O «ευσεβής» ταξίαρχος Στυλιανός

άρθρο του Νίκου Μπογιόπουλου

Και μια λεπτομέρεια , άγνωστη στους πολλούς, από τη ζωή και τα κατορθώματα του αρχιπραξικοπηματία   Στυλιανού Παττακού και για την εποχή που στηνόταν η « Ελλάδα των Ελλήνων Χριστιανών» . Στη  δεκαετία του ’30 η παραεκκλησιαστική οργάνωση « Ζωή» δημιούργησε  τους «Φιλικούς Κύκλους» μελέτης του περιοδικού της «Ζωή»  και της Αγίας Γραφής. Αυτοί οι «κύκλοι» που υπήρχαν σε κάθε συνοικία της Αθήνας της Αθήνας του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και σε κάθε επαρχιακή πόλη αποτέλεσαν ουσιαστικά τις «οργανώσεις βάσης»  της «Ζωής» και συνετέλεσαν στο να δοθεί στο κίνημα αυτής της παραεκκλησιαστικής οργάνωσης  ( με τους σαφέστατους πολιτικούς και αντικομουνιστικούς προσανατολισμούς) μαζικός χαρακτήρας.  Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’30, λοιπόν, σε ένα από αυτούς τους «κύκλους» με «κυκλάρχη» τον τότε αρχιμανδρίτη Λεωνίδα Παρασκευόπουλο συμμετείχε και ένας νεαρός αξιωματικός των τεθωρακισμένων, ο ανθυπίλαρχος  Στυλιανός Παττακός. Η σχέση του Παττακού με τη «Ζωή» συνεχίστηκε και στα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου όταν η οργάνωση αυτή αποτέλεσε ουσιαστικά τον «ιδεολογικό βραχίονα» του αστικού κράτους στην προσπάθεια του να συντρίψει τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. Τότε που αποτέλεσε τη ραχοκοκαλιά ενός γιγαντιαίου μηχανισμού με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη σ’ όλη τη χώρα, που σήκωσε το κύριο βάρος της αντικομουνιστικής διαφώτισης του λαού.

Δίπλα στα «Συνεργαζόμενα Χριστιανικά Σωματεία Απόστολος Παύλος» με πρόεδρο τον τότε αρχιμανδρίτη Ιερώνυμο Κοτσώνη, τον μετέπειτα αρχιεπίσκοπο των τανκς του Παπαδόπουλου του Μακαρέζου και του Παττακού δημιουργήθηκε και το «Ελληνικόν Φως»  στο οποίο προήδρευε ο ίδιος ο βασιλιάς Παύλος. Οι εκδόσεις του «Ελληνικού Φωτός» κυκλοφορούσαν σε απίστευτα μεγάλους για την εποχή αριθμούς αντιτύπων : «Για μια καινούργια Ελλάδα» ( 200.000), «Εις τον αγώνα του Έθνους» ( 50.000) , «Διατί αγωνιζόμεθα» (155.000), «Ελευθερώστε τα παιδιά μας από το Παιδομάζωμα» ( 155.000), «Προς τα αδέλφια μας τα Ελληνόπουλα του χωριού» (100.000), «Ένα γράμμα στον Έλληνα στρατιώτη» (70.000).

Ακόμη μέλη των οργανώσεων της «Ζωής» έκαναν 33.600 ομιλίες «Εθνικού Πνευματικού Αγώνος», 16.000 ομιλίες στην ύπαιθρο, 1.930.000 επισκέψεις σε «οικογένειες μαχομένων» και 5.000 μαθήματα στις «Παιδουπόλεις» που είχε φτιάξει η Φρειδερίκη  για την «αναμόρφωση» των παιδιών των ανταρτών ( στην ουσία μακρονήσια για μικρά παιδιά). Ήταν τότε η εποχή που μόνο τρεις οργανισμοί ήταν απαλλαγμένοι από το χαρτόσημο: Το Παλάτι, η αμερικανική πρεσβεία και η «Ζωή» ! (Αναλυτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων αυτών της «Ζωής» έγινε σε έκθεση που οργάνωσαν στο Ζάππειο  το «Ελληνικός Φως» και τα «Συνεργαζόμενα  Χριστιανικά Σωματεία ο Απόστολος Παύλος». Τα στοιχεία αυτά μεταφέρει και στο βιβλίο του« Καταφύγιο Ιδεών» ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Χρήστος Γιανναράς).

Ιδιαίτερο βάρος της προπαγάνδας της «Ζωής» είχε δοθεί στο Στρατό. Πεντακόσιες ειδικές συγκεντρώσεις έγιναν μόνο για αξιωματικούς , ενώ πολλά ήταν τα εκατομμύρια που δαπανήθηκαν για την αποστολή βιβλίων σε στρατιωτικές μονάδες. Στους κύκλους «πνευματικής επιμόρφωσης» της «Ζωής» συμμετείχαν  εκατοντάδες κατώτεροι αξιωματικοί, τους οποίους θα συναντήσουμε αργότερα ως στελέχη της Χούντας του ’67.

Ένας από τους αξιωματικούς αυτούς με καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση των συναντήσεων   (όπως με καμάρι διηγιόταν αργότερα , ακόμη και πριν από λίγα χρόνια) ήταν και ο ίλαρχος Στυλιανός Παττακός διοικητής της ίλης αρμάτων «Κένταυρος» του Β΄ Σώματος Στρατού.

Όσο για τον «κυκλάρχη» της Θεσσαλονίκης στη δεκαετία του ’30 αρχιμανδρίτη Λεωνίδα Παρασκευόπουλο, στα χρόνια αμέσως μετά τον Εμφύλιο όλη η Ελλάδα τον άκουγε τακτικά να τους κανοναρχεί μέσα από την εκπομπή που είχε στο ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων στην εκπομπή με τίτλο « Σας ομιλεί ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης πατήρ Λεωνίδας Παρασκευόπουλος». Και όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και οι φίλοι του αξιωματικοί στην εξουσία ο «πατήρ Λεωνίδας» ήταν  από τους πρώτους που έγιναν μητροπολίτες και μάλιστα σε κορυφαία μητρόπολη, αυτή της Θεσσαλονίκης. Αφού βεβαίως προηγουμένως  ο αρχιεπίσκοπος των τανκς Ιερώνυμος και οι χουνταίοι είχαν φροντίσει να εκθρονίσουν τον κανονικό μητροπολίτη Παντελεήμονα Παπαγεωργίου. Και ο Λεωνίδας ξεπλήρωσε και μάλιστα με το παραπάνω το «γραμμάτιο». Έφτασε στο σημείο να προσφωνήσει την Δέσποινα  Παπαδοπούλου παρομοιάζοντας την με την Παναγία: « Δύο Δέσποινας έχομεν,  είπε ο αθεόφοβος. Μίαν εις τους ουρανούς την Παναγίαν , και άλλην εις την γην , την κυρίαν προέδρου». Αυτά τα ολίγα για την «Ελλάδα , Ελλήνων Χριστιανών» με αφορμή το θάνατο ενός «ευσεβούς» αρχιπραξικοπηματία…