Οι δολοφονίες στην Στερεά Ελλάδα (μέρος 1)

Ο Κόκκινος Φάκελος παρουσιάζει μια σειρά άρθρων που θα σκιαγραφήσουν τις σφαγές και τις διώξεις της λευκής τρομοκρατίας 1945-1949 στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας και της ευρύτερης Στερεάς. Τα περιστατικά θα δίνονται με ονόματα και επίθετα καθώς και τις πηγές για να μπορεί κανείς να ανατρέξει.

Το 1945, αμέσως μετά την Βάρκιζα, ο Γ.Π. Μαυρομάτης, με στήριξη της εθνοφυλακής και της χωροφυλακής ανακηρύσσεται αρχηγός και οργανώνει ομάδα χιτοσυμμοριτών, αποτελούμενη από τους Σωτήρη Μαυρομάτη, Δημήτρη Στραβοκέφαλο, Νάσιο Κολίδα, Σπύρο Βάση, Τόλια Τζούρο, Σπύρο Κεφρίτσα, Σάκα, Μύτακα και Πάνο Λούτζη.

Τον Απρίλη του 1945, δολοφονούν τον ανταρτοεπονίτη του ΕΛΑΣ Θεόφιλο Καρύδα πάνω στο άνθος της ηλικίας του. Το παιδί ήταν δεν ήταν 20 ετών. Την ίδια τύχη έχει ο Βασίλης Κοκορόμπας (Λαμπέτης), ΕΛΑΣίτης και μαχητής του αλβανικού. Ήταν από τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ και είχε χάσει τον αδερφό του στους 120 του Αγρινίου που εκτέλεσαν οι Γερμανοί. Στο κρατητήριο της Κατούνας, η ομάδα των κτηνανθρώπων δολοφονεί με φρικτά βασανιστήρια τους αγωνιστές Θ. Μπουμπούλη, Γιάννη Παπακωνσταντίνου και Τίτο Γιάννη. Επίσης δολοφόνησαν ένα μικρό παιδάκι που βοηθούσε στις δουλειές τις αδελφές του κομμουνιστή Σπύρου Λιαπάκη. (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946. Συνέντευξη Αγγελική Κουφάκη)

Το 1946, την Μεγάλη Πέμπτη, η παραπάνω συμμορία δολοφόνησε με χειροβομβίδα μέσα στο σπίτι τους Αρ. Μπουμπούλη, Ελένη Μπουμπούλη, Κωνσταντίνα Μπουμπούλη, και την Αθανασία Μπουμπούλη. Η οικογένεια κάθονταν τότε στο γιορτινό τραπέζι...(Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946. Συνέντευξη Αγγελική Κουφάκη)

Στην Μαχαιρά Ξηρομέρου, επικεφαλής των δεξιών τρομοκρατών είναι ο Αθανάσιος Καπελάρης, από τη Σταμνά. Ο Καπελάρης είναι σταθμάρχης της τοπικής χωροφυλακής και επικεφαλής αποσπάσματος χιτών. Στο κρατητήριο οι τραμπούκοι του με μαέστρο τον ίδιο βασάνισαν φρικτά δύο φορές τον Σταύρο Τσίντζο που τελικά δολοφονήθηκε από τους ίδιους στον Λάκκο του Μαλιάρη. Δολοφονήθηκε επίσης ο Μανδηλάς τον Ιούνιο του 1946. Η ίδια ομάδα συνέλαβε στην Μακρυνία τους Δημήτρη Μαυρογιώργο και τον Γιώργο Πλιάτσικα. Τους μετέφεραν στο γνωστό κρατητήριο και τους έκαψαν ζωντανούς. Από τους ίδιους τραμπούκους μαρτύρησε ο Γιώργης Κορδέλης από το Πεντάλοφο. Έφεραν επίσης από το Αγρίνιο τον παλαίμαχο κομμουνιστή Στέφανο Κομπλίτση τον οποίο βασάνισαν μέχρι αναισθησίας. Τέλος οι ίδιοι τρομοκράτες κούρεψαν τις αγωνίστριες Ειρήνη Μακρυπίδη, Μαριγώ Μακρυπίδη, Μαρία Γεροθόδωρου και Ειρήνη Κουτρουμάνου. (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946.)

Στο χωριό Πρόδρομος υπήρχε επίσης ομάδα χιτοσυμμοριτών. Στις 22-23 Νοέμβρη του 1945, οι τρομοκράτες εισέβαλλαν στο σπίτι του Γιάννη Κωστόπουλου (Ακαρνάν) προπολεμικού κομμουνιστή, γραμματέα υπαχτίδας του ΚΚΕ στο Αγρίνιο και πτυχιούχου της Παντείου. Εκεί προσπάθησαν να βιάσουν την αδελφή του Χρυσούλα που επειδή αντιστάθηκε πετάχτηκε στο πηγάδι με αποτέλεσμα να μείνει για πάντα ανάπηρη. Οι ίδιοι φρικτοί κτηνάνθρωποι λεηλάτησαν τα σπίτια των Σπύρου και Βαγγέλη Παπαφώτη και Χρ. Βλάχου τα οποία καίνε. Επίσης κούρεψαν τις αγωνίστριες Ανθούλα Κουζέλη και Κωστούλα Σταύρου. Αργότερα το ίδιο έτος δολοφονούν με κανιβαλικό τρόπο τους Γιάννη Παπαφώτη και τον Σωκράτη Τσελεπή του οποίου του έκοψαν με φαλτσέτα τα γεννητικά όργανα. Επίσης εκτέλεσαν στο Αργοστόλι τον κομμουνιστή Αριστοτέλη Βλάχο.

Τα ονόματα των τρομοκρατών είναι: Μιχάλης Λαινάς, Γιώργος Ζώης, Λάμπρος Κατσαρομήτσος, Νίκος Σταματάκη και ο Παπαδήμος από το Ριζοβούνι Πρέβεζας, φίλος του ταγματάρχη του ΕΔΕΣ Μπούρου.

(Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946.)

Στο χωριό Χρυσοβίτσα που κάηκε από τους Ιταλούς το 1943, οι Γιάννης Κώτσης και Γιάννης Χρυσιώτης κούρεψαν τις αδελφές Χάιδω και Αναστασία Τσόμπου πρώτες ξαδέρφες του καπετάνιου Λεωνίδα Τσόμπου και αντάρτισσες του ΕΛΑΣ. Στο ίδιο χωριό ο τρομοκράτης Οδυσσέας Παπαδημητρίου με ομάδα τραμπούκων σκότωσαν στην θέση Γουρνοκαλύβα τον ΕΛΑΣίτη Γεράσιμο Κατσιγιάννη. Το έγκλημα έλαβε χώρα στις 7 Ιούλη 1945.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στον κάμπο της Χρυσοβίτσας οι ΕΠΟΝίτες του χωριού με επικεφαλής τον δικηγόρο Θανάση Σώλο εξόρμησαν και μετέτρεψαν με κέντρωμα τις εκατοντάδες αγριαπιδιές σε αχλαδιές. Το περιστατικό έγινε το 1943 μεσούσης της κατοχής για να έχει το χωριό να τρώει από τα δέντρα. Οι φρικτοί σκοταδιστές που προαναφέραμε κατέστρεψαν τα δέντρα το 1945 για να μην θυμάται κανείς το έργο αυτό της ΕΠΟΝ. (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946. )

Στο χωριό Βρακά Αστακού στις 16 Απρίλη του 1946, σκοτώνεται με πέτρες και ρόπαλο, ο αγωνιστής του ΕΛΑΣ Νίκος Στάθης Καραιμπέρης. Ο τρομοκράτης που έπραξε τον κανιβαλισμό είναι ο Γιάννης Α. Κοράκης. (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946.)

Στο χωριό Αγράμπελο Νταγιάντα τρομοκράτες και χιτομοναρχικά κτήνη βίασαν τη γυναίκα του αγωνιστή Νικόλα Κωτσέλη και το επανέλαβαν όταν η οικογένεια μετακόμισε στο Ζαπάντι Αγρινίου. Φυσικοί αυτουργοί οι Μπούσης, Νταγιάντας, Μ. Λαινάς, Γιώργος Κατσαρός. Αυτοί σκότωσαν  και τον αγωνιστή Κώστα Νασίκα με φρικτά βασανιστήρια. Τέλος στο χωριό δολοφονήθηκε από τραμπούκους του ΕΔΕΣ υπό τον Μπούρο ο Σπύρος Σταμούλης. (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946. )

Στο χωριό Κανδήλα Ξηρομέρου ταγματασφαλίτικα όργανα του Βέρη σκότωσαν στο ξύλο τον Λαμπράκη Λήλα τον Αύγουστο του 1946. Αργότερα, με τον ίδιο τρόπο σκότωσαν στην Αθήνα τον Θεόδωρο Πάτρα από τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ στην Στερεά. (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946. )

Στο χωριό Κατοχή, ο παρακρατικός δολοφόνος Δημ. Λουκάς ή Μαλιάρης δολοφόνησε σε καρτέρι στην θέση Τρίκαρδο τον αγωνιστή Γεράσιμο Βινιεράτο (Μιαούλη). Επίσης καταδικάζεται σε θάνατο ο αγωνσιτής Αντώνης Κατσαραίος με ψεύτικες κατηγορίες του Στράτου Μπιρέρη από το Αιτωλικό.(Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946.)

Στο χωριό Γουριά, ο Κόντης Γιώργος από την Χρυσοβίτσα Ξηρομέρου έσφαξε νύχτα 5 Μάη 1945 στον ύπνο του, τον καπετάνιο του ΕΛΑΝ Γιάννη Χριστοδούλου (Φρίξο). (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946.)

Στο χωριό Νεοχώρι, οι χιτοσυμμορίτες κούρεψαν τις αγωνίστριες Βάγια Τσώτα και Θεώνη Μαρκαντώνη. Βασάνισαν την Ελένη Τσώτα, τον Στάθη Κούτρα, τον Δημήτρη Μουλαρά και δολοφόνησαν τον Δ. Μπαρμπάτη που άφησε πίσω 5 μικρά παιδιά. (Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946. )

Στο χωριό Καινούργιο γνωστοί παρακρατικοί και χίτες κατακρεούργησαν με μαχαίρι τον αγωνιστή Αποστόλη Φώτη Σπυρόπουλο. Στις 28 Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς (1946), πέθανε από φρικτά βασανιστηρια στο κελί του τμήματος Χωροφυλακής, ο αγωνιστής Λαμπροκωστόπουλος. Νωρίτερα, στις 22 Ιούνη 1946, την ίδια τύχη έιχε ο δάσκαλος αγωνιστής Κώστας Τσόλκας από το Παναιτώλιο.(Πηγή Αριστείδης Θεοχάρης, Στην Στερεά Ελλάδα με το ΔΣΕ 1945-1946.)

Ο Κόκκινος Φάκελος θα συνεχίσει την εξιστόρησή του για να αποκαλυφθούν όλα τα εγκλήματα της λευκής τρομοκρατίας στην περιοχή.