Ένα σχεδόν μυθιστορηματικό περιστατικό, άξιο αναφοράς σε αυτό το αφιέρωμα για τον Εμφύλιο στην Κρήτη αποτελεί η "υποδοχή", του υπουργού των Φιλελευθέρων και πολιτικού υποστηρικτή των παρακρατικών συμμοριών της Κρήτης, Σοφοκλή Βενιζέλου, το Μάρτιο του 1948.
Στα μέσα του Μάρτη του 1948, από το οροπέδιο του Ομαλού, όπου ο ΔΣΕ διατηρούσε την έδρα του, αναχώρησε πολυμελής ομάδα μαχητών προορισμό την επαρχία Αποκορώνου. Επικεφαλής της ομάδας τέθηκαν οι Χρήστος Μπολούδης και Γιώργης Τζαμπάνης, ενώ ανάμεσα στους άνδρες της, βρίσκονταν και μαχητές της Δημοκρατικής Νεολαίας του ΔΣΕ.
Στη Δρακώνα των Κεραμείων, οι αντάρτες έμειναν ένα βράδυ και εφοδιάστηκαν με τρόφιμα, τα οποία ο κόσμος του χωριού πάντα έδινε στο ΔΣΕ, από το υστέρημά του. Το επόμενο πρωί ξεκίνησαν για το χωριό Καρές και φθάνοντας εκεί, διενέργησαν έρανο για τη στήριξη του αντάρτικου. Οι χωρικοί μάζεψαν, όπως είχαν κάνει σε πολλές περιπτώσεις, τρόφιμα, ρούχα και άλλα εφόδια και τα έδωσαν στους αντάρτες. Η ομάδα έμεινε στο χωριό μέχρι το βράδυ, αφού τοποθέτησε σκοπιές σε διάφορα σημεία για την ασφάλειά της. Τις πρώτες ώρες του βραδιού, μια ομάδα 15 μαχητών, με επικεφαλής τους τον Γιώργη Τζομπάνη, ξεκίνησε για την περιοχή Κόκκινο Χωριό- Γαβαλοχώρι- Πλάκα, με στόχο να έρθουν σε επαφή με τις παράνομες κομματικές οργανώσεις των χωριών, να πάρουν πληροφορίες και να ανυψώσουν το ηθικό του κινήματος.
Την επόμενη ημέρα, η διοίκηση της ομάδας στις Καρές πληροφορήθηκε ότι ο Σοφοκλής Βενιζέλος, με τη συνοδεία του θα περνούσε αργά το απόγευμα από την εθνική οδό, ερχόμενοι από το Ρέθυμνο και με κατεύθυνση τα Χανιά, για να παραστούν στο μνημόσυνο του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Ακρωτήρι, στην εκκλησία προφήτη Ηλία. Η συνοδεία του Βενιζέλου αποτελείτο από 27 βουλευτές των Φιλελευθέρων, τον Γεώργιο Παπανδρέου, τους πρεσβευτές των ΗΠΑ, Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας, στην Αθήνα και ντόπιους πολιτικούς παράγοντες.
Ο πρωθυπουργός τότε, Θεμιστοκλής Σοφούλης, θα έφτανε στα Χανιά, με πολεμικό πλοίο, για να παραστεί και αυτός στο μνημόσυνο.
Από δημοσιεύματα της εφημερίδας "Βήμα", φαινόταν τότε ότι η κυβέρνηση θα αξιοποιούσε το μνημόσυνο για τη συγκρότηση Μεραρχίας Κρητών του Εθνικού Στρατού, αποτελούμενη από εθελοντές, η οποία θα "ξεκαθάριζε" την Ελλάδα, από τους αντάρτες. Το "Βήμα" έγραφε τότε, ότι ο λαός της Κρήτης απαιτούσε τη συγκρότηση της μεραρχίας, υποκρύπτοντας φυσικά ότι το αίτημα αυτό ουδεμία σχέση είχε με το λαό του νησιού, αλλά μάλλον με τους παρακρατικούς κουμπουροφόρους της ΕΟΚ και τους τοπικούς παραγοντίσκους του αστικού κράτους. Η ιδέα της μεραρχίας ήταν σαφώς έμπνευση του Σοφοκλή Βενιζέλου και των συνεργατών του, εάν όχι και του ίδιου του συγκροτήματος Λαμπράκη, εκείνης της εποχής.
Τα σχέδιά τους όμως, αν και πολύ καλά μελετημένα, δεν ευδοκίμησαν. Τους τα χάλασε η μικρή ομάδα ανταρτών του ΔΣΕ που βρισκόταν στις Καρές.
Η ομάδα από τις Καρές έδωσε εντολή για την προετοιμασία ενέδρας, στη διαδρομή του Βενιζέλου και διέθεσε για την επιχείρηση οπλοπολυβόλο, ορίζοντας τη θέση "Κεφάλα" για την επίθεση. Η κύρια ομάδα των ανταρτών έπιασε θέσεις στην "Κεφάλα", λίγο πιο πάνω από το χωριό Μαχαιροί, ενώ δεξιά και αριστερά του δρόμου τοποθετήθηκαν ολιγομελείς ομάδες πλαγιοφυλακής.
Προς το απόγευμα, η πομπή των 25 αυτοκινήτων του Σοφοκλή Βενιζέλου εμφανίστηκε στο δρόμο, πέρασε από τη θέση "Καρές" και έφτασε στη θέση "Σπηλιάρια", όταν δέχτηκε καταιγιστικά πυρά από τους αντάρτες. Ο Σοφοκλής Βενιζέλος και οι άνδρες της συνοδείας του, βγήκαν έντρομοι από τα αυτοκίνητα και έπεσαν αμέσως μπρούμητα, στο διπλανό χαντάκι του δρόμου, με μοναδική εξαίρεση το βουλευτή Χανίων, Μανούσο Βολουδάκη, ο οποίος έμεινε σκυφτός πίσω από ένα αυτοκίνητο. Οι ελάχιστοι σωματοφύλακες της πομπής, εξουδετερώθηκαν γρήγορα από τα πυρά των ανταρτών.
Το "Βήμα" θα γράψει αργότερα, ότι ο Βενιζέλος και οι βουλευτές του, έμειναν στο χαντάκι για μια ώρα και ένα τέταρτο, όμως η αλήθεια είναι ότι παρέμειναν εκεί μέχρι που έπεσε η νύχτα και σιγουρεύτηκαν πια ότι οι αντάρτες είχαν φύγει. Όταν πια είχε νυχτώσει και οι αντάρτες αποχωρήσει, η πομπή κινήθηκε γρήγορα προς τα Χανιά, σταματώντας μόνο για λίγα λεπτά στο Νιο Χωριό. Εκείνη την ώρα περίπου ξεκίνησε και η καταδίωξη των ανταρτών, από τη Χωροφυλακή και διλοχία παρακρατικών του Γύπαρη. Οι επίδοξοι κυνηγοί ανταρτών, ξεκίνησαν από την πλευρά του Στύλου και περιπλανήθηκαν στην περιοχή αρκετές ώρες, μέχρι που κατάλαβαν ότι αντάρτες δεν υπήρχαν στην περιοχή.
Για αντεκδίκηση, οι παρακρατικοί του Σοφούλη έκαψαν τα σπίτια του ΕΑΜίτη Γιάννη Μαρινάκη και δύο άλλα σπίτια αγωνιστών στη Ραμνή, όπως και το σπίτι των Αγγελή και Λευτέρη Ηλιάκη, στο χωριό Νεροχώρι.
Λέγεται ότι πριν την άφιξή του στα Χανιά, ο Σοφοκλής Βενιζέλος είχε ρωτήσει τηλεφωνικώς τον Παύλο Γύπαρη για την ασφάλειά του στην επαρχία Αποκορώνα κι εκείνος του είχε απαντήσει: "Ελβετία είναι αρχηγε!", θεωρώντας ότι ο ΔΣΕ είχε διαλυθεί μετά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις.
Το "Βήμα" συνέχισε ασφαλώς τα ψεύδη του, γράφοντας ότι χιλιάδες κάτοικοι των Χανίων υποδέχτηκαν όλο ανησυχία τον υπουργό και το Σοφούλη και με χαρά διαπίστωσαν ότι, ο Βενιζέλος ήταν καλά στην υγεία του. Επίσης, έγραψαν αργότερα για "χιλιάδες λαού" που παραβρέθηκε στο μνημόσυνο του πατέρα του. Η αλήθεια είναι ότι ο Σοφοκλής Βενιζέλος δεν έτυχε τέτοιας υποδοχής και πώς ο Θεμιστοκλής Σοφούλης αποβιβάστηκε από το πλοίο του, μόνο για να παραστεί στο μνημόσυνο. Χαρακτηριστικά, η επίθεση του ΔΣΕ τους προκάλεσε τέτοιο τρόμο, που το γεύμα για το μνημόσυνο, έγινε επάνω στο πλοίο του πρωθυπουργού.
Στον αντίποδα της θλιβερής προπαγάνδας του "Βήματος", ο Δημοκρατικός Στρατός Κρήτης απένειμε έπαινο στη διοίκηση και τους μαχητές της ομάδας για την πρωτοβουλία που πήραν, με αυτή την εντυπωσιακή παρενόχληση της πομπής του Σοφούλη και ο ραδιοσταθμός "Ελεύθερη Ελλάδα" αναφέρθηκε επανειλειμμένα στο περιστατικό.
Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, πολιτικός καθοδηγητής του παρακράτους στην Κρήτη.
Πηγή: Λευτέρης Ηλιάκης, Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Κρήτη, Αυτοέκδοση, Χανιά 2002, 73-76.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου