Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2020

Η Κρήτη στον Εμφύλιο - Μέρος 20: Φωτοαφιέρωμα στο ΔΣΕ Κρήτης

 

Κλείνουμε το αφιέρωμά μας αυτό, για το ΔΣΕ Κρήτης, με μια σειρά φωτογραφιών, μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ Κρήτης, από το εξαιρετικό βιβλίο του Λευτέρη Ηλιάκη, Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Κρήτη.



Η νομαρχιακή συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ Χανίων, στο κέντρο "Παλλάς", στο Κούμ Καπί.



Αντάρτες του ΕΛΑΣ, στο χωριό Καστέλι Κισάμου.



Χανιώτες αντάρτες του ΕΛΑΣ. Πολλοί από αυτούς εντάχθηκαν αργότερα στο ΔΣΕ.



ΕΛΑΣίτες τραυματίες, στο νοσοκομείο Χανίων, με τις εθελόντριες νοσοκόμες που τους φρόντιζαν.



Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ του χωριού Παλιά Ρούματα. Έλαβαν μέρος στη μάχη του Ανάβου ενάντια στους Γερμανούς, στις αρχές Αυγούστου του 1944, μετέπειτα στις μάχες ενάντια στους ταγματασφαλίτες του Παπαγιαννάκη και συμμετείχαν με το ΔΣΕ στην κατάληψη του Μάλεμε και στη μάχη του Ταυρωνίτη.
Κάτω αριστερά με το μυδράλιο, ο Μιχάλης Διγενής, μέλος του Νομαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Χανίων. Δολοφονήθηκε στο χωριό Σέμπρωνα Κυδωνίας, από παρακρατικούς. Τέταρτος από δεξιά ανάμεσα στη δεύτερη σειρά, ο παπα-Σπύρος, ιερέας του ΕΛΑΣ που βρέθηκε εκείνη τη μέρα στα Παλιά Ρούματα.



Κισαμίτες αντάρτες του ΕΛΑΣ, που απέκρουσαν την επίθεση των παρακρατικών στα γραφεία του ΚΚΕ στο Καστέλι Κισάμου. Κάτω αριστερά, εικονίζεται ο αντάρτης του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ Ευθύμης Μπιτζανάκης, από τα Παλιά Ρούματα.




Η ΟΕΚΑ του καπετάν Γιώργη Κοδέλα: Εικονίζονται όρθιοι από αριστερά, Γιώργης Κοδέλας, Σολανάκης Βασίλης, από τα Παλιά Ρούματα, Ντούλος Κώστας από τη Λίμνη Εννέα Χωριών, Μπαντουράκης Ζαχάρης από τα Καλουδιανά Κισάμου, Σπύρος Σπύρου από την Πελοπόννησο, Τάκης, ο ολμιστής από την Πελοπόννησο και ο Δημήτρης Γοναλάκης.

Καθιστοί από αριστερά: Φώτης Αναγνωστάκης από τα Χαρχαλιανά Κισάμου, Ανδρεαδάκης Αντώνης από τα Καμισιανά, Αποστόλης Μαρκάκης από τα Λυριδιανά Κισάμου, Ψαράκης Σωτήρης από την περιοχή του Κουρφαλώνα Κισάμου, Επιμενείδης Αθανασάκης, "Ταυρωνίτης", στρατιώτης που αυτομόλησε στο ΔΣΕ, Σήφης Μπιτζανάκης και Ευθύμης Μπιτζανάκης.


Ρετούς της φωτογραφίας

Στην παραπάνω φωτογραφία, η εικόνα του Ευθύμη Μπιτζανάκη έχει προστεθεί μετά τη λήψη, γεγονός που φαίνεται στο ότι, ο Μπιτζανάκης εμφανίζεται σε μικρότερη κλίμακα, από ότι οι άλλοι εικονιζόμενοι. Η φωτογραφία του Ευθύμη Μπιτζανάκη έχει ληφθεί από την παραπάνω φωτογραφία, στην οποία εικονίζεται, με τους Κισαμίτες αντάρτες του ΕΛΑΣ. Προφανώς το ρετούς έχει γίνει, γιατί ο Ευθύμης Μπιτζανάκης ήταν μέλος της ΟΕΚΑ Κοδέλα, αλλά δεν βρισκόταν μαζί της, κατά τη λήψη της φωτογραφίας.




Ιερέας Νίκος Αποστολάκης: Από το χωριό Νεροχώρι Αποκορώνου. Υπήρξε ενεργό και δραστήριο μέλος του ΕΑΜ και προσέφερε τακτικά το σπίτι του, για τη σύγκληση συσκέψεων των στελεχών του ΕΑΜ Αποκορώνου. Η πλούσια και πολύπλευρη δράση του, του εξασφάλισε την απέχθεια της Επισκοπής Κυδωνίας και των παρακρατικών της αντίδρασης, πράγμα που σφράγισε τη μοίρα του. Με τη δικαιολογία ότι αντάρτες είχαν πάρει λάδι από την εκκλησία του χωριού, ενέργεια για την οποία ο Αποστολάκης είχε πλήρη άγνοια, αν συνέβη και ποτέ, παρακρατικοί τον απήγαγαν από το σπίτι του και ξεκίνησαν να τον βασανίζουν. Αφού του έγδαραν τα χέρια και τον έβαλαν να ψάλλει τη δική του νεκρώσιμη ακολουθία, τον μετέφεραν με φορτηγό και τον πέταξαν στον "Κόκκινο Γκρεμό" κοντά στις Φυλακές Ιτζεδίν. Η γυναίκα του, μένοντας μόνη με πέντε ορφανά παιδιά, δεν κατάφερε να βρει το σώμα του άντρα της και μάζεψε το μόνο μέλος του που κατάφερε να βρει, τα κομμάτια του εγκεφάλου του, σε ένα μαντήλι για να τα θάψει. 

Η φρικτή ιστορία του τέλους του Νίκου Αποστολάκη, δημοσιεύθηκε στην προοδευτική εφημερίδα των ΗΠΑ, "Ελληνοαμερικανικό Βήμα", η οποία κατάγγειλε το περιστατικό, ενώ ο ντόπιος Μητσοτακικός "Κήρυκας", πανηγύριζε για το μεγάλο κατόρθωμα των παλικαριών της "εθνικοφροσύνης", την επόμενη κιόλας ημέρα της δολοφονίας του.





Φώτης Αναγνωστάκης: Καταγόταν από τα Χαρχαλιανά Κισάμου. Υπήρξε αντάρτης του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε στις 27 Ιουλίου 1948, σε ενέδρα της Χωροφυλακής, πάνω από τη Ζούρβα.



Νίκος Παπαδάκης (Καπετάν Λεμονιάς): Γεννήθηκε το 1901 στο χωριό Καρήνες Ρεθύμνου, στους κόλπους αγροτικής οικογένειας. Οργανώθηκε στο ΕΑΜ, από το μάρτυρα της Εθνικής Αντίστασης, καθηγητή Γιάννη Μαθιουδάκη. Υπήρξε οργανωτής του ΕΛΑΣ Ρεθύμνου και καπετάνιος του. Έδωσε με τον ΕΛΑΣ Ρεθύμνου δεκάδες μάχες κατά των Γερμανών, όπως τη μάχη των Ποταμών, του Κρουταλιώτη, του Αγριοχώραφου, του Κρουσανιώτικου φαραγγιού και τη μάχη του Κοξαρέ.
Δολοφονήθηκε από παρακρατικούς το Γενάρη του 1945, στη θέση "Κουτσολίθρα", έξω από το χωριό Κοξαρέ.



Νίκος Ξερογιαννάκης: Από το χωριό Σάσαλο Κισάμου. Αντάρτης του ΕΛΑΣ και ομαδάρχης του ΔΣΕ. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες του Εμφυλίου και διακρίθηκε για την ψυχραιμία και τη γενναιότητά του. Στη μάχη της Σαμαριάς, η ομάδα του κρατούσε τη θέση "Άγιος Νικόλαος", όπου αντιστάθηκε απέναντι στην κύρια δύναμη του αντιπάλου. Αφού όλοι οι μαχητές της ομάδας του είχαν σκοτωθεί αυτοκτόνησε με το γερμανικό του περίστροφο για να μην αιχμαλωτιστεί ζωντανός.



Γιώργος Μανουσέλης: Από το χωριό Καλλικράτη της επαρχίας Σφακίων. Υπηρετούσε στην Αστυνομία Πόλεων στην Αθήνα. Την περίοδο της Κατοχής οργανώθηκε στο ΚΚΕ και στο ΕΑΜ και προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στο λαό και το κίνημα. Κατά τον Εμφύλιο, υπήρξε ομαδάρχης του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε τον Ιούλιο του 1949, στην περιοχή του Καλλικράτη, μαζί με όλα σχεδόν τα μέλη της ομάδας του, όταν έπεσαν σε ενέδρα, κατόπιν προδοσίας.



Το σώμα του Γιώργη Κοδέλα, εκτίθεται στο Καστέλι Κισάμου. Εικονίζονται παρακρατικοί που κύκλωσαν το σπίτι, όπου ο Κοδέλας φιλοξενούταν, στο χωριό Έλος και τον σκότωσαν κατόπιν συμπλοκής. Αργότερα, το άψυχο κορμί του Κοδέλα εκτέθηκε στη γέφυρα Κλαδισσού των Χανίων, μαζί με το άψυχο σώμα της Μαρίας Μποράκη.



Μαρία Μποράκη: Καταγόταν από το χωριό Καράνου της Κυδωνίας και γεννήθηκε στους κόλπους αγροτικής οικογένειας, με μεγάλη αγωνιστική παράδοση. Η οικογένειά της συμμετείχε σχεδόν ολόκληρη στη Μάχη της Κρήτης. Ο πατέρας της Μποροσταμάτης σκοτώθηκε στη Μάχη της Κρήτης και βρέθηκε νεκρός, δίπλα στο σώμα Γερμανού αλεξιπτωτιστή. Η Μαρία, κατά την Κατοχή πήγαινε φαγητό στο κρυσφύγετο του ΕΛΑΣίτη στρατηγού Μάντακα και βγήκε στο βουνό με το ΔΣΕ, στην τρυφερή ηλικία των 16, για να γλιτώσει από τις ομάδες παρακρατικών. Ο μεγάλος της αδελφός Στέλιος ήταν ήδη αντάρτης του ΔΣΕ Κρήτης, ο δεύτερος αδελφός της Μανώλης πολιτικός κρατούμενος και οι μητέρα και αδελφή της εξόριστες. Στις 10 Δεκεμβρίου του 1949, σκοτώθηκε σε ενέδρα ισχυρής δύναμης της Χωροφυλακής, πάνω από τα Μεσκλά Κυδωνίας, αμυνόμενη μέχρι την τελευταία της σφαίρα. Το κορμί της εκτέθηκε κανιβαλικά, στη γέφυρα του Κλαδισσού, μαζί με το σώμα του Γιώργη Κοδέλα.


1 σχόλιο:

  1. Να σε συγχαρώ για το εξαιρετικό σου αφιέρωμα. Να υποσχεθούμε στους νεκρούς συντρόφους πως θα συνεχίσουμε τον αγώνα ενάντια στους καπιταλιστές και την ιδιοκτησία τους στα μέσα παραγωγής με όχημα την κοινωνική συμμαχία που κλείνει ερμητικά την πόρτα στην εγκληματική θεωρία των ...σταδίων... που έσωσε τότε τον καπιταλισμό και έστειλε στο τάφο όλους αυτούς τους συντρόφους. Και πάλι μπράβο. ΑΘΑΝΑΤΟΙ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή