Η τραγωδία του 5ου Ανεξάρτητου Τάγματος Παρνασσίδας μέσα από ένα σπάνιο ντοκουμέντο

Στις 5/1 του 1944 στην ενέδρα στην Αγία Τριάδα Καλοσκοπής (Κουκουβίστας), συντελέστηκε η εγαλύτερη τραγωδία του 5ου Ανεξάρτητου Τάγματος Παρνασσίδας με 32 νεκρούς αντάρτες του 1ου Λόχου Καλλία-Δήμου-Τζιβάρα.

Ο Δημήτρης Δημητρίου (Νικηφόρος) καπετάνιος του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας (πολιτικός καθοδηγητής του Τάγματος ήταν ο Γιάννης Αλεξάνδρου - Διαμαντής), μας αφηγείται, μέσα από ένα μοναδικό ντοκουμέντο τα περιστατικά της τραγωδίας αυτής, στο προσωπικό του ημερολόγιο, το οποίο σας παρουσιάζουμε εδώ. 

Το ντοκουμέντο που θα σας παρουσιάσουμε δόθηκε σε ψηφιακή μορφή προς χρήση, από την οικογένεια Δημητρίου που διαχειρίζεται το αρχείο του. Τους ευχαριστούμε πολύ για την ιδιαίτερη τιμή που μας έκαναν με τη χειρονομία τους αυτή.

Aναφέρει σχετικά ο Νικηφόρος στο ημερολόγιό του:

Οι 32 ήρωες

Αίμα καινούργιο που ογκώνει το κόκκινο ποτάμι, που 'χει για πηγή τα στήθια του λαού, κορμιά στιβαγμένα 'πανωτά σ' ένα ακτινοβόλο σύνολο ιερού μνημείου θυσίας, κοκκάλα ιερά μόνη πηγή της ελληνικής ελευθερίας, είναι ό,τι μπόρεσε η πονεμένη μάνα να μαζέψει στο τραγικό πεδίο της μάχης της Αγ. Τριάδας, ό,τι περίσσεψε από 32 γεμάτα φλογερό ενθουσιασμό παλληκάρια, από 32 γεμάτους νειάτα συντρόφους.
Δάκρυα ακράτητα συγκίνησης ανάμικτα με θαυμασμό για την υπέροχη θυσία τους, ο ύμνος των θυμάτων της άνισης πάλης ήταν ό,τι τους συνόδεψε στην τελευταία κατοικία τους από εκατοντάδες άλλους συντρόφους, μέσα σε δυνατή χιονοθύελλα που τους σκέπασε πριν ακόμα τελειώσει ο παπάς τη νεκρώσιμη ακολουθία.
Τώρα οι 32 ήρωες βρίσκονται στον απλό τους τάφο δίπλα ο ένας στον άλλο, αχώριστοι στο θάνατο όπως και στη ζωή αχώριστοι ήσαν, σε σιδερένια ενότητα στη δράση. Δίπλα-δίπλα έπεσαν 
.............................................................................
αφού χτυπήθηκαν σε άνιση πάλη στο μέσο της ενέδρας που τους στήθηκε και δίπλα τώρα αναπαύονται.
Η λευτεριά τώρα έχει πάψει για λίγο να χτυπά με το τρομερό της στην κόψη σπαθί, το απίθωσε χάμω και καθισμένη στην πέτρα του τάφου των ηρώων, σκυφτή κλαίει τα λαμπρά παλληκάρια, που ο θάνατος δεν τάφησε να στεφανώσει ζωντανά η Δόξα. Τα δάκρυα της ποτίζουν το χώμα που τους σκεπάζει. Και μέσα στην ησυχία της φύσης, που τίποτα λες και δε θέλει να ταράξη τον ύπνο τους, 
το "πέσατε θύματα αδέρφια εσείς
σε άνισο πάλη και αγώνα..."
Ακούγεται σαν νάρχεται από πολύ μακρυά -είναι ό,τι δείχνει το σύνδεσμο τον άρρηκτο που υπάρχει ανάμεσα σε όσους έμειναν για να συνεχίσουν τη δουλειά, στην οποία αυτοί ολόψυχα δόθηκαν.
Είχαν αποσυρθή από το πρώτο χωριό, τον Πανουργιά, τα σκυλιά, όταν έφτασε η είδηση ότι ετοιμάζονται για αποχώρηση. Γεμάτοι ενθουσιασμό οι άνδρες του 1ου λόχου του V/34 Τάγματος, ρίχτηκαν μπροστά στον συντομώτερο δρόμο που θα τους έφερνε
...........................................................................
κοντά στον εχθρό. Με προφύλαξη ανέβηκαν το πειό πάνω από την Κουκουβίστα ύψωμα και παρακολούθησαν την ετοιμασία τους να φύγουν. Ο Καλλίας πάντα μπροστά, το ίνδαλμά του λόχου του, σεμνό ατρόμητο, λιγόλογο παλληκάρι, πραγματικός λεβέντης, πάντα προσεκτικός, δεινός χωρίς υπερβολή πολεμιστής έδωσε εντολή για γρήγορη απ' τα πλευρά του εχθρού προώθηση. Μπήκε πρώτος -όπως πάντα. Ο Δήμος είχε επιφυλάξεις:
-- Σα λίγοι είναι, βρε Καλλία, στο χωριό που ετοιμάζονται να φύγουν, μήπως είναι καμία παγίδα; Και συνέχιζε να παρακολουθή προσεκτικά, λες και κάτι τον ανησυχούσε. Ροδοκόκκινος, όρθιος πίσω από το χιονισμένο κέδρο, γελαστός -δεν ήξαιρε τι είναι θυμός το χρυσό αυτό παλληκάρι- ντόμπρος και ατρόμητος, πραγματικό ταίρι του φίλου του Καλλία, στεκόταν προσπαθώντας να μαντεύση, να διαπιστώση την παγίδα.
Ξεκίνησαν στο δρόμο που σε λίγα μέτρα ο θάνατός τους περίμενε. Πήραν από μία ομάδα.
.........................................................................
Πίσω ακολουθούσε ο Καπετάνιος του λόχου Καπετάν-Τζιβάρας. Ψηλός, λεβέντης, γλυκός στη φυσιογνωμία, όμορφος. Σπάνια άκουγες κουβέντα απ' το στόμα του. Στις μάχες λιοντάρι. Σ' όσες είχε ως τότε λάβει μέρος είχε και από ένα σημάδι. Στην πουκαμίσα του στην Παύλιανη, στη σκούφια του δυο τρύπες στην Αράχωβα, στο πόδι στα Δερβενοχώρια. Ήταν πάντα απαισιόδοξος. 
-- Δεν βγαίνομε πέρα γεροί, έλεγε πολλές φορές σε φίλους του.
Κι οι τρεις των αποτελούσαν μία τριάδα αρχηγείου απαράμιλλη.Ήταν το παράδειγμα για τους άντρες των, που τους λάτρευαν.
- Οι Γερμανοί είχαν από νύχτα πιάσει θέσεις για να υποστηρίξουν με πλάγιο-οπισθοφυλακή την υποχώρησή τους. 60 περίπου όλοι ωπλισμένοι με αυτόματα. Οι άσπρες μπλούζες των τους έκαναν δυσδιάκριτους στο χιόνι. Μπρος των είχαν στήση από ένα κλωνάρι έλατο.
- Οι τρεις ανιχνευταί, βαδίζοντας στο "ντόρο"
προσπέρασαν τους Γερμανούς, χωρίς να τους αντιλη-
............................................................................
φθούν. Κοντά τους 35 άνδρες έμπαιναν στο θανάσιμο κλοιό. Βάδιζαν ανυπόμονοι να προλάβουν τον υποχωρούντα εχθρό. Σκουντουφλούσαν ο ένας πάνω στον άλλον, γλυστρώντας απ' το χιόνι. 
Ξαφνικά πανδαιμόνιο καταιγιστικών βολών τους υπεδέχθη και χωρίς καλά-καλά να καταλάβουν 15 παλληκάρια έπεφταν νεκρά.
Ο Καλλίας τραυματίζεται στο αριστερό του πόδι στο πέλμα. Μία ριπή του πολτοποιεί σχεδόν το πόδι του αυτό κόβοντας την μπότα του. Βρίσκει όμως τη δύναμη και την ψυχραιμία -που ποτέ δεν τούλειψε- να πηδήση με ένα υπεράνθρωπο άλμα σε μία διπλανή σούδα. Φωνάζει στο διμοιρίτη της άλλης διμοιρίας που ακολουθεί:
-- Πίσω, γύρισε πίσω τα παιδιά! πέσαμε σε ενέδρα._
Σύγχρονα γέμισε το αυτόματο του, λάφυρο στα Δερβενοχώρια, και έρριξε όλη την ταινία του σε εχθρικές θέσεις που εν τω μεταξύ επεσήμανε. Όταν ξανασηκώνεται να ρίξη τη δεύτερη ταινία του μία σφαίρα τον βρίσκει κάτω απ' το μάτι και του
...........................................................................
τρύπησε το κεφάλι. Το κλόνισμα του, το άνοιγμα των χεριών του και το προς τα πίσω χαρακτηριστικό του πέσιμο έκανε όλα τα παιδιά που τον είδαν να νιώσουν ένα σφίξιμο στην καρδιά.
Ο Καλλίας ήταν νεκρός!! Ήρωας ως την τελευταία του στιγμή.
Εν τω μεταξύ τα γερμανικά αυτόματα δούλευαν. Ένας-δύο τραυματίες θέλησαν να φύγουν μα καινούργιες ριπές τους γκρέμισαν. Ο Δήμος -το γελαστό παλληκάρι- θέλησε να ανεβή ένα πεζούλι για να χτυπήση χωρίς να είναι εκτεθειμένος. Στη δεύτερή του προσπάθεια γκρεμίστηκε νεκρός. Ο Καπετάν- Τζιβάρας πριν καλά-καλά νιώσει τι γινόταν είχε πέσει βαριά τραυματισμένος. Αργότερα ένα κτήνος Έλληνας προδότης τον αποτελείωσε, τούβγαλε τα μάτια και με μαχαίρι του χάραξε το πρόσωπο. Το ίδιο ο διμοιρίτης Βασίλης, ο Κακαλίδης, ο Κατσαντώνης, ο Μπάμπης, ο γιατρός του λόχου Ιπποκράτης, δύο Ρώσσοι, ο Μιχάλης, ο Καλλίμαχος, ο Μπραϊλάκος, κ.ά.
...........................................................................
Ο Γκούρας τελειώνει τα πυρομαχικά του και αλλάζει θέση. Ένας "ράλλης" του φωνάζει:
-- Πού θα πας, κέρατα, θα σε πιάσουμε.
Γυρίζει αγριεμένος στο άκουσμα ελληνικής προσφώνησης και:
Ανοίγει τη χλαίνη του δείχνοντας τα στήθια, κρατά στα χέρια του μία χειροβομβίδα που τούμεινε και γεμάτος μίσος φωνάζει:
-- Εδώ είμαι παληοπροδότη. Ρίξε!! Εγώ μόνος δεν θα φύγω ζωντανός από τους συντρόφους μου.
Λυσασμένα τον χτυπούν μα έχει τύχη περισσότερη από τους άλλους. Καμία δεν τον βρίσκει.
Η νοσοκόμα συναγωνίστρια Γεωργία, στάθηκε ηρωίδα. Όσα λόγια είναι λίγα για να δείξουν τον ηρωισμό της και την αυτοθυσία της. Δυο συναγωνισταί σκοτώθηκαν στα χέρια της, τη στιγμή που τους έδενε τα πρώτα τους τραύματα. Πήρε το τουφέκι ενός σκοτωμένου για ν' αντιμετωπίση δυο Γερμανούς που την παρακολούθησαν. Κουβάλησε 3 συναγωνιστάς στο σταθμό επίδεσης, στον ώμο της. Ακούραστη δούλεψε μέσα στους γκρεμισμένους συναγωνιστάς της, αντικρύ-

.............................................................................
ζοντας το θάνατο με τα μάτια.
Σε λίγο οι Γερμανοί κατέβηκαν. Αποτελείωσαν τους τραυματισμένους, τους λαφυραγώγησαν. Ο Ήλ. Παπαγεωργίου, τραυματισμένος, έκανε το σκοτωμένο. Ένας Γερμανός τον κλώτσησε στα πόδια, μετά τον πάτησε στην κοιλιά. Αυτός άνοιξε τα μάτια του προδίνοντας έτσι ό,τι είθελε να κρύψη. Και τον σκότωσαν.
Μέσα σε μισή ώρα τα τμήματα που εν τω μεταξύ κατέφθασαν ύστερα από ορμητική επίθεση, στην οποία έπεσαν 3 ακόμη νεκροί, ανέτρεψαν τους Γερμανούς, που πανικόβλητοι έφευγαν αφήνοντας πολλά λάφυρα και αρκετούς σκοτωμένους.
Στο πεδίο το τραγικό της φονικής μάχης δεν ακουγόταν πειά το τουφεκίδι. Αστραπιαία διαδόθηκε η θλιβερή είδηση στα γύρω χωριά και σε λίγο κατέφθαναν απ' όλες τις κατευθύνσεις οι χωρικοί. 
Έκλαψαν όλοι τα παλληκάρια. Ωρκίστηκαν να εκδικηθούν το θάνατό τους. Οι τύραννοι γρήγορα θα δοκιμάσουν τις συνέπειες της τρομερής μας απόφασης.
Έτσι πολεμάει ο λαός μας. Κι αλίμονο σε όποιον θελήσει να ξεχάση τις θυσίες του, να ξεχάση τους νεκρούς του
.......................................................................... 
και να του πάρει ό,τι αγωνίζεται να κερδίση στο σκληρό και ανειρήνευτο αγώνα του. _ 
Νικηφόρος

(υποσημείωση: λεπτομέρειες της ενέδρας και της φονικής μάχης θα έγιναν γνωστές στον Νικηφόρο από τον Γκούρα και την νοσοκόμα Γεωργία, που ήσαν από τους διασωθέντες)

Το χειρόγραφο του Νικηφόρου