Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2016

Αγκόλα: Μισθοφόροι και επαναστάτες (μέρος 1ο)


"Πολλοί μύθοι γκρεμίστηκαν στην χώρα αυτή. Γκρεμίστηκε ο μύθος των ανδρείων του ιμπεριαλισμού στην Αφρική, γκρεμίστηκε ο μύθος των λευκών μισθοφόρων που τόσα εγκλήματα διέπραξαν στην Αφρική. Δε μπορούσαμε να ξεχάσουμε τον Πατρίς Λουμούμπα. Δε μπορούμε να ξεχάσουμε το βρωμερό ρόλο των λευκών μισθοφόρων στο Ζαίρ. Δε μπορούμε να ξεχάσουμε το βρωμερό ρόλο των λευκών μισθοφόρων στη Νιγηρία. Δε μπορούμε να ξεχάσουμε τα εγκλήματα των λευκών μισθοφόρων σε αυτή την ήπειρο. Όμως αυτή τη φορά, στην Αγκόλα οι λευκοί μισθοφόροι εξολοθρεύτηκαν, ο μύθος των λευκών μισθοφόρων γκρεμίστηκε, κι ο μύθος για το ακατανίκητο των ρατσιστών της Νοτίου Αφρικής. Η νικηφόρα πάλη της Αγκόλα έδειξε πώς οι Αφρικανοί αγωνιστές μπορούν να είναι υπέροχοι στρατιώτες, στρατιώτες ασύγκριτα ανώτεροι από τους λευκούς μισθοφόρους και τους νοτιαφρικανούς ρατσιστές."

Φιντέλ Κάστρο, Κόνκαρι, 15/03/1976.


Οι τελευταίοι νοτιοαφρικανοί στρατιώτες που πολεμούσαν για την εδραίωση ενός καπιταλιστικού καθεστώτος έφυγαν από την Αγκόλα στις 27 Μαρτίου του 1976. Οι επαναστατικές δυνάμεις της Αγκόλα είχαν νικήσει.

Η Αγκόλα υπήρξε επί 500 χρόνια πορτογαλική αποικία.

Περίπου τον 7ο αιώνα π.Χ. πιστεύεται ότι εγκαταστάθηκαν οι λαοί των Μπαντού. Το 1483 έφτασαν οι Πορτογάλοι, που το 16ο αιώνα αποίκισαν την Αγκόλα.

Η πρωτεύουσα Λουάντα ιδρύθηκε το 1575. Στις αρχές του 17ου αιώνα συγκρούστηκαν οι Πορτογάλοι με τους Ολλανδούς λόγω αποικιακών διαφορών και παράλληλα έγιναν εξεγέρσεις από τους αυτόχθονες. Στα μέσα του 18ου αιώνα οι ανταρτοπόλεμοι έλαβαν τέλος και στα μέσα του 19ου αιώνα άρχισαν να συρρέουν κύματα μεταναστών από τη Βραζιλία και τη Μαδέρα, όπως επίσης και Μπόερς της Νότιας Αφρικής. Στα τέλη του 19ου αιώνα καθορίστηκαν τα σύνορα με διεθνείς συνθήκες. Το 1935 η Αγκόλα ανακηρύχθηκε αναπόσπαστο τμήμα της Πορτογαλίας και το 1951 έγινε υπερπόντια επαρχία της Πορτογαλίας.

Τελικά η Αγκόλα ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος στις 11 Νοεμβρίου του 1975, με την ονομασία Λαϊκή Δημοκρατία της Αγκόλα, από το Λαϊκό Κίνημα Απελευθέρωσης της Αγκόλα (ΛΚΑΑ, γνήσια ονομασία: Movimiento Popular de Libertação de Angola (MPLA), μια από τις τρεις ανταρτικές οργανώσεις που είχαν αρχίσει τον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ηγέτης της εν λόγω οργάνωσης ήταν ο Αγκοστίνιο Νέτο. 

Τον Ιανουάριο του 1975, μια μεταβατική κυβέρνηση ανέλαβε να εφαρμόσει τη Συμφωνία Ανεξαρτησίας του Αλβόρ που είχε επιτευχθεί τον Δεκέμβριο του 1974 στη συνδιάσκεψη της Αλγκάρβε της Πορτογαλίας. Η κυβέρνηση αυτή περιλάμβανε στους κόλπους της εκπροσώπους της Πορτογαλίας και αντιπροσώπους των μεγαλύτερων απελευθερωτικών οργανώσεων, οι οποίες είχαν πρωτοστατήσει στον ανταρτοπόλεμο εναντίον των Πορτογάλων. Όμως, τον Ιούλιο ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στις απελευθερωτικές οργανώσεις. Από τη μια πλευρά το MPLA και από την άλλη το FNLA (Frente Nacional de Libertação de Angola = Εθνικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αγκόλα) και η UNITA (União Nacional pela Independencia Total de Angola = Εθνική Ένωση για την Πλήρη Ανεξαρτησία της Αγκόλα), με ηγέτη τον Τζόνας Σαβίμπι. Τον Οκτώβριο, στρατεύματα της Νότιας Αφρικής εισέβαλαν στην Αγκόλα για να βοηθήσουν τον συνασπισμό του FNLA και της UNITA. Το MPLA, από τη μεριά του, έκανε έκκληση για στρατιωτική βοήθεια και όπλα στην Κούβα και στην τότε Σοβιετική Ένωση.

Η Αγκόλα γίνεται μέλος του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας το Φεβρουάριο του 1976 και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Στις 27 Μαρτίου αποσύρονται τα τελευταία νοτιοαφρικανικά στρατεύματα, επισημοποιώντας έτσι την ήττα του FNLA, της UNITA και των άλλων ανταρτικών ομάδων που δεν άνηκαν στο MPLA. Ο δεύτερος αυτός πόλεμος λόγω της έντασης και της σφοδρότητας που τον χαρακτήριζε ονομάστηκε «Βιετνάμ της Αφρικής». Οι σημαντικότερες επιπτώσεις του ήταν η ήττα, για πρώτη φορά, των ένοπλων δυνάμεων της Νότιας Αφρικής και η εγκαθίδρυση ενός επαναστατικού κράτους αποφασισμένου να βοηθήσει τα νοτιοαφρικανικά απελευθερωτικά κινήματα που αγωνίζονταν να θέσουν τέρμα στην κυριαρχία της λευκής καπιταλιστικής μειοψηφίας στη Ναμίμπια, στη Ροδεσία (σημερινή Ζιμπάμπουε) και στην ίδια τη Νότια Αφρική.

Με το άρθρο μας αυτό θα ακολουθήσουμε την ιστορική πορεία της νίκης των επαναστατικών δυνάμεων στην Αγκόλα.


Αιχμάλωτοι μισθοφόροι

Απόσπασμα από άρθρο του δημοσιογράφου Ραούλ Βαλτές Βίβο για τους αιχμάλωτους μισθοφόρους του ΜΡLΑ της Αγκόλα:

Όταν ρώτησαν τον Κάλλαν, τον Άγγλο, που είχε γεννηθεί στην Κύπρο, όπως κι ο Κώστας Γεωργίου, αρχηγός των μισθοφόρων, τι θα έκανε αν το ΜΡLΑ τον πλήρωνε 300 λίρες στερλίνες τη βδομάδα, μου απάντησε με έναν τρόπο ενστικτώδικο και χωρίς καν να το σκεφτεί: Θα πέρναγα στο ΜΡLΑ. 

Όταν έθεσα την ίδια ερώτηση στον Κόλιν Κλίφορντ Έβαννς, επίσης Άγγλο, κι αυτός δε δίστασε και μου απάντησε με μιαν άλλη ερώτηση: Ποιος θα απορρίψει μια καλύτερη αμοιβή;

Όταν είπα στον βορειοαμερικανό Νταννυ Τζήραρντ, αν για έναν διπλάσιο μισθό θα ήταν διατεθειμένος να εγκαταλείψει την FNLA και να υπηρετήσει τους εχθρούς της, απάντησε με απόλυτη φυσικότητα: Of course sir!

Ο Αργεντινός μισθοφόρος Γκουστάβο Μάρσελο Γκρίγιο ομολόγησε ανοιχτά ότι σκότωνε για χρήματα, και ότι με περισσότερα χρήματα θα σκότωνε με πιο μεγάλη όρεξη. 

Άλλοι 9 άνθρωποι έδωσαν παρόμοιες απαντήσεις.

Αυτοί είναι οι μισθοφόροι.

Ο Κάλλαν, ο Κόλιν, ο Τζήραρντ, ο Γκρίγιο σκότωναν για να εξασφαλίσουν την "τροφή" που προορίζεται για τους πλούσιους καπιταλιστές στην κοινωνία που τους γέννησε και που αυτοί είναι οι καθρέφτες και οι υπερασπιστές της. Η τροφή για την οποία σκότωναν δεν αποτελείται μονάχα από την αναγκαία ποσότητα πρωτεϊνών και υδατανθράκων. Αποτελείται και από κάποιο "επίπεδο", από κάποια "θέση". Κι αυτό προκαλεί πάντα περισσότερη αγανάκτηση παρά δυστυχία. 

Όταν αυτοί που κατέχουν το ανώτατο επίπεδο, την πιο ισχυρή θέση, αυτοί που ποτέ δεν χορταίνουν, που είναι πάντα διψασμένοι και πεινασμένοι, είδαν ότι από το τραπέζι τους πρέπει να φύγει δυστυχώς το "πιάτο" Αγκόλα, γιατί τα ηρωικά τμήματα του ΜΡLΑ κατατροπώνουν τους πράκτορές τους, τότε κατέφυγαν στους λευκούς μισθοφόρους. Είχαν χρησιμοποιήσει ως τότε ενάντια σε ένα λαό βασικά μαύρο, μαύρους μισθοφόρους.Είχαν χρησιμοποιήσει επίσης τακτικά ρατσιστικά στρατεύματα της Νότιας Αφρικής, σε ένα πόλεμο που είχε σκοπό να συντρίψει πάνω στη γέννησή της τη Λαϊκή Δημοκρατία της Αγκόλα. 

Αυτή είναι η ιστορία των 13 μισθοφόρων που αιχμαλωτίστηκαν το Φλεβάρη του 1976 από τις λαϊκές επαναστατικές δυνάμεις της Αγκόλα και των άλλων πολλών νεκρών ή λιποτακτών που ήθελαν να σκοτώσουν μια επανάσταση. Μια ιστορία που βασίζεται πάνω στις δικές τους αφηγήσεις. 

Η ώρα χρήσης ανθρώπων σαν τον Κάλλαν έχει σημάνει πολλές φορές σε άλλα μέρη της Αφρικής κι ύστερα από αυτήν υποχρεώνονταν να σιωπήσουν παλιές και καινούργιες εξεγέρσεις. Ήταν μια ώρα του χτες που έφραζε το μέλλον.


Κώστας Γεωργίου ο μισθοφόρος


Ο Γεωργίου γεννήθηκε στην Κύπρο το 1951 και μετακόμισε οικογενειακώς στο Λονδίνο στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Κατατάχθηκε στις βρετανικές ένοπλες δυνάμεις και υπηρέτησε στο 10 Σύνταγμα των Αλεξιπτωτιστών στη Βόρεια Ιρλανδία. Θεωρούνταν άριστος σκοπευτής ενώ συμμετείχε και στα γεγονότα της «Ματωμένης Κυριακής» όπου σκοτώθηκαν 13 Καθολικοί Βορειοϊρλανδοί κατά την διάρκεια διαμαρτυρίας. Δεν είχε λάβει εκπαίδευση αξιωματικού, όπως άφηνε να εννοηθεί ο ίδιος, αλλά μάλλον είχε τον βαθμό του δεκανέα ενώ αποστρατεύθηκε ατιμωτικώς.

Ήδη από την ανεξαρτητοποίηση της Αγκόλα το 1975 από την Πορτογαλία η χώρα είχε γίνει πεδίο ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης. Αμέσως μετά την αποχώρηση των Πορτογάλων οι 3 κυριότερες αντάρτικες οργανώσεις (MPLA, FNLA, UNITA), που έως τότε σκοπό είχαν την εκδίωξη των αποικιοκρατών, άρχισαν να συγκρούονται μεταξύ τους. 

Η πιο ισχυρή οργάνωση, η MPLA, λάμβανε εξοπλισμό από την ΕΣΣΔ και στρατεύματα από την Κούβα ενώ η  FNLA και η UNITA υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ, την Κίνα, το Ζαΐρ, την Γαλλία και τη Νότια Αφρική. Μέχρι τα τέλη του 1975 η πολύ πιο οργανωμένη και πεπειραμένη MPLA, με την βοήθεια 11.000 Κουβανών, είχε θέσει υπό τον έλεγχό της το μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Έτσι, οι άλλες δυο οργανώσεις δεν είχαν άλλη επιλογή απ’ το να ξεκινήσουν νέο ανταρτοπόλεμο, αυτή την φορά εναντίον της MPLA.

Προκειμένου να ενισχυθεί, η υποκινούμενη από καπιταλιστικά συμφέροντα FNLA, άρχισε να στρατολογεί μισθοφόρους έχοντας και την υποστήριξη της CIA. 

Ο Γεωργίου, ο οποίος μετά την αποστράτευσή του εργαζόταν ως οικοδόμος, στρατολογήθηκε από έναν πρώην συνάδελφό του αλεξιπτωτιστή, τον Nick Hall,  μαζί με τον επίσης αλεξιπτωτιστή και ξάδερφό του Charlie Christodoulou.

Οι τρεις τους μαζί με έναν τέταρτο ακόμα μετέβησαν το 1975 στην Αγκόλα προκειμένου να αποτελέσουν τον πυρήνα δημιουργίας των μισθοφορικών στρατευμάτων της FNLA. Ο Γεωργίου διοικούσε μια μικρή ομάδα έμπειρων μισθοφόρων οι οποίοι όμως δεν αποδείχθηκαν αρκετοί να ανατρέψουν την κατάσταση.

Τελικά η μαχητική και ηθική ανωτερότητα του MPLA διέλυσε τις μισθοφορικές δυνάμεις του FNLA.

Ο Γεωργίου συνελήφθη από τους μαχητές της MPLA, ύστερα από μάχη όπου τραυματίστηκε στο πόδι, και οδηγήθηκε σε δίκη μαζί με άλλους συλληφθέντες μισθοφόρους (13 συνολικά: οι 4 εκτελέστηκαν και οι 9 φυλακίστηκαν).

Οι κατηγορίες που βάρυναν τον Ελληνοκύπριο, ο οποίος εν τω μεταξύ είχε αποκτήσει την φήμη του πολύ σκληρού και που τελικά τον οδήγησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα, ήταν ότι σκότωσε 14 άνδρες του για λόγους επιβολής πειθαρχίας καθώς και 2 πολίτες αλλά και για διεξαγωγή βασανιστηρίων σε κρατούμενους.


Κουβανοί εθελοντές με φυλλάδιο του ΜPLA



Συνεχίζεται


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου