Η συμβολή της Ικαρίας στον ΔΣΕ Σάμου

Όπως είναι γνωστό, το νησί της Ικαρίας αλλά και οι γειτονικοί φούρνοι (ή Κορσοί), χρησιμοποιήθηκαν από τις μεταδεκεμβριανές κυβερνήσεις της αγγλοκρατίας και του Εμφυλίου Πολέμου σαν τόποι εκτόπισης των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Στους Φούρνους, μάλιστα όπως και αλλού έχουμε γράψει, βρέθηκε νεκρός το 1946, ο συνταγματάρχης Ευρ. Μπακιρτζής. Οι αρχές τότε δήλωσαν ότι ο εκτοπισμένος είχε αυτοκτονήσει ...

Την άνοιξη του 1947, η Ικαρία ήταν ένα κόκκινο νησί με 14.000 εκτοπισμένους αγωνιστές. Όπως ήταν λογικό έπρεπε πάση θυσία να διατηρηθεί έξω από τη σύγκρουση που ξεκινούσε τότε στην Σάμο. Ο Γιάννης Σαλάς, πολιτικός επίτροπος του ΔΣΕ Σάμου που κατάγονταν από το Φραντάτο Ικαρίας, ταξιδεύοντας στις αρχές του 1947 στην Αθήνα, πέρασε από το νησί και ζήτησε βοήθεια σε τρόφιμα για τον νεοσύστατο τότε ΔΣΕ Σάμου.

 Η βοήθεια αυτή έφθασε, όμως όταν ο Εμφύλιος άναψε στη Σάμο, δύο- τρία πολεμικά σκάφη του Βασιλικού Ναυτικού περιπολούσαν καθημερινά το πέρασμα προς την Ικαρία, κάνοντας κάθε δυνατότητα εφοδιασμού από εκεί αδύνατη. Ωστόσο, τον βαρύ χειμώνα του 1947, μια ομάδα 48-49 μαχητικοί Σαμιώτες και Ικαριώτες σύντροφοι κατάφεραν να σπάσουν αρκετές φορές τον αποκλεισμό δημιουργώντας μια κάποια επαφή ανάμεσα στον ΔΣΕ Σάμου και την Ικαρία. Με βάρκες που κατασκευάστηκαν στο όρος Κέρκης, πέρασαν στο γειτονικό νησί οι αντάρτες του ΔΣΕ Σάμου Μανώλης Τζιώτης, Κώστας Κυριακού και Αριστείδης Ζάγκας. 

Το Σεπτέμβρη του 1948 έφθασε στο Βάλσαμο Σάμου η πρώτη αποστολή 5 εθελοντών που είχαν δραπετεύσει από τα στρατόπεδα εκτοπισμένων της Ικαρίας. Αργότερα, στα μέσα του χειμώνα κατέφθασαν ακόμα 6 εθελοντές και στα μέσα του Απρίλη 1949, ακόμα 15 εθελοντές Ικαριώτες μαζί με τον δραπέτη εξόριστο, παλαιστή Κώστα Μακρή. Επικεφαλής στην τελευταία αποστολή ήταν ο παλαίμαχος Ικαριώτης αγωνιστής Σίμος Γεράκης. Ο παλαίμαχος ΕΛΑΣίτης Γιάννης Κοτρωνιάς της πρώτης αποστολής εθελοντών πλαισίωσε την υγειονομική υπηρεσία του ΔΣΕ Σάμου σαν νοσοκόμος. 

Με την πρώτη αποστολή ήρθε στο όρος Κέρκης και ο Γιάννης Τσερεμέγκας που όμως επέστρεψε στην οργάνωσή του στην Ικαρία, όπου ήταν στρατιωτικός υπεύθυνος στις ομάδες των ανυπότακτων Ικαριωτών που κυνηγούσαν οι κυβερνητικοί κι ήταν οργανωμένες στρατιωτικά. 

Οι αγωνιστές της τελευταίας αποστολής έπεσαν αμέσως στις συγκρούσεις που το 1949 είχαν λάβει διαστάσεις μαμούθ στη Σάμο. Εντάχθηκαν χωρίς ουτέ καν λίγες ημέρες ξεκούρασης στα μάχιμα τμήματα του ΔΣΕ Σάμου. 

Από τους Ικαριώτες αγωνιστές που πέρασαν στη δράση του ΔΣΕ Σάμου έδωσαν τη ζωή τους 13, ενώ ακόμα 6 από αυτούς σκοτώθηκαν στην Ικαρία σε μικροσυμπλοκές με τους κυβερνητικούς. Αυτοί οι ήρωες είναι οι:

• Μόσχος Μάζαρης
• Γεώργιος Βελετάκης
• Νέστορας Νιαπάς
• Ηλίας Ξηρός
• Νίκος Πίτακας
• Νίκος Παπαζαχαρουδάκης

Μαζί τους έπεσε κι ένας εξόριστος ΕΛΑΣίτης από την ηπειρωτική Ελλάδα το όνομα του οποίου δυστυχώς δεν έχουμε. 

Με την κατάρρευση και την ήττα του ΔΣΕ στην Ελλάδα, οι δυνάμεις των καταδιωκόμενων της Ικαρίας  χωρίστηκαν. Μια ομάδα με επικεφαλής τον Χρίστο Μαυρογεώργη, γραμματέα της Κ.Ο. του ΚΚΕ στο νησί παραδόθηκε στις αρχές με τα όπλα της. Μερικοί με επικεφαλής τον Γιάννη Τσερεμέγκα έμειναν κρυμμένοι στο νησί και παρά το γεγονός ότι κυνηγήθηκαν άγρια από αποσπάσματα, επιβίωσαν έως το 1955 οπότε και έφυγαν με καΐκι για τις λαϊκές δημοκρατίες. Οι αγωνιστές αυτοί ήταν οι:

• Γιάννης Τσερεμέγκας
• Στρατής Τσαμπής
• Στέφανος Παπαγεωργάκης
• Αντώνης Καλαμπόγιας 
• Φίλιππος Μαυρίκης
• Χρίστος Γκόντζος (εξόριστος δραπέτης)
• Κ. Λίτσας (εξόριστος δραπέτης)
• Μπάφας (εξόριστος δραπέτης)