Τα παιδιά της Ομόνοιας

Τα παιδιά της Κατοχής δεν είναι μονάχα αυτά που ο φωτογραφικός φακός απαθανάτισε να κείτονται με τις πρησμένες κοιλιές, ανήμπορα, στο έλεος της πείνας. Τα παιδιά της Κατοχής δεν είναι μονάχα όσα οπλίστηκαν με θάρρος και γίνανε αετόπουλα. Παιδιά της Κατοχής είναι και τα παιδιά της Ομόνοιας.. (Κύρος Παπάζογλου, παιδί της Ομόνοιας του 1943).

Ο Χειμώνας του 43 δεν άφησε πολλά περιθώρια στον ήδη πεινασμένο αθηναϊκό λαό. Οι άρρωστοι, οι φτωχοί και οι αδύναμοι, κυρίως τα παιδιά, πέθαναν πρώτοι. Το καρότσι έβγαινε πια ημερησίως και φόρτωνε τα λιπόσαρκα κουρέλια της ανθρώπινης ύπαρξης. Η πείνα περνιόταν ίσως πιο εύκολα στην επαρχία. Εκεί όλο και κάποια χόρτα, μανιτάρια και καρπούς μπορούσε κανείς να μαζέψει. Όμως στην Αθήνα του 43 η πείνα θέριεψε.. Το ΕΑΜ πάσχιζε να ταΐσει τον λαό με τα λίγα μέσα που διέθετε μα πάλι δεν ήταν αρκετά τα συσσίτιά του. Χαρακτηριστικότερη εικόνα του Χειμώνα του 43: τα παιδιά της Ομόνοιας…

Τα παιδιά της Ομόνοιας ζούσαν σε ομάδες επιβίωσης. Δεν είχαν γονείς ή σπίτι. Με σιωπηλή εκλογή επέλεγαν έναν για αρχηγό να τους, συνήθως τον πιο δυνατό, που συντόνιζε τις «δουλειές» τους. Τα πρωινά τα παιδιά της Ομόνοιας ξεχύνονταν στους δρόμους και ψάχναν τους ντενεκέδες για κάτι φαγώσιμο. Το μεσημέρι συγκεντρώνονταν στο «σπίτι» τους την πλατεία Ομονοίας. Τα παιδιά βάζανε όλα μαζί τα ευρήματά τους στο «τραπέζι». Πρώτα τρώγανε τα μικρά και μετά μοιράζονταν το φαγητό τα μεγαλύτερα. Έτσι ήταν ο άγραφος νόμος. Τα ρούχα και τα παπούτσια ήταν δουλειά επικίνδυνη. Αυτή την αναλάμβανε ο «αρχηγός» με κανένα από τα μεγαλύτερα. Τα ρούχα και τα παπούτσια, όποτε αυτά βρίσκονταν κλέβονταν από τα πτωχοκομεία, τις αποθήκες των Γερμανών ή ακόμα και τα νεκροταφεία. Η μοιρασιά εδώ γίνονταν και αυτή με βάση τον άγραφο νόμο. Πρώτα ντύνονταν τα μικρότερα παιδιά και με τα περισσεύματα οι υπόλοιποι.

Όταν η μέρα ήταν καλή τα παιδιά της Ομόνοιας μαζεύονταν ντυμένα και ποδισμένα και με την πείνα ξεγελασμένη να κοιμηθούν στην ζέστη που έβγαζαν οι σχάρες του ηλεκτρικού. Tην νύχτα τα παιδιά της Ομόνοιας κοιμόνταν με βάρδιες. Η ζέστη που έβγαζε η σχάρα κάτω τους μπορούσε να τσουρουφλίσει τα πόδια και την πλάτη και το χιόνι που μαζεύονταν πάνω στα ξαπλωμένα σώματα να παγώσει πάνω τους. Ο σκοπός λοιπόν είχε αυτό το ιερό καθήκον: Ανά τακτά χρονικά διαστήματα ξυπνούσε ένα ένα τα παιδιά για να γυρίσουν από την άλλη μεριά το κορμί και να συνεχίσουν τον ύπνο τους. Έτσι η προσοχή και η φροντίδα του ενός όριζε την ζωή και την επιβίωση του άλλου. Αυτά ήταν τα παιδιά της Ομόνοιας  του Δεκέμβρη της πείνας

Πηγές: Κωνσταντινιάδου Αργυρώ, Κύρος Παπάζογλου