Ο Λέων Τρότσκι, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο ναζισμός

Το παρακάτω άρθρο μας αναφέρεται στη στάση του Λέων Τρότσκι κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την ιδεολογική του θεώρηση απέναντι στο ναζισμό.

Ο Λέων Τρότσκι υπήρξε από τους πρώτους θεωρητικούς που ανέπτυξαν την ιδέα ότι ο μπολσεβικισμός και ο φασισμός είναι δίδυμα αδέλφια. Η θέση αυτή ήταν πολύ δημοφιλής κατά τη δεκαετία του 1930 σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη και ιδιαίτερα στα αντιδραστικά αστικά κόμματα της εποχής, και αυτό στη λογική ότι ο σοσιαλισμός ήταν σαφέστατα ο άσπονδος ταξικός εχθρός τους, ενώ ο ναζισμός ο πιο επικίνδυνος αστικός ανταγωνισμός τους.

Ας δούμε τι γράφει ο Λέων Τρότσκι εκείνη την εποχή: "Ο φασισμός κατακτά τη μια νίκη μετά την άλλη και ο καλύτερος σύμμαχός του, εκείνος που του ανοίγει το δρόμο σε ολόκληρο τον κόσμο είναι ο σταλινισμός. Στην πραγματικότητα, τίποτα δεν διακρίνει τις πολιτικές μεθόδους του Στάλιν από εκείνες του Χίτλερ. Όμως η διαφορά ως προς τις συνέπειες στη διεθνή πολιτική σκηνή είναι οφθαλμοφανής. Ένα σημαντικό μέρος, που αποκτά όλο και περισσότερη σημασία, του σοβιετικού μηχανισμού είναι επανδρωμένο από φασίστες που δεν έχουν ακόμη αναγνωριστεί ως τέτοιοι. (...) Η αγωνία του σταλινισμού είναι το πιο φρικιαστικό και το πιο βδελυρό θέαμα στην ιστορία της ανθρωπότητας."

Ο Τρότσκι παρουσιάζει εδώ μια από τις πρώτες εκδοχές από ένα θέμα της προπαγάνδας της CIA και της προπαγάνδας των φασιστών, ων δεκαετιών του 1950 και 1940. Δηλαδή τον "Κόκκινο φασισμό". Και σήμερα, οι νεοφασίστες και οι αστοί πολιτικοί της Ουκρανίας, της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Κροατίας και της Ουγγαρίας, ανατρέχουν σε αυτή ακριβώς την τροτσκιστική αναλογία: "Ο σοσιαλισμός είναι φασισμός σε χειρότερη έκδοση". 

Ας σημειώσουμε εδώ ότι ακόμα και κατά την ιστορική στιγμή του Ισπανικού Εμφυλίου, της προσάρτησης της Αυστρίας, της κατάληψης της Αιθιοπίας και της εισβολής στην Τσεχοσλοβακίας, ο Τρότσκι επιβεβαίωνε ρητά: "Ο σταλινισμός της ΕΣΣΔ είναι το πιο φρικιαστικό θέαμα για την ανθρωπότητα".

Ηττοπάθεια και συνθηκολόγηση απέναντι στη ναζιστική Γερμανία

Ο Λέων Τρότσκι έγινε κύριος προπαγανδιστής της ηττοπάθειας και της συνθηκολόγησης στη Σοβιετική Ένωση, σε μια περίοδο που αυτή, αλλά και όλοι οι λαοί της Ευρώπης ένιωθαν βαριά τη μπότα του ναζισμού.

Καταρχήν, ο Τρότσκι διαδίδει την άποψη ότι σε περίπτωση μιας φασιστικής επίθεσης ενάντια στην ΕΣΣΔ, ο Στάλιν και η ηγεσία του ΚΚΣΕ θα προδώσουν το λαό τους και ότι δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για την ήττα της ΕΣΣΔ. Συγκεκριμένα γράφει:

"Η στρατιωτική κατάσταση στη σοβιετική Ρωσίας είναι αντιφατική. Από τη μία, έχουμε έναν πληθυσμό 170 εκατομμυρίων κατοίκων που έχουν αφυπνιστεί από τη μεγαλύτερη επανάσταση της ιστορίας, που διαθέτει μια λίγο-πολύ αναπτυγμένη πολεμική βιομηχανία. Από την άλλη, έχουμε ένα πολιτικό καθεστώς που παραλύει όλες τις δυνάμεις αυτής της νέας κοινωνίας. Για ένα πράγμα είμαι βέβαιος: το πολιτικό καθεστώς δεν θα επιβιώσει μετά τον πόλεμο. Το κοινωνικό καθεστώς, που είναι η εθνικοποίηση της παραγωγής, είναι ασύγκριτα πιο ισχυρό από το πολιτικό καθεστώς που είναι δεσποτικό και νωθρό. Οι εκπρόσωποι του πολιτικού καθεστώτος, οι γραφειοκράτες, είναι τρομοκρατημένοι από την προοπτική του πολέμου, γιατί ξέρουν καλύτερα από μας ότι δεν θα επιβιώσουν ως πολιτικό καθεστώς και μετά τον πόλεμο."

Η παραπάνω ανάλυση βρίθει από ανακρίβειες:

• Από τη μια μεριά έχουμε τους "καλούς" αφυπνισμένους πολίτες, οι οποίοι από ποιον άραγε αφυπνίστηκαν; Όχι από το ΚΚΣΕ; Όχι από την ηγεσία του και τον Στάλιν;
• Κανένας λόγος δεν γίνεται για τους ελάχιστα "αφυπνισμένους" κουλάκους και αγρότες της ΕΣΣΔ, τη στάση τους την περίοδο 1921-1928 και τις προσπάθειες του ΚΚΣΕ να επιλύσει σοβαρά προβλήματα παραγωγής και συνειδήσεων.
• Ο "καλός λαός" της ΕΣΣΔ τυχαίνει να έχει μια "ανεπτυγμένη πολεμική βιομηχανία". Τυχαία; Μήπως δεν είναι αυτό το πρόγραμμα της εκβιομηχάνισης και της κολεκτιβοποίησης που προτάθηκε από τον Στάλιν και εγκρίθηκε από το ΚΚΣΕ; 
• Και πώς άραγε το δεσποτικό καθεστώς της ΕΣΣΔ κρατά στα δεσμά τους "αφυπνισμένους" από τη σοσιαλιστική επανάσταση πολίτες; Πώς καταφέρνει να παραλύει ένα καθεστώς μια χούφτας ανθρώπων όλες της δυνάμεις μιας κοινωνίας 170 εκατομμυρίων.

Κλείνοντας, ο Τρότσκι κάνει μια από τις πολλές, περισσότερο προφητείες, παρά πολιτικές αναλύσεις του: "Το μπολσεβικικό καθεστώς δεν θα επιβιώσει μετά τον πόλεμο". 

Και είναι ακριβώς αυτοί οι δύο πυλώνες πάνω στους οποίους βασίστηκε και η ναζιστική αντισοβιετική και αντικομμουνιστική προπαγάνδα: Ο αντιμπολσεβικισμός και η ηττοπάθεια.

Aντιμπολσεβικισμός

Ηττοπάθεια

Ας δούμε ένα ακόμα κείμενο του Λέων Τρότσκι: "Το Βερολίνο ξέρει πάρα πολύ καλά μέχρι ποιο βαθμό η κλίκα του Κρεμλίνου έχει αποθαρρύνει το στρατό και τον πληθυσμό με τον αγώνα της για να προφυλάξει τον εαυτό της (...) Ο Στάλιν εξακολουθεί να υπονομεύει το ηθικό και την αντίσταση της χώρας γενικά. Οι ανέντιμοι και ασυνείδητοι καριερίστες στους οποίους αναγκάζεται όλο και πιο πολύ να στηρίζεται, θα προδώσουν τη χώρα στις δύσκολες στιγμές."

Με το κείμενό του αυτό, ο Τρότσκι σχεδόν προτρέπει τους ναζί να κηρύξουν τον πόλεμο στην ΕΣΣΔ. Αυτός ο από το εξωτερικό "άριστος γνώστης" των υποθέσεων της ΕΣΣΔ κάνει γνωστό στους ναζί ότι έχουν όλες τις πιθανότητες να κερδίσουν τον πόλεμο κατά του Στάλιν. Τους αποκαλύπτει το ανακριβές: Ο λαός και ο στρατός έχουν χάσει το ηθικό τους! Ο Στάλιν υπονομεύει την αντίσταση! Οι σταλινικοί θα συνθηκολογήσουν και προδώσουν τον πόλεμο!

Στη Σοβιετική Ένωση, η τροτσκιστική προπαγάνδα είχε δύο συνέπειες: Καλλιέργησε σε ένα βαθμό την ηττοπάθεια και την απόγνωση, αλλά και την ψευδαίσθηση ότι δεν θα έπρεπε να εμπιστεύονται την ηγεσία που έχουν εκλέξει. Και στις δύο περιπτώσεις, οι προβοκάτσιες του Λέων Τρότσκι αποδυνάμωσαν την ΕΣΣΔ και βοήθησαν άμεσα τους ναζί.