Από την "πατριωτική" δράση της ΕΑΟΚ

Η δράση της ΕΑΟΚ (Εθνική Αντικομμουνιστική Οργάνωση Κυνηγών/Κατσαρέα) ήταν διπλή στην περίοδο του εμφυλίου. Από την μια μεριά είχε συγκροτήσει ένα τμήμα ενόπλων, που συγκρούονταν περιστασιακά με τον ΔΣΠ (Δημοκρατικός Στρατός Πελοποννήσου), και από την άλλη στήριζε το “θεάρεστο” έργο της λευκής τρομοκρατίας, τα ΜΑΥ και την χωροφυλακή. Το έργο τους αυτό το πληρώνονταν βέβαια είτε από χαράτσια που είχαν οι ίδιοι επιβάλλει στα χωριά που δρούσαν είτε από το πλιάτσικο και τις επιδρομές που έκαναν αδιακρίτως σε όποιον εκείνοι αποφάσιζαν να κατονομάσουν ως “κομμουνιστή”. Όλα αυτά βέβαια με την ανοχή ( που τότε σήμαινε επιβράβευση) της χωροφυλακής και του στρατού.

Η πραγματική δράση της ΕΑΟΚ και τα “διαμάντια” που αυτή έδρεψε, δεν ήταν τόσο σημαντικά σε στρατιωτικό επίπεδο όσο σε αυτό της βίας, του δωσιλογισμού, της ωμότητας και της αθλιότητας. Η ΕΑΟΚ ως γνήσια παρακρατική και παραστρατιωτική οργάνωση δρούσε όπως οι κανόνες της λευκής τρομοκρατίας επέβαλλαν. Πολλοί αρχηγοί της όπως ο Γερακάρης και ο Καμαρινέας εφάρμοζαν κεφαλικό φόρο και επισχέσεις στο λάδι το οποίο πουλούσαν σαν γνήσιοι λαθρέμποροι. Ολόκληρα χωριά πλήρωναν χαράτσια με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ενώ τα κατώτερα και κατώτατα μέλη της ΕΑΟΚ έδερναν, βίαζαν και εκτελούσαν, κομμουνιστές και μη, σε όλη την περιοχή δράση τους. Άρθρα για τις ωμότητες της ΕΑΟΚ έχουν γραφτεί στον Ριζοσπάστη της εποχής αλλά και στην εφημερίδα Εμπρός. 

Ας δούμε μερικά από τα εκατοντάδες περιστατικά της δράσης της ΕΑΟΚ όπως αυτά έχουν καταγραφεί:

Μετά τον θάνατο του Κατσαρέα στην ενέδρα του Μαρτίου του 1947, οι ΕΑΟΚίτες φρενιάζουν. 

• Καταστρατηγώντας κάθε κρατική αρχή εισβάλλουν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης κομμουνιστών στο Γύθειο. Εκεί ο αρχηγός τους Γιώργος Μπαθρέλος δίνει το σύνθημα και ξεκινά το όργιο των εκτελέσεων. Οι ΕΑΟΚίτες δολοφονούν αυθαίρετα φυλακισμένους. Ο Ριζοσπάστης της εποχής μιλά για 31 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
• Αργότερα το ίδιο βράδυ της επίθεσης στο Γύθειο, μέλη της ΕΑΟΚ εισβάλλουν στα γραφεία της χωροφυλακής Γυθείου και απαγάγουν 8 φυλακισμένους στο κρατητήριο. Οι 8 δολοφονούνται άγρια.
• Δολοφονία από μέλη της ΕΑΟΚ στο χωριό Σκάλα των Σ. Δαμάσχη και Ι. Καλαμπόκη. Η δολοφονία γίνεται παρουσία χωροφύλακα που δεν είπε τίποτα.
• Άρθρο της εφημερίδας Ελευθερία: ΣΠΑΡΤΗ 16. – Στις 7 τρ. στη Σκάλα, Χίτες σκότωσαν μπροστά σε χωροφύλακες τον Σταύρο Δαμάσχη και την άλλη μέρα τον Ι. Καλαμπόκη. Η συμμορία του Κατσαρέα ελέγχει όλη τη Λακωνία και πιέζει τους χωρικούς να οπλιστούν και να δώσουν φόρους. Φεύγουν απ’ τα χωριά και πολλοί μοναρχικοί ακόμα.
• Στην πόλη μας έχουν εγκατασταθεί 120 ένοπλοι μοναρχικοί με τον Κατσαρέα που ουσιαστικά έχουν καταλύσει τις αρχές.
• Δολοφονία του Νίκου Μαγγανά, μέλους του ΕΛΑΣ στην Σπάρτη από μέλη της ΕΑΟΚ.
• Ιανουάριος του 1946: Ένοπλοι της ΕΑΟΚ με αρχηγό τον Γερακάρη εκτελούν χωρίς εμφανή λόγο (πολιτικό τουλάχιστον) όλη την οικογένεια Πέτρουλα.
• Η ομάδα του Μπαθρέλου εκτελεί μετά από πολύωρα βασανιστήρια των λοχαγό του ΔΣΕ , Θεόδωρο Τούντα στην Καρίτσα Λακωνίας.
• Στις 10/10/1946 στη Βαμβακού, μιά ομάδα της ΕΑΟΚ με αρχηγό τον Γερακάρη εκτελεί 29 κατοίκους του χωριού με την κατηγορία του κομμουνισμού. Ο λόγος είναι ότι διαμαρτυρήθηκαν για αυθαιρεσίες της οργάνωσης.
• 1947, εκτέλεση 3 κατοίκων του χωριού Βασαρά από τον Παυλάκο υπαρχηγό της ΕΑΟΚ.
• 29/04/1949, στο λιμάνι του Πειραιά συλλαμβάνονται λαθρέμποροι λαδιού που συνδέονταν με τον Γερακάρη αλλά και με τον Καμαρινέα. Οι συγκεκριμένοι εμπορεύονταν ποσότητες ελαιόλαδου που προέρχονταν από επιτάξεις που είχαν επιβάλλει αυθαίρετα ο Γερακάρης και ο Καμαρινέας. Δείγμα ότι η δράση της ΕΑΟΚ σε βάρος του λαού της Πελοποννήσου συνεχίζονταν και όσο αυτή είχε ενταχθεί στον Ε.Σ.

Στιγμές από την “δαφνοσταφανωμένη” δράση της ΕΑΟΚ

• Ιούνιος του 1946:  Εκτέλεση του Σταύρου Πέτρουλα με την κατηγορία του δωσιλογισμός
• Σεπτέμβρης του 1946:  Ο λοχαγός Θύμιος Πρεκεζές του ΔΣΕ χτυπάει δυνάμεις της ΕΑΟΚ στο δρόμο για την Σπάρτη. Η ΕΑΟΚ μετρά 11 νεκρούς ενώ ο Γιάννης Παυλάκος, στέλεχος της ΕΑΟΚ τραυματίζεται ελαφρά και διαφεύγει
• Δεκέμβρης του 1946: Φυλάκιο της ΕΑΟΚ στον Πάρνωνα χτυπιέται από τον ΔΣΕ. Οι μαχητές της ΕΑΟΚ καταφέρνουν να απωθήσουν τους αντάρτες αφού στον χώρο καταφθάνει και κλιμάκιο του στρατού. Νεκροί της ΕΑΟΚ 6 και 6 τραυματίες.
• Μάρτιος του 1947: Ο Κατσαρέας, αρχηγός της ΕΑΟΚ πέφτει νεκρός σε ενέδρα ανταρτών του ΔΣΕ. Σκοτώνεται επίσης και το στέλεχος της ΕΑΟΚ, Παπαδάκος, ενώ τρία ακόμα μέλη της οργάνωσης τραυματίζονται.
• Ιούνιος του 1947: Συμπλοκή ανδρών της ΕΑΟΚ με αντάρτες του Ξυδέα. Σκοτώνονται τέσσερις αντάρτες.
• Οκτώβρης του 1947: Τετράωρη μάχη της ΕΑΟΚ με αντάρτες του ΔΣΕ. Η μάχη τερματίζεται με ήττα της ΕΑΟΚ και 31 νεκρούς και 8 τραυματίες. Στην μάχη πήραν μέρος και ΜΑΥδες του Άγι Κόκκορη
• Σεπτέμβρης του 1947: Μικροσυμπλοκή στον δρόμο για την Σπάρτη ανάμεσα σε αντάρτες του ΔΣΕ και της ΕΑΟΚ. Οι τελευταίοι υποχωρούν αφήνοντας πίσω 3 νεκρούς.
• Νοέμβρης του 1947: Μικτή δύναμη χωροφυλακής, ΜΑΥ και μελών της ΕΑΟΚ καταλαμβάνει το χωριό Κοσμάς από τους αντάρτες. Ο ΔΣΕ έχει 3 νεκρούς.
• Δεκέμβρης του 1947: Σύγκρουση ανταρτών του ΔΣΕ με μέλη της ΕΑΟΚ. Στο χωριό Γεράκι. Η συμπλοκή διαρκεί λίγο και οι αντάρτες έχουν ένα νεκρό και 5 συλληφθέντες. Κανένας τους δεν επιβιώνει ως το δικαστήριο.

Από το χρονικό σημείο αυτό ο ΔΣΠ πιέζεται έντονα από τις δυνάμεις του Ε.Σ. Τα τρόφιμα είναι λίγα και τα πυρομαχικά λιγότερα. Υπάρχουν αντάρτες οπλισμένοι ακόμα και με πέτρες. Οι επιτυχίες της ΕΑΟΚ στο εξής, πρέπει να εξετασθούν υπό αυτό το πρίσμα.

• Μάιος του 1948: Αντάρτες δέχονται επίθεση μικτής δύναμης της ΕΑΟΚ, χωροφυλακής και του ΕΣ, στο 48ο χλμ Τρίπολης – Σπάρτης. Οι αντάρτες υφίστανται μεγάλες απώλειες. Η ΕΑΟΚ έχει 4 νεκρούς.
• Ιούνιος του 1948: Μέλη της ΕΑΟΚ επιτίθενται στο χωριό Βρονταμά. Οι δυνάμεις του ΔΣΕ αριθμούν 14 αντάρτες. Η συμπλοκή αφορά μερικές τουφεκιές ενώ ο ΔΣΕ αποχωρεί .Η ΕΑΟΚ συλλαμβάνει 3 γυναίκες (πολίτες όχι αντάρτισσες) που ακολουθούσαν τον ΔΣΕ.
• Αύγουστος του 1948: Καταδίωξη ανταρτών του ΔΣΕ, που είχαν πραγματοποιήσει επιδρομή στο χωριό Ίσνα από ομάδα του Γερακάρη. Μερικές απώλειες για τους αντάρτες
• Νοέμβρης του 1948: Ενέδρα των ανταρτών σε ομάδα της ΕΑΟΚ με αρχηγό τον Γερακάρη. Νεκροί 2 για την ΕΑΟΚ και 2 τραυματίες.
• Δεκέμβρης του 1948: Ανεφοδιασμός της ΕΑΟΚ με 70 άνδρες των ΛΟΚ στην περιοχή του Πάρνωνα
• Δεκέμβρης του 1948: Συμπλοκές μικτής δύναμης στρατού, χωροφυλακής και ΕΑΟΚ με τον ΔΣΕ σε Σκάλα,Τσάσι και Γεράκι.  Η συμπλοκές συνεχίζονται για αρκετές ημέρες. Οι αντάρτες έχουν περίπου 6 νεκρούς.
• Δεκέμβρης του 1948: Ένταξη των ΜΑΥ και λοιπών παρακρατικών ομάδων στον Ε.Σ. Την ίδια μοίρα έχει και η ΕΑΟΚ.

Πηγή