Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2020

Η Κρήτη στον Εμφύλιο - Μέρος 4ο: Η επιχείρηση του ΔΣΕ στην Κάνδανο

 

Το Μάιο του 1947, ο ΔΣΕ Κρήτης, στο νομό Χανίων είχε θέσει ως στόχο του, τον αφοπλισμό των διαφόρων σταθμών Χωροφυλακής, που λειτουργούσαν στα διάφορα χωριά του νομού, προκειμένου να εξασφαλίσει το ασφαλές του χώρου δράσης του και να ανασυγκροτήσει και να ενισχύσει το ντόπιο λαϊκό στοιχείο και κίνημα. 

Μια σημαντική τέτοια επιχείρηση υπήρξε η επιχείρηση ενάντια στο σταθμό Χωροφυλακής της Κανδάνου. Στην Κάνδανο, οι κυερνητικές δυνάμεις είχαν τοποθετήσει έναν σημαντικό σταθμό υποδιοίκησης της Χωροφυλακής, με έλεγχο και εποπτεία της ευρύτερης περιοχής, ο οποίος διέθετε αυξημένο αριθμό ανδρών, πολλοί από τους οποίους κυκλοφορούσαν και με πολιτικά ρούχα στις γύρω περιοχές. 

Η επιχείρηση απαιτούσε για τους παραπάνω λόγους, λεπτομερή σχεδιασμό και αρκετές δυνάμεις κρούσης, ξεκούραστες, έμπειρες και με άρτιο εξοπλισμό. Ο ΔΣΕ Κρήτης διέθεσε για την επιχείρηση αυτή περίπου 25-30 άνδρες, με επικεφαλής το γνωστό και έμπειρο ΕΛΑΣίτη Γιώργη Κοδέλα (Καπετάν Γιώργη). Η επιχείρηση σχεδιάστηκε με πληροφορίες που ο ΔΣΕ συνέλεξε από τον παράνομο κομματικό πυρήνα και την παράνομη οργάνωση Αυτοάμυνας του χωριού, για τις θέσεις και τον οπλισμό της Χωροφυλακής στην Κάνδανο.

Αρχικά, οι αντάρτες μπήκαν στο μεγάλο φορτηγό αυτοκίνητο του πολίτη Αποστόλη Μαρκάκη, από το συνοικισμό Λυριδιανά Κισάμου και έφτασαν χωρίς προβλήματα στον Πόρο Κανδάνου. Εκεί, ένα τμήμα του ΔΣΕ κατέλαβε οχυρές θέσεις γύρο από το δρόμο, προκειμένου να αποκόψει δυνάμεις που πιθανόν να κινούνταν προς την Κάνδανο για να υποστηρίξουν το σταθμό υποδιοίκησης, εάν λάμβαναν γνώση της επίθεσης. 

Δώδεκα από τους εμπειρότερους μαχητές του ΔΣΕ συνέχισαν για την κύρια επιχείρηση. Το όχημα συνέχισε μέχρι το κέντρο της Κανδάνου, όπου η Χωροφυλακή είχε τοποθετήσει ένα μεγάλο ξύλινο μπλόκο με φρουρά, η οποία έλεγχε τα αυτοκίνητα προκειμένου να διέλθουν παραπέρα. Μόλις το φορτηγό έφθασε στο σημείο, οι αντάρτες διέταξαν το φρουρό να πετάξει το όπλο του, εκείνος όμως ετοιμάστηκε να πυροβολήσει, με αποτέλεσμα να τον σκοτώσουν επί τόπου. Καταλαβαίνοντας ότι το σενάριο του αιφνιδιασμού ήταν πια ανέφικτο, οι αντάρτες κινήθηκαν ταχύτατα προς το σταθμό υποδιοίκησης, όπου εξουδετέρωσαν την εξωτερική φρουρά και ξεκίνησαν την επίθεση με ριπές οπλοπολυβόλων και χειροβομβίδες. 

Ακολούθησε πανδαιμόνιο πυρών, ο οποίος ωστόσο σταμάτησε σχετικά σύντομα, καθώς η φρουρά του σταθμού υποδιοίκησης παραδόθηκε. Ο ακριβής αριθμός των νεκρών χωροφυλάκων δεν ανακοινώθηκε ποτέ επίσημα, ενώ από τη δική τους πλευρά, οι αντάρτες δεν είχαν απώλειες, χάρη στην αποφασιστικότητα και την ψυχραιμία της επίθεσης. Οι μαχητές του ΔΣΕ κατέλαβαν το σταθμό, όπου έκαψαν έγγραφα και πήραν όλο τον εξοπλισμό, τα πυρομαχικά και τα στρατιωτικά είδη του. Φεύγοντας, οι αντάρτες πήραν μαζί τους οκτώ αιχμαλώτους και μεταφέρθηκαν στο χωριό Πρασσέ Κυδωνίας, όπου βρισκόταν η έδρα τους. 

Στο ενδιάμεσο, οι αντάρτες σταμάτησαν στο χωριό Κεχρές Παλαιών Ρουμάτων, όπου ο αιχμάλωτος μοίραρχος της Χωροφυλακής διέφυγε, γνωρίζοντας καλά ότι λόγω των εγκλημάτων του θα κατάληγε πιθανότατα στο απόσπασμα. Αργότερα, οι υπόλοιποι χωροφύλακες αφέθηκαν ελεύθεροι.

Η επιτυχία της επιχείρησης στην Κάνδανο προκάλεσε έντονη ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο του νομού και η Χωροφυλακή δεν επιχείρησε να ξαναστήσει σταθμό υποδιοίκησης στην Κάνδανο.



Ομάδα μαχητών του ΔΣΕ. Πρώτος από αριστερά, όρθιος, ο Γιώργος Κοδέλας (καπετάν Γιώργης), από την Κορινθία Πελοποννήσου. Στο ΔΣΕ Κρήτης αναδείχτηκε στο βαθμό του ταγματάρχη.


Πηγή: Λευτέρης Ηλιάκης, Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Κρήτη, Αυτοέκδοση, Χανιά 2002, 46-47..

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου