ τελείωσε η πρώτη φάση από 13 ολονύχτιες πορείες της ΣΑΓΑ κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες ξεκινώντας από Πρέσπα - Καστανοχώρια Βόιο - Σμόλικα - Ταμπούρι πετυχαίνοντας 100% στρατηγικώς και τακτικώς αιφνιδιασμό του Κυβερνητικού στρατού, ανακατάληψη από τα τμήματα του ΔΣΕ του συγκροτήματος Σμόλικα.
Εδώ τελειώνει η πρώτη φάση της αποστολής της ΣΑΓΑ για την ανακατάληψη του συγκροτήματος Σμόλικα.
Τις πρωινές ώρες και πριν ακόμα ξημερώσει, στις 02-04-1949, τα τμήματα της ΣΑΓΑ βρισκόταν στις θέσεις όπου καθόριζε η διαταγή επιχείρησης της Διοίκησης της ΣΑΓΑ.
Το Ι Τάγμα προχωρώντας προς Κάντσικο, όταν έφτασε στο αντέρεισμα Ρούπα, συνάντησε εχθρική προφυλακή την οποία και ανέτρεψε στην προσπάθειά του να προχωρήσει. Για την κατάληψη του αντερείσματος, συνάντησε ισχυρά οργανωμένη αντίσταση του εχθρού, πολυβολεία, χαρακώματα, συρματοπλέγματα και ναρκοπέδια με αποτέλεσμα το Τάγμα να καθηλωθεί. Εδώ η Διοίκηση του Τάγματος σταμάτησε κάθε προσπάθεια προώθησης προς τα εμπρός.
Από ισχυρά εχθρικά πυρά, υπήρξαν αρκετοί νεκροί και τραυματίες μεταξύ αυτών και ο Διοικητής λόχου, Τζάνης Ηλίας, βαριά τραυματισμένος που αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του. Τις πρωινές ώρες από πυρά όλμου, τραυματίστηκε και ο Δ/της της ΣΑΓΑ Αλέκος Ρόσιος (Υψηλάντης). Την ώρα που εξελισσόταν αυτά τα γεγονότα στο αντέρεισμα Ρούπα στην Ανατολική πλευρά του Κάντσικου, διμοιρία της ΣΑΓΑ που ενεργούσε από αυτή την πλευρά, μόλις αρχίσανε τα πρώτα πυρά, δέχτηκε ξαφνικά πυρά από τα Νώτα, από ενέδρα του Κυβερνητικού στρατού η οποία συμπτυσσόταν προς Κάντσικο, με αποτέλεσμα να υπάρξουν 2 μαθητές της Σχολής νεκροί, 7 αιχμάλωτοι και οι υπόλοιποι κατόρθωσαν να διαφύγουν. Ετσι τελείωσε η πρώτη ενέργεια για την κατάληψη του Κάντσικου από το Ι Τάγμα της ΣΑΓΑ, την πρώτη μέρα των επιχειρήσεων 02-04-1949.
Το βράδυ της ίδιας μέρας, με το σούρουπο και αφού πρώτα προηγήθηκε αναγνώριση, επιτέθηκε ο λόχος του Τσακμάνη κατά μήκος του αντερείσματος Ρούπα, με ισχυρή προπαρασκευή και με εκρηκτικές ύλες δημιουργήθηκε ρήγμα στα συρματοπλέγματα και προχώρησε αρκετά κατά μήκος του αντερείσματος. Το λάθος της Διοίκησης του Ι Τάγματος ήταν ότι δεν εκμεταλλεύτηκε την επιτυχία και δε συνέχισε την επίθεση για την κατάληψη του κυρίως υψώματος Κάντσικου, αντίθετα σταμάτησε κάθε ενέργεια, ενώ υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις να καταληφθεί το Κάντσικο και να ανοίξει ο δρόμος για τη μεταφορά των τραυματιών και τον ανεφοδιασμό των τμημάτων με τρόφιμα και πυρομαχικά και πρώτα από όλα να απελευθερωθούνε δυνάμεις, να ενισχυθούν τα τμήματα που μαχόταν στο Ταμπούρι και Προφήτη Ηλία Φούρκας κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες.
Την ώρα που το Ι Τάγμα μαχόταν για την κατάληψη του Κάντσικου, 02-04-1949, την ίδια ώρα τα τμήματα που βρισκόταν στο Ταμπούρι και Προφήτη Ηλία Φούρκας, φθάνοντας τις πρωινές ώρες στις 02-04-1949, αντιμετωπίζανε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Το έδαφος καλυμμένο με ένα μέτρο και πλέον με χιόνι και πριν οι Δ/τές να κάνουν αναγνώριση, να δώσουν διάταξη, να οργανώσουν το σχέδιο πυρός, να δημιουργήσουν έστω και ένα πρόχειρο προπέτασμα, Νοτιοδυτικά του υψώματος Ταμπούρι και σε απόσταση 400 μέτρα στο ύψωμα Τσιρήβραχο, εμφανίστηκε Διλοχία του εχθρού που αμέσως πέρασε στην επίθεση, ενάντια στο ύψωμα Ταμπούρι, που το υπερασπιζότανε δύο (2) Διμοιρίες της ΣΑΓΑ.
Σκληρές μάχες
Με τα πρώτα πυρά τραυματίστηκε ο Διοικητής του Λόχου που υπερασπιζότανε το Ταμπούρι.
Η μάχη συνεχίστηκε όλη την ημέρα και ήταν εξαιρετικά σκληρή και πεισματώδικη, ο Κυβερνητικός στρατός εκτός της αριθμητικής υπεροχής, χρησιμοποίησε την αεροπορία, ενώ οι μαθητές της ΣΑΓΑ μαχόταν εκτεθειμένοι στα πυρά του αντιπάλου μην διαθέτοντας έστω και ένα απλό προκάλυμμα.
Στις 3-4-1949 τα τμήματα της ΣΑΓΑ που μάχονταν στο Ταμπούρι και, στον Αη-Λιά Φούρκας, σφυροκοπούνταν συνεχώς από παντού. Η μια επίθεση του Κυβερνητικού στρατού διαδεχότανε την άλλη και τα τμήματα της Σχολής αιμορραγούσαν συνεχώς.
Τις απογευματινές ώρες στις 3-4-1949 ο Κυβερνητικός στρατός πέτυχε να απωθήσει από το Ταμπούρι και τον Αη-Λιά Φούρκας τα τμήματα της ΣΑΓΑ.
Την ίδια ώρα η κατάσταση στο Κάντσικο παραμένει στάσιμη, ο αριθμός των νεκρών και τραυματιών συνεχώς μεγαλώνει, οι τραυματίες παραμένουν εκτεθειμένοι στο ύπαιθρο μέσα στο χιόνι, σημειώνονται θάνατοι τραυματιών. Η κατάσταση όλο και περισσότερο γίνεται δύσκολη, τα πυρομαχικά και τα τρόφιμα πλησιάζουνε στο τέλος.
Το μεσημέρι της 3 του Απρίλη 1949 η Διοίκηση, αφού έλαβε την κρισιμότητα της κατάστασης, μου ανέθεσε την αποστολή με την κατηγορηματική εντολή να επιτεθούμε και να καταλάβουμε το Κάντσικο πάση θυσία.
Ακολούθησε η προετοιμασία του τμήματος, τονίστηκε η κρισιμότητα της κατάστασης, το δράμα των τραυματιών που θα έπρεπε να χειρουργηθούνε και εξακολουθούσαν να παραμένουν αβοήθητοι μέσα στο χιόνι. Τότε οι μαθητές της Σχολής απάντησαν με μια φωνή: «Το Κάντσικο θα πέσει».
Στις 22.30 το βράδυ άρχισε η επίθεση. Αψηφώντας τα πυρά, τα ναρκοπέδια από τα οποία πρώτος τραυματίστηκε ο Δ/ντής της επιχείρησης, με θυελλώδη επίθεση οι μαθητές της Σχολής Αξιωματικών κατέστρεψαν τα συρματοπλέγματα και τα πολυβολεία του εχθρού, δημιούργησαν ρήγμα και ορμητικά εισέβαλαν μέσα στη διάταξη του εχθρού. Η επίθεση ήταν τόσο ορμητική που οι αξιωματικοί του Κυβερνητικού στρατού ζήτησαν από τους επτά αιχμαλώτους μαθητές της Σχολής που είχανε συλληφθεί την προηγούμενη μέρα, να απευθυνθούνε στους συμμαθητές τους να σταματήσουν τα πυρά και ότι οι φαντάροι της φρουράς του Κάντσικου θα παραδοθούνε στο ΔΣΕ. Μετά από μια ώρα και τριάντα λεπτά, η φρουρά του Κάντσικου, που αποτελούνταν από διλοχία και λόχο διοίκησης, υπέκυψε. Αλλοι πιάστηκαν και άλλοι μέσα στο σκοτάδι μπόρεσαν να διαφύγουν. Ετσι άνοιξε ο δρόμος για τη μεταφορά των τραυματιών και ο ανεφοδιασμός των τμημάτων με τρόφιμα και πυρομαχικά.
Μετά την κατάληψη από τον Κυβερνητικά στρατό, του Ταμπουριού και του Αη-Λιά Φούρκας το απόγευμα της 3-4-1949, στη Δ/ση της ΣΑΓΑ επικράτησε η άποψη ότι τα τμήματα της Σχολής θα έπρεπε να εγκαταλείψουν το συγκρότημα του Σμόλικα και να συμπτυχθούνε βόρεια του ποταμού Σαραντάπορου. Η Δ/ση Επιχειρήσεων Γράμμου του ΔΣΕ διαφώνησε και έδωσε εντολή τα τμήματα της ΣΑΓΑ να επιστρέψουν πάλι στην περιοχή Σμόλικα και να συνεχίσουν τον αγώνα για ανακατάληψη του υψώματος Ταμπούρι.
Η διαταγή ήταν ξεκάθαρη. Επρεπε πάση θυσία να καταληφθεί το Ταμπούρι. Η δύναμη της ΣΑΓΑ είχε μειωθεί αρκετά, γι' αυτό ενισχύθηκε και από εφεδρικά τμήματα και συνέχισε τον αγώνα για την ανακατάληψη του υψώματος Ταμπούρι. Μάταια όμως. Ο εχθρός μετέφερε νέες δυνάμεις και εδραιώθηκε στα υψώματα Ταμπούρι και Αη-Λιά Φούρκας. Η Σχολή Αξιωματικών εγκαταστάθηκε αμυντικά σε παραπλήσια υψώματα στο Ταμπούρι και συνέχισε να διεξάγει αμυντικό αγώνα. Η πρωτοβουλία πέρασε πλέον στα χέρια του Κυβερνητικού στρατού.
Αφού ενισχύθηκε με νέες δυνάμεις, ο Κυβερνητικός στρατός με μαζική χρησιμοποίηση του πυροβολικού και της αεροπορίας, συνεχώς και καθημερινά σφυροκοπεί τις θέσεις της ΣΑΓΑ και ταυτόχρονα αρχίζει επιθετικές ενέργειες, με σκοπό να εκδιώξει τα τμήματα της ΣΑΓΑ από τις θέσεις που κατείχαν κοντά στο Ταμπούρι και να τα απωθήσει βόρεια του ποταμού Σαραντάπορου προς την περιοχή του κυρίως Γράμμου.
Η Ταξιαρχία της ΣΑΓΑ προέβαλε σθεναρή αντίσταση και κατόρθωσε για αρκετές μέρες να αποκρούσει τις επιθέσεις του Κυβερνητικού στρατού. Δυστυχώς όμως, ο συσχετισμός των δυνάμεων σε μάχιμη δύναμη και σε μέσα πυρός είχε αλλάξει οριστικά προς όφελος του Κυβερνητικού στρατού.
Οι μαθητές της ΣΑΓΑ, παρά την εξαντλητική πορεία από το Βίτσι στο Σμόλικα, εκτεθειμένοι στο κρύο, στο χιόνι και στη βροχή, σε υψόμετρο 1.700 μέτρων, με σοβαρές ελλείψεις στη διατροφή, χωρίς κανένα οχυρωματικό έργο, πολέμησαν με άφθαστο ηρωισμό και αυταπάρνηση 18 ολόκληρα μερόνυχτα, χωρίς καμιά ανάπαυλα, αντιμετωπίζοντας τις συνεχείς επιθέσεις του εχθρού. Μόνο τότε όταν ο Κυβερνητικός στρατός πέτυχε να διεισδύσει, νύχτα και απαρατήρητος, μέσα στη διάταξη των τμημάτων της Σχολής, μπόρεσε να τα εκτοπίσει. Να τι γράφει ο Στρατηγός του Κυβερνητικού στρατού Τσακαλώτος για τη μάχη στο Ταμπούρι τον Απρίλη του 1949. «Με αιφνιδιαστική επίθεση μοίρας καταδρομών εις τα νώτα συμμοριακής ταξιαρχίας επιτεύχθηκε η κατάληψη της τοποθεσίας ΓΥΦΤΙΣΣΑ - ΤΑΜΠΟΥΡΙ εναντίον της οποίας επετίθοντο κατά μέτωπο δύο Ταξιαρχίαι Εθνικού Στρατού επί δεκαήμερον άνευ αποτελέσματος». Μόνο έτσι μπόρεσε ο Κυβερνητικός στρατός να ανατρέψει την Ταξιαρχία της ΣΑΓΑ ύστερα από 18 μέρες μάχης στην περιοχή Ταμπούρι.
Για τις μάχες της ΣΑΓΑ τον Απρίλη 1949 στην περιοχή Ταμπούρι, γράφηκαν κρίσεις και επικρίσεις εκείνη την περίοδο από ανώτερα και ανώτατα στελέχη του ΔΣΕ. Επηρεασμένοι από τις αποφάσεις της πέμπτης ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ στις 31 Γενάρη του 1949, με τα υπεραισιόδοξα σχέδια της καθοδήγησης του Κόμματος που έβλεπε μόνο την πολιτική πλευρά, την πολιτική κρίση που πέρασε το καθεστώς των Αθηνών, το φθινόπωρο 1948 και αρχές 1949, έκριναν χωρίς να εξετάζουν τη στρατιωτική πλευρά, το συσχετισμό των δυνάμεων, των μαχόμενων δυνάμεων, τις προθέσεις των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών και της ντόπιας αντιδραστικής ολιγαρχίας, που προετοιμάζονταν ολόπλευρα για τη συντριβή του ΔΣΕ κατά τη θερινή περίοδο του 1949.
Το γενικό συμπέρασμα που βγαίνει από τις μάχες στο συγκρότημα του Σμόλικα το 1949 είναι το παρακάτω:
Η ΣΑΓΑ πολέμησε ηρωικά στην περιοχή Σμόλικα τον Απρίλη 1949. Παρά τις αδυναμίες και τα λάθη που παρουσιάστηκαν πολέμησε ηρωικά γιατί:
1) Η ΣΑΓΑ πραγματοποίησε βαθειά διείσδυση μέσα στη διάταξη του εχθρού επί 12 μερόνυχτα, βαδίζοντας μόνο τη νύχτα, με αυστηρά μέτρα κάλυψης την ημέρα, κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες, χιόνι κρύο, βροχές, λάσπες, περνώντας μέσα από ποτάμια, φορτωμένη με πυρομαχικά και τρόφιμα. Και από τις 30 Μάρτη έως τις 2 Απρίλη κουβάλησε και το βαρύ οπλισμό, όλμους, πολυβόλα και πυρομαχικά, στην πλάτη από τους Φιλιππαίους έως το Ταμπούρι και Κάντσικο.
2) Η ΣΑΓΑ, από τη στιγμή που κατέλαβε τις θέσεις που προβλεπόταν από το σχέδιο επιχείρησης Ταμπούρι - Αη-Λιά Φούρκας - Γύφτισσα - Μπολιάνα - Κάντσικο (εκτός τη Γύφτισσα, Μπολιάνα) χωρίς την παραμικρή ανάπαυλα μπήκε αμέσως στη μάχη και αντιμετώπισε ξεκούραστες και υπέρμετρες δυνάμεις του Κυβερνητικού στρατού.
3) Οι 800 περίπου μαθητές της ΣΑΓΑ παρά την αντοχή, τον ηρωισμό και την αυτοθυσία, ήταν αδύνατο να ανταποκριθούνε σε τόσα μέτωπα με τόσο μεγάλη διασπορά των δυνάμεων.
4) Ηταν λάθος η επιμονή μας, από μια χρονική περίοδο και μετά. Πιο συγκεκριμένα μετά την αποτυχία ανακατάληψης του υψώματος Ταμπούρι και αφού ο Κυβερνητικός στρατός είχε ενισχυθεί αρκετά και ο συσχετισμός δυνάμεων είχε αλλάξει αισθητά προς όφελος του εχθρού, η αμυντική μας διάταξη βρισκόταν σε μειονεκτικότερη θέση από τη διάταξη του αντιπάλου, με αποτέλεσμα αντί να φθείρουμε εμείς τον αντίπαλο και στην κατάλληλη στιγμή να περάσουμε στην αντεπίθεση, συνέβηκε το αντίθετο. Καθημερινά να φθείρονται οι δυνάμεις της ΣΑΓΑ μη διαθέτοντας και την ελάχιστη εφεδρεία και τελικά να αιφνιδιαστούνε τα τμήματα της Σχολής Αξιωματικών και να υποχωρήσουνε με σοβαρές απώλειες.
5) Παρά τις αφάνταστες δυσκολίες που συνάντησε η ΣΑΓΑ κατά τη διαδρομή από Πρέσπα στο Σμόλικα, παλεύοντας με τα στοιχεία της φύσης, και παρά τα λάθη των δύο διοικητών των ταγμάτων κατά τη διάρκεια των μαχών στο Κάντσικο και Γύφτισσα, οι μαθητές της Σχολής Αξιωματικών, οι μαθητές και οι αξιωματικοί, πολέμησαν με αφάνταστο ηρωισμό. Με το αυτόματο στο χέρι έπεσε ο Διοικητής της Σχολής Νικόλαος Νικητίδης (Κόλιας). Με το αυτόματο στο χέρι στην πρώτη γραμμή τραυματίστηκε θανάσιμα και υπέκυψε ο Δ/ντής Σπουδών της ΣΑΓΑ Γεώργιος Σαμαρείδης (Λογοθέτης). Επεσαν μαχόμενοι στην πρώτη γραμμή η πολιτική επιτροπή (ΠΕ) Τάγματος, Τσιρμιράκης Δημήτριος, Κωστούλας Σπύρος, ο βοηθάς του ΠΕ Ταξιαρχίας Μπαλατσός Βασίλης, σκοτώθηκαν οι λοχαγοί Τζανής Ηλίας, Ντινόπουλος Δημήτριος, Χατζηδημητρίου Αντώνης, Γαβριελάτος Αντρέας ΠΕ λόχου, οι υπολοχαγοί Αβραμίδης Κώστας, Αναστασιάδης Θεόφιλος, Καλισάρης Βασίλειος, Μπίρης Λάμπρος, Σιδερίδης Θεοχάρης, Πούλιος Κώστας και πολλοί άλλοι που δεν μπόρεσα να συγκρατήσω τα ονόματά τους. Τραυματίστηκαν οι: Ο Δ/ντής της ΣΑΓΑ Ρόσιος Αλέκος (Υψηλάντης), ταγματάρχης Ζώκας Ζήσης, λοχαγοί Μηδάλκος Θανάσης, Κεχαγιάς Παναγιώτης, οι ΠΕ λόχου Τσιρόγκα Ανέτα, Παπαδοπούλου Νούλη, Χριστοφορίδου Αναστασία και πολλοί άλλοι αξιωματικοί και μαθητές της ΣΑΓΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΣΑΓΑ στις 18 μέρες των μαχών τον Απρίλη 1949 στην περιοχή Σμόλικα είχε 280 τραυματίες.
Μετά τη λήξη των μαχών και της σύμπτυξης της περιοχής Ταμπούρι - Κάντσικο, βόρεια του ποταμού και αφού πρώτα ανασυγκροτήθηκαν τα τμήματα, η Σχολή αναπτύχθηκε αμυντικά και ασχολήθηκε με την αμυντική θωράκιση του τομέα της. Ταυτόχρονα η σχολή ασχολήθηκε και με το πρόγραμμα εκπαίδευσης στο βαθμό που το επέτρεπε η αμυντική της αποστολή. Αυτή η αποστολή της ΣΑΓΑ συνεχίστηκε έως τα τέλη του Μάη, οπότε της ανατέθηκε να χτυπήσει και να καταλάβει το ισχυρά οχυρωμένο από τον Κυβερνητικό στρατό προγεφύρωμα βόρεια του ποταμού Σαραντάπορου, ύψωμα Πάτωμα. Μετά την απώλεια του Δ/ντή Ταξιαρχίας της ΣΑΓΑ στα τέλη Απρίλη, Δ/ντής ανέλαβε ο Αχιλλέας Προυτσάλης και ΠΕ ο Ζήσης Ζώκας μετά την επιστροφή του από το νοσοκομείο.
Νέα διοίκηση στη ΣΑΓΑ
Μετά την απώλεια του Δ/τή της Ταξιαρχίας της ΣΑΓΑ Νίκου Νικητίδη τον Απρίλιο 1949, η Δ/ση της Σχολής ήταν η παρακάτω:
1. Δ/τής: Προύτσαλης Αχιλλέας
2. ΠΕ: Ζώκας Ζήσης
3. Επιτελάρχης: Βαλαχάς Γεώργιος
4. Δ/ντής Σπουδών: Μυλωνάς Γεώργιος
5. Αξ/κός οπλισμού: Σταματίδης Ηρακλής
6. Τοπογράφος: Βυθούλκας Νικόλαος
Δ/τής Ι Τάγματος: Τσακμάκης Αντώνης
Δ/τής II Τάγματος: Κόκας Αστέριος
Μετά την απώλεια του Δ/τή του Ι Τάγματος Αντώνη Τσακμάκη στη μάχη στο Πάτωμα και τη συγχώνευση της Σχολής Αξ/κών του ΚΓΑΝΕ στη ΣΑΓΑ, η σύνθεση ήταν η παρακάτω:
Ι Τάγμα. Δ/τής: Κιτσούλης Δημήτριος
II Τάγμα. Δ/τής: Κόκας Αστέριος
III Τάγμα. Δ/τής: Μαλικόπουλος Αθανάσιος
Λόχος Μηχανημάτων (βαριά πολυβόλα, όλμοι): Μπούμπαρης Νικόλαος.
Λόχος ανιχνευτών: Τσαλίκης Απόστολος.
 |
| Παρασημοφόρηση άνδρα του ΔΣΕ |
 |
| Χωνιά του ΔΣΕ |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου