"Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα"

"Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα"

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2019

Τεκμηριώνοντας μια ιστορική φυσιογνωμία


Δεν είναι κρυφό ότι ένα από τα αγαπημένα βιβλία του Κόκκινου Φακέλου ήταν και είναι το Υπέρ βωμών και αστείων, του Γιάννη Θεοδωράκη. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα 214 σελίδων που εκδόθηκε το 1988 από τις εκδόσεις Γνώσεις και βασίζεται σε μια σειρά συνεντεύξεων του συγγραφέα με κάποιον παρακρατικό της Κατοχής και του Εμφυλίου, που ονομάζεται Τσους Στάους ή Μόρφης.




Ο παλιός μπράβος του υποκόσμου, της δεκαετίας του '30 μεταμορφώνεται, στις σελίδες του βιβλίου και κατά την Κατοχή, σε ταγματασφαλίτη στην υπηρεσία των Γερμανών και μετέπειτα σε μέλος της Χ και άλλων παρακρατικών οργανώσεων, που δρούσαν στο διάστημα 1944-1949. 

Ο Μόρφης περιγράφει γλαφυρά και με θαυμασμό περιστατικά από τη δράση της ΟΠΛΑ και του ΕΛΑΣ κατά την Κατοχή, πολλά από τα οποία αναφέρονται σε ιστορικά περιστατικά, όπως η δολοφονία της Ηλέκτρας Αποστόλου και τα μετέπειτα "αντίποινα" της ΟΠΛΑ σε άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας που βρίσκονταν νεκροί στα σοκάκια της Αθήνας με ένα σημείωμα που έγραφε: "Ηλέκτρα 1, 2, 3 .. κτλ". 

Με αφοπλιστική αμεσότητα, ο Μόρφης δεν επιχειρεί να ντύσει τη δράση του με το μανδύα της εθνικοφροσύνης ή του αντικομμουνισμού. Τα λέει όλα "νέτα" και στο λόγο του αναδεικνύεται ο καιροσκοπισμός και η λυσσαλέα προσπάθειά του να επιβιώσει. Γράφει για παράδειγμα για τους άνδρες της ΟΠΛΑ:

"Ήτανε κάτι λεβέντες δικοί σας.. Κάτι παλικάρια σαν άγγελοι χωρίς φτερά, που φτάνανε πάντα στην ώρα τους, όταν ερχότανε η ώρα μας"


Ένα βασικό πρόβλημα με το βιβλίο είναι ότι όπως προείπαμε ανήκει στην μυθιστορία και ελάχιστα μπορεί να φανεί χρήσιμο στον ιστορικό ερευνητή ως πηγή. Ωστόσο, διαβάζοντας πρόσφατα το βιβλίο, Υποκριτές, αδίστακτοι σας ξεσκεπάζω, του Δημήτρη Βούλγαρη, το όνομα Μόρφης ήρθε ξανά στην επιφάνεια. 


Στο βιβλίο του (σελίδα 54), ο Βούλγαρης κάνει αναφορά στον Μόρφη, έναν ταγματασφαλίτη της Κατοχής που καταγόταν από τον Πειραιά και δρούσε εκεί. Ακριβώς όπως στο βιβλίο του Θεοδωράκη, ο Πειραιώτης Μόρφης ήταν μέλος των Ταγμάτων Ασφαλείας και δρούσε στον Πειραιά. Παράλληλα, ο Βούλγαρης αναφέρει ότι ο Μόρφης κατά τον Εμφύλιο βρέθηκε επικεφαλής εκτελεστικού αποσπάσματος στον Πειραιά, που εκτελούσε κομμουνιστές και αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, κατόπιν καταδίκης τους από τα στρατοδικεία της εποχής. Η πληροφορία αυτή δεν αποκαλύπτεται στο βιβλίο του Θεοδωράκη, όμως δεν πέφτει πολύ "έξω" από την προσωπικότητα του Μόρφη, που σταματά την αφήγησή του γύρω στο 1945. 

Προφανώς, ο Μόρφης ή Τσους Στάους υπήρξε ιστορική φυσιογνωμία και πραγματικό πρόσωπο. 

Δεν γνωρίζουμε αν ακόμα βρίσκεται στη ζωή, όμως σε κάθε περίπτωση μια συνέντευξή του, υπό το πρίσμα ενός ιστορικού θα ήταν πολύτιμη. 




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου