"Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα"

"Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα"

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 2017

H μεγάλη μάχη της Βαμβακούς




Στις 18 Απρίλη 1948, στις 5 τα ξημερώματα, ισχυρό τμήμα του Δημοκρατικού Στρατού Πελοποννήσου, με όλη τη δύναμη του Αρχηγείου Πάρνωνα και Ταϋγέτου και το τάγμα Ξυδέα του Αρχηγείου Ταϋγέτου, με επικεφαλής τον Βαγγέλη Ρογκάκο, τον Κονταλώνη και τον Πρεκεζέ ξεκίνησε για να χτυπήσει το 5ο Τάγμα Χωροφυλακής (Τάγμα Κρανιά), που είχε εγκατασταθεί αμυντικά στο χωριό Βαμβακού.

Οι χωροφύλακες είχαν λάβει θέσεις στα οχυρά "Κρύβη", "Προφήτης Ηλίας", "Αλώνια" και "Κοτρώνι", αλλά και στην περιοχή του χωριού Αράχωβα Λακωνίας. Με τη διάταξη αυτή, το Τάγμα Κρανιά εμπόδιζε το ΔΣΕ να επεκτείνει την ελεύθερη περιοχή του προς το βόρειο Πάρνωνα και είχε τη δυνατότητα να ελέγχει, κάπως αποτελεσματικά το δημόσιο δρόμο Σπάρτης- Τρίπολης.


Η επίθεση ξεκίνησε σαρωτικά στα εξωτερικά φυλάκια και εκδηλώθηκε και στο χωριό Βαμβακού. Ένα μικρό τμήμα ανταρτών απασχολούσε με αραιά πυρά αυτομάτων όπλων το τμήμα Χωροφυλακής που βρισκόταν στο χωριό Αράχωβα. Με την έναρξη της επίθεσης, ο διοικητής του τάγματος Χωροφυλακής Αριστείδης Κρανιάς εγκαταστάθηκε με το επιτελείο και τη σωματοφυλακή του στο ύψωμα "Κρύβη"- σημείο κλειδί της αμυντικής διάταξης του τάγματός του. Από εκεί συντόνιζε αποτελεσματικά την άμυνα όλων των οχυρών του θέσεων. 

Μετά από δύο ώρες μάχης, ο ΔΣΕ επικέντρωσε τις δυνάμεις του στο ύψωμα "Κρύβη" το οποίο κατέλαβε με έφοδο. Ο ταγματάρχης Αριστείδης Κρανιάς εγκατέλειψε το φυλάκιο έγκαιρα και διέφυγε με όχημα προς τη Σπάρτη αφήνοντας τους άνδρες του μόνους. Στη φάση αυτή, οι Χωροφύλακες που δεν είχαν σκοτωθεί ή τραυματιστεί στη σύγκρουση, συμπτύχθηκαν από όλα τα φυλάκια πίσω στο χωριό Βαμβακού. Εκεί ενώθηκαν με άλλους χωροφύλακες και οχυρώθηκαν σε κτήρια του χωριού προβάλλοντας σθεναρή αντίσταση. Μετά από λίγη ώρα ολόκληρη η δύναμη του ΔΣΕ περικύκλωσε το χωριό και ξεκίνησε να απομονώνει ένα ένα τα σπίτια-οχυρά της Χωροφυλακής. 

Δύο ώρες μετά, ο ΔΣΕ απαγκιστρώθηκε από τη Βαμβακού καθώς ένα τάγμα Εθνοφρουράς από τη Βλαχοκερασιά και μια μονάδα 5 τεθωρακισμένων ξεκίνησε να ενισχύσει τη Βαμβακού. Τα τεθωρακισμένα σταμάτησαν πριν το χωριό καθώς ο δρόμος είχε ναρκοθετηθεί από το ΔΣΕ. 

Η κατάσταση των Χωροφυλάκων στην περιοχή ήταν δραματική. 30 χωροφύλακες είχαν σκοτωθεί ενώ 45 ήταν τραυματίες πολλοί εξ αυτών βαριά. Μια ημέρα μετά, επισκέφθηκε τη Βαμβακού Αμερικάνος συνταγματάρχης Ρενέ που έφθασε στο σημείο με τον αντισυνταγματάρχη Ε. Χατζηθεοδώρου. Ο Ρενέ αποφάνθηκε πως "μόνο ένα θαύμα έσωσε τους Χωροφύλακες στη μάχη αυτή" και πως " αν ο ΔΣΕ δεν αναγκαζόταν να υποχωρήσει. Η μάχη θα είχε χαθεί". Οι κυβερνητικές δυνάμεις συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν να κρατήσουν την περιοχή και δύο ημέρες μετά αποσύρθηκαν τελείως από την περιοχή. Ο ΔΣΕ είχε πια ενοποιήσει την ελεύθερη περιοχή δράσης του.

Από την επιχείρηση, ο ΔΣΕ κατέλαβε 1 όλμος μεγάλου διαμετρήματος, 2 βαριά πολυβόλα τύπου Βίκερς, 26 οπλοπολυβόλα, 30 αυτόματα τύπου Τόμιγκαν και Στάγερ, πολλές κούτες πυρομαχικά, άφθονο ιματισμό και πολλά τρόφιμα και φάρμακα. 

Ο ΔΣΕ είχε 9 νεκρούς στη μάχη της Βαμβακούς και 20 τραυματίες. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν ο ηρωικός ανθυπολοχαγός του Ξυδέα, Παναγιώτης Κατσίβας που σκοτώθηκε σε έφοδο. Ανάμεσα στους νεκρούς της Χωροφυλακής βρέθηκε επίσης ο υπομοίραρχος Ρήγας, που προς τιμήν του δεν δέχτηκε να εγκαταλείψει τους άνδρες του. 

Ο αστικός τύπος της Αθήνας δεν κάλυψε το περιστατικό της μάχης και επιδόθηκε στην παραγωγή άρθρων για τις Ιταλικές εκλογές...

Ηρώο των νεκρών χωροφυλάκων στη Βαμβακού.



2 σχόλια:

  1. Να προσθέσω τις εξής παραλείψεις από την παραπάνω εξιστόρηση.
    α) Την θέση "Αλώνια" την ανακατέλαβαν οι χωροφύλακες μετά από σκληρή μάχη. Μετά ακολουθεί η καταδίωξη των κομμουνιστών οι οποίοι αναγκάζονται στις 5 μ.μ. να εγκαταλείψουν την μάχη και να αφήσουν στα υψώματα τους νεκρούς συντρόφους τους (τώρα πως κατάφεραν φεύγοντας άρον άρον καταδιωκόμενοι και πήραν μόνο λάφυρα τόσον οπλισμό μαζί τους όπως περιγράφεται, ενώ δεν είχαν χρόνο να πάρουν τους νεκρούς τους, δεν εξηγείται).
    β) Δεν υπάρχει αναφορά ότι εγκατέλειψε ο στρατός μετά από δυο ημέρες (δεν θα υπήρχε λόγος εφόσον είχαν την απόλυτη υπεροχή μετά τον θρίαμβό τους), ούτε ότι έγινε δεύτερη απόπειρα των κομμουνιστών αργότερα. Και ούτε ότι εγκατέλειψε ο Κρανιάς και έφυγε στην Σπάρτη).
    γ) Η πλήρης φράση του Αμερικανού Συνταγματάρχη ήταν "Εδώ μόνο ένα θαύμα σας έσωσε αυτό δε προφανώς οφείλεται στον ηρωισμό σας και στην αυτοθυσία σας" (και δεν οφείλεται προφανώς η νίκη στο ότι εγκατέλειψε ο ΔΣΕ, ο οποίος αριθμούσε πάνω από 1000 έναντι μιας χούφτας χωροφυλάκων).
    δ) Οι νεκροί του ΔΣΕ δεν ήταν 9 αλλά 124 και τραυματίες 200 (αντίστοιχα των χωροφυλάκων 28 και 43).

    (Από το βιβλίο του Κώστα Θ. Καραλή "Ιστορία των δραματικών γεγονότων Πελοποννήσου 1943-1949", β΄ τόμος σελ. 193-196, η πληρέστερη περιγραφή της μάχης).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εκεί πολέμησε ο πατέρας μου Μπουσης Βασίλειος,χωροφύλακας,ηλικίας τότε 22 ετών και τραυματίστηκε στο δεξί πόδι.νοσηλευτηκε για δύο χρόνια περίπου στο νοσοκομείο της Τρίπολης.οταν έγινε η μάχη ήταν μεγάλη Τρίτη και ο πατέρας μου δεν πήγαινε ποτέ τέτοια μέρα για δουλειά.απελυθη από την χωροφυλακή το 1950.το κράτος....του έδωσε σύνταξη 50 δραχμές....και πότε δεν του αναγνώρισε τους αγώνες του,καθ όσον ήταν και αντάρτης στον Ζέρβα μαζί με τον πατέρα του,τον παππού μου.απεκτησε 5 παιδιά και αγωνίστηκε να μας μεγάλωσε σωστά.και όταν αργότερα έκανε χαρτιά να διοριστεί στα αρχαία(Κασσιώπη Πρέβεζας),νομαρχία Πρέβεζας και λοιπά τον έγραφε η ...δεξιά
    Ζήτω η Ελλάδα,ζήτω οΕΔΕΣ ζήτω ο Εθνικισμός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή