Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2018

Ο θάνατος του τσιφλικά Γιάννη Λιούπη


Μελετώντας την ιστορία του Εμφυλίου μέσα από το φίλτρο της πολιτικής και κυρίως της ταξικής του διάστασης, εύλογα καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα του καθηγητή Ιστορίας Γιώργου Μαργαρίτη και του τμήματος Ιστορίας του ΚΚΕ, ότι ο ελληνικός Εμφύλιος υπήρξε στην ουσία μια κορυφαία στιγμή στην πάλη των τάξεων της Ελλάδας. Είναι λοιπόν σε περιστατικά όπως το παρακάτω που σπαράγματα αυτής της ταξικής σύγκρουσης εντοπίζονται μέσα σε μαρτυρίες και αυτοβιογραφίες των πρωταγωνιστών της. 

Ο Γιάννης Λιούπης του Κωνσταντίνου, γεννήθηκε, σύμφωνα με τα στρατιωτικά αρχεία του ΓΕΣ, στο Κοκλόμπασι Κιοπεκλή Φαρσάλων το 1930. Υπήρξε παιδί μιας παλιάς οικογένειας τσιφλικάδων της περιοχής του Αλμυρού, που είχε στην ιδιοκτησία της μεγάλες εκτάσεις γης, στις οποίες δούλευαν δεκάδες φτωχοί αγρότες. Ο Γιάννης Λιούπης εντάχθηκε στην Μονάδα Εθνοφυλακής Αμύνης, τα γνωστά ΜΕΑ, στην περιοχή των Φαρσάλων. Πρόκειται για ομάδες πολιτών, στις οποίες εντάχθηκαν αρκετοί ταγματασφαλίτες και δωσίλογοι της Κατοχής (χωρίς να υπονοούμε κάτι για τον ίδιο το Λιούμη, καθώς δεν γνωρίζουμε περισσότερα στοιχεία για την κατοχική του δράση), οι οποίες εξοπλίζονταν από το κράτος και σκοπός τους ήταν η δίωξη των ανταρτών. Ήταν λοιπόν μάλλον ταξικό το στρατόπεδο, που ο Λιούπης είχε επιλέξει.

Η μαχητική τους ικανότητα, όπως και των ΜΑΥ υπήρξε τόσο χαμηλή, που ο κυβερνητικός στρατός περιόρισε τον αριθμό τους και διέλυσε ορισμένες μονάδες, καθώς αποτελούσαν εύκολη "λεία" για το Δημοκρατικό Στρατό και πηγή εξοπλισμού του. 

Ο Γιάννης Λιούπης λοιπόν, όπως και άλλοι συχωριανοί του δεν μάχονταν σε κάποιο μέτωπο, όπως αναφέρουν στρατιωτικές πληροφορίες (Έπεσε μαχόμενος στο ύψωμα Καραμπουλάκη περιοχής Φαρσάλων), αλλά σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια καταδίωξης ομάδας ανταρτών, που τον Ιούλιο του 1949, βρίσκονταν πεινασμένοι, αποκομμένοι, χωρίς πυρομαχικά και οπλισμό, να περιφέρονται στα υψώματα του Όθρυ. Ο αντάρτης του ΔΣΕ Θανάσης Τσαμπίρας περιγράφει εκτενώς το περιστατικό:

"Το βράδυ ξεκινήσαμε προς το Τσακερλί στα αμπέλια. Συγκεκριμένα γεμίσαμε πάλι τα τροβάδια μας και κατά το πρωί φτάσαμε πάλι στη γιάφκα όπου σε εμένα και στο Βαγγέλη Ματζαβίνο, αφού σχεδόν είχε χαράξει καλά, έπεσε ο κλήρος να πάμε στο παρατηρητήριο. Πήγαμε σε ένα δέντρο δίπλα στη σπηλιά που ήταν το παρατηρητήριο και ο μπάρμπα- Βαγγέλης μου είπε: "Έλα Θανάση, ανέβα εσύ πρώτος στο δέντρο και μετά από καμιά ώρα κατέβα να ανέβω εγώ." Μετά ξάπλωσε με μια κάπα που είχε σε μια πουρνάρα επάνω. Εγώ είχα ένα μικρό αυτόματο με καμιά δεκαπενταριά σφαίρες. Το κρέμασα στο δέντρο κι άρχισα να σκαρφαλώνω. Ο Νταλακούρας, η γυναίκα του και τα παιδιά του ήταν μέσα στη σπηλιά. Μόλις πιάστηκα στα πρώτα χοντρά κλωνιά του δέντρου που ήταν 2μιση μέτρα από τη γη και με την κοιλιά μου προσπαθούσα να αναρριχηθώ σε αυτά, ακούω 3 μέτρα πίσω μου κι επάνω από ένα βράχο δύο αγριεμένες φωνές να με διατάζουν: "Μην κουνηθείς και σε φάγαμε". 

Γύρισα και είδα δύο αυτόματα σχεδόν εξ επαφής να σημαδεύουν το κεφάλι μου. Δεν μπορώ να πω ότι ενήργησα γιατί το ήθελα, αλλά από τη λαχτάρα μου τα χέρια μου λύθηκαν και βρέθηκα στη ρίζα του δέντρου, ενώ τα δύο αυτόματα που με σημάδευαν άρχισαν να ξερνάνε σχεδόν ταυτόχρονα σίδερο και φωτιά και τα κλωνάρια του δέντρου να γίνονται κόσκινο. Αυτοί προφανώς δεν περίμεναν αυτού του είδους την αντίδραση από εμένα, αφού κι εγώ, όπως σας είπα δεν ενήργησα αυτόβουλα, πάτησαν τη σκανδάλη χωρίς να μετακινήσουν την ευθεία της κάννης. Έρχιναν συνέχεια αλλά στο γάμο του καραγκιόζη. Εγώ με δύο τρία σάλτα κι αφού δεν με πήρε η πρώτη ριπή, βρέθηκα 15 μέτρα μακριά, το ίδιο κι ο Βαγγέλης ο Ματζαβίνος, τον οποίο φαίνεται δεν τον είδαν στη ρίζα του δέντρου. Για καλή μας τύχη όμως, είκοσι μέτρα πιο κάτω και μέσα σε μια πουρνάρα, κοιμόταν ένας σύντροφος, ο οποίος είχε έρθει αποβραδύς στη γιάφκα και φαίνεται ότι του είπε ο Νταλακούρας ότι ήμασταν κι εμείς εκεί, αλλά ότι είχαμε πάει για σταφύλια κι ότι το πρωί θα ερχόμασταν. Ο σύντροφος αυτός, κάπου από τα χωριά του Αλμυρού, με ένα χέρι , δεν ξέρω αν το άλλο το  είχε χάσει στον ΕΛΑΣ ή στο ΔΣΕ λεγόταν μάλλον Μαμούρας ή Βαζούρας. Με τις πρώτες ριπές πετάχτηκε, άρπαξε το όπλο του, σημάδεψε προς τους δύο που έριχναν σε εμάς και με την πρώτη σκότωσε επί τόπου τον έναν από τους δύο που ήταν ο Λιούπης από το Κουκλόμπασι, ένας μεγάλος τσιφλικάς κι ο οποίος ήταν μάης.

Αυτό έφερε μεγάλη σύγχιση μεταξύ τους κι έτσι δόθηκε ο χρόνος τόσο σε εμάς όσο και στους υπόλοιπους που βρίσκονταν εκατό μέτρα μακριά να κατηφορίσουμε προς το Παλιοχώρι, μια τοποθεσία του χωριού Φυλάκη και στη συνέχεια στο ποτάμι Ενιπέα το λεγόμενο και Τσαναρλί."

Αυτό λοιπόν υπήρξε το τέλος του τσιφλικά Γιάννη Λιούπη και συνάμα ένα περιστατικό που αποδεικνύει το ταξικό στοιχείο της εμφύλιας σύγκρουσης. 

12 σχόλια:

  1. Ταξική σύγκρουση, τι είναι αυτά που γράφετε; Δηλαδή οι εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες του ΕΣ ήταν τσιφλικάδες και βιομήχανοι; Μέσα στο ΚΚΕ πιο πολλοί ήταν οι αστοί απ ότι στον ΕΣ. Τι ήταν οι Χ/Φ και οι στρατιώτες φτωχόπαιδα, αγρότες και εργάτες στην συντριπτική τους πλειοψηφία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. H ταξική σύγκρουση Pluton προφανώς δεν γίνεται σε όρους σύγκρουσης των εκπροσώπων των τάξεων. Ειδικά όταν η αστική τάξη αποτελεί το 2-3% του πλανήτη. Προφανώς χρησιμοποιεί μέρος των λαϊκών και εργατικών στρωμάτων για να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Τώρα από κι ως που το ΚΚΕ εγκόλπωνε μεγαλύτερη μερίδα της αστικής τάξης, αναμένω να το μάθω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Όλη η η ηγεσία του κομμουνιστικού κινήματος ήταν αστοίπχ Ο Μάρξ, ο Έγκελς, ο Λένιν, ο Τρότσκι, ο Στάλιν, ο Πάρβους όλοι τους αστοί αλλά και το ίδιο το ΚΚΕ γεμάτη η ηγεσία του από αστούς πχ Κωνσταντίνος Καραγιώργης (πραγματικό επίθετο Γυφτοδήμος), Ο Γιάννης Ζέβγος (πραγματικό όνομα Γιάννης Ταλαγάνης), Ο Ανδρέας Τζήμας (Βασίλης Σαμαρινιώτης), Θανάσης Κλάρας (Άρης), Πέτρος Κόκκαλης και πλήθος άλλοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Λοιπόν, ας ξεκινήσω από το προφανές: Αστική τάξη = οι κάτοχοι μέσων παραγωγής. Άρα από την παραπάνω ανάλυση αποκλείονται όλοι πλην Ένγκελς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Του Θανάση Κλάρα; η οικογένειά του είχε ελαιοτριβείο και σαπωνοποιείο. Για να μη σου γράψω για τους άλλους πχ τον Πάρβους (ο οποίος ήταν σημαντικότερος του Λένιν και του Τρότσκι).

      Διαγραφή
    2. Πλούτωνα να προσέχουμε πως αναλύουμε την ιστορία. Ακόμα και εάν το 100% των θεωρητικών του μαρξισμού ήταν αστοί, θα περιμέναμε η θεωρητική θεμελίωση της επανάστασης να προέλθει από τα φτωχά λαϊκά στρώματα? Αδύνατο. Προφανώς προερχόταν και από κύκλους προδοτών της αστικής τάξης, αν και όχι συνολικά.

      Διαγραφή
  5. Δεν διαφωνώ μ αυτό που λες. Συμφωνώ ότι οι εργάτες είναι ανίκανοι να κάνουν επαναστατικές αλλαγές και ότι η δύναμη που κινεί την ιστορία είναι οι αστοί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Εδώ είναι που κάνεις λάθος. Η βία είναι η κινητήρια δύναμη στην ιστορία και μάλιστα η επαναστατική βία που προκύπτει από την πάλη των τάξεων. Τα κινήματα επιφέρουν τις αλλαγές λοιπόν στην ουσία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Μάλιστα η βία είναι η μαμή της ιστορίας... οι μάζες όμως έχουν ηγέτες και οι επαναστάσεις έχουν οργανωτές και μέχρι τώρα οι εργάτες και οι αγρότες δεν έχουν οργανώσει τίποτα. Αυτό λέει η μελέτη της ιστορίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βάλαμε λοιπόν στο συρτάρι όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Μιλάμε για ηγέτες ως κάτι το μεταφυσικό. Οι ηγέτες είναι Πλούτωνα προϊόντα της εποχής τους και μόνο ένα προσωπικό στίγμα, ως άνθρωποι μπορούν να αφήσουν στην ιστορία. Δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε ο Λένιν δεν θα υπήρχε για παράδειγμα η επανάσταση του 1918

      Διαγραφή
  8. Θα υπήρχε Οκτωβριανή επανάσταση αλλά δεν θα ήταν όπως την ξέρουμε θα ήταν κάτι άλλο, που θα είχε το στίγμα του ηγέτη που θα την έκανε, όπως η επανάσταση του 1905 είχε το στίγμα του Τρότσκι και του Πάρβους (γιατί ο Λένιν δεν πήρε μέρος)...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Δεν υπάρχει "θα" στην Ιστορία Πλούτωνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή