Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, χιλιάδες αντιφασίστες, κομμουνιστές και δημοκράτες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τον Καναδά έφθασαν από στεριά και θάλασσα για να ενισχύσουν τον αγώνα του Ισπανικού λαού ενάντια στο φασισμό. Ανάμεσά τους 500 Έλληνες κομμουνιστές και αντιφασίστες. Στις προσεχείς ημέρες θα δημοσιεύσουμε ένα εκτενές, στο μέτρο του δυνατού αφιέρωμα για τη δράση και την τύχη τους.
Ο Στέφανος Τσερμέγκας, Ικαριώτης συνδικαλιστής και μέλος του ΚΚΕ που αναδείχτηκε σε πολιτικό επίτροπο των Διεθνών Ταξιαρχιών αφηγείται για τους Έλληνες αγωνιστές της Ισπανίας:
"Οι περισσότεροι Έλληνες αντιφασίστες εθελοντές ήταν ναυτεργάτες που δούλευαν σε καράβια. Άλλοι πάλι ήταν μετανάστες σε διάφορες χώρες του κόσμου, όπου είχαν ξενιτευτεί για να βρουν δουλειά κι ένα κομμάτι ψωμί, που δεν μπορούσε να τους εξασφαλίσει η πατρίδα τους. Άλλοι ξεκινούσαν από τη φασιστοκρατούμενη Ελλάδα, από τα Δωδεκάνησα και την Κύπρο. Περνούσαν θάλασσες, ωκεανούς, διάβαιναν ψηλά βουνά και ατελείωτους κάμπους, έσκαβαν λαγούμια και δραπέτευαν από τις φυλακές, όπως έκαναν οι 8 της Αίγινα- μ'αυτό το όνομα πέρασαν στην ιστορία- με επικεφαλής τον Δημήτρη Σακαρέλο, τον κατοπινό θρυλικό πολιτικό επίτροπο των Ελλήνων εθελοντών στον Ισπανικό Δημοκρατικό Στρατό.
Φυσικά, οι περισσότεροι από τους Έλληνες αντιφασίστες εθελοντές ήταν νεαροί στην ηλικία, όπως η Μαρίκα Νικολάου, η Ελένη Νικηφόρου και η Τούλα Ιωάννου, που ξεκίνησαν από τον Καναδά και έφτασαν μαζί με άλλους εθελοντές για να υπηρετήσουν σαν νοσοκόμες στον Ισπανικό Δημοκρατικό Στρατό. Δεν έλλειπαν πάντως και οι ηλικιωμένοι, ακόμα και πενηντάρηδες και πάνω. Αυτά λένε οι αφηγήσεις και οι ανταποκρίσεις εκείνης της εποχής. Το χαρακτηριστικότερο είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν καμιά πολεμική πείρα και αρκετοί δεν είχαν ούτε τη στοιχειώδη πείρα του απλού στρατιώτη. Εξαίρεση αποτελούσαν μερικοί αντιφασίστες αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, που μαζί με τους άλλους εθελοντές πήγαν στην Ισπανία και υπηρέτησαν με τους βαθμούς τους σε διάφορες μονάδες και στο λόχο των Ελλήνων εθελοντών που μετέπειτα ονομάστηκε "Νίκος Ζαχαριάδης"."
Ακολουθεί απόσπασμα από άρθρο του Λευτέρη Τσιριμάκη, από τη Θεσσαλονίκη που υπήρξε πρωτεργάτης των κινητοποιήσεων αλληλεγγύης στον Ισπανικό Λαό και ενάντια στο Φράνκο, μέσα στη Μεταξική Δικτατορία. Στο άρθρο του μεταφέρεται η μαρτυρία Έλληνα εθελοντή για το πως έφτασε στην Ισπανία:
"Ύστερα από πέντε μερόνυχτα ταξίδι με το βαπόρι "Νορμανδία" φτάσαμε την παραμονή της πρωτοχρονιάς στο γαλλικό λιμάνι της Χάβρης κι από εκεί με τρένο πήγαμε στο Παρίσι, όπου μας παρέλαβε η Γαλλική Αντιφασιστική Επιτροπή, που διευκόλυνε όλους τους ξένους αντιφασίστες εθελοντές που φτάνανε στη Γαλλία, με προορισμό την Ισπανία. Στα γραφεία της Επιτροπής ανταμωθήκαμε με άλλους αντιφασίστες εθελοντές από διάφορες χώρες του κόσμου. Ήταν Άγγλοι, Γάλλοι, Πολωνοί, Γερμανοί, Ιταλοί, Τσέχοι, Ουγγαρέζοι, Ρουμάνοι, Βούλγαροι, Αλβανοί και άλλοι.
Από το Παρίσι με τα φορτηγά αυτοκίνητα μεταφερθήκαμε κοντά στα σύνορα με την Ισπανία. Σε ολόκληρη τη διαδρομή μας μέσα στο γαλλικό έδαφος, οι Γάλλοι εργαζόμενοι σήκωναν ψηλά τις γροθιές και φώναζαν: "No pasaran!" Η δική μας ομάδα έφτασε στα ισπανικά σύνορα ένα δειλινό. Ήταν ακόμα η περίοδος εκείνη που η γαλλική κυβέρνηση του Μπλουμ έκανε τα στραβά μάτια. Χωριστήκαμε αμέσως σε μικρότερες ομάδες και όταν δόθηκε το σύνθημα της εκκίνησης, με τη βοήθεια ειδικών συνδέσμων που ήξεραν καλά τα μονοπάτια περάσαμε τα σύνορα από ένα πολύ στενό πέρασμα. (...)
Στις 3 Γενάρη του 1937 πατούσαμε τη γη της ηρωικής Ισπανίας. Ο πρώτος σταθμός μας ήταν το κάστρο της Φιγουάρας που βρίσκεται στους πρόποδες των Πυρηναίων.
Από τη Φιγουάρα φύγαμε μέρες μετά με το τρένο για Βαρκελώνη. Μετά πήγαμε στη Βαλένθια και τέλος φτάσαμε στο Αλμπαθέτε όπου βρισκόταν η έδρα της Διεθνούς Ταξιαρχίας. Παντού, σε όλους τους μικρούς και μεγάλους σιδηροδρομικούς σταθμούς ο ισπανικός λαός μας επεφύλασσε θερμότατη και εγκάρδια υποδοχή. Όλοι ήξεραν πως οι επιβάτες του τρένου που μας μετέφερε είναι πιστοί φίλοι του ισπανικού λαού, φλογεροί αντιφασίστες, που ήρθαν στο από όλες τις χώρες του κόσμου για να πολεμήσουν στο πλευρό τους. Γι' αυτό και στον κάθε σταθμό γέμιζαν τις αγκαλιές μας με τα αγαθά της εύφορης ισπανικής γης και μας κερνούσαν γλυκό κρασί της χώρας τους με τα ιδιόμορφα εκείνα ξύλινα κρασοπότηρα, τα λεγόμενα "τσίτσα". Ξεκαρδίζονταν στα γέλια γιατί στ' αλήθεια κανείς μας σχεδόν δεν κατάφερνε να πίνει το κρασί μ' αυτά τα παράξενα κρασοπότηρα χωρίς να καταβρέχει το πουκάμισό του.
Παρόμοια εγκάρδια και θερμή υποδοχή μας έκανε ο ισπανικός λαός και στη Βαρκελώνη, στη Βαλένθια και στο Αλμπαθέτε, όπου βρίσκονταν τα έμπεδα των ξένων εθελοντών αντιφασιστών."
Αριθμητικά, οι Διεθνείς Ταξιαρχίες στο μέγιστο της συσπείρωσής τους αποτελούνταν από:
- 500 Έλληνες
- 15-17000 Γάλλους
- 5000 Πολωνούς
- 4000 Γερμανούς
- Βούλγαρους, Αλβανούς, Ούγγρους, Τσέχους, Γιουκοσλάβους, Ρουμάνους, Ιταλούς, Βέλγους, Άγγλους, Μεξικάνους και Κουβανούς σε μικρότερα νούμερα.
Συνολικά έφθασαν την παρατακτή δύναμη των 17.000 ανδρών. Μαζί με τον τακτικό στρατό της Δημοκρατικής Ισπανίας, τις ένοπλες δυνάμεις του ΚΚ Ισπανίας, των Αναρχικών, των Τροτσκιστών και των ανδρών από την ΕΣΣΔ, οι δημοκρατικές δυνάμεις της Ισπανίας έφθασαν τους 450.000, με 350 αεροσκάφη και 200 τανκ.
Απέναντί τους οι δυνάμεις του Φράνκο 600.000 άνδρες, εκ των οποίων τουλάχιστον 250.000 στάλθηκαν από τον Χίτλερ και το Μουσολίνι. Τα αεροπορικά σώματα του Φράνκο, που του διατέθησαν από την Ισπανία και τη Γερμανία αριθμούσαν 30-40.000 άνδρες. Ο Φράνκο είχε στη διάθεσή του 600 αεροσκάφη, 290 τανκ και πολυάριθμες ναυτικές δυνάμεις. Το πυροβολικό, τα μηχανοκίνητα και βαριά πυροβόλα του Φράνκο διοικούνταν από επαγγελματίες στρατιωτικούς του Χίτλερ.
Το ναυτικό της Ισπανίας είχε περάσει σχεδόν ολόκληρο με τη μεριά των Δημοκρατών και αυτό γιατί οι ναύτες του εξεγέρθηκαν έγκαιρα και κατέλαβαν τα πλοία τους, εκτελώντας πολλούς φασίστες αξιωματικούς τους. Παρά το παραπάνω γεγονός, το ναυτικό του Φράνκο διέθετε ισχυρότερες δυνάμεις αφού σε αυτό συνέβαλε η φασιστική Ιταλία και η ναζιστική Γερμανία. Ο Φράνκο διέθετε μάλιστα και υποβρύχια που του διάθεσε η Γερμανία, ενώ ένα εξ αυτών το αγόρασε ο ίδιος από το Τρίτο Ράιχ.
Μια αμερικανική ανάλυση της εποχής αναφέρει ότι από την αρχή του πολέμου οι δημοκρατικοί της Ισπανίας υστερούσαν έναντι του Φράνκο 1 προς 7...
(συνεχίζεται)
 |
| Ομάδα Ελλήνων εθελοντών στις Διεθνείς Ταξιαρχίες |
 |
| Ομάδα Κυπρίων εθελοντών στις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Κρατούν την εφημερίδα Εμπρός των εργατών του Σικάγο |
 |
| Ελληνες εθελοντές των διεθνών Ταξιαρχιών στον Ισπανικό Εμφύλιο. Από αριστερά : Πέντε από τα στελέχη των Ελλήνων εθελοντών των Δ. Ταξιαρχιών. Από αριστερά: Γιάννης Σακαρέλλος, Παντ. Παντελιάς, Παν. Αϊβατζής, Αναγν. Δεληγιάννης και Νίκος Βαβούδης |
Ακούστε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου