Οι δυνάμεις που διατέθηκαν για την επιχείρηση κατάληψης του Τυρνάβου ήταν η 192 Ταξιαρχία (22 οπλοπολυβόλα), η οποία ενήργησε μαζί με ίλη του Ιππικού δυτικής Μακεδονίας (5 οπλοπολυβόλα), ο λόχος Ασφάλειας του ΚΓΑΝΕ (9 οπλοπολυβόλα) που υπάγονταν τακτικά στην 192 Ταξιαρχία, η Σχολή Αξιωματικών του ΚΓΑΝΕ (15 οπλοπολυβόλα) και η Ταξιαρχία Ιππικού (26 οπλοπολυβόλα).
Ο στόχος που τέθηκε σε αυτήν την επιχείρηση ήταν η ταυτόχρονη κατάληψη της πόλης του Τυρνάβου και της Λάρισας, ώστε να προκληθεί πανικός στις κυβερνητικές δυνάμεις, να εκπληρωθεί το σύνθημα του ΓΑ «να γίνει η Θεσσαλία δεύτερος Γράμμος» και να στρατολογηθούν νέοι μαχητές, κυρίως από τον Τύρναβο.
Η φρουρά του Τυρνάβου αποτελείτο από τη Διοίκηση Τακτικού Συγκροτήματος (ΤΣΕΤ) υπό τον Συνταγματάρχη Ματζουράνη, 4 λόχους υποψήφιων υπαξιωματικών (ΚΕΥΒ) υπό τον Αντισυνταγματάρχη Παπαγεωργίου που ήταν εξοπλισμένοι με πολυβόλα και όλμους, από δύο διμοιρίες Εθνοφρουράς, 25 χωροφύλακες, έναν ουλαμό όλμων 3, μια διμοιρία των τριών όλμων των 81 χιλ. και από 100 ΜΑΥ-ΜΑΔ.
Η δύναμη της φρουράς κατανεμόταν στους στρατώνες στο νότιο άκρο της πόλης, οι οποίοι προστατεύονταν από κτιστά πολυβολεία σε έδαφος επίπεδο και ακάλυπτο, σε σπίτια γύρω από την πλατεία, σε πολυβολεία στους δρόμους και στις ταράτσες και σε κτήρια στις παρυφές της πόλης. Επίσης, κατείχε το ύψωμα Κριτήρι, το οποίο κατελήφθη μια ημέρα πριν την επιχείρηση και τον Προφήτη Ηλία στο βόρειο άκρο της πόλης με μικρή δύναμη. Οι τελευταίες δυνάμεις αποσύρθηκαν για να ενισχύσουν την άμυνα στις παρυφές του Τυρνάβου και στην κεντρική πλατεία.
Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την εξουδετέρωση των εξωτερικών αντιστάσεων στη βόρεια και βορειοανατολική παρυφή της πόλης από την 192 Ταξιαρχία, την ίλη Ιππικού της δυτικής Μακεδονίας και από τον Λόχο Ασφαλείας του ΚΓΑΝΕ, την είσοδο στην πόλη, την απομόνωση των εχθρικών αντιστάσεων στους στρατώνες και στις πλατείες, τη διενέργεια στρατολογίας με τις υπόλοιπες δυνάμεις στρατολογίας και την ανατίναξη ή πυρπόληση δημόσιων κτηρίων, όπως εργοστασίων και τη σύλληψη «αντιδραστικών».
Η Σχολή Αξιωματικών θα εξουδετέρωνε τις αντιστάσεις στα υψώματα Κριτήρι-Προφήτη Ηλία στα βόρεια του Τυρνάβου. Μετά την εξουδετέρωση των αντιστάσεων θα εισερχόταν στην πόλη και θα επιστράτευε κατοίκους διαθέτοντας 4 ομάδες σαν εφεδρεία της διεύθυνσης της επιχείρησης.
Η Ταξιαρχία Ιππικού παράλληλα θα ενεργούσε επίθεση κατά της Λάρισας. Θα εισερχόταν στο κέντρο της πόλης παρακάμπτοντας τις αντιστάσεις και τους στρατώνες των κυβερνητικών δυνάμεων. Οι στόχοι που τέθηκαν περιλάμβαναν την καταστροφή δημόσιων κτηρίων, όπως ήταν η στρατιωτική λέσχη, τα κτήρια διαμονής αξιωματικών ΜΦΣ, εργοστάσια, αποθήκες εφοδιασμού και το ηλεκτρικό εργοστάσιο, τη σύλληψη του δημάρχου, του νομάρχη και των βουλευτών της περιοχής, την τρομοκράτηση της «αντίδρασης» και την ανατίναξη τυπογραφείων εφημερίδων.
Τέλος, η 123 Ταξιαρχία και η ομάδα σαμποτέρ θα κάλυπταν την επιχείρηση από Ελασσόνα, στους δρόμους Ελασσόνα-Μέλουνα-Τύρναβο και Ελασσόνα-Δάμαση και από Λάρισα. Οι επιχειρήσεις είχαν καθοριστεί να ξεκινήσουν ταυτόχρονα στις 23.00 της 5ης προς 6ης Σεπτεμβρίου και η σύμπτυξη από τη Λάρισα στις 2.00 και από τον Τύρναβο στις 4.00.
Στο σχέδιο κατάληψης του Τυρνάβου θα βοηθούσε η ταυτόχρονη εισβολή στη Λάρισα, η οποία θα παρενοχλούσε και θα παραπλανούσε τις κυβερνητικές δυνάμεις Η επιχείρηση όμως εναντίον της Λάρισας δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Στις 4 προς 5 Σεπτεμβρίου, η Ταξιαρχία Ιππικού συνάντησε τυχαία δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού στη θέση Γκερλί Βελεστίνου και ακολούθησε σφοδρή μάχη στο χωριό Καλαμάκι και Βουλγαρινή Μαυροβουνίου. Έτσι, στάθηκε αδύνατη η εκπλήρωση του σχεδίου.
Η επιχείρηση κατά του Τυρνάβου ξεκίνησε στις 23.00 της 5ης Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το σχέδιο. Την προηγούμενη ημέρα οι κυβερνητικές δυνάμεις απέσυραν 2 διμοιρίες από το Κριτήρι και τον λόχο από τον Προφήτη Ηλία για την ενίσχυση της αντίστασης στην πλατεία του Τυρνάβου και των φυλακίων στις παρυφές της πόλης. Οι δυνάμεις της Ι Μεραρχίας εισέβαλαν στην πόλη, αλλά δεν κατάφεραν να καταλάβουν όλους τους στόχους. Τα εξωτερικά φυλάκια συγκράτησαν την επίθεση με σκοπό να δοθεί χρόνος στους πολίτες να εισέλθουν στα καταφύγια ή να καταφύγουν στο οχυρωμένο κέντρο της πόλης και στη συνέχεια αποσύρθηκαν σε νέες θέσεις σε γωνίες δρόμων και στον περίβολο των κτηρίων στα οποία ήταν τοποθετημένα στις ταράτσες και στα καμπαναριά πολυβολεία.
Στις πλατείες, στα καταστήματα, στις τράπεζες και στους στρατώνες είχαν τοποθετηθεί τανκς, τα οποία προστάτευαν τα σημεία άμυνας ή περιπολούσαν σε κοντινή απόσταση. Τη μεγαλύτερη πίεση δέχθηκε ο Λόχος Ασφαλείας Κλιμακίου, που επιτέθηκε στους στρατώνες. Οι μαχητές του ΔΣΕ δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν εύκολα τα τανκς και τα πολυβολεία, λόγω της έλλειψης αντιαρματικών, της κακής χρήσης της βενζίνης αλλά και της ελλιπούς εκπαίδευσης. Ένα ακόμα πρόβλημα ήταν η κακή επικοινωνία μεταξύ των διάφορων τμημάτων που λάμβαναν μέρος στην επιχείρηση.
Οι ενισχύσεις των κυβερνητικών δυνάμεων έφτασαν στην πόλη στις 2.30 της 6ης Σεπτεμβρίου. Ο ουλαμός Τεθωρακισμένων και ο ουλαμός Πεζικού του Κέντρου Ενισχύσεως Λάρισας με μία ομάδα πυροσβεστών παρέκαμψαν τις δυνάμεις της κάλυψης και περνώντας μέσα από τον κάμπο έφτασαν στην πλατεία και στην ανατολική παρυφή της πόλης προς το δρόμο σύμπτυξης των τμημάτων του ΔΣΕ με στόχο την κύκλωση τους.
Στις 4.00 το πρωί δόθηκε το σύνθημα της σύμπτυξης.
Την ίδια ώρα, δύο εχθρικά τανκς πραγματοποιήσαν μια βαθιά διείσδυση προς το δρομολόγιο σύμπτυξης μέσα στον κάμπο με σκοπό να ανακόψουν τον δρόμο σύμπτυξης, προκαλώντας αταξία στις δυνάμεις του ΔΣΕ. Τελικά, με τη χρήση πυρών πολυβόλων τα τανκς αποσύρθηκαν και τα τμήματα χωρίς απώλειες συμπτύχθηκαν προς Δελέρια. Τις πρωινές ώρες, κατέφτασαν στην περιοχή νέες ενισχύσεις από τη Λάρισα, αποτελούμενες από έναν ουλαμό Τεθωρακισμένων και μία πεζοπόρο ίλη της Σχολής Ιππικού και συγκρούστηκαν στα υψώματα Κισλά με τις εφεδρείες των δυνάμεων του ΔΣΕ, χωρίς να πετύχουν κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το βράδυ επέστρεψαν στη βάση τους στη Λάρισα.
Στη μάχη του Τυρνάβου ο ΕΣ, σύμφωνα με έκθεση του ΔΣΕ, είχε 5 εξακριβωμένους νεκρούς, 7 εξακριβωμένους τραυματίες και 9 αιχμαλώτους. Εκτιμούσε όμως ότι ο πραγματικός αριθμός θα έπρεπε να είναι αρκετά μεγαλύτερος. Από την άλλη πλευρά, οι κυβερνητικές δυνάμεις καταγράφουν 1 ή 2 νεκρούς ΜΑΔ και 8 τραυματίες (7 οπλίτες και 1 χωροφύλακας).
Οι απώλειες του ΔΣΕ, σύμφωνα με τους δεύτερους, ανέρχονταν σε 18 νεκρούς (μεταξύ τους ο Ταγματάρχης Κούρτης και ο Λοχαγός Κρανιάς), σε 3 συλληφθέντες και 6 παραδοθέντες. Ο αριθμός των τραυματιών παρέμενε ανεξακρίβωτος, καθώς πολλοί φορτώθηκαν σε κάρα και απομακρύνθηκαν από το πεδίο της μάχης. Επίσης, εγκαταλείφθηκαν από τις δυνάμεις του ΔΣΕ πέντε όπλα, τρία άλογα, δυο μουλάρια και το αρχείο του ταγματάρχη της 192 Ταξιαρχίας του ΔΣΕ, Κούρτη.
Τα λάφυρα που αποκόμισε ο ΔΣΕ ήταν 3 οπλοπολυβόλα, 6 τυφέκια, 25 χιλ. σφαίρες 180 βλήματα ολμίσκου, ιματισμό και άλλα. Κάηκαν όλα τα δημόσια κτήρια, 5-6 οχυρωμένα σπίτια συντηρητικών πολιτών και το εργοστάσιο υφαντουργίας των αδερφών Καραμπέλου. Ανατινάχτηκαν 2 τανκς και μία γέφυρα. Τέλος, επιστρατεύθηκαν σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές 70 άτομα, ενώ σύμφωνα με τον ΔΣΕ 200.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου