Παρασκευή 24 Ιουλίου 2015

Αναψηλάφιση μιας φωτογραφίας


Στο παρελθόν ο Κόκκινος Φάκελος έχει αναφερθεί στο τραγικό περιστατικό της σφαγής 44 αμάχων του Διλάγκαδου Λακωνίας. Πρόκειται για ένα περιστατικό κατά το οποίο 44 γυναικόπαιδα των ανταρτών του ΔΣΠ σφαγιάστηκαν ενώ κρύβονταν σε σπηλιά από δύναμη της Χωροφυλακής και μέλη της ακροδεξιάς παρακρατικής συμμορίας του Μπογέα.

Παρά το γεγονός ότι το περιστατικό έχει μνημονευθεί και αναφερθεί τόσο από την τοπική κοινότητα όσο και από τον τύπο της εποχής, ωστόσο το φωτογραφικό ντοκουμέντο που παρουσιάσαμε σχετικά με αυτό ενδέχεται να μην είναι αυθεντικό αφού νέα στοιχεία έχουν έλθει στην επιφάνεια σχετικά. 

Η πρώτη φωτογραφία που διαθέτουμε είναι η ακόλουθη:



Προέρχεται από το βιβλίο του Θεόδωρου Αυγέρου Μνήμες Αγώνων και φέρει λεζάντα που παραπέμπει στην γνωστή σφαγή στο Διλάγκαδο Λακωνίας. 


Ο συγγραφέας με τον οποίο έχουμε μιλήσει προμηθεύτηκε τη φωτογραφία από ντόπιες οικογένειες της περιοχής και την αναδημοσιεύει με καλή πίστη σε αυτά που του είπαν για την προέλευσή της. 

Η δεύτερη φωτογραφία που εντοπίσαμε είναι η ακόλουθη: 



Το υλικό προέρχεται από το http://arxeiomnimon.gak.gr και είναι σε πολύ υψηλότερη ανάλυση. Η οπισθογραφία αναφέρει τα εξής: Φωτογραφία από την Μάχη του Βασσαρά στην 23-11-46 με τους Κουμουνιστοσιμορίτες. Χωροφύλακες κατακρεουργημένοι από τους Κουμουνιστές. 

Η φωτογραφία βρίσκεται στο αρχείο μαζί με την αλληλογραφία δύο χωροφυλάκων: 


Τα γράμματα και η οπισθογραφία αναφέρονται σε συμπλοκή που έλαβε χώρα το 1946 στον Βασσαρά Λακωνίας ανάμεσα σε δύναμη 20 χωροφυλάκων και περίπου 50 αντάρτες του ΔΣΠ. Από τη δύναμη των χωροφυλάκων επέζησαν 3 χωροφύλακες εκ των οποίων οι δύο τραυματίες. Η μάχη έλαβε χώρα στις 23 Νοεμβρίου του 1946 στο χωριό Βασσαράς Λακωνίας. Στο αρχείο εμπεριέχεται και σύγχρονη λίστα νεκρών χωροφυλάκων.


Η συζήτηση γύρω από το υλικό αυτό μπορεί να θεωρηθεί μάλλον λήξασα, αφού όλα τα υπάρχοντα στοιχεία συγκλίνουν στην εκδοχή περί μάχης Βασσαρά. 

Παρόλα αυτά εδώ οφείλουμε να κάνουμε ορισμένες παρατηρήσεις: 

1) Η ύπαρξη φωτογραφικού υλικού με δύο και πάνω ερμηνείες είναι τακτικό φαινόμενο ειδικά σε ότι αφορά την περίοδο του Ελληνικού Εμφυλίου, πράγμα γνωστό σε κάθε έμπειρο μελετητή της περιόδου. Το γεγονός αυτό δεν μειώνει την εγκυρότητα των μαρτυριών ούτε για την περίπτωση της σφαγής του Διλάγκαδου (που υποστηρίζεται άλλωστε και από πλούσιο μαρτυριακό και αρχειακό υλικό), αλλά ούτε και για την περίπτωση της μάχης του Βασσαρά.

2) Τα σώματα των νεκρών της φωτογραφίας δεν φαίνονται κατακρεουργημένα όπως παρουσιάζονται από αυτόν που οπισθογραφεί την φωτογραφία. Αντίθετα παρουσιάζονται αρτιμελή και χωρίς μεγάλες εξωτερικές πληγές ή εκχυμώσεις που να παραπέμπουν σε βασανιστήρια. 

3) Τα σώματα των νεκρών της φωτογραφίας φαίνεται να έχουν απογυμνωθεί από ρούχα και να φορούν μόνο παντελόνια ή/και εσώρουχα. Το γεγονός αυτό παραπέμπει είτε στο ότι έχουν ταφεί πρώτα από τους αντάρτες και μετά εκταφεί για αναγνώριση από τις αρχές, πράγμα που συνηθίζονταν εκείνη την εποχή και όπως φαίνεται από ανάλογο φωτογραφικό υλικό αποτελούσε κοινή πρακτική αναγνώρισης.

Επί παραδείγματι παραθέτουμε την παρακάτω φωτογραφία: 


Αναγνώριση νεκρών ανταρτών κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του 1948 στην Πελοπόννησο.




2 σχόλια:

  1. Ο πατέρας μου ήταν ο ένας τραυματίας. Ο δεύτερος έγινε νονός μου. Έχω μάλλον την αρχική φωτογραφία και γνωρίζω αρκετά για την υπόθεση.
    ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΡΙΚΩΝΗΣ iankrik@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή