Νάκος Μπελλής - Το καμάρι της Ομβριακής- Μέρος 4ο

Συνέχεια

Το τάγμα του Νάκου Μπελλή στην Ήπειρο

Μετά από δεκάδες μεγάλες και μικρές μάχες, σαμποτάζ και ενέδρες, τον Οκτώβρη του 1943, το τάγμα του Νάκου Μπελλή θα λάβει εντολή για μετακίνηση στην Ήπειρο προκειμένου να υποστηρίξει τα εκεί ΕΛΑΣίτικα τμήματα που μάχονταν ενάντια στον ΕΔΕΣ. Ήδη από τις αρχές του Οκτώβρη, ο Ζέρβας, με τη συγκατάθεση των Άγγλων συμβούλων του, περικύκλωσε και αφόπλισε τμήματα του ΕΛΑΣ που δρούσαν στη Μουργκάνα, στα Τζουμέρκα και αλλού. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν μπορούσε να μείνει απαρατήρητο και χωρίς απάντηση από τον ΕΛΑΣ. Έτσι, ο ΕΛΑΣ έστειλε τμήματα του 42ου Συντάγματός του, μέσα σε αυτά και το τάγμα Μπελλή, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον ΕΔΕΣ και να υποστηρίξει τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ εκεί. 

Η πορεία του τάγματος Μπελλή προς την Ήπειρο, ήταν αδιάκοπη. Πέρασαν τα ορεινά της Δωρίδας και της Ναυπακτίας, το Μεσολόγγι, το Ξηρόμερο και το Βάλτο και έφθασαν στα Τζουμέρκα. Μπαίνοντας στο Βάλτο συνάντησαν μικρές ομάδες του ΕΔΕΣ που επιτίθονταν σποραδικά, τις οποίες και διέλυσαν. Διαπίστωσαν ότα στα χωριά του Βάλτου, οι ΕΑΜικές οργανώσεις ήταν μικρές και τρομαγμένες από το όργιο των ΕΔΕΣιτών εναντίον τους. Στα διάφορα χωριά διαπίστωσαν ότι ο ΕΔΕΣ τρομοκρατούσε και τους χωρικούς αναπτύσσοντας μια κατάπτυστη αντιΕΑΜική προπαγάνδα και χαρακτηρίζοντας το ΕΑΜ ως "ληστοσυμμορίτες". 

Η μάχη της Πλάκας

Στα Τζουμέρκα, ο λόχος του Σούλα Αποστολόπουλου, μέρος του τάγματος Μπελλή, έφθασε στο γεφύρι της Πλάκας, όπου δέχθηκε επίθεση από τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ. Στις 4 Γενάρη, η μάχη είχε εξελιχθεί σε σφοδρή σύγκρουση. Οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ ήταν μεγαλύτερες και άρτια εξοπλισμένες από τους Άγγλους. Κατά τη διάρκεια της μάχης, ο Σούλας τραυματίστηκε στο πόδι με σοβαρό κάταγμα. Αρνήθηκε να μεταφερθεί στο σταθμό επίδεσης και συνέχισε να συντονίζει τους μαχητές του, οντας σε πλήρη ακινησία. Ο λόχος διέθετε ένα πολυβόλο Φίατ, το οποίο προκαλούσε τεράστιες ζημιές στους αντιπάλους. Ο Σούλας σύρθηκε κοντά στο πολυβόλο και συνέχισε να πυροβολεί, ακόμα και όταν ο χειριστής του σκοτώθηκε. Βλέποντας την κατάσταση της μάχης, ο Σούλας διέταξε απαγκίστρωση και έμεινε ο ίδιος στη θέση του μέχρι που περικυκλώθηκε από τους Ζερβικούς. Για να μην αιχμαλωτιστεί αυτοκτόνησε με το περίστροφό του. Έτσι χάθηκε ο Σούλας Αποστολόπουλος, ένα σεμνό και γενναίο στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΛΑΣ.

Μετά τη μάχη της Πλάκας, ο λόχος του Σούλα, των 90 μαχητών απέμενε με 35 μαχητές που δεν είχαν σκοτωθεί ή τραυματιστεί. Νεκροί κείτονταν 4. 

Στις αρχές του Φλεβάρη και αφού ο Ζέρβας είχε αποτελεσματικά περιοριστεί, κυρίως στο Νομό Άρτας και Ιωαννίνων, ο λόχος του Σούλα είχε φτάσει στην Καλεντίνη, όπου τους υποδέχθηκε ο Νάκος Μπελλής και άλλα στελέχη του ΕΛΑΣ. Στα τέλη του ίδιου μήνα, υπογράφηκε η συμφωνία της Πλάκας, όπου ο ΕΔΕΣ συμφώνησε να παύσουν οι συγκρούσεις με τον ΕΛΑΣ.

Η μάχη της Καλεντίνης

Στις 17-20 Φλεβάρη του 1944, οι Γερμανοί διενεργούσαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη Στερεά και την Ήπεριο με σκοπό να φτάσουν στο Βουργαρέλι και να διαλύσουν τα τμήματα του ΕΛΑΣ. Στην Καλεντίνη, αναμετρήθηκε το τάγμα του Νάκου Μπελλή με υπέρτερες γερμανικές δυνάμεις. Σκοπός της σύγκρουσης ήταν ο ελιγμός του ΕΛΑΣ και η διενέργεια μαχώ φθοράς στον αντίπαλο.

Το τάγμα Μπελλή "υποδέχθηκε" με ομαδικά πυρά τις γερμανικές δυνάμεις στην Καλεντίνη αναγκάζοντάς τις να υποχωρούν και να ξαναεπιτίθενται χωρίς μεγάλη επιτυχία. Οι επιθέσεις και οι υποχωρήσεις συνεχίστηκαν για 2-3 ημέρες οπότε και οι Γερμανικές δυνάμεις, με 20 νεκρούς και 150 τραυματίες υποχώρησαν πίσω την Άρτα. Η επιτυχία αυτή ανέκοψε τα σχέδια των Γερμανών. Η εκκαθαριστικές συνεχίστηκαν για πέντε περίπου μήνες, με τον ΕΛΑΣ να ελίσσεται και να αμύνεται και να επιτίθεται διαρκώς. Το αποτέλεσμά τους ήταν μικρό.

Η απελευθέρωση της Λαμίας

Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτώβρη του 1944, η Λαμία και η Ρούμελη ήταν ελεύθερη. Στη Λαμία εισήλθαν τα ρουμελιώτικα τμήματα του ΕΛΑΣ και χιλιάδες κάτοικοι της πόλης βγήκαν στους δρόμους για να τους υποδεχθούν. Ο Νάκος Μπελλής, με το Νικηφόρο, το Λοκρό και τον Καραλίβανο έμειναν στην πόλη για να προετοιμάσουν την άφιξη του Άρη. Οι Περικλής και Βερμαίος έλαβαν θέσεις στις κεντρικές αρτηρίες της πόλης προκειμένου να προφυλάξουν την πόλη από οτιδήποτε απρόοπτο και να υποδεχτούν τον Άρη και το επιτελείο του.

Στις 20 Οκτώβρη του 1944, ο Άρης εισήλθε στη Λαμία και εκφώνησε τον ιστορικό του λόγο. 

Το βιογραφικό του Νάκου Μπελλή στο ΚΚΕ.

Ο Νάκος Μπελλής στα Δεκεμβριανά

Με το ξέσπασμα των γνωστών Δεκεμβριανών στην Αθήνα, ο Νάκος Μπελλής τοποθετήθηκε στη θέση του καπετάνιου-ταγματάρχη του 1/42 Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Το τάγμα του πηγαίνοντας προς την Αθήνα βομβαρδίστηκε από αγγλικά αεροπλάνα, ανάμεσα στη Θήβα και στη Μαλακάσα, έχοντας ήδη τους πρώτους του νεκρούς. Ακολουθεί η συμμετοχή του σε διάφορες μάχες της Αθήνας:

• 10/12: Το τάγμα φτάνει στα Άνω Λιόσια και παίρνει τον τομέα Μενίδι- Μοναστήρι Χασιάς- Ραδιοφωνικός Σταθμός, καλύπτοντας την ΚΕ του ΕΛΑΣ και τη διοίκηση της 13ης Μεραρχίας.
• 12/12: Το τάγμα καταλαμβάνει τον τομέα Σκαραμαγκά- εργοστάσιο Ριτσώνη, κοντά στα Καλύβια Αττικής, με αποστολή την απόκρουση κάθε απόβασης Άγγλων.
• 17-18/12: Το τάγμα καταλαμβάνει θέσεις στους Αμπελόκηπους στη γραμμή Γηροκομείο- Αντικαρκινικό και οικήματα, κατά μήκος της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Προωθεί κάθε μέρα τις θέσεις του.
• 25/12: Το τάγμα Μπελλή μάχεται ακόμα στους Αμπελόκηπους κάτω από τα πυρά των Βρετανών στο Λυκαβηττό. Μια ομοβροντία του αγγλικού πυροβολικού σκοτώνει 15 μαχητές και τον καπετάνιο του λόχου τους Ντίνο Καραγκούνη, απόφοιτο Νομικής από το Κούρνοβο Φθιώτιδας.
• 03/01: Το τάγμα Μπελλή συμπτύσσεται προς τη Μαλακάσα
• 12/01: Το τάγμα Μπελλή επιστρέφει στη Φθιώτιδα.

Ακολουθεί η Συμφωνία της Βάρκιζας.

Ο Μπελλής για τη Συμφωνία της Βάρκιζας

Ο Νάκος Μπελλής, όπως και δεκάδες μέλη και στελέχη του ΕΑΜικού κινήματος δεν επέκρινε απλώς τη Συμφωνία της Βάρκιζας, αλλά θεωρούσε πως αυτή αποτελούσε προδοσία του ΕΑΜικού κινήματος. Ο ίδιος ο Μπελλής δεν έκρυψε ποτέ τη γνώμη του και την έλεγε ανοιχτά εκεί που όφειλε, ήτοι στο ΚΚΕ και τα όργανά του. Τα επιχειρήματα και οι αναλύσεις στελεχών του ΚΚΕ δεν το έπεισαν ποτέ, όμως σεβόμενος τις καταστατικές αρχές του ΚΚΕ πειθάρχησε στις αποφάσεις του και όταν ο Άρης του έστειλε μήνυμα να ακολουθήσει στη δημιουργία του νέου αντάρτικου, ενάντια στην απόφαση του Κόμματος, ο Νάκος Μπελλής αρνήθηκε προβάλλοντας σαν λόγο τον τραυματισμό του στο πόδι.

Ο Νάκος Μπελλής, και λόγω του τρομοκρατικού οργίου που είχε εξαπολυθεί ήδη μετά τις πρώτες ημέρες της Βάρκιζας δεν κατάφερε να επιστρέψει ποτέ στο χωριό του, την Ομβριακή. Από το Μάρτη του 1945, ο Μπελλής γύριζε κυνηγημένος, με τραυματισμένο πόδι στα χωριά Καΐτσα, Δρανίστα, Σμόκοβο, Ρεντίνα, Ασβέστη κτλ. Άλλωτε με τον Αχιλλέα και τον Κέντρο, άλλωτε τελείως μόνος του, ο Μπελλής έπαψε πια να είναι αντάρτης του ΕΛΑΣ και μετατράπηκε σε καταδιωκόμενο αγωνιστή, από τους πολλούς που γύριζαν στα βουνά της χώρας εκείνη την εποχή. Οι οργανώσεις των χωριών του συμπαραστάθηκαν και τον τροφοδοτούσαν, τον έκρυβαν και όπως μπορούσαν τον προφύλασσαν.

Λίγο αργότερα, η οργάνωση του ΚΚΕ Θεσσαλίας, υλοποιώντας την απόφαση για την προστασία των καταδιωκόμενων, που είχε λάβει το ΚΚΕ ζήτησε να συναντηθεί με τον Μπελλή για να εξετάσει το πώς θα τον προστατεύσει. Του πρότειναν να αναλάβουν να τον κρύψουν μέσα σε κάποια πόλη ή να αναλάβουν να τον στείλουν στην Αλβανία. Ο Νάκος Μπελλής αρνήθηκε και τα δύο και παίρνοντας το λόγο είπε:

"Εγώ σαν Έλληνας πατριώτης έκανα το καθήκον μου. Τέσσερα χρόνια με το όπλο στο χέρι πολέμησα τον ξένο κατακτητή για το καλό της Ελλάδας και του λαού μου. Για αυτό και τώρα δεν έχω καμιά διάθεση να φύγω από την Ελλάδα και να πάω να ζήσω έξω από αυτήν. Θα μείνω στην πατρίδα μου ότι κι αν συμβεί. Ευχαριστώ την καθοδήγηση του Κόμματος για το ενδιαφέρον που έδειξε να με προφυλάξει. Για τη συμφωνία της Βάρκιζας σας λέω ακόμη μια φορά: Εγώ δεν έμαθα να κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου. Ήταν προδοτική γιατί πρόδωσε τους σκοπούς και τα ιδανικά του μεγάλου ΕΑΜικού κινήματος. Εγώ όμως είμαι μέλος του ΚΚΕ και σύμφωνα με τις καταστατικές αρχές του είμαι υποχρεωμένος να πειθαρχήσω και πειθαρχώ στις αποφάσεις που πήρε η ΚΕ του ΚΚΕ. Μην ξεχνάτε όμως ότι ύστερα από ένα χρόνο θα ψάχνετε να με βρείτε..."

Στην πράξη, οι απόψεις του Νάκου Μπελλή διακιώθηκαν. Σε λιγότερο από έντεκα μήνες, το Κόμμα έψαξε ξανά να τον βρει και να του αναθέσει να ξεκινήσει εκείνος πρώτος, στην περιοχή του, τον ένοπλο αγώνα. Απο εδώ και έπειτα, ο Νάκος Μπελλής θα ξεκινήσει τη δράση του στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. 

Μέρος της έκθεσης του Νάκου Μπελλή προς το ΚΚΕ, για τη Συνθήκη της Βάρκιζας. Πηγή: Αρχείο ΚΚΕ.

Συνεχίζεται σε δύο ακόμα μέρη