Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2019

Η τραγωδία του 5ου Ανεξάρτητου Τάγματος Παρνασσίδας μέσα από ένα σπάνιο ντοκουμέντο


Στις 5/1 του 1944 στην ενέδρα στην Αγία Τριάδα Καλοσκοπής (Κουκουβίστας), συντελέστηκε η εγαλύτερη τραγωδία του 5ου Ανεξάρτητου Τάγματος Παρνασσίδας με 32 νεκρούς αντάρτες του 1ου Λόχου Καλλία-Δήμου-Τζιβάρα.

Ο Δημήτρης Δημητρίου (Νικηφόρος) καπετάνιος του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας (πολιτικός καθοδηγητής του Τάγματος ήταν ο Γιάννης Αλεξάνδρου - Διαμαντής), μας αφηγείται, μέσα από ένα μοναδικό ντοκουμέντο τα περιστατικά της τραγωδίας αυτής, στο προσωπικό του ημερολόγιο, το οποίο σας παρουσιάζουμε εδώ. 

Το ντοκουμέντο που θα σας παρουσιάσουμε δόθηκε σε ψηφιακή μορφή προς χρήση, από την οικογένεια Δημητρίου που διαχειρίζεται το αρχείο του. Τους ευχαριστούμε πολύ για την ιδιαίτερη τιμή που μας έκαναν με τη χειρονομία τους αυτή.

Aναφέρει σχετικά ο Νικηφόρος στο ημερολόγιό του:

Οι 32 ήρωες

Αίμα καινούργιο που ογκώνει το κόκκινο ποτάμι, που 'χει για πηγή τα στήθια του λαού, κορμιά στιβαγμένα 'πανωτά σ' ένα ακτινοβόλο σύνολο ιερού μνημείου θυσίας, κοκκάλα ιερά μόνη πηγή της ελληνικής ελευθερίας, είναι ό,τι μπόρεσε η πονεμένη μάνα να μαζέψει στο τραγικό πεδίο της μάχης της Αγ. Τριάδας, ό,τι περίσσεψε από 32 γεμάτα φλογερό ενθουσιασμό παλληκάρια, από 32 γεμάτους νειάτα συντρόφους.
Δάκρυα ακράτητα συγκίνησης ανάμικτα με θαυμασμό για την υπέροχη θυσία τους, ο ύμνος των θυμάτων της άνισης πάλης ήταν ό,τι τους συνόδεψε στην τελευταία κατοικία τους από εκατοντάδες άλλους συντρόφους, μέσα σε δυνατή χιονοθύελλα που τους σκέπασε πριν ακόμα τελειώσει ο παπάς τη νεκρώσιμη ακολουθία.
Τώρα οι 32 ήρωες βρίσκονται στον απλό τους τάφο δίπλα ο ένας στον άλλο, αχώριστοι στο θάνατο όπως και στη ζωή αχώριστοι ήσαν, σε σιδερένια ενότητα στη δράση. Δίπλα-δίπλα έπεσαν 
.............................................................................
αφού χτυπήθηκαν σε άνιση πάλη στο μέσο της ενέδρας που τους στήθηκε και δίπλα τώρα αναπαύονται.
Η λευτεριά τώρα έχει πάψει για λίγο να χτυπά με το τρομερό της στην κόψη σπαθί, το απίθωσε χάμω και καθισμένη στην πέτρα του τάφου των ηρώων, σκυφτή κλαίει τα λαμπρά παλληκάρια, που ο θάνατος δεν τάφησε να στεφανώσει ζωντανά η Δόξα. Τα δάκρυα της ποτίζουν το χώμα που τους σκεπάζει. Και μέσα στην ησυχία της φύσης, που τίποτα λες και δε θέλει να ταράξη τον ύπνο τους, 
το "πέσατε θύματα αδέρφια εσείς
σε άνισο πάλη και αγώνα..."
Ακούγεται σαν νάρχεται από πολύ μακρυά -είναι ό,τι δείχνει το σύνδεσμο τον άρρηκτο που υπάρχει ανάμεσα σε όσους έμειναν για να συνεχίσουν τη δουλειά, στην οποία αυτοί ολόψυχα δόθηκαν.
Είχαν αποσυρθή από το πρώτο χωριό, τον Πανουργιά, τα σκυλιά, όταν έφτασε η είδηση ότι ετοιμάζονται για αποχώρηση. Γεμάτοι ενθουσιασμό οι άνδρες του 1ου λόχου του V/34 Τάγματος, ρίχτηκαν μπροστά στον συντομώτερο δρόμο που θα τους έφερνε
...........................................................................
κοντά στον εχθρό. Με προφύλαξη ανέβηκαν το πειό πάνω από την Κουκουβίστα ύψωμα και παρακολούθησαν την ετοιμασία τους να φύγουν. Ο Καλλίας πάντα μπροστά, το ίνδαλμά του λόχου του, σεμνό ατρόμητο, λιγόλογο παλληκάρι, πραγματικός λεβέντης, πάντα προσεκτικός, δεινός χωρίς υπερβολή πολεμιστής έδωσε εντολή για γρήγορη απ' τα πλευρά του εχθρού προώθηση. Μπήκε πρώτος -όπως πάντα. Ο Δήμος είχε επιφυλάξεις:
-- Σα λίγοι είναι, βρε Καλλία, στο χωριό που ετοιμάζονται να φύγουν, μήπως είναι καμία παγίδα; Και συνέχιζε να παρακολουθή προσεκτικά, λες και κάτι τον ανησυχούσε. Ροδοκόκκινος, όρθιος πίσω από το χιονισμένο κέδρο, γελαστός -δεν ήξαιρε τι είναι θυμός το χρυσό αυτό παλληκάρι- ντόμπρος και ατρόμητος, πραγματικό ταίρι του φίλου του Καλλία, στεκόταν προσπαθώντας να μαντεύση, να διαπιστώση την παγίδα.
Ξεκίνησαν στο δρόμο που σε λίγα μέτρα ο θάνατός τους περίμενε. Πήραν από μία ομάδα.
.........................................................................
Πίσω ακολουθούσε ο Καπετάνιος του λόχου Καπετάν-Τζιβάρας. Ψηλός, λεβέντης, γλυκός στη φυσιογνωμία, όμορφος. Σπάνια άκουγες κουβέντα απ' το στόμα του. Στις μάχες λιοντάρι. Σ' όσες είχε ως τότε λάβει μέρος είχε και από ένα σημάδι. Στην πουκαμίσα του στην Παύλιανη, στη σκούφια του δυο τρύπες στην Αράχωβα, στο πόδι στα Δερβενοχώρια. Ήταν πάντα απαισιόδοξος. 
-- Δεν βγαίνομε πέρα γεροί, έλεγε πολλές φορές σε φίλους του.
Κι οι τρεις των αποτελούσαν μία τριάδα αρχηγείου απαράμιλλη.Ήταν το παράδειγμα για τους άντρες των, που τους λάτρευαν.
- Οι Γερμανοί είχαν από νύχτα πιάσει θέσεις για να υποστηρίξουν με πλάγιο-οπισθοφυλακή την υποχώρησή τους. 60 περίπου όλοι ωπλισμένοι με αυτόματα. Οι άσπρες μπλούζες των τους έκαναν δυσδιάκριτους στο χιόνι. Μπρος των είχαν στήση από ένα κλωνάρι έλατο.
- Οι τρεις ανιχνευταί, βαδίζοντας στο "ντόρο"
προσπέρασαν τους Γερμανούς, χωρίς να τους αντιλη-
............................................................................
φθούν. Κοντά τους 35 άνδρες έμπαιναν στο θανάσιμο κλοιό. Βάδιζαν ανυπόμονοι να προλάβουν τον υποχωρούντα εχθρό. Σκουντουφλούσαν ο ένας πάνω στον άλλον, γλυστρώντας απ' το χιόνι. 
Ξαφνικά πανδαιμόνιο καταιγιστικών βολών τους υπεδέχθη και χωρίς καλά-καλά να καταλάβουν 15 παλληκάρια έπεφταν νεκρά.
Ο Καλλίας τραυματίζεται στο αριστερό του πόδι στο πέλμα. Μία ριπή του πολτοποιεί σχεδόν το πόδι του αυτό κόβοντας την μπότα του. Βρίσκει όμως τη δύναμη και την ψυχραιμία -που ποτέ δεν τούλειψε- να πηδήση με ένα υπεράνθρωπο άλμα σε μία διπλανή σούδα. Φωνάζει στο διμοιρίτη της άλλης διμοιρίας που ακολουθεί:
-- Πίσω, γύρισε πίσω τα παιδιά! πέσαμε σε ενέδρα._
Σύγχρονα γέμισε το αυτόματο του, λάφυρο στα Δερβενοχώρια, και έρριξε όλη την ταινία του σε εχθρικές θέσεις που εν τω μεταξύ επεσήμανε. Όταν ξανασηκώνεται να ρίξη τη δεύτερη ταινία του μία σφαίρα τον βρίσκει κάτω απ' το μάτι και του
...........................................................................
τρύπησε το κεφάλι. Το κλόνισμα του, το άνοιγμα των χεριών του και το προς τα πίσω χαρακτηριστικό του πέσιμο έκανε όλα τα παιδιά που τον είδαν να νιώσουν ένα σφίξιμο στην καρδιά.
Ο Καλλίας ήταν νεκρός!! Ήρωας ως την τελευταία του στιγμή.
Εν τω μεταξύ τα γερμανικά αυτόματα δούλευαν. Ένας-δύο τραυματίες θέλησαν να φύγουν μα καινούργιες ριπές τους γκρέμισαν. Ο Δήμος -το γελαστό παλληκάρι- θέλησε να ανεβή ένα πεζούλι για να χτυπήση χωρίς να είναι εκτεθειμένος. Στη δεύτερή του προσπάθεια γκρεμίστηκε νεκρός. Ο Καπετάν- Τζιβάρας πριν καλά-καλά νιώσει τι γινόταν είχε πέσει βαριά τραυματισμένος. Αργότερα ένα κτήνος Έλληνας προδότης τον αποτελείωσε, τούβγαλε τα μάτια και με μαχαίρι του χάραξε το πρόσωπο. Το ίδιο ο διμοιρίτης Βασίλης, ο Κακαλίδης, ο Κατσαντώνης, ο Μπάμπης, ο γιατρός του λόχου Ιπποκράτης, δύο Ρώσσοι, ο Μιχάλης, ο Καλλίμαχος, ο Μπραϊλάκος, κ.ά.
...........................................................................
Ο Γκούρας τελειώνει τα πυρομαχικά του και αλλάζει θέση. Ένας "ράλλης" του φωνάζει:
-- Πού θα πας, κέρατα, θα σε πιάσουμε.
Γυρίζει αγριεμένος στο άκουσμα ελληνικής προσφώνησης και:
Ανοίγει τη χλαίνη του δείχνοντας τα στήθια, κρατά στα χέρια του μία χειροβομβίδα που τούμεινε και γεμάτος μίσος φωνάζει:
-- Εδώ είμαι παληοπροδότη. Ρίξε!! Εγώ μόνος δεν θα φύγω ζωντανός από τους συντρόφους μου.
Λυσασμένα τον χτυπούν μα έχει τύχη περισσότερη από τους άλλους. Καμία δεν τον βρίσκει.
Η νοσοκόμα συναγωνίστρια Γεωργία, στάθηκε ηρωίδα. Όσα λόγια είναι λίγα για να δείξουν τον ηρωισμό της και την αυτοθυσία της. Δυο συναγωνισταί σκοτώθηκαν στα χέρια της, τη στιγμή που τους έδενε τα πρώτα τους τραύματα. Πήρε το τουφέκι ενός σκοτωμένου για ν' αντιμετωπίση δυο Γερμανούς που την παρακολούθησαν. Κουβάλησε 3 συναγωνιστάς στο σταθμό επίδεσης, στον ώμο της. Ακούραστη δούλεψε μέσα στους γκρεμισμένους συναγωνιστάς της, αντικρύ-

.............................................................................
ζοντας το θάνατο με τα μάτια.
Σε λίγο οι Γερμανοί κατέβηκαν. Αποτελείωσαν τους τραυματισμένους, τους λαφυραγώγησαν. Ο Ήλ. Παπαγεωργίου, τραυματισμένος, έκανε το σκοτωμένο. Ένας Γερμανός τον κλώτσησε στα πόδια, μετά τον πάτησε στην κοιλιά. Αυτός άνοιξε τα μάτια του προδίνοντας έτσι ό,τι είθελε να κρύψη. Και τον σκότωσαν.
Μέσα σε μισή ώρα τα τμήματα που εν τω μεταξύ κατέφθασαν ύστερα από ορμητική επίθεση, στην οποία έπεσαν 3 ακόμη νεκροί, ανέτρεψαν τους Γερμανούς, που πανικόβλητοι έφευγαν αφήνοντας πολλά λάφυρα και αρκετούς σκοτωμένους.
Στο πεδίο το τραγικό της φονικής μάχης δεν ακουγόταν πειά το τουφεκίδι. Αστραπιαία διαδόθηκε η θλιβερή είδηση στα γύρω χωριά και σε λίγο κατέφθαναν απ' όλες τις κατευθύνσεις οι χωρικοί. 
Έκλαψαν όλοι τα παλληκάρια. Ωρκίστηκαν να εκδικηθούν το θάνατό τους. Οι τύραννοι γρήγορα θα δοκιμάσουν τις συνέπειες της τρομερής μας απόφασης.
Έτσι πολεμάει ο λαός μας. Κι αλίμονο σε όποιον θελήσει να ξεχάση τις θυσίες του, να ξεχάση τους νεκρούς του
.......................................................................... 
και να του πάρει ό,τι αγωνίζεται να κερδίση στο σκληρό και ανειρήνευτο αγώνα του. _ 
Νικηφόρος

(υποσημείωση: λεπτομέρειες της ενέδρας και της φονικής μάχης θα έγιναν γνωστές στον Νικηφόρο από τον Γκούρα και την νοσοκόμα Γεωργία, που ήσαν από τους διασωθέντες)


Το χειρόγραφο του Νικηφόρου












18 σχόλια:

  1. Μάρτυρες ήρωες της Αντίστασης του λαού μας απέναντι στην Αστική τάξη και τον Σύμμαχό της Γερμανικό Ιμπεριαλισμό. Ενας λαός που θυσιάστηκε στον αγώνα και δεν μπόρεσε να φτάσει στην τελική νίκη. .....ΑΥΤΑ....... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Διάβασα όλο το κείμενο με προσοχή. Παρόλο που προς στιγμή νόμισα, λόγω των ονομάτων και της τοποθεσίας: Αγία Τριάδα Καλοσκοπής, 5/1 του 1944, V/34 Τάγματος, ότι η τραγωδία που θα διάβαζα, ήταν για τον Ψαρρό. Παρασύρθηκα, λάθος μου. Δεν πειράζει, άξιζε η ανάγνωση του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μιλάς για την Οργάνωση Γεφυρα με τα Τάγματα Ασφαλείας όπως κατήγγειλε ο ίδιος ο Υπαρχηγός του και προσχώρησε στον ΕΛΑΣ. ΜΑΛΙΣΤΑ...... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    2. Ο Δ. Ψαρρός υπήρξε ένας έντιμος Έλληνας αξιωματικός, ο οποίος ενισχύθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τον αγγλικό παράγοντα για να δημιουργήσει ανταρτικό σώμα ως αντίβαρο στον ΕΛΑΣ στην Ανατολική Ρούμελη. Το 5/42 στελεχώθηκε βασικά από αξιωματικούς του στρατού και της χωροφυλακής και κατά πολύ λιγότερο από απλούς ανθρώπους-πατριώτες, όλοι δε ήσαν επιδοτούμενοι από τον αγγλικό παράγοντα. Οι μάχες του 5/42 κατά των κατακτητών (και οι... πεσόντες του στον αντιστασιακό αγώνα), είναι σχεδόν ανύπαρκτες για το τμήμα αυτό. Από την άλλη, το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ή καλύτερα κάποιοι από τα υψηλά πόστα που έπαιρναν αποφάσεις ερήμην των αγωνιστών, έπεσαν στην παγίδα των Εγγλέζων και των αδιάλλακτων του 5/42, όπως ο Δεδούσης που αποκήρυξε τον Ψαρρό, και τους "έκαναν την χάρη" να διαλύσουν το 5/42, και το χειρότερο, και να εκτελέσουν τον Δ. Ψαρρό. Η εγκληματική ενέργεια του ταγμ. Ζούλα έγινε κάτω από αδιευκρίνιστες πλην καθόλα μεμπτές συνθήκες, αλλά ερήμην του Άρη (το ότι ο Ζούλας αναφέρει το 1951 ότι ο Άρης ήταν σύμφωνος με την εκτέλεση Ψαρρού μόνο ως άθλιο άλλοθι μπορεί να εκληφθεί). Η πράξη του Ζούλα υπήρξε εγκληματική και απολύτως προβοκατόρικη, την στιγμή που η αντιπροσωπεία του ΕΑΜ βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις για εθνική συνεννόηση με τους άλλους παράγοντες στο Κάιρο. Το να επιχειρεί όμως κάποιος μέσω της κάλυψης της ανωνυμίας να μειώσει την θυσία αυτών των 32 παιδιών της Ελλάδας σε γερμανική ενέδρα, επιχειρώντας συσχέτιση με τα εμφυλιοπολεμικά, αποτελεί όνειδος και ντροπή για εκείνον και ό,τι εκπροσωπεί. ΝΤΡΟΠΗ σε όποιον το επιχειρεί, κρυπτόμενος μάλιστα πίσω από την ανωνυμία του!

      Διαγραφή
    3. Απο τις αρχές του 1944 ο ΕΔΕΣ του ΖΕΡΒΑ είχε κάνει συμφωνία με τους Γερμανούς για να μη γίνονται μάχες μεταξύ τους. Η Πρέβεζα απελευθερώθηκε απο τον ΕΛΑΣ μετά απο μάχες με τους Γερμανούς που αποχωρούσαν και τους Συμμάχους τους του ΕΔΕΣ. Στην Ελεύθερη πόλη με τον λαό να πανηγυρίζει ήρθε η ενημέρωση οτι με βάσει την ΑΘΛΙΑ ΚΑΖΕΡΤΑ ο ΕΛΑΣ έπρεπε να παραδώσει την πόλη στους ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ ΤΟΥ ΖΕΡΒΑ. Εκεί έγινε και η τραγωδία. Ορμησαν αυτά τα ΣΚΥΛΙΑ ΟΙ Δολοφόνοι του ΖΕΡΒΑ και έσφαξαν τον Κόσμο στην Παργινοσκαλα και στο Γυμνάσιο της πόλης Καθηγητες και μαθητές. ....ΑΝΤΕ ΣΤΟ ΚΑΛΟ... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    4. 4.08 Αν ο Ψαρρός ήθελε να πολεμήσει τους Γερμανούς είχε λύσει μέσα απο τον ΕΛΑΣ. Δικαιολογία ....κουμουνιστικού κινδύνου δεν υπήρχε. Το ΚΚΕ δεν είχε τέτοιο στόχο Για Ανθρώπινο καπιταλισμό μίλαγε στα Ντοκουμέντα του για αυτό και έφτιαξε το ΕΑΜ σαν ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ Κόντρα στα ΤΡΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ. Δεν υπάρχει καμμία εθνική ενότητα. ΤΑΞΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ήταν τότε και πάντα. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    5. Επιδοτούμενος απο την Αστική Τάξη και τους Αγγλους ο Ψαρρός αξιωματικοί απο την χωροφυλακή ΠΡΟΔΟΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ δηλαδή όπως λεει και ο Καπετάν Γιώτης στην 3η Συνδιάσκεψη του 1950 που τον διέλυσαν ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΚΑ και μετά μας το γυρνάς σε ...παγίδα.... προβοκάτσια..... και έγκλημα..... επειδή το ΕΑΜ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ήταν στην Αίγυπτο για ΕΥΡΩΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΠΑΖΑΡΙΑ. Πολυ καλά έκανε ο Ζούλας και το ίδιο έπρεπε να είχε συμβεί και στον ΖΕΡΒΑ. Και όχι με ΣΜΑ ΛΙΒΑΝΟ ΚΑΖΕΡΤΑ να μη πάρουνε την Εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 μετατρέποντας τον πόλεμο σε ΤΑΞΙΚΟ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  3. Κάποιος έγραψε για επιδοτούμενους αντάρτες του Ψαρρού.

    Λοιπόν οι Άγγλοι έδιναν μία λίρα για κάθε αντάρτη του ΕΛΑΣ, δηλαδή ο ΕΛΑΣ δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μισθοφορικός στρατός της Μ Βρετανίας.
    Άλλο τώρα αν αυτή η λίρα έφτανε στα χέρια των ανταρτών.
    Τα κατακρατούσε η ηγεσία του ΕΑΜ ... τώρα για πιο λόγο μη το ψάχνεις... οι αντάρτες του ΕΔΕΣ την έπαιρνα στα χέρια αυτή την λίρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Την έπαιρνε ο ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ στο ΝΤΑΧΑΟΥ χοχοχοχοχοχοχο......... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    2. Για δώσε μας τα φώτα σου και τα ντοκουμέντα σου για τις λίρες στον ΕΛΑΣ. Περιμένουμε.

      Διαγραφή
    3. Έχεις κάποια σοβαρή ιστορική πηγή για το παραπάνω? Εξαιρούνται πηγές τυπου εκδοσεις πελασγος,γιαννακενας ,Μπουγάς κλπ.

      Διαγραφή
    4. Τι υπαινίσσεσθε, ότι ο ταμιας του ΕΑΜ δεν ήταν διαφανής;
      Εγώ ξέρω ότι τα μεροκάματα στη ΛΔΓ ήταν πολύ υψηλά, ώστε με τον επαναπατρισμό να μπορεί ο γιος σου να φτιάξει μια μεγαλοεταιρία, τηλεπικοινωνιών ας πούμε.

      Διαγραφή
    5. Pluton, οποιος έχει μια στοιχιώδη γνώση του τρόπου με τον οποίο οι Σύμμαχοι έδιναν λίρες και εφόδια, τα γράφει ο Μάγιερς και όχι εγώ, ξέρει πάρα πολύ καλά ότι τα περί λιρών στο ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ είναι τρίχες κατσαρές

      Διαγραφή
    6. Ασε δεν τσιμπάμε. Λάθος πόρτα χτύπησες. Στην ΕΣΣΔ και στην Αν.Ευρώπη η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε με την επικράτηση του Οπορτουνισμού στο 20ο Συνέδριο του 1956 και την ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ νόμων του Καπιταλισμού. ....ΣΚΕΨΟΥ ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ..... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  4. Έντυ Μάγιερς: » Όσον αφορά την οικονομική υποστήριξη, αποφασίσαμε, σε συνεννόηση με τη SOE Καίρου, να δίνουμε σε κάθε τοπική αντιστασιακή οργάνωση μιά χρυσή λίρα το μήνα για κάθε οργανωμένο μόνιμο αντάρτη, ώστε να μπορούν ν’ αγοράζουν σιτάρι από τις πεδιάδες τόσο για τους αντάρτες και τις οικογένειές τους, όσο και γιά τους κατοίκους γενικά των δεινοπαθούντων περιοχών. Οι διάφορες οργανώσεις ήταν ελεύθερες να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα που θά παιρναν με όποιον τρόπο νόμιζαν καλύτερο. Ο Ζέρβας έδινε στις οικογένειες των ανταρτών του ένα ορισμένο ποσό χρημάτων. Ο ΕΛΑΣ δεν είχε τέτοιο σύστημα. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα, ανακάλυψα ότι ο ΕΛΑΣ παραχωρούσε τις χρυσές του λίρες στο ΕΑΜ και στους Έλληνες από τους οποίους αγόραζε γέννημα έδινε πιστωτικά σημειώματα (βλ. Η Ελληνική Περιπλοκή, οι Βρετανοί στην κατεχόμενη Ελλάδα, εκδόσεις Εξάντας, σελ 219-220)«.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μαρίνου : » … Κατ’ αρχήν δεν πρόκειται περί μισθοφόρων σε καμμία περίπτωση, γιατί η μισή λίρα κατά αντάρτη που δίναμε (όχι στον ίδιο αλλά στην Οργάνωση που ανήκε) έπρεπε να καλύψει όλα τα έξοδά του και τη συντήρηση της οικογένειάς του. Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ εισέπραξε τετραπλάσιο περίπου αριθμό χρυσών λιρών από ό,τι πήρε ο ΕΔΕΣ. Είναι γνωστό ότι από την αρχή το ΕΑΜ για να βγεί στο βουνό εισέπραξε πάνω από 7.000 λίρες, ενώ ο Ζέρβας πήρε γύρω στις 3.000. Πέραν όμως αυτού, το ΕΑΜ για την συντήρησή του, παρακρατούσε χωρίς πληρωμή 10% της γεωργικής παραγωγής στις περιοχές που ήλεγχε, λέγοντας στον κόσμο και στους αντάρτες του ότι ο ΕΛΑΣ έκανε τον αγώνα με το «υστέρημα του λαού» ενώ ο Ζέρβας ήταν μίσθαρνος του καπιταλισμού. Η ειρωνεία είναι ότι το μεν ΕΔΕΣ πλήρωσε μέχρι τελευταίας δραχμής ό,τι έπαιρνε από τους χωρικούς και τους εμπόρους, ενώ οι λίρες του ΕΑΜ δεν φαίνονταν πουθενά…».

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το γεγονός ότι το ΕΑΜ εισέπραξε άνω από 7.000 λίρες επιβεβαιώνει και ο Ανδρέας Τζήμας, πολιτικός καθοδηγητής του ΕΛΑΣ, με έκθεσή του (στις 20/8/1947) μέρος της οποίας δημοσίευσε ο Γρηγόρης Φαράκος (βλ. Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία, τόμος Β’, σελ. 263): «… Ο πράκτωρ, που μαθαίνουμε ότι λέγεται Αλεξάτος, μας ξαναβρίσκει από τον ίδιο δρόμο…Ζητάει σπίτι γιατί ο μηχανισμός του χτυπήθηκε. Ζητάει να τον βοηθήσουμε να σκοτώσει τον Ζέρβα. Μας δίδει δύο ασυρμάτους. Συνολικά 7.100 λίρες. Αποκτούμε επαφή με Μ. Ανατολή. … Τον κρατάμε σε δικό μας σπίτι μήνες. Στις αρχές του Νοέμβρη φεύγει για τη Μ. Ανατολή. Τον βοηθούμε εμείς να φύγει…».

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. […]

    Μέχρι του Ιουνίου του 1943 δινότανε βοήθημα σε λίρες και ελάχιστο οπλισμό και ιματισμό από ρίψεις σε διάφορες ανταρτοοομάδες, κατά προτίμηση με αντιδραστικούς σκοπούς (Κωστόπουλος, ΠΑΟ, Ζέρβας κ.λπ.) αλλά και ελάχιστα στον ΕΛΑΣ.

    Μετά το συμφωνητικό του Ιουνίου δίνεται στον ΕΛΑΣ και τον Ζέρβα 1 χρυσή λίρα το μήνα για τη διατροφή κάθε αντάρτη.

    […]

    Μετά την επίθεση του ΕΔΕΣ εναντίον του ΕΛΑΣ (Οκτώβρη 1943), σταμάτησε η επιχορήγηση του ΕΛΑΣ όχι όμως και του ΕΔΕΣ που εξακολούθησε εντατικότερα. Επανελήφθη δε πολύ αργότερα (για τον ΕΛΑΣ – Φλεβάρη 1944) και με το σταγονόμετρο…

    Συνολικώς δόθηκαν στον ΕΛΑΣ περίπου 135.000 λίρες»

    *

    Πηγή: Γρηγόρης Φαράκος, Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία. Τόμος Δεύτερος. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000, σελ. 326-8 & 386

    ΑπάντησηΔιαγραφή