Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2020

Η Κρήτη στον Εμφύλιο - Μέρος 5ο: Το πρώτο πλήγμα στο ΔΣΕ

 

Στις 29 Μαΐου 1947, η μικρή ομάδα των ανταρτών του ΔΣΕ Σελίνου ξεκινά από την περιοχή του Βουτά για το χωριό Κακοδίκι, όπου θα ενισχυθεί με νέους αντάρτες, τους Αντώνη Λουπασάκη, Κώστα Βαρδάκη και μερικούς άλλους. Προορισμός της ομάδας ήταν το Σάσαλο της επαρχίας Κισάμου. Ωστόσο, με την αποχώρηση των ανταρτών, εθνικόφρονες χωρικοί του Κακοδικίου ειδοποιούν τη χωροφυλακή, η οποία κινητοποίησε αμέσως δυνάμεις προς το συνοικισμό Καλλιθέα και από εκεί προχώρησαν παρακολουθώντας τις κινήσεις των ανταρτών. Παράλληλα, κοντά στην Κάνδανο, κινείται ισχυρή δύναμη των παρακρατικών της ΕΟΚ, με επικεφαλής τον Παύλο Γύπαρη.

Σε κάποια στιγμή της πορείας τους, ο αντάρτης Γ. Λιτσαρδάκης που βρισκόταν στην εμπροσθοφυλακή της φάλαγγας, προχώρησε σε ένα ύψωμα για να κατοπτεύσει καλύτερα την περιοχή, ενώ ο αδελφός του Αρτέμης πήγε στο χωριό Καλλιθέα για να συγκεντρώσει πληροφορίες, ενώ οι υπόλοιποι αντάρτες σταμάτησαν. Ο Αρτέμης, ντύθηκε με πολιτικά ρούχα και μπήκε στο χωριό ως πολίτης, ωστόσο έπεσε πάνω σε ομάδα χωροφυλάκων, οι οποίοι υποψιαζόμενοι ότι δεν είναι χωρικός, τον έκλεισαν σε ένα σπίτι για να τον αναρκίνουν αργότερα. Όταν ο Αρτέμης άκουσε ότι ομάδα του Γύπαρη βρίσκεται στην Κάνδανο, έσπασε την πόρτα του σπιτιού και διέφυγε, τρέχοντας γρήγορα πίσω στην ομάδα του για να τους ειδοποιήσει. 

Οι αντάρτες, μαθαίνοντας τα νέα αποφάσισαν να επιστρέψουν στο Βουτά, όπου θα ήταν ασφαλείς και τοποθέτησαν στην εμπροσθοφυλακή τους, τους αντάρτες Φώτη Πετράκη και Χρήστο Ψαριανό, με στόχο να προωθηθούν και να καταλάβουν αρχικά, οχυρές θέσεις στην κορυφογραμμή που χωρίζει το Κακοδίκι από τη Σαρακίνα, έως ότου διαπιστώσουν ότι η διέλευση της φάλαγγας θα γινόταν με ασφάλεια. 

Από την άλλη πλευρά, οι δυνάμεις του Γύπαρη, που αποτελούταν από παρακρατικούς της ΕΟΚ και στρατιώτες 51ης Ταξιαρχίας Πεζικού κινούνταν ήδη για να επιχειρήσουν κλοιό ενάντια στους αντάρτες. Έτσι, οι Πετράκης και Ψαριανός όταν έπιασαν θέση στην κορυφογραμμή δε γνώριζαν ότι έμπαιναν ήδη σε ένα μεγάλο κλοιό εγκλωβισμού, τον οποίο μάλιστα ενίσχυαν και οι χωροφύλακες από την Καλλιθέα. Παράλληλα, ο ΕΑΜίτης δάσκαλος Γιώργης Αποστολάκης που επέστρεφε από τη Σαρακίνα για το Κακοδίκι, προσπάθησε να βρει τους αντάρτες και να τους πληροφορήσει για τον κλοιό, αλλά δεν συνάντησε στο δρόμο του, τους Πετράκη και Ψαριανό που έμπαιναν στον κλοιό. 

Βλέποντας την κίνηση των δύο ανταρτών, οι κυβερνητικοί ξεκίνησαν να χτυπούν το ύψωμα με όλμους και οπλοπολυβόλα, τραυματίζοντας τον Πετράκη, τον οποία έπιασαν αργότερα αιχμάλωτο και τον δολοφόνησαν επί τόπου. Πιο τυχερός ο Ψαριανός έβαλε σε λειτουργία το πολυβόλο του και καθήλωσε τους κυβερνητικούς, υποχωρώντας σταδιακά, διαφεύγοντας του κινδύνου.

Αντιλαμβανόμενοι την επίθεση, οι υπόλοιποι αντάρτες του τμήματος έσπευσαν να βοηθήσουν τους δύο τους συντρόφους, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του Μιχάλη Ντουλάκη και του Κώστα Περικάκη, ο οποίος υπέκυψε αργότερα στα τραύματά του. Ο αντάρτης του ΔΣΕ Γιώργης Λακιώτης έσπασε κατά λάθος τον κλοιό των κυβερνητικών που τον πέρασαν για δικό τους και έφτασε στη Σαρακίνα, όπου οι κάτοικοι των ενημέρωσαν ότι η ομάδα του βρισκόταν σε κλοιό. Εκείνος τους είπε ότι θα επιστρέψει για να σώσει τους συντρόφους του και επιχειρώντας να χτυπήσει τους κυβερνητικούς από πίσω και να σπάσει τον κλοιό, έπεσε μαχόμενος. Η ομάδα πλεόν έμενε με επτά μαχητές, οι οποίο αποφάσισαν να επιχειρήσουν να διαφύγουν κατά μόνας, καθώς αυτό θα ήταν ενδεχομένως ευκολότερο.

Ο Σπύρος Σπύρου, διέφυγε κρυβόμενος σε πρίνα και σώθηκε, για να σκοτωθεί και αυτός αργότερα, στη θέση Αποπηγάδι.

Ο Μανώλης Γεωργιλάκης, δοκίμασε να κρυφτεί κι αυτός σε ένα πρίνο, αλλά έγινε αντιληπτός και σκοτώθηκε.

Οι Αντώνης Καλαϊτζάκης και Σπύρος Σφακιανάκης αιχμαλωτίστηκαν στην προσπάθειά τους να διαφύγουν.

Οι Γιώργος Λιτσαρδάκης, Αρτέμης Λιτσαρδάκης και Νίκος Σειστάκης, έπεσαν σε παρακείμνο ποτάμι και δοκίμασαν να ξεφύγουν κολυμπώντας. Οι διώκτες τους, τους χτύπησαν με πυκνά πυρά, στα οποία οι τρεις αντάρτες απάντησαν, έως ότου τελειώσαν οι σφαίρες τους και μετέπειτα δοκίμασαν να διαφύγουν. Πρώτος σκοτώθηκε ο Σειστάκης. Ακολουθώντας το αίμα του τραυματία Αρτέμη Λιτσαρδάκη, ο ιδιώκτες του, τον εντόπισαν τέλος κρυμμένο στα βάτα, όπου τον αποτελείωσαν.

Έτσι τελείωσε άδοξα, η δράση της μικρής ομάδας του ΔΣΕ Σελίνού, εκ της οποίας 6 αντάρτες σκοτώθηκαν, 2 αιχμαλωτίστηκαν και μόλις 3 κατάφεραν να επιβιώσουν.



Η παλιά καμάρα (γεφύρι) στο Κακοδίκι.

Το φαράγγι της Σαρακίνας


Πηγή: Λευτέρης Ηλιάκης, Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Κρήτη, Αυτοέκδοση, Χανιά 2002, 48-50.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου