Η μεγάλη απεργία του ΕΑΜ μέσα από ένα έγγραφο της Ασφάλειας

Το παρακάτω έγγραφο ρίχνει περισσότερο φως στην υπόθεση της μεγάλης πανελλαδικής απεργίας του ΕΑΜ και του ΕΕΑΜ την 22η Ιουλίου 1943. Πρόκειται για την μεγάλη απεργία κατά της Βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία και στη Θράκη. 

Μόλις έγινε γνωστή η απόφαση των χιτλερικών, σηκώθηκε ισχυρό κύμα αγανάκτησης σε όλη τη χώρα. Στις 8 Ιούλη, η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ κάλεσε το λαό σε «συναγερμό για τη σωτηρία του λαού της Μακεδονίας και της Θράκης από τα νύχια των αιμοβόρων εισβολέων…». Απόφαση με παρόμοιο περιεχόμενο κυκλοφόρησε και η ΚΕ του ΕΛΑΣ.

Η αρχή των κινητοποιήσεων έγινε στη Μακεδονία, στη Θεσσαλονίκη στις 10 Ιούλη. Με την καθοδήγηση του ΕΑΜ, συγκροτήθηκαν συλλαλητήρια με συμμετοχή χιλιάδων πατριωτών στις πόλεις Κιλκίς, Εδεσσα, Βέροια, Γιαννιτσά, Κοζάνη, Βόλο, Καρδίτσα, κ.α.

Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων αποτέλεσε η μάχη που έδωσε ο αθηναϊκός λαός στις 22 Ιούλη 1943.

Το πρωί της 22 Ιούλη, στην Αθήνα είχε σταματήσει κάθε κίνηση. Οι εργάτες είχαν κατέβει σε απεργία. Τα δημόσια γραφεία και τα καταστήματα έκλεισαν και στους έρημους δρόμους κυκλοφορούσαν περίπολοι στρατευμάτων κατοχής και Ελλήνων αστυνομικών. Σε επίκαιρα σημεία της πρωτεύουσας, οι Γερμανοϊταλοί είχαν στήσει πολυβόλα. Οι ξένοι κατακτητές και οι λακέδες τους είχαν πάρει όλα τα μέτρα για να εμποδίσουν τις εκδηλώσεις του λαού.

Αλλά κατά τις 10 το πρωί οι δρόμοι άρχιζαν να ζωντανεύουν. Οι Αθηναίοι κατέφθασαν στους προκαθορισμένους χώρους των συγκεντρώσεων. Οι Πλατείες στα Εξάρχεια και στου Ψυρρή, στο Κολωνάκι, στο Μοναστηράκι, η Πλατεία Λαυρίου, η Ομόνοια και άλλα κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας πλημμύρισαν από χιλιάδες πατριώτες. Με ξεδιπλωμένες ελληνικές σημαίες και πλακάτ, οι μάζες του λαού προχώρησαν προς το κέντρο, ενώ χιλιάδες προκηρύξεις γέμισαν τους δρόμους: «Οχι επέκταση», «Εξω οι Βούλγαροι φασίστες από την ελληνική Μακεδονία – Θράκη», «Κάτω οι προδότες». Τα συνθήματα αυτά αντήχησαν σ’ όλους τους δρόμους της πρωτεύουσας.

Τα γερμανικά τανκς επιχείρησαν χωρίς επιτυχία να διαλύσουν τις φάλαγγες των διαδηλωτών. Ακολούθησαν σκληρές συγκρούσεις. Στις συγκρούσεις σκοτώθηκαν 30 διαδηλωτές, ανάμεσά τους η Παναγιώτα Σταθοπούλου, η Κούλα Λίλη, ο Κ. Δουκάκης, η υφαντουργός Ολγα Μπακόλα, η φοιτήτρια Αντωνιάδη, ο Μ. Καλοζύμης, ο Θωμάς Χατζηθωμάς, ο Θ. Τεριακής, ο Β. Στεφανιώτης και ο ανάπηρος του ελληνοϊταλικού πολέμου Αντώνης Παπασταυράκης. Τραυματίστηκαν 200 διαδηλωτές και συνελήφθησαν 500. Πολλοί από αυτούς καταδικάστηκαν σε βαριές ποινές. 

Το μέγεθος της βίας αντικατοπτρίζεται στο παρακάτω έγγραφο της Ασφάλειας Αθήνας που καταγράφει ορισμένα από τα περιστατικά θανάτων ή τραυματισμών διαδηλωτών. Φαίνεται ότι εναντίον τους χρησιμοποιήθηκαν ακόμα και χειροβομβίδες...

Σαν σήμερα: Η ίδρυση του ΕΑΜ

Σαν σήμερα στις 27/09/1941 ιδρύεται το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο - ΕΑΜ. Από την πρώτη κιόλας στιγμή, μετά την ολοκλήρωση της τριπλής κατοχής από τα γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα, το ΚΚΕ ύψωσε τη σημαία της αντίστασης.

Είχε προηγηθεί η ίδρυση του Εργατικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (16 Ιούλη 1941). Στις επαφές που έγιναν ανάμεσα στους εκπροσώπους του ΚΚΕ και τους εκπροσώπους των άλλων κομμάτων, το Μάη και τον Ιούνη του 1941, τα παλιά αστικά κόμματα χαρακτήρισαν «τυχοδιωκτισμό» τα σχέδια για οργάνωση αντίστασης εναντίον των κατακτητών και απέρριψαν τις προτάσεις για συνεργασία.

Τα κόμματα που τελικά συνυπέγραψαν το ιδρυτικό του ΕΑΜ ήταν: το Αγροτικό Κόμμα, το νεοσύστατο κόμμα «Ενωση Λαϊκής Δημοκρατίας» (ΕΛΔ), με επικεφαλής τον Ηλία Τσιριμώκο και το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (Χ. Χωμενίδης). 

Ιστορικές φωτογραφίες από ιδιαίτερες πατρίδες

Το παρακάτω φωτογραφικό αφιέρωμα προέρχεται από την ιδιαίτερη πατρίδα του γράφοντος, την περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας.

Συνοικισμός προσφύγων από τη Σμύρνη στο Μεσολόγγι.

Ιταλός καραμπινιέρος ελέγχει πολίτες στο σταθμό του Αιτωλικού. 1941.

Το λιμάνι του Μεσολογγίου

Άποψη του Αιτωλικού στον Μεσοπόλεμο

Ο σταθμός του Αιτωλικού το 1941. Δεξιά εικονίζεται Ιταλός στρατιώτης.

Μεσοπόλεμος. Άποψη του Αγρινίου.

Φωτογραφία της απελευθέρωσης του Αγρινίου το 1944.

Αγρότης στην Πάλαιρο κατά τον Μεσοπόλεμο.

Άποψη της Πάλαιρου στο Μεσοπόλεμο

Αγρότισσα με τα ζώα της στο Μεσοπόλεμο.

Αντάρτες του ΕΛΑΣ στα ορεινά της Τριχωνίδας.

Αμφιλοχία κατά τη δεκαετία του 1940.

Το «ουκρανικό ολοκαύτωμα»... και η αλήθεια

Φαίνεται ότι όσο πλησιάζουμε στην επέτειο των 100 χρόνων από τον Οχτώβρη του 1917 τόσο θα βλέπουν το φως της δημοσιότητας αφιερώματα, άρθρα κλπ. που έχουν ως στόχο να συκοφαντήσουν, να διαστρεβλώσουν και να αμαυρώσουν την Οχτωβριανή Επανάσταση και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, ανασύροντας ό,τι έχει γεννήσει είτε η ναζιστική προπαγάνδα είτε τα ψυχροπολεμικά επιτελεία των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας κλπ.

Ένα ακόμα «έγκλημα» που αποδίδεται στη σοσιαλιστική οικοδόμηση και μάλιστα στη «σταλινική περίοδο» είναι το λεγόμενο ουκρανικό ολοκαύτωμα ή ο ουκρανικός λιμός. Προβολή στα διαδικτυακά μέσα έχει πάρει η παρουσίαση νέων εκδόσεων με θέμα τον «Ουκρανικό λιμό».

Κατ' αρχάς σημειώνουμε ότι πρόκειται για μια συκοφαντία, προϊόν της ναζιστικής - γκαιμπελικής προπαγάνδας, η οποία διέδωσε το 1934-1935 ότι εκατομμύρια Ουκρανοί πέθαναν ως αποτέλεσμα της πολιτικής κολεκτιβοποίησης στην Ουκρανία, η οποία προκάλεσε μαζική πείνα-λιμό και την εξόντωση Ουκρανών που αντέδρασαν στην πολιτική των κομμουνιστών. Αυτές οι «ειδήσεις» στηρίχτηκαν σε κατασκευασμένες μαρτυρίες και διαδόθηκαν τη δεκαετία του 1930 από διάφορα φιλοναζιστικά κέντρα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Ως ντοκουμέντα παρουσιάστηκαν φωτογραφίες από το λιμό του 1921-1922 (αποτέλεσμα της ιμπεριαλιστικής επέμβασης της Αντάντ και του εμφυλίου πολέμου), φωτογραφίες εκτελέσεων με εκτελεστικά αποσπάσματα στρατιωτών του τσάρου της περιόδου του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σκοπός της προπαγανδιστικής αυτής προσπάθειας ήταν να ανοίξει ζήτημα απελευθέρωσης της Ουκρανίας από το «σοβιετικό - ρωσικό ζυγό».

Αυτές οι «θεωρίες» αναπαράχθηκαν μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του λεγόμενου ψυχρού πολέμου. Οι τότε υπολογισμοί έφτασαν τα θύματα του λιμού στα 15.000.000!!!

Η αλήθεια είναι ότι στη Σοβιετική Ένωση, και στην Ουκρανία πολύ περισσότερο, διεξαγόταν σκληρή ταξική πάλη και την περίοδο αμέσως μετά την επικράτηση της Επανάστασης και την περίοδο της κολεκτιβοποίησης. Χαρακτηριστικά είναι δύο βιβλία που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», το πασίγνωστο δημιούργημα του Ν. Οστρόφσκι «Πώς δενότανε τ' ατσάλι» και η πρόσφατη έκδοση «Πάσα Αγγελίνα, άξιο τέκνο ενός καταξιωμένου λαού». Βεβαίως, λιμός στην Ουκρανία υπήρξε την περίοδο του 1932-1933 και μάλιστα με πολλούς νεκρούς, που βέβαια ο αριθμός τους δεν έχει καμία σχέση με τα αστρονομικά νούμερα που δίνονται. Ο λιμός ήρθε ως αποτέλεσμα των εξής παραγόντων:

Πρώτα απ' όλα της μεγάλης αντίδρασης των κουλάκων, δηλαδή των πλούσιων αγροτών, οι οποίοι πραγματοποίησαν ένα εκτεταμένο σαμποτάζ στην πολιτική της κολεκτιβοποίησης την οποία πολέμησαν ανοιχτά. Έσφαξαν μαζικά τα ζώα, κατέστρεψαν τις σοδειές, εγκατέλειψαν τις καλλιέργειες, κατέστρεψαν μηχανήματα, δολοφόνησαν πολιτικούς επιτρόπους του κόμματος.

Δεύτερον, της μεγάλης ξηρασίας του 1932 που κατάστρεψε μεγάλο μέρος της σοδειάς και της επιδημίας τύφου που σάρωσε Ουκρανία και Β. Καύκασο.

Ενώ δευτερευόντως επέδρασαν και αντικειμενικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν στη σοδειά εξαιτίας της αναδιοργάνωσης της αγροτικής παραγωγής.

Ο λιμός χρονικά διήρκεσε μέχρι την έναρξη της συγκομιδής του 1933 και όχι βεβαίως το 1934-1935. Ταυτόχρονα η σοβιετική κυβέρνηση πήρε μια σειρά μέτρα, στέλνοντας βοήθεια στην Ουκρανία για να αντιμετωπίσει την κατάσταση.

Το αποτέλεσμα της κολεκτιβοποίησης ήταν οι φτωχοί αγρότες να πετάξουν από το σβέρκο τους το ζυγό των πλούσιων αγροτών, εξασφαλίζοντας τη διατροφή όλης της κοινωνίας και ότι η προμήθεια πρώτων υλών για τη βιομηχανία από τον αγροτικό τομέα δεν γινόταν αντικείμενο κερδοσκοπίας. Αποτέλεσε και αυτή μια ακόμα σημαντική προϋπόθεση για να μπορέσει η ΕΣΣΔ να αντέξει τη φασιστική ιμπεριαλιστική επίθεση κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το ολοκαύτωμα του χωριού Ξηρόβρυση

Η Ξηρόβρυση είναι ημιορεινό χωριό του νομού και της επαρχίας Κιλκίς. Το χωριό βρίσκεται 3 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης του Κιλκίς. Κάτοικοί του ήταν στην πλειοψηφία του πρόσφυγες του Καρς και του Πόντου. Το χωριό κατά την περίοδο της Κατοχής είχε περάσει μαζικά στο πλευρό του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.  

Στις 20 Νοεμβρίου 1946 το χωριό Ξηρόβρυση δέχτηκε την επίθεση παρακρατικών συμμοριών υπό την καθοδήγηση του διοικητή της Αστυνομίας της πόλης του Κιλκίς Μαυρουδή. Οι παρακρατικοί, στην πλειονότητά τους φονιάδες της ΠΑΟ και του Λαζίκ επί Κατοχής, είχαν μαυρίσει με κάρβουνο τα πρόσωπά τους για να μην αναγνωριστούν από τους κατοίκους του χωριού. Επικεφαλής του ήταν το στέλεχος της ΠΑΟ Γιώργος Παπανδρέου. 

Aς ξεκινήσουμε όμως τα γεγονότα από την αρχή τους. 

Το χωριό Ξηρόβρυση, το 1946 είχε σχεδόν ολοκληρωτικά ταχθεί με την πλευρά του ΔΣΕ και είχε αναδείξει δεκάδες αντάρτες και στελέχη του ΔΣΕ από τις οικογένειές του. Από πλευράς του αστικού κράτους, η Ξηρόβρυση αλλά και τα χωριά Κοκκινιά και Μεταλλικό του Κιλκίς αποτελούσαν σοβαρό πρόβλημα, αφού τροφοδοτούσαν τους αντάρτες με έμψυχο υλικό και εφόδια. Έτσι μια δραστική λύση έπρεπε να δοθεί, η οποία εφόσον περιλάμβανε την ολοκληρωτική σφαγή των κατοίκων τους, δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα του επίσημου κράτους. 

Κι εκεί που το κράτος τελείωνε τα όσα μπορούσε να αναλάβει, ξεκίναγε τη δράση του το παρακράτος.

Στις 10 το βράδυ, μια ομάδα 20-30 παρακρατικών έζωσε το χωριό και ξεκίνησε την επίθεση εναντίον των πολιτών του. Στις 12 τα μεσάνυχτα, οι παρακρατικοί συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του χωριού και αποχώρησαν. Είχαν δολοφονήσει 47 πολίτες, είχαν τραυματίσει ακόμα 20, είχαν κάψει το 80% των σπιτιών του χωριού, τα οποία πλιατσικολόγησαν πρώτα. Πολλές γυναίκες βιάστηκαν και δολοφονήθηκαν, ενώ δολοφονήθηκαν ακόμα και έγκυες. Ελάχιστοι γλίτωσαν. 

Η οικογένεια Σαββίδη

Η Ευθυμία Σαββίδου, ετών 70, εκτελέστηκε με μια σφαίρα στο κεφάλι μέσα στο σπίτι της, το οποίο μετά πυρπόλησαν. Τον άνδρα της Παύλο Σαββίδη, 71 ετών τον εκτέλεσαν στην αυλή. Τον μικρότερο υιό της οικογένειας δεν τον βρήκαν γιατί κατάφερε να κρυφτεί στους θάμνους. Αμέσως μετά πέρασε στο ΔΣΕ. Η εγγονή της οικογένειας Μαρία, ετών 16, βιάστηκε ομαδικά, τις χάραξαν με μαχαίρια τα στήθη και μετά την εκτέλεσαν κι αυτή με μια σφαίρα στο κεφάλι. Το έγκλημα της οικογένειας Σαββίδη; Ήταν με το ΕΑΜ στην Κατοχή και ο μεγαλύτερος από τα παιδιά τους ήταν εξόριστος...

Η οικογένεια Χρυσοχοΐδη

Η οικογένεια αποτελούταν από τον Κώστα Χρυσοχοΐδη, 60 ετών, τη γυναίκα του Ελένη, 50 ετών, τον γιό τους Παναγιώτη 15 χρονών, την κόρη τους Εστέλα 12 ετών και το μικρότερο παιδί τους Γιάννη που ήταν τότε 7 ετών. Παρά το γεγονός ότι η οικογένεια ουδέποτε ενεπλάκη με την πολιτική, οι παρακρατικοί τους έβγαλαν με τη βία από το σπίτι, τους εκτέλεσαν μαζικά και πριν φύγουν πυρπόλησαν το οίκημα. Η οικογένεια Χρυσοχοΐδη έτσι έσβησε από το χάρτη.

Η οικογένεια Τσιπίδη

Αποτελούταν από τους Δόμνα Τσιπίδη, 30 ετών, την κόρη της Καλλιόπη 11 ετών, τον γιό της Γιώργο 10 ετών και τη θεία της Ξανθίππη ετών 40. Όταν οι πρώτοι πυροβολισμοί ακούστηκαν στο χωριό, η οικογένεια Τσιπίδη έτρεξε να κρυφτεί στο κελάρι του σπιτιού της Σόνιας Μαχαιρίδου. Οι παρακρατικοί έφθασαν στο σπίτι της Μαχαιρίδου και την έβγαλαν έξω μαζί με την κόρη της Ανάστα, ετών 20 που ήταν παντρεμένη με τον Μπάμπη Συγγερίδη και είχε μαζί της το εξάμηνο κοριτσάκι της. Αργότερα, οι παρακρατικοί βρήκαν και τους κρυμμένους στο υπόγειου και τους παράταξαν κι αυτούς στον ίδιο τοίχο. Εκτελέστηκαν όλοι με αυτόματα εκτός από τον μικρό Γιώργο που έτρεξε μακριά σε μια ρεματιά. Γλίτωσε επίσης και το εξάμηνο παιδί της Ανάστας, το οποίο βρήκαν την επόμενη μέρα οι αρχές που επισκέφτηκαν το χωριό. 

Η οικογένεια Παναγιωτίδου-Ρωσσίδου

Η οικογένεια αποτελούταν από τις Δέσποινα Παναγιωτίδου, 16 ετών, Παναγιωτίδου Ελένη 18 ετών, την μητέρα τους και τον πατριό τους Κώστα Ρωσσίδη. Oι παρακρατικοί αφού βίασαν τις κοπέλες, τις εκτέλεσαν μαζί με τη μητέρα τους. Ο Κώστας Ρωσσίδης δεν ήταν εκείνη τη νύχτα στο χωριό και γλίτωσε. Αργότερα κατατάχτηκε στο ΔΣΕ. 

Η οικογένεια Ξάνθου

Η Ελένη Ελευθεριάδου- Ξάνθου, ετών 25 είχε παντρευτεί τον Ζαφείρη Ξάνθου και διέμενε μαζί με την πεθερά της Σουλτάνα καθώς ήταν έγκυος. Οι παρακρατικοί τις έβγαλαν στον κήπο και τις εκτέλεσαν με ριπές. Η Ελένη έπεσε ανάσκελα πάνω στο φράχτη της αυλής της και καρφώθηκε στα σύρματα. Οι παρακρατικοί αφού έβαλαν φωτιά στο σπίτι της, της έσκισαν με μαχαίρια την κοιλιά και πέταξαν το αγέννητο παιδί της στο χώμα δίπλα της. Έγκλημα της Ελένης Ελευθεριάδου; Ήταν οργανωμένη στην ΕΠΟΝ κατά την Κατοχή...

Η οικογένεια Μπαγανά

Αποτελούταν τότε από τους Γιώργο Μπαγανά, ετών 70 και τη γυναίκα του Κυριακή Μπαγανά ετών 60. Ο γιός τους Γιάννης ήταν ήδη αντάρτης του ΔΣΕ με το ψευδώνυμο "Ταρζάν". Οι γονείς του εκτελέστηκαν έξω από το σπίτι τους με μια σφαίρα στο κεφάλι. Μετά έκαψαν το σπίτι τους.

Η λίστα των νεκρών της Ξηρόβρυσης είναι η παρακάτω:

Αβλαστιμίδου Βαραβάρα, ετών 65

Αθανασίου Δημήτρης, ετών 32

Βαμβακίδης Χαράλαμπος, ετών 60

Γρηγοριάδου Πελαγία, ετών 85

Δερματόπουλος Γιάννης, ετών 72

Θεοφανίδου Δέσποινα, ετών 55

Θεοφανίδης Μιχάλης, ετών 14

Ιορδανίδης Γιώργος, ετών 37

Ιωαννίδου Άννα, ετών 40

Ιωαννίδης Γιάννης, ετών 16

Καρολίδου Σουμέλα, ετών 65

Καρολίδης Γιώργος, ετών 30

Καρολίδου Ελπίδα, ετών 25

Κυριάκου Θεογνωσία, ετών 30

Μαυρίδου Κυριακή, ετών 8

Μαχαιρίδου Σόνια, ετών 60

Μελισσανίδου Αλεξάνδρα, ετών 65

Μπαγανάς Γιώργος, ετών 70

Μπαγανά Κυριακή, ετών 60

Ξάνθου Ελένη, ετών 25

Ξάνθου Σουλτάνα, ετών 65

Παναγιωτίδου Δέσποινα, ετών 16

Παναγιωτίδου Ελένη, ετών 18

Παπαδόπουλος Κώστας, ετών 28

Παπαδοπούλου Ελένη, ετών 22

Παπαδόπουλος Αθανάσιος, ετών 3

Παπαδοπούλου Ολυμπία, ετών 35

Παπαιωαννίδης Γιώργος, ετών 40

Σαββίδης Παύλος, ετών 67

Σαββίδου Ευθυμία, ετών 70

Σαββίδου Σοφία, ετών 16

Σαλαβασίδης Αλέξανδρος, ετών 16

Σαλαβασίδου Ελένη, ετών 50

Σαμαράς Δαμιανός, ετών 35

Συγγερίδου Αναστασία, ετών 20

Τσιπίδου Δόμνα, ετών 30

Τσιπίδου Καλλιόπη, ετών 12

Τσιπίδου Ξανθίππη, ετών 40

Χριστίδου Βικτωρία, ετών 16

Χριστίδου Δέσποινα, ετών 32

Χρυσοχοΐδου Ελισάβετ, ετών 40

Χρυσοχοΐδης Ισαάκ, ετών 12

Χρυσοχοΐδου Ελένη, ετών 50

Χρυσοχοΐδης Κώστας, ετών 60

Χρυσοχοΐδης Γιάννης, ετών 17

Χρυσοχοΐδου Στέλλα, ετών 12

Εφημερίδες της εποχής για το ολοκαύτωμα της Ξηρόβρυσης

Μιαν απάντηση για τις προτάσεις βιβλίων μας

Οι συντελεστές του Κόκκινου Φακέλου δεχτήκαμε πληθώρα σχολίων που αφορούν τις βιβλιοπροτάσεις του blog μας και την επιλογή βιβλίων που προτείνουμε σε φίλους και αναγνώστες. 

Θα θέλαμε να ξεκαθαρίσουμε άπαξ και δια παντός ότι ο Κόκκινος Φάκελος ΔΕΝ χρηματοδοτείται από κανέναν εκδοτικό οίκο και δεν αποκομίζει κέρδη από την παρουσίαση ή πρόταση οποιουδήποτε βιβλίου. 

Οι επιλογές μας και αναλόγως, οι προτάσεις μας προέρχονται από το προσωπικό μας διάβασμα, το δικό μας λογοτεχνικό γούστο και τις δικές μας αναγνωστικές προτιμήσεις. Αν μας αρέσει ή μας προκαλεί το ενδιαφέρον ένα βιβλίο σας το προτείνουμε. Απόδειξη για τα παραπάνω αποτελεί το γεγονός ότι το blog μας δεν περιέχει διαφημίσεις από τις οποίες θα μπορούσαμε να έχουμε έσοδα. 

Παράλληλα, αν επιθυμούσαμε να "τα πιάσουμε χοντρά" όπως κάποιοι υπονοούν θα επιλέγαμε να σας προτείνουμε λίγο Καλύβα και Μαραντζίδη, που πουλούν αρκετά αυτόν τον καιρό και προωθούνται αναλόγως και πολλαπλώς από διάφορα κέντρα, εκδόσεις και εφημερίδες. 

Αντιθέτως επιλέγουμε συνήθως βιβλία που στέκονται τίμια και κριτικά απέναντι στην Ιστορία και για τον λόγο αυτό δεν είναι "εύπεπτα" από την πλειονότητα του εκδοτικού στερεώματος. 

Αυτά τα ολίγα από εμάς και συγγνώμη για το βαρετό αλλά αναγκαίο άρθρο.

Βιβλιοπρόταση: Μακρόνησος- Μια υπόμνηση… για ό,τι έγινε για ό,τι γράφτηκε

Το εξαιρετικό βιβλίο της Ρένας Λευκαδίτου- Παπαντωνίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΝΤΟΣ είναι ένα αξιόλογο και αποκαλυπτικό ανάγνωσμα για τους μελετητές και φίλους της Ιστορίας του Εμφυλίου  Πολέμου.

«Πέρασαν κιόλας 70 χρόνια. Και καθώς οι ένοχοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να ξεχάσουμε συνεχίζει να είναι «υποχρέωση καθενός τίμιου ανθρώπου», -που με οποιοδήποτε τρόπο έμαθε τι πραγματικά συνέβη εκείνα τα βάρβαρα χρόνια στη Μακρόνησο-, να τα θυμίζει, έτσι, ως δικαίωση στις γενιές που υπέφεραν, ως καθήκον στις νεώτερες γενιές που πολύ λίγα γνωρίζουν… Αυτή είναι η «ΥΠΟΜΝΗΣΗ για ό,τι έγινε, για ό,τι γράφτηκε …
Και πάντα ζωντανή θα παραμένει η προτροπή αυτών που χάνονταν:

«Αδέλφια, τους νεκρούς μην ξεχνάτε»

Δεν πρόκειται για ένα τιμητικό μνημόσυνο, αλλά για μια σεμνή υπόμνηση και συνάμα υπόκλιση στην Ιστορία. Μια κραυγή από τα βάθη του μέλλοντος.

Το συστήνουμε ανεπιφύλακτα

Σοκάρει το φοβερό ντοκουμέντο της Χρυσής Αυγής

Χθες το απόγευμα ώρα 17:08, η επίσημη ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής ανάρτησε ένα ντοκουμέντο του Ιστορικού Συλλέκτη Βέροιας που τάραξε συθέμελα το διαδίκτυο, για να μην πούμε και την Ιστορία όπως την ξέρουμε. Ακολούθησαν απανωτά τηλεφωνήματα στον Περισσό, στο Αρχείο του ΚΚΕ. Ο Κόκκινος Φάκελος δέχτηκε σωρεία μηνυμάτων και σήμερα μόλις καταφέραμε να αρθρώσουμε λόγο σχετικά με το γεγονός που σχεδόν ξύπνησε το Γιάννη Κορδάτο από τον αιώνιο ύπνο του.

Πρόκειται για την ακόλουθη φωτογραφία που εμφανίζει τον Γερμανό αξιωματούχο Σβότσερ (όρθιο), μέλος της Κ.Ε. του SED (Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα), να παραδίδει ένα χρηματικό ποσό ως βοήθεια στον Θανάση Γεωργίου (καθιστός) μέλος του ΚΚΕ. Το ποσό βρίσκεται πάνω σε σημαία του ΔΣΕ. 

Ναι... αυτό...

Ζητάμε συγγνώμη από τους αναγνώστες και φίλους μας γιατί δεν γνωρίζαμε ότι τα κομμουνιστικά κόμματα λειτουργούν με διεθνιστικό ρόλο και αλληλουποστηρίζουν το ένα το άλλο, όπως ορίζει ο Μαρξ, ο Ένγκελς και ο Λένιν. Έπρεπε η Χρυσή Αυγή να μας ανοίξει τα μάτια γιατί δεν γνωρίζαμε από τον Ισπανικό Εμφύλιο ότι οι κομμουνιστές, οι σοσιαλιστές και οι δημοκράτες ενίσχυσαν με χρήματα, με όπλα, με εφόδια, τρόφιμα και με αίμα τον αγώνα του Ισπανικού λαού ενάντια στο έρεβος του φασισμού του Φράνκο, Χίτλερ και Μουσολίνι, των ιδεολογικών προγόνων δηλαδή της νεοναζιστικής συμμορίας που λέγεται Χρυσή Αυγή. 

Παιδιά μην σοκάρεστε... Σιγά το ντοκουμέντο...

Και δεν είναι μόνο το SED, είναι η λαϊκή δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, η ΕΣΣΔ, η Ανατολική Γερμανία, η Πολωνία, η Ουγγαρία και κομμουνιστικές και προοδευτικές δυνάμεις του λαού της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιταλίας, της Σουηδίας  και άλλων χωρών που βοήθησαν τον ΔΣΕ στον αγώνα του, με πολιτικά και υλικά μέσα. 

Η ειδοποιός διαφορά βεβαίως είναι ότι μιλάμε για την προσφορά λαού σε λαό, όχι για την προσφορά ενός ναζί δικτάτορα σε έναν άλλο ναζί δικτάτορα. 

Δεν πειράζει... την επόμενη φορά θα βρείτε κάποια φωτογραφία σφαγών των Ναζί στο Ρεσοσιμπίρσκ για να την παρουσιάσετε ως έγκλημα του ΕΛΑΣ...

H πρώτη μεγάλη επιχείρηση του ΔΣΕ στο Άγιο Όρος

Στα τέλη του 1947, ο Δημοκρατικός Στρατός αποφάσισε να διενεργήσει επιχείρηση στην περιοχή του Αγίου Όρους με τη χρησιμοποίηση της 14ης Ταξιαρχίας. Η διεύθυνση της Ταξιαρχίας αποφάσισε να προχωρήσει εκτιμώντας τους εξής παράγοντες:

1) Την ύπαρξη τεράστιων ποσοτήτων τροφίμων στην περιοχή του Αγίου Όρους.

2) Την ύπαρξη πολλών καταδιωκόμενων αγωνιστών που είχαν καταφύγει στην περιοχή για να γλιτώσουν από τις παρακρατικές συμμορίες ή από τις συλλήψεις και την επιστράτευση στον κυβερνητικό στρατό.

Η 14η Ταξιαρχία γνώριζε ότι το Άγιο Όρος προστατευόταν από έναν λόχο του κυβερνητικού στρατού με χώρο ευθύνης την Ιερισσό και την Ουρανούπολη σε γραμμή περίπου δύο χιλιομέτρων. Παράλληλα, στην ίδια την Ουρανούπολη έδρευε μικρή δύναμη της Χωροφυλακής και ομάδες ΜΑΥ. 

Έτσι η διοίκηση της 14ης Ταξιαρχίας αποφάσισε τα εξής:

1) Το άνοιγμα δρόμου ως τις Καρυές θα αναλάμβανε το τάγμα Στεφανίδη και το ανεξάρτητος λόχος της Χαλκιδικής.

2) Το τάγμα Παπαγεωργίου θα λειτουργούσε ως εφεδρεία και ενίσχυση αν παρίστατο απαράιτητο.

3) Το τάγμα Ευφραιμίδη θα κρατούσε ολόκληρη την οροσειρά Χολομώντα σαν βάση πυρός και θα εξασφάλιζε την τακτική σύμπτυξη από τυχόν προσπάθεια αντεπίθεσης των κυβερνητικών δυνάμεων.

Σε πρώτη φάση όλα τα τμήματα καμουφλαρίστηκαν στις πλαγιές των χωριών Ιερισσός και Νέα Ρόδα για μια ολόκληρη μέρα. Η δεύτερη φάση ήταν η αιφνιδιαστική επίθεση που ξεκίνησε στις 28 Σεπτέμβρη. Ο λόχος του κυβερνητικού στρατού πιάστηκε απροετοίμαστος και διαλύθηκε μετά από 2 ώρες σύγκρουσης στη Νέα Ρόδα. Οι βολές του ΔΣΕ ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικές και έτσι η μάχη δεν κράτησε πολύ. Στην επιχείρηση αιχμαλωτίστηκαν 7 οπλίτες, ενώ πολλοί στρατιώτες κατέφυγαν στην Ουρανούπολη. Παράλληλα, η διοίκηση της ταξιαρχίας προωθήθηκε με δύο ομάδες ασφαλείας, ενώ ο ανεξάρτητος λόχος Χαλκιδικής προετοιμάστηκε για την επιχείρηση της τροφοδοσίας. 

Μέρος του λόχου Χαλκιδικής μαζί με το τάγμα Στεφανίδη προχώρησε χωρίς προβλήματα ως τη Μονή Χιλανδαρίου, σε μερικές ώρες με διάταξη μάχης πέρασαν τη Μονή Βατοπεδίου και έφθασαν στις Καρυές. Εκεί γνωρίζοντας ότι υπήρχε τμήμα Χωροφυλακής αναδιπλώθηκαν και κύκλωσαν την περιοχή διενεργώντας έφοδο. Προς έκπληξή τους δεν βρήκαν καμία αντίσταση. Οι καλόγεροι ενημέρωσαν τους αντάρτες ότι οι χωροφύλακες είχαν ήδη εγκαταλείψει την περιοχή ήδη όταν ο ΔΣΕ έμπαινε στην περιοχή της Μονής Χιλανδαρίου. 

Οι παπάδες είτε δεν ήξεραν, είτε δεν ήθελαν να πουν που πήγαν οι χωροφύλακες.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 29ης Σεπτεμβρίου, οι καλόγεροι μαζεύτηκαν για να συνομιλήσουν με τους αντάρτες. Αφού μαζεύτηκαν περίπου 40 καλόγεροι, ο ταγματάρχης τους μίλησε ως εξής: 

"Αγαπητοί καλόγεροι και ηγούμενοι. Σήμερα βρισκόμαστε μαζί. Δεν ήρθαμε για να πειράξουμε τίποτε ούτε και για να σας τρομοκρατήσουμε. Σεβόμαστε την πίστη σας, την παράδοση, τα έργα τέχνης και τα κειμήλιά σας. Όπως γνωρίζετε κι εσείς η αγγλική κατοχή και η συνεργάτες των Γερμανών επέβαλαν με τα όπλα πρωτάκουστα τρομοκρατικά μέτρα. Εξαπέλυσαν ένα τεράστιο ανθρωποκυνηγητό ενάντια σε ανθρώπους που πήραν μέρος στην Εθνική Αντίσταση, σε ανθρώπους που πολέμησαν για να διωχθεί ο λαομίσητος Γερμανός κατακτητής. Εμάς που μας βλέπετε εδώ κυνηγηθήκαμε από τα τάγματα ασφαλείας που τώρα φόρεσαν εγγλέζικα ρούχα. Για αυτό δεν μας έμεινα τίποτα παρά να πάρουμε τα όπλα στα χέρια μας και να προστατέψουμε τον εαυτό μας, αλλά συνάμα να απελευθερώσουμε τη χώρα μας από τον τρίτο, τον Εγγλέζο κατακτητή. Κάνουμε έκκληση σε εσάς να μας βοηθήσετε με τρόφιμα και ένα χρηματικό ποσό. Η παραμονή μας εδώ στο Άγιο Όρος θα εξαρτηθεί και από το κατά πόσο εσείς θα ενεργήσετε γρήγορα."

Τελειώνοντας, μια ομάδα καλόγερων έφυγε για να ετοιμάσει τα εφόδια που δίνονταν. Ο ανεξάρτητος λόχος Χαλκιδικής μπήκε αμέσως σε προετοιμασία για να φυγαδευτούν τα εφόδια. Οι καλόγεροι ξεκίνησαν να δείχνουν στους επιτελείς τις αποθήκες τους ενώ μια ομάδα ανταρτών προχώρησε στην επίταξη μουλαριών. 

Στις 10 το πρωί εμφανίστηκαν 3 αεροπλάνα που πετούσαν πολύ χαμηλά πάνω από την Καρυά χωρίς να ρίχνουν βόμβες ή να πυροβολούν. Μαζεύτηκαν κρέατα, ψάρια κονσέρβες, έτοιμα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, κρασί και μέλι. Παράλληλα, το τμήμα του Στεφανίδη κατέλαβε θέσεις ώστε να μην γίνει στρατιωτική απόβαση από παραλιακά σημεία της περιοχής. Την ίδια νύχτα, ο ΔΣΕ ξεκίνησε το φόρτωμα και τη συγκέντρωση των μουλαριών, ενώ πλοία του κυβερνητικού στόλου άρχισαν να ρίχνουν με τα κανόνια τους σε σημεία των ακτών και του δάσους που πίστευαν ότι βρίσκονται μαχητές του ΔΣΕ. Τα βλήματα δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. 

Στη μέση της νύχτας η φόρτωση ολοκληρώθηκε και ετοιμάστηκαν 70 φορτία έτοιμα για έξοδο από το Άγιο Όρος. Τα γαϊδούρια και μουλάρια, όλα αρσενικά τα συνόδευαν οι καλόγεροι προκειμένου να τους επιστραφούν όταν η επιχείρηση τελείωνε. Στον τομέα της επιστράτευσης, ο ΔΣΕ είχε πέσει αρκετά έξω στις εκτιμήσεις του. Μόλις 18 άτομα πέρασαν στο ΔΣΕ. Παράλληλα, η διοίκηση της ταξιαρχίας έδωσε εντολή για μη εκταταμένη παραμονή στο Άγιο Όρος γιατί, ο κυβερνητικός στρατός συγκέντρωνε μεγάλες δυνάμεις για να φράξει τις εξόδους των μαχητών του ΔΣΕ. 

Λίγο αργότερα οι δυνάμεις του ΔΣΕ ξεκίνησαν να αποχωρούν με τα εφόδια. Το τάγμα Στεφανίδη τοποθετήθηκε σε φάλαγγα κατ' άνδρα και τα μουλάρια ακολουθούσαν 100 μέτρα πίσω με μικρή ομάδα ασφαλείας. Σύντομα το τάγμα κατάλαβε ότι σε σημείο της εξόδου τους, ο κυβερνητικός στρατό είχε καταλάβει θέσεις για ενέδρα. Ο Στεφανίδης διέταξε την σύμπτυξη και κύκλωση του εχθρού προκειμένου με μια αστραπιαία επίθεση να διαλύσει το μπλόκο της εξόδου. 

Έτσι και έγινε.

Μικρή εμπειροπόλεμη ομάδα με ισχυρά πυρά και δυνατές φωνές διενέργησε έφοδο και διέλυσε κυριολεκτικά τον ενεδρεύοντα λόχο. Ενώ οι περισσότεροι φαντάροι σκόρπισαν ή σκοτώθηκαν ένας οπλίτης παραδόθηκε στον ΔΣΕ με ολόκληρο τον οπλισμό του λέγοντας πως τον χτυπούσαν και τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια και καψόνια. Το ρήγμα που προκλήθηκε στη διάταξη του κυβερνητικού στρατού κρατήθηκε ανοιχτό για 3 ώρες και τα τμήματα που διενεργούσαν τη μεταφορά των εφοδίων πέρασαν άθικτα από μέσα του. Λίγες ώρες μετά ξεκίνησε και η απαγκίστρωση των αμυντικών διατάξεων του ΔΣΕ ενώ τα τρόφιμα και τα εφόδια τοποθετούνταν ήδη σε καλά οργανωμένες κρύπτες σε διάφορα σημεία. Τρεις καλόγεροι παρέμειναν με τους αντάρτες και έλαβαν πίσω τα μουλάρια τους εκτός από 5 που κρατήθηκαν ως απαραίτητα για τη δράση του ΔΣΕ. Για τα ζώα αυτά τους δόθηκε γραμμάτιο είσπραξης. 

Έτσι ολοκληρώθηκε με επιτυχία μια τεράστια επιχείρηση τροφοδοσίας που εξασφάλισε πολύτιμα εφόδια στον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού. 

Mε μεγάλη συγκίνηση από την ΕΣΣΔ

Αμέσως μετά την έκρηξη στον πυρηνικό αντιδραστήρα του Τσέρνομπιλ κοντά στην πόλη Πριπιάτ, το σοβιετικό κράτος κλήθηκε να αντιμετωπίσει ακαριαία την κατάσταση. Πυροσβέστες, στρατιωτικό προσωπικό, ιατρικό προσωπικό, πολιτοφύλακες και υπάλληλοι του εργοστασίου, όπως και εκατοντάδες επιστήμονες κάθε ειδικότητας κινητοποιήθηκαν μαζικά. 

Από τον Κόκκινο Στρατό 746 στρατιώτες στάλθηκαν να βοηθήσουν με εθελοντική κλήση, 12 ελικόπτερα της αεροπορίας συνεισέφεραν στον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και στον περιορισμό της εξάπλωσης της ραδιενέργειας και το σοβιέτ των ανθρακωρύχων της περιοχής έσκαψε εθελοντικά στοές που περιόρισαν δραστικά την εξάπλωση της ραδιενέργειας στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Υπολογίζεται πως επί δύο χρόνια 240.000 εξειδικευμένοι εργάτες ανέλαβαν τον περιορισμό της εξάπλωσης της ραδιενέργειας και συνολικά 600.000 άνθρωποι αναγνωρίστηκαν από το σοβιετικό κράτος ως "εκκαθαριστές", ανάμεσά τους και ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης Mykola Melnyk, πιλότος που ανέλαβε την εγκατάσταση δια αέρος ενός ανιχνευτή σωματιδίων. Ο Melnyk ολοκλήρωσε 46 πτήσεις πάνω από τον αντιδραστήρα 4 και πέταξε συνολικά 52 ώρες σε εξαιρετικά επικίνδυνες για την υγεία του συνθήκες. 

Οι "εκκαθαριστές" του Τσέρνομπιλ τιμήθηκαν με ιδιαίτερους επαίνους από το κράτος, τους δόθηκαν ειδικά παράσημα και τιμητικές συντάξεις. Από τους 600.000 εκκαθαριστές 4.000 έφυγαν από τη ζωή λόγω της έκθεσής τους στην ακτινοβολία του Τσέρνομπιλ. 

Παρακάτω σας παρουσιάζουμε ένα τέτοιο παράσημο. Στο κέντρο εικονίζεται μια σταγόνα αίματος και οι καμπύλες πορείες των ραδιενεργών σωματιδίων α, β και γ. Το παράσημο γράφει: "Για τη συμμετοχή στην εκκαθάριση του Τσέρνομπιλ - Συνέπειες ατυχήματος".

Σπάνια φωτογραφία από το Αγρίνιο

14 Σεπτεμβρίου 1944 , μια ιστορική υπέροχη φωτογραφία εκείνης της εποχής μπροστά από το πάρκο του Αγρινίου. Το Αγρίνιο πλέον είναι ελεύθερο από την "μπότα" του κατακτητή(ήδη η πόλη είχε παραδοθεί μετά από συμφωνία με ελάχιστες απώλειες νεκρών και τραυματιών στις συμπλοκές που προηγήθηκαν νωρίτερα( Δοκίμι, Άγιος Κωνσταντίνος). Στη φωτογραφία εικονίζονται αντάρτες του 2/39 Συντάγματος του Ε.Λ.Α.Σ. κατευθύνονται με πανηγυρικές επευφημίες, μέσω της οδού Παπαστράτου προς την τότε πλατεία Μπέλου για να γιορτάσουν την απελευθέρωση της πόλης. 

Τα "ντοκουμέντα" μιλούν από μόνα τους

Πριν κάποιο καιρό ο Κόκκινος Φάκελος έκανε μια λεπτομερή κριτική της υποτιθέμενης φωτογραφίας που αποδεικνύει τη συνεργασία ΕΛΑΣ- Γερμανών στην Πελοπόννησο. Σήμερα, με την ιδεολογική πάλη να συνεχίζεται, καθώς και με την σύγκρουση που υπάρχει ανάμεσα στην Ιστορία και στην "Ιστορία", επιλέξαμε ένα άλλο διαμάντι που διακινούν πολλοί ερασιτέχνες ιστορικοί σε διάφορα νεοναζιστικά site και άλλους τέτοιους βόθρους του διαδικτύου. 

Πρόκειται φίλες και φίλοι για το έγγραφο αυτή τη φορά συμφωνίας ΚΚΕ- Γερμανών! 

Μάλιστα, καλά ακούσατε. Οι εκτελεστές εκατοντάδων κομμουνιστών στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής και στο Χαϊδάρι, συμμάχησαν όπως φαίνεται με τα θύματά τους, κι ακόμα χειρότερα τα ίδια τα θύματά τους έπραξαν το ίδιο.  Σαφώς κάτι τέτοιο σας ακούγεται παράλογο, ας δούμε όμως το ίδιο το έγγραφο: 

Το κείμενο λέει: 

"Ύστερα από διαπραγματεύσεις με τη Γερμανική Διοίκηση καταλήξαμε μαζί της σε συμφωνίες που θα πρέπη στο μέλλον να τις εφαρμόσουμε πιστά γιατί αυτό επιβάλλουν τα κομματικά μας συμφέροντα.

Σύμφωνα με αυτές κάθε «σαμποτάζ» ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια μας ενάντια οπλιτών ή βαθμοφόρων του Στρατού Κατοχής θα γίνεται υστέρα από σχετικές υποδείξεις του αρχηγού της Γκεστάπο.

 Δόστε επομένως εντολή στις Αχτίδες να πάψουν στο εξής οι ξεκάρφωτες ενέργειες. Οπλισμός μας εξασφαλίστηκε αρκετός. 

Σαν υπεύθυνο για τη δουλειά αυτή ή Γερμανική Διοίκηση όρισε τον Ταγματάρχη Όττο του Β' Γραφείου. 

Ακόμα ανάλαβαν την υποχρέωση να μας ειδοποιούν για τα μπλόκα και τις συλλήψεις ώστε κανείς να μην υπάρχη κίνδυνος για τα μέλη της οργανώσεως μας. Παράλληλη υποχρέωση αναλάβαμε και μεις για την περίπτωση της αναχώρησης τους από την Ελλάδα. Κανένας δεν πρέπει να ενοχληθή."

ΑΘΗΝΑ 13/8/44 

Ι. ΣΙΑΝΤΟΣ

Πρόβλημα 1ο: 

Το έγγραφο φαίνεται πως έχει πρωτοκολληθεί με αριθμό πρωτοκόλλου 87, ενώ στον υπέρτιτλο γράφει: "Για το γραμματέα της επιτροπής πόλης".  Καταρχήν, για λόγους συνωμοτικούς το ΚΚΕ δεν υπέγραφε ποτέ εσωτερικά του έγγραφα και σαφώς δεν τα πρωτοκολλούσε. Ας δούμε ένα τέτοιο:

Όπως βλέπετε ο παραλήπτης δεν αναφέρεται πουθενά, δεν αναφέρεται αριθμός πρωτοκόλλου και το σημαντικότερο, ο αποστολέας υπογράφει με δύο γράμματα για λόγους περιφρούρησής του. Το γελοίο δε της υπόθεσης είναι ότι με δεδομένο ότι ο ΕΛΑΣ βρισκόταν το 1944 ήδη στο Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ο γραμματέας που έβαλε την υπογραφή του στο έγγραφο ήταν αυτόματα ένοχος εσχάτης προδοσίας και υπέγραφε την εκτέλεσή του. 

Πρόβλημα 2ο: 

Το εν λόγω έγγραφο φαίνεται πως στερείται σοβαρών πληροφοριών, γεγονός που το καθιστά αδύνατο να ληφθεί σοβαρά. Πρώτον λείπει η πόλη στην οποία αναφέρεται. Πουθενά δεν αναφέρεται σε ποια πόλη πρωτοκολλήθηκε, ποιας πόλης γραμματέας του ΚΚΕ το παραλαμβάνει κτλ. Όπως και με τα περισσότερα χαλκευμένα έγγραφα της εποχής, η πολλές λεπτομέρειες απουσιάζουν καθώς καθιστούν εύκολο τον εντοπισμό του ψέματος. Επίσης, ο Γερμανός ταγματάρχης του Β' Γραφείου της Γκεστάπο (για να μην σχολιάσουμε ότι η Γκεστάπο λειτουργεί κατά τα λεγόμενα ακριβώς όπως ο Ελληνικός Στρατός με γραφεία Α1, Α2 κτλ) αναφέρεται απλά ως "Όττο" γιατί η αναφορά σε επίθετα θα αποκάλυπτε πιθανότατα την μη ύπαρξη αυτού του προσώπου. 

Πρόβλημα 3ο: Το μεγάλο δίλημμα στον κατασκευαστή αυτών των χαλκευμένων ντοκουμέντων είναι όπως πολλάκις έχω διαπιστώσει το εξής: Αν βάλεις υπογραφές θα αποκαλυφθεί κατά πάσα πιθανότητα ότι είναι ψεύτικες. Αν όμως δεν βάλεις, προκύπτει το πρόβλημα της εγκυρότητας. Εδώ από ότι φαίνεται ο Γ. Σιάντος ξέχασε μάλλον να υπογράψει... 

Βλέπουμε την υπογραφή του "Γραμματέα" ο οποίος περιέργως δεν κατονομάζεται, ενώ ο Σιάντος που κατονομάζεται δεν έχει υπογράψει. Παρόλα αυτά βλέπουμε επίσης και τρεις άλλες υπογραφές, ακριβώς όπως μια δημόσια υπηρεσία υπέγραφε τότε τα έγγραφά της, όμως μόνο ο Γ. Σιάντος δεν έχει υπογράψει ένα τόσο κατά τα άλλα, γραφειοκρατικά προσεγμένο έγγραφο. 

Αυτά φίλες και φίλοι είναι μερικά μόνο από τα πολλά ιστορικά και πρακτικά προβλήματα με την χάλκευση εγγράφων. Τους το στέλνουμε λοιπόν στον κάλαθο της Ιστορίας και τους ευχόμαστε την επόμενη φορά να τα καταφέρουν καλύτερα, αλλά όπως λέει και το τραγούδι: Σε τούτα δω τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει!

Το ύψωμα "Χάρος" στο Γράμμο

Το ύψωμα που έχει μείνει γνωστό με το προσωνύμιο "Χάρος" βρίσκεται στη βόρειο ανατολική μεριά του Γράμμου, πάνω από την περιοχή της Κοτύλης. Η ονομασία του υψώματος δεν γνωρίζουμε αν προήλθε από τον Εμφύλιο πόλεμο ή από κάποια από τις προηγούμενες συγκρούσεις που έλαβαν χώρα στην περιοχή, σε κάθε περίπτωση όμως είναι χαρακτηριστική του δύσβατου της περιοχής, του απόκοσμου τοπίο αλλά και της επικινδυνότητας της προσέγγισής του. 

Ο "Χάρος" κατά την περίοδο του Εμφυλίου πέρασε από το 1947 στην περιοχή δράσης του ΔΣΕ και μετεξελίχθηκε σε πραγματικό φρούριο των ανταρτών, με μια σειρά έργων που η αντάρτες ανέλαβαν για την ενίσχυση της θέσης του. 

Στο βιβλίο του Η Εμφύλιος στη Φλώρινα, ο Νίκος Κέντρος παρουσιάζει τον "Χάρο" ως εξής: 

"Ο Χάρος ήταν ένα άλλο σημαντικό σημείο της διάταξης της 14ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ. Ήταν άσπρα βράχια στη σειρά, με απότομους γκρεμούς. Από την πίσω του μεριά χαράδρες, δεξιά και αριστερά πάλι χαράδρες γεμάτες καμμένα χόρτα στα πλάγια. Κορμοί σκελετωμένοι, τρύπες και κρατήρες εδώ κι εκεί ένα γύρω δέντρα στραπατσαρισμένα, με κορμούς καμένους από τις οβίδες. Καθημερινά αυτό το κάστρο δεχόταν χιλιάδες βλήματα όλμων και πυροβολικού. Σίδερο να δει κανείς! Εκατό μέτρα απέναντι ήταν τα τμήματα του κυβερνητικού στρατού. Εδώ οι δικοί μας μένουν, πολεμούν, αντιστέκονται. Τι ήταν αλήθεια αυτό το κάστρο, ο Χάρος; 

Το ύψωμα ήταν όλο κούφιο. Έμπαινες από τα δυτικά στη γαλαρία και έβγαινες, αφού έκανες το γύρο, πάλι στο ίδιο μέρος. Περπατούσες σ' ένα λαβύρινθο και κάθε τόσο ένιωθες το τράνταγμα των εκρήξεων των όλμων παντού.  Γινόσουνα ένα με το μπαρούτι και τη σκόνη. Σε απόσταση χιλίων περίπου μέτρων ήταν το οχυρωμένο όρυγμα συγκοινωνίας, σκαμμένο μέσα στην πέτρα και με διάφορα ζιγκ-ζαγκ, από τη μία μεριά το μόνιμο πολυβολείο από την άλλη μεριά άλλο πολυβολείο. Έτσι η οχύρωση κουλουριαστά έζωνε το Χάρο γύρω-γύρω. Στο έδαφος κατά μήκος των ορυγμάτων, άλλα τόσα μυδράλια βγάζουν τις μπούκες τους και παραμονεύουν τον αντίπαλο. Τον τομέα αυτό τον κρατούσε το τάγμα του Αριστείδη Ποράβα, με πολιτικό επίτροπο τον Μανώλη Πάτσο.

Τα δυό αυτά παλικάρια του ΔΣΕ σκοτώθηκαν εκεί. Μετά τον Πάτσο που σκοτώθηκε πρώτος ανέλαβε ΠΕ ο Βασιλης Ασπρίδης. Δέκα ολόκληρες μέρες δούλεψε πεισματικά ένας λόχος για να μεταμορφώσει το Χάρο σε πραγματικό φρούριο. Δεκάδες χιλιάδες βλήματα ξόδεψε ο κυβερνητικός στρατός για να εμποδίσει το έργο αυτό. Οι μαχητές του ΔΣΕ με αξίνες και κασμάδες έσκαβαν τον βράχο μέρα-νύχτα, ενώ άλλοι μαχητές έβγαιναν σε ενέδρες και παρατηρητήρια και ανίχνευαν την περιοχή. Όλες οι επιθετικές προσπάθειες των δυνάμεων της 1ης Μεραρχίας του κυβερνητικού στρατού στο Χάρο και τα Γούπατα αποκρούστηκαν. Το τάγμα του κυβερνητικού στρατού που ενήργησε τη σφοδρότερη επίθεση στην κατεύθυνση αυτή διαλύθηκε κυριολεκτικά, εγκαταλείποντας πολλούς νεκρούς και τραυματίες στο πεδίο μάχης."

Δύο ολόκληρα χρόνια, από το 1947 έως το 1949, ο "Χάρος" δεν έπεσε στα χέρια του κυβερνητικού στρατού, ενώ ακόμα και τα αεροπλάνα της Βασιλικής Αεροπορίας ήταν αναποτελεσματικά στους βομβαρδισμούς τους. Τελικά, το 1949 ο "Χάρος" καταλήφθηκε από τον Εθνικό Στρατό μετά από ώρες μάχης και αφού ο διοικητής της 14ης Ταξιαρχίας είχε σκοτωθεί. Σημαντικός παράγοντας στην κατάληψη του "Χάρου" υπήρξε και η μεγάλη έλλειψη του ΔΣΕ σε πυρομαχικά και σε άνδρες που χρειάζονταν για την αποτελεσματική του υπεράσπιση. Οι τρεις τελευταίοι υπερασπιστές του Γιάννης Δούρος, Νίκος Χατζηβασιλείου και Θάνος Δημητρίου, έπεσαν στο κενό για να μην αιχμαλωτιστούν από τον κυβερνητικό στρατό. 

Πολλά συγχαρητήρια στην "Κυριακάτικη Δημοκρατία"

Σε αυτό το μικρό άρθρο μας θα θέλαμε να συγχαρούμε την εφημερίδα "Κυριακάτικη Δημοκρατία", γνωστό και αδιάφορο το σε ποιο μιντιακό συγκρότημα ανήκει, για την επιλογή της να φιλοξενήσει στην έκδοση της 10/9/17 το βιβλίο "H Mαύρη βίβλος των εγκλημάτων του ΕΑΜ". Θα πείτε: Ας μην έχουμε πρόβλημα με τα ντοκουμέντα μιας εποχής... Όχι βεβαίως, κανένα πρόβλημα με τα ντοκουμέντα. 

Άλλωστε, είναι γνωστό ότι ο συγγραφέας του βιβλίου Τρύφωνας Παπαθανασίου, υπήρξε γνωστός "κομμουνιστοφάγος" της εποχής, μόνο που κρατούσε πένα. Πρόκειται για ένα βιβλίο που εκθέτει "ντοκουμέντα" χωρίς κανένα μα κανένα αποδεικτικό στοιχείο. Μάλιστα τα "ντοκουμέντα" έχουν πανελλαδική διάσταση και αναρωτιέται κανείς το πώς ένας επιθεωρητής δημοτικών σχολείων, όπως ο Παπαθανασίου είχε τέτοια εκτεταμένη αντίληψη των "εγκλημάτων του ΕΑΜ". 

Μια μικρή κριτική ανάλυση λίγων γραμμών του βιβλίου του Παπαθανασίου αποδεικνύει τα "ντοκουμέντα". Επιλέγουμε τα Δεκεμβριανά: 

"Η καθημερινή εφημερίς των Αθηνών Δημοκρατία ανέγραψε την 11 Ιανουαρίου 1945 υπό τον τίτλον " Εκατόν νέα πτώματα ανεκαλύφθησαν χθες πλησίον του Σκοπευτηρίου." Παρά τη θέσιν όπου το παλαιόν Σκοπευτήριον της Σχολής των Ευελπίδων, ανευρέθησαν προχείρως κεκαλυμμένα 105 μέχρι στιγμής πτώματα εκτελεσθέντων υπό των ελασιτών."

Πρόκειται για το πρόχειρο νεκροταφείο του ΕΛΑΣ που σκέπασε με το χώμα του άνδρες του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και πολίτες που σκοτώθηκαν στις επιδρομές των χωροφυλάκων και των "μπουραντάδων" στην Καισαριανή. 

Από την αγιοποίηση των Γερμανών στο κεφάλαιο για τη σφαγή των Καλαβρύτων, ο αναγνώστης εύκολα θα καταλάβει για την αντικειμενικότητα του γράφοντος, αλλά το ζήτημα δεν είναι εδώ. Φυσικά υπάρχει αξία στην ανάγνωση της αστικής προπαγάνδας του Εμφυλίου, όμως το ερώτημα είναι το εξής: Από όλα τα ανέκδοτα έγγραφα και βιβλία της εποχής, γιατί επιλέχθηκε αυτό; 

Λίγες μέρες μετά το συνέδριο της ΕΕ που εξίσωσε Κομμουνισμό- Φασισμό, η εν λόγο εφημερίδα επέλεξε τυχαία το συγκεκριμένο βιβλίο για ανατύπωση; Άραγε άλλα βιβλία όπως τα εγχειρίδια του Γληνού, του πρόγραμμα του ΕΑΜ, το πρόγραμμα της ΠΕΕΑ και τα εξαιρετικά αναγνωστικά του ΕΑΜ, με επιμέλεια της Ρόζας Ιμβριώτη εξέλειπαν; 

Και μήπως η σύνταξη της εφημερίδας δεν καταλαβαίνει πως μια τέτοια κίνηση είναι βούτυρο στο ψωμί των γνωστών νεοναζί παραχαρακτών της Ιστορίας που πλαισιώνουν τη Χρυσή Αυγή; 

Όχι, όχι φίλες και φίλοι. Είμαστε σίγουροι ότι αν ρωτούσαμε την αρχισυνταξία της εν λόγω εφημερίδας για τη Χρυσή Αυγή θα μας απαντούσαν πως εκείνοι σαφώς είναι δημοκράτες, σαφώς είναι κατά του φασιστικού μορφώματος, σαφώς σαφώς σαφώς... Όμως ... κι εδώ είναι η ουσία, και ο κομμουνισμός έκανε εγκλήματα, και ως δημοκρατική εφημερίδα θα πρέπει να τα αποκαλύψουμε μέσα από τα ντοκουμέντα της εποχής... Και τι ντοκουμέντα !!! 

Ακριβώς πίσω από αυτή την αρεστή σε πολύ κόσμο μετριοπάθεια, που είναι το κατεξοχήν στοιχείο του μικροαστισμού, κρύβει το σάπιο της πρόσωπο η αστική τάξη. Μέσα από τέτοιες εξισώσεις θύτη-θύματος και κόψε-ράψε της Ιστορίας εκκολάπτεται το φίδι του φασισμού που πολύ καλά την εξυπηρετεί εκεί που χρειάζεται. Ακούσαμε πολλές φορές το "ο Ιστορικός πρέπει να είναι αντικειμενικός". Είναι όμως η Ιστορία και η πάλη των τάξεων αντικειμενική; Αμ δε... Υποκειμενική κι υποκειμενικότατη είναι. Όμως αντικειμενικό είναι ας πούμε το δράμα του ελληνικού λαού στην πείνα του 1942, κι αντικειμενικότατη είναι η πλούσια ζωή των αστών που σωρηδόν συμμάχησαν με τον κατακτητή. 

Έτσι ένα τέτοιο "ντοκουμέντο" ή ντοκουμέντο, πείτε το όπως θέλετε, εξυπηρετεί με την αναδημοσίευσή του κάτι, ιδιαίτερα όταν η αναδημοσίευσή του δεν περιλαμβάνει μια εξήγηση του τι προσφέρουμε στον αναγνώστη, ποιος το έγραψε, γιατί το έγραψε, που πολιτικά τάσσονταν κτλ. 

Χίλια συγχαρητήρια λοιπόν στην "Κυριακάτικη Δημοκρατία", είμαστε σίγουροι ότι αφού τα ταξικά συμφέροντα των αναγνωστών της είναι ίδια με αυτά των ιδιοκτητών της, το ένθετό της εξυπηρετεί σαφώς αυτή την "αντικειμενική θέαση" της Ιστορίας και όχι φυσικά τη στρέβλωσή της στο μυαλό των αναγνωστών, που άλλωστε είναι εργαζόμενοι του σήμερα με μισθό 400 ευρώ... περίπου ίδιο με τα κέρδη των ιδιοκτητών της "Δημοκρατίας"

Οι αλγεβρικές πράξεις του Αρχέλαου Αντώναρου

Το σημερινό άρθρο είναι αφιερωμένο στον γελοιογράφο Αρχέλαο Αντώναρο (1921-1998), που έγινε γνωστός κυρίως υπογράφοντας με το μικρό του όνομα, Αρχέλαος. Ωστόσο, δεν θα παρουσιάσω το σύνολο του έργου του -κάτι τέτοιο θα ήταν δύσκολο να γίνει σε ένα άρθρο ιστολογίου, καθώς το έργο του είναι εκτενέστατο- αλλά μόνο μια πτυχή του, και μάλιστα ένα τμήμα μιας πτυχής.

Ο Αρχέλαος συμμετείχε ως φοιτητής στην Εθνική Αντίσταση και μετά την απελευθέρωση άρχισε να συνεργάζεται με τον Ριζοσπάστη. Ο ίδιος σε συνέντευξή του αναφέρει ότι η συνεργασία του άρχισε τον Οκτώβριο του 1944, ίσως όμως να μη θυμάται καλά διότι μόνο μετά τα μέσα Νοεμβρίου 1944 άρχισε ο Ριζοσπάστης να δημοσιεύει (λιγοστές) γελοιογραφίες. Πάντως το 1945 δημοσιεύει τακτικά πολιτικές γελοιογραφίες στην εφημερίδα με το ψευδώνυμο ΤΟΤ. Αργότερα, όταν άρχισε να εκδίδεται ο Ρίζος της Δευτέρας, είχε μια καινοτομία για τον ελληνικό τύπο: ολόκληρη η τελευταία σελίδα του ήταν αφιερωμένη σε γελοιογραφίες, οι οποίες ήταν βέβαια σχεδόν όλες πολιτικές, από μια πλειάδα γελοιογράφων, ανάμεσά τους και τον Αρχέλαο/ΤΟΤ.

Ήταν μια ιδιότυπη περίοδος, όπου είχε αρχίσει μεν ο εμφύλιος πόλεμος και στην επαρχία τα αποσπάσματα του Σούρλα και των άλλων παρακρατικών δολοφονούσαν αβέρτα, αλλά το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν ακόμα νόμιμα, το ίδιο και οι εφημερίδες τους.

Στον Ρίζο της Δευτέρας, στην τελευταία, γελοιογραφική όπως είπαμε, σελίδα της εφημερίδας, ο Αρχέλαος/ΤΟΤ δημοσίευε, ανάμεσα στ’άλλα, και μια σειρά από γελοιογραφίες χωρίς λόγια που είχαν τη μορφή αριθμητικών πράξεων, με τον γενικό τίτλο «Η άλγεβρα της εβδομάδας». Θα δούμε όλες αυτές τις γελοιογραφίες -δεν είναι και πολλές διότι ύστερα από καμιά δεκαριά τεύχη ο Αρχέλαος σταμάτησε τις «αλγεβρικές» γελοιογραφίες αν και συνέχισε να δημοσιεύει «συμβατικές» πολιτικές γελοιογραφίες ως το τέλος, όταν δηλαδή τον Δεκέμβριο του 1947 απαγορεύτηκε ο Ρίζος της Δευτέρας (ο καθημερινός Ριζοσπάστης είχε κλείσει από τον Οκτώβριο).

Το πρώτο σκίτσο της σειράς δημοσιεύτηκε στο παρθενικό φύλλο του Ρίζου της Δευτέρας, στις 21.10.1946.

Στο αριστερό σκίτσο, η εξίσωση είναι: Τσαλδάρης + Αγγλοαμερικάνοι = Ταφόπλακα στις εθνικές διεκδικήσεις. Ο Κ. Τσαλδάρης ήταν ο «λαοπρόβλητος» πρωθυπουργός μετά τις εκλογές του Μαρτίου 1946, που έγιναν με την αποχή των Εαμικών κομμάτων, ενώ οι άλλοι δύο είναι ο Έρνεστ Μπέβιν, υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, και ο Χάρι Τρούμαν, πρόεδρος των ΗΠΑ.

Δεξιά έχουμε ένα από τα «κορίτσια που’χαν πρώτα Ιταλούς».

Σούρληδες+Χίτες + κυβέρνηση) – αγγλικά στρατεύματα = Μηδέν, λέει η εξίσωση.

Αγνοώ ποιος είναι μαζί με τον Τσαλδάρη, αυτός με το κουδούνι. Αν το βρείτε…

Στο επάνω σκίτσο, πάλι ο Μπέβιν. Ματαιοπονεί όποιος αναζητεί λύση του ελληνικού προβλήματος χωρίς το ΕΑΜ.

Στο κάτω σκίτσο, ο Μπέβιν σέρνει τον Τσαλδάρη από τη μύτη. Η ενδοτική στάση της ελληνικής κυβέρνησης, λέει η εξίσωση, σε συνδυασμό με την εκ μέρους των Άγγλων περιφρόνηση των συμφωνιών Γιάλτας-Πότσδαμ σημαίνει νέες αλυσίδες για την Κύπρο.

Αγγλική κούρσα επί περίπτερο = δυστύχημα, λέει η εξίσωση.

Στο επάνω σκίτσο, οι αγγλικές λίρες φέρνουν τη διαίρεση του αδερφωμένου ελληνικού λαού.

Στο κάτω σκίτσο, μπαίνει ταφόπλακα στην αύξηση του μισθού των δημοσίων υπαλλήλων.

Δυστυχώς δεν μπορώ να εξηγήσω καλά το σκίτσο. Βλέπουμε αριστερά το πογκρόμ στον εβραϊκό συνοικισμό Κάμπελ της Θεσσαλονίκης το 1931 από τους φασίστες της ΕΕΕ, και μετά έναν ταγματασφαλίτη, αλλά αγνοώ τι σχέση έχει ο Κινέζος και ποιος είναι ο ναζιστής στο δεξιό σκέλος της παράστασης.

Εύγλωττη η αλγεβρική παράσταση για τον σφετερισμό της βοήθειας της Ούνρα.

Στην πρώτη παρένθεση έχουμε το αποτέλεσμα των εκλογών της 31ης Μαρτίου και τις «κουκουβάγιες», όπως ονομάστηκαν οι παρατηρητές του ΟΗΕ (κυρίως Βρετανοί) που τις θεώρησαν έγκυρες. Στη δεύτερη παρένθεση έχουμε τον πρωθυπουργό Τσαλδάρη και κάποιες δηλώσεις που είχε κάνει στη Θεσσαλονίκη και έναν Χίτη να σκίζει το πορτρέτο του Στάλιν, και το αποτέλεσμα της πράξης είναι να μένουν μπουκάλα τα εθνικά δίκαια.

Τσαλδάρης = 0+0+0, δεν θέλει άλλη εξήγηση.

Πηγή: εδώ

Oι εκδόσεις Πελασγός και ο δωσίλογος Σούρλας

Το καλοκαίρι δυστυχώς τελείωσε και ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε και με μερικά ζητήματα ιστορίας και επιχειρήσεων επανασυγγραφής της. Χωρίς να έχουμε αποφασίσει ακόμα αν ο κ. Γιαννακέας Ιωάννης και οι εκδόσεις Πελασγός ρέπουν προς τον φασισμό ή απλώς δεν ξέρουν να αντιμετωπίζουν τα ιστορικά ντοκουμέντα, θα εξετάσουμε το νέο τους βιβλίο με τίτλο: "Γρηγόρης Σούρλας - Ο καπετάνιος της Θεσσαλίας". 

Το βιβλίο αυτό ούτε λίγο ούτε πολύ επιχειρεί να ωραιοποιήσει τον σφαγέα της Θεσσαλίας και δολοφόνο του Κώστα Βιδάλη, αποδίδοντάς του "πατριωτικά" αισθήματα και επιθυμία να μην δει την πατρίδα του "υπό τον κομμουνιστικόν ζυγόν". Ο άνθρωπος, του οποίου σήμερα το όνομα αποτελεί χαρακτηρισμό κακής συμπεριφοράς στη Θεσσαλία (Σούρλης = κακός, ιδιότροπος, άγριος), απέχει φυσικά φεγγαροβήματα από αυτό που το συγκεκριμένο βιβλίο επιθυμεί να παρουσιάσει. 

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά έγγραφα του κράτους σχετικά με τον Γρηγόρη Σούρλα. Το παρακάτω παραπεμπτικό του Ειδικού Δικαστηρίου Δωσιλόγων παραπέμπει σε δίκη τον Γρηγόρη Σούρλα για τη δράση του στην δωσιλογική ΕΑΣΑΔ. Το έγγραφο, που χρονολογείται το 1947 και του οποίου η εγκυρότητα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, εμφανίστηκε από το blog fantomarimbaud .

Πρόκειται για ένα έγγραφο που αποδεικνύει την παραπομπή του Γρηγόρη Σούρλα, όχι από τους κομμουνιστές, αλλά από το επίσημο κράτος, σε δίκη για εγκλήματα που τον βάραιναν κατά την Κατοχή και άρα έχουν να κάνουν με την συνεργασία του με τον κατακτητή. Το επιχείρημα λοιπόν του "πατριωτισμού" πάει περίπατο...

Σε δεύτερη φάση ας δούμε ποιος είναι ο Γρηγόρης Σούρλας, ως εμπνεόμενος από "αντικομμουνιστικό μίσος", κατά πόσο δηλαδή η τρομοκρατική του δράση υποκινήθηκε από τέτοια αισθήματα. Θα πείτε: Είσαστε στο μυαλό του Γρηγόρη Σούρλα; Σαφώς όχι και ούτε θα θέλαμε να πλησιάσουμε ένα τόσο σκοτεινό μέρος, όμως θα δείξουμε ότι η δράση του από το 1945 και μετά υποκινούνταν κυρίως από το προσωπικό όφελος.

Η οργάνωση του ΕΑΜ στο Βόλο παραθέτει ένα ιδιαίτερα διαφωτιστικό ντοκουμέντο, που με κόπο έφερε στο φως ο Θανάσης Βογιατζής. Το ντοκουμέντο προέρχεται από την έκδοση του ΕΑΜ με τίτλο: "Φόνοι- ομαδικές απαγωγές- συλλήψεις- βασανιστήρια" και εκδόθηκε στο Βόλο το 1945 από τις εκδόσεις Λαϊκή Διαφώτιση. Παραθέτουμε μέρη του:

"ΦΟΝΟΙ- ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΑΓΩΓΕΣ- ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ-ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ

... Ο Σούρλας! Κατάντησε πια στην περιφέρειά μας η έννοια του κράτους να 'ναι ταυτόσημη με αυτό το φοβερό όνομα. Στο τρίγωνο Αλμυρού- Βελεστίνου- Φαρσάλων, αλλά και μέσα στην πόλη του Βόλου και στο Πήλιο κι ακόμα ως έξω απ' τη Λάρισα και τη Λαμία το όνομά του εμπνέει φρίκη και δέος. Ο Σούρλας ληστεύει, ο Σούρλας απάγει ειρηνικούς πολίτες, βιάζει γυναίκες, σκοτώνει, δολοφονεί. Κάτω από τη μύτη των αρχών. Κάτι χειρότερο: με την ανοχή των αρχών. Κάτι τρισχειρότερο: με την ενίσχυση των αρχών! 

Μα ας δούμε ποιος είναι αυτός ο φοβερός και τρομερός πολεμόχαρος της αντίδρασης, που η διαβόητη "Δευτέρα Απελευθέρωση" δεν δίστασε να του αναθέσει την "εμπέδωση της τάξεως" στην ύπαιθρο, αυτός ο απαίσιος βραχνάς χιλιάδων ειρηνικών ανθρώπων που αποτελεί σήμερα το υπερκράτος σε μια τεράστια περιφέρεια των δύο νομών Μαγνησίας και Λάρισας.

Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΣ

Ο Γρηγόρης Σούρλας κατάγεται απ' την περιφέρεια Φαρσάλων. Νέος ακόμα έδειξε το αναμφισβήτητο ληστρικό του ταλέντο και αναδείχτηκε σε ένα λαμπρό αλογοσύρτη. Στο ίδιο τρίγωνο που είναι τώρα το κέντρο της "εθνικιστικής" του δράσης, ρήμαζε κυριολεκτικά τους αγρότες. Δεν άφησε άλογο για άλογο. Το ποινικό του μητρώο το στολίζουν κάμποσες καταδίκες "επί ζωοκλωπή" και "ληστεία". Γρήγορα ο ... λαμπρός αυτός νέος σχηματίζει ληστοσυμμορία, που έγινε φόβος και τ΄ρομος των ίδιων ανθρώπων που βασανίζει, ληστεύει και σκοτώνει σήμερα. 

Μα κάποτε ο Σούρλας απόκαμε. Κι αποφάσισε να ζήσει σαν ειρηνικός άνθρωπος. Κι ο δρόμος ήταν εύκολος. Τον είχαν ανοίξει οι ελληνικοί νόμοι. Σκοτώνει λοιπόν το σύντροφό του- δεν έχουμε υπόψη μας ακριβώς το όνομά του- και παίρνει αμνηστία. Έτσι γυρνάει καλός και διαλεγμένος στο χωριό του. Πέρασαν χρόνια... κι ο Γρηγόρης Σούρλας τα καταφέρνει να ζει ειρηνικά στην περιφέρειά του. Έλειπε φυσικά, πότε πότε κανένα άλογο, μα ο παλιός πεπειραμένος αλογοσύρτης και ληστής έκανε έτσι τη δουλειά του, ώστε ούτε γάτα ούτε ζημιά. 

Ήρθεν η Κατοχή. Και σε λίγο το πρώτο αντάρτικο κάνει την εμφάνισή του. Οι πρώτες ειδήσεις για τη δράση των ανταρτών φουσκωμένες απ' την λαϊκή φαντασία, φτάνουν στο χωριό του Σούρλα. Και ο παλιός λήσταρχος ονειρεύεται νέες δόξες και τρόπαια. Μα για τον Γρηγόρη Σούρλα εθνικός αγώνας και πλιάτσικο και ληστεία είναι αξεχώριστα. Και μια άλλη ωραία πρωία αφοπλίζεται κανονικότατα από τον ΕΛΑΣ. και παίρνει τα παπούτσια στο χέρι. Μα σε λίγο εμφανίζεται ο ΕΔΕΣ στην περιφέρεια Φαρσάλων! Ο Γρηγόρης δεν δίστασε. Ανέλαβε λοιπόν ο υπαρχηγείο Φαρσάλων. Την εποχή εκείνη- είναι Σεπτέμβρης του 1943- ο ΕΛΑΣ συνεργάζεται με τον ΕΔΕΣ. Δύο μήνες πριν έχει υπογραφεί το σύμφωνο με τον ΕΔΕΣ και το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Και δε χρειάζεται ίσως να πούμε πόσο πιστά ο παλιός ληστής κράτησε τη συμφωνία αυτή. Τα επεισόδια είναι καθημερινά. Ας αναφέρουμε μονάχα ένα: Την εποχή της ιταλικής συνθηκολόγησης στήνει καρτέρι στο δρόμο που περνούσαν οι φάλαγγες των παραδοθέντων στον ΕΛΑΣ Ιταλών της φρουράς Αλμυρού και κάνει σωστή μάχη με το σκοπό να αποσπάσει Ιταλούς στρατιώτες και να εμφανίσει έτσι μια "εκ του ασφαλούς" επιτυχία του καπετανάτου του. Φυσικά το σχέδιο αποτυγχάνει κι ύστερα από αλλεπάλληλες καταγγελίες των αυθαιρεσιών του και τη γενική κατακραυγή αναγκάζεται ο ίδιος ο Ζέρβας να τον αποκηρύξει. Όμως το καπετανάτο με κεντρικό "πολιτικό καθοδηγητή" τον λεγεωνάριο Αδαμόπουλο απ' τα Φάρσαλα εννοεί να συνεχίσει τη δράση του. Ληστεύουν και γλεντούν τα παλικάρια με όλες τις πόρνες-φιλενάδες των Ιταλών, που μάζεψαν κοντά τους. 

Ο ΕΛΑΣ όμως σταμάτησε αυτή την ένδοξη δράση του "Υπαρχηγείου Φαρσάλων" πριν καλά καλά αρχίσει. Ο Σούρλας κατορθώνει με 3-4 πρωτοπαλίκαρά του να διαφύγει. Κρύβεται από άλλους ομοίους του και ζει σε βάρος των βοσκών που δεν αποφασίζουν να τον καταδώσουν γιατί τρέμουν την εκδίκηση του παλαιού λήσταρχου. Παράλληλα, έρχεται σε επαφή με τον ΕΑΣΑΔ και τους Γερμανούς και αγωνίζεται να αποσπάσει από τους Γερμανούς όπλα για να ανασυγκροτήσει τη συμμορία του, πράγμα που όμως δεν κατάφερε. Έστρεψε τότε την προσοχή του προς την κυβέρνηση του αρχιπροδότη Ράλλη ζητώντας 800 όπλα να εξοπλίσει τις συμμορίες του. Δεν πρόλαβε όμως να τα πάρει γιατί στο μεταξύ ο ΕΛΑΣ δίνοντας παλικαρίσια μέσα στο θεσσαλικό κάμπο τη Μάχη της Σοδειάς ξεκαθάρισε τις συμορίες του ΕΑΣΑΔ. Ο Σούρλας κρύβεται λοιπόν και καραδοκεί. Περιμένει τη μέρα, που θα εγκαταλείψει ο ΕΛΑΣ την περιφέρεια για να αρχίσει ξανά την ένδοξη δράση του...

Ο "ΕΘΝΙΚΙΣΤΗΣ" ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΕΙ ΤΟ ΚΑΠΕΤΑΝΑΤΟ ΤΟΥ

Στις μέρες που μεσολάβησαν μετά την υπογραφή της ανακωχής ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και το Σκόμπυ και πριν ακόμα γίνει η συνάντηση και η συμφωνία της Βάρκιζας, η συμμορία του Σούρλα έκανε την εμφάνισή της σε κάμποσα χωριά του Αλμυρού, των Φαρσάλων και του Βελεστίνου. Εμφανιζόταν σαν νόμιμο "εθνικιστικό" τμήμα που δρα κάτω από τις εντολές της κυβέρνησης και των Άγγλων, έπιανε και βασάνιζε δημοκρατικούς πολίτες, έδινε διαταγή να βγάλουν οι γυναίκες τα κόκκινα φουστάνια, να σβηστούν τα εθνικοαπελευθερωτικά συνθήματα απ' τους τοίχους και να πάψουν τα χωνιά. 

Στις 2/2/45 η συμμορία μπήκε στο χωριό Φυλάκη (Κιτίκι) του Αλμυρού και συνέλαβε και έδειρε τους Θ. Ράφτη, Ζήση Ράφτη και Γιώργο Χρυσόστομο, πρόεδρο της κοινότητας. Τρομοκράτησε γενικά όλο το χωριό.

Στις 4/2/45 μπήκε στο Καρανταλί Αλμυρού. Μάζεψε τους κατοίκους και τους απείλησε πως "αν δεν ξεγραφτούν από το ΕΑΜ θα 'χουν να κάνουν με το Σούρλα". Την ίδια μέρα πήγε στο Ακέτσι που βρίσκεται καταμεσής του δρόμου Βόλου-Αλμυρού και έκαναν τα ίδια.

Στην ίδια περίοδο και στο δρόμο Φαρσάλων- Αλμυρού κατακράτησε φορτίο από 2.100 οκάδες ζάχαρη, 400 οκάδες καφέ, 160 οκάδες ρύζι, 11 οκάδες τσάι και 1.900 κουτιά σπίρτα που προοριζόταν απ' τη Διοικητική Επιτροπή Θεσσαλίας για τον πληθυσμό του Αλμυρού. Η συμμορία είναι ακόμα ολιγάριθμη. Βασικός πυρήνας είναι οι Γρηγόρης και Χρήστος Σούρλας, Παναγιώτης Μπέης, Περικλής Γκεζερίδης, Ε. Μπίσδας και οι αδελφοί Παπαπούλιου, όλοι μέλη και στελέχη του ΕΔΕΣ, των ΕΑΣΑΔ και της Λεγεώνας των Βλάχων. 

ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΑΡΚΙΖΑ

Στις 12 Φλεβάρη υπογράφηκε η συμφωνία της Βάρκιζας, που καθόρισε τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ και την αυστηρή τιμωρία κάθε οπλοφορούντα πέρα από μια ορισμένη προθεσμία.

Η συμφωνία της Βάρκιζας που χαιρετίστηκε από τον ελληνικό λαό ως μια μετάβαση στην ομαλή πολιτική ζωή, αποτελεί ουσιαστικά και την αφετηρία για την ένταση της δράσης της συμμοριάς του Σούρλα κι όλων των ενόπλων "εθνικοφρόνων" δωσιλόγων καθαρμάτων. ΕΑΣΑΔίτες, Τριεψιλίτες, λεγεωνάριοι κοινοί εγκληματίες και δολοφόνοι πυκνώνουν τις γραμμές της συμμορίας.

Καθημερινές επιδρομές στα χωριά, συχνότατα μπλόκα, συλλήψεις, ξυλοδαρμοί και απαγωγές δημοκρατικών πολιτών. Φράσσει το δρόμο τους ΕΛΑΣίτες που γύρναγαν αφοπλισμένοι για τα σπίτια τους. Τους κακοποιεί, τους διαπομπεύει και τους ληστεύει. Στα Φάρσαλα μπροστά στα μάτια των Άγγλων συνέλαβαν και εξετέλεσαν λίγο πιο πέρα δύο ΕΛΑΣίτες. 

(...)

Δεν πέρασε μέρα σε όλο αυτό το διάστημα που να μην σημειώθηκαν συλλήψεις, ξυλοδαρμοί, βασανιστήρια, απαγωγές και φόνοι ειρηνικών πολιτών. Κάθε μέρα γίνεται θρασύτερος ο Σούρλας. Θα γεμίζαμε σελίδες ολάκερες αν αποφασίζαμε να αναφέρουμε απλώς τα ονόματα των πολιτών που δάρθηκαν και βασανίστηκαν και των γυναικών που κουρεύτηκαν και βιάστηκαν. Μπαινοβγαίνει στον Αλμυρό, στα Φάρσαλα και στη Λαμία ανενόχλητος. Με μόνιμο μπλόκο, που έχει στημένο στο Φτελιό του Αλμυρού κατάσχει συστηματικά τον αριστερό τύπο της Αθήνας, που προορίζεται για τη Θεσσαλία. Δεκάδες πολιτών βρίσκονται αιχμάλωτοι στα ληστρικά του κρησφύγετα και άλλων αγνοείται η ολότελα η τύχη. 

Προκειμένου να μην καταντούμε κουραστικοί με τα στοιχεία των εγκλημάτων του Σούρλα ας αναφέρουμε μερικά από αυτά όπως τα δίνει το έγγραφο:

Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία που είναι γνωστά, εκτελέστηκαν από το Σούρλα, εκτός από τους 2 ΕΛΑΣίτες που αναφέραμε, 2 ΕΠΟΝίτισες στην περιοχή Φαρσάλων, ο Γ. Κολοκυθάς 65 ετών και ο Άγγελος Κολοκυθάς 45 ετών από το Αϊβαλί Φαρσάλων, ο ΕΠΟΝίτης Κιτούδης και ο Χ. Ντινούδης από το Σαρασλάρ της Λάρισας και ο Βασίλης Κυριτσόπουλος από το Κιοπεκλί. 

Δύο από τους 6 πατριώτες που πιάστηκαν στο Σαρατζί στις 18-2-45, οι Αγγελής Ματζαβίνος και Δημήτρης Μακρής πέθαναν ύστερα από αγριότατο ξυλοδαρμό που τους έφερε ακατάσχετη αιμόπτυση.

(...)

Την ώρα που τα χειρόγραφα της μπροσούρας αυτής βρίσκονται στο τυπογραφείο μαθαίνουμε την ομαδική απαγωγή 120 πολιτών, ανδρών, γυναικών και παιδιών της Αργαλαστής από συμμορία υπό το γνωστότατο εγκληματία Καλαμπαλίκη της ΕΑΣΑΔ, που αποτελεί τμήμα του Σούρλα και έγινε πραγματικός εφιάλτης του Πηλίου τις τελευταίες μέρες. 

Πάμε να δούμε όμως εάν ο Γρηγόρης Σούρλας έκανε τα όσα περιγράφονται παραπάνω από εθνικιστικό αίσθημα ή για την τσέπη του:

Μας λέει η Μαρία Χατζή, αγρότισσα εκείνη την εποχή στην Ευξεινούπολη Αλμυρού:

"Στο δρόμο Βόλου- Αλμυρού, οι Σούρληδες είχαν τακτικό μπλόκο. Έκοβαν το δρόμο και έψαχναν τα κάρα και τα φορτηγά δήθεν για κομμουνιστές κρυμμένους ή όπλα. Στην πραγματικότητα πληρώναμε τότε το τεφαρίκι του Σούρλα. Παίρνανε ότι θέλανε. Κρέατα, φρούτα, καπνά, στάρια, ζώα, αλλά και πάνω από τους ανθρώπους ότι τους γυάλιζε στο μάτι, ρολόγια, λεφτά. Ο μακαρίτης ο νουνός μου που έρχονταν στα χωράφια έλεγε "Κρύφτε λεφτά και βέρες. Έρχεται ο Σούρλας." Τα ίδια κάνανε και στα τρένα." 

Μια άλλη προσοδοφόρα "μπίζνα" του Σούρλα ήταν και η εμπλοκή του με το θρησκευτικό αίσθημα των πολιτών. Η σπανιότατη μαρτυρία της Γλυκερίας Σακελίων στο βιβλίο της "Μια ζωή σαν τόσες άλλες" αναφέρει: 

"Όταν οι Σούρληδες και οι Μπίζντηδες έσφαζαν τον κοσμάκη παρουσιάστηκε λέει η Παναγία ψηλά στους ουρανούς σ' ένα χωριουδάκι πάνω απ' την Ευξεινούπολη και μιλούσε με μια γυναίκα. Η Παναγία πάνω κι η γυναικούλα από κάτω. Κουβέντιαζαν. Κι οι Σούρληδες που στάζαν τα νύχια τους αίμα, καλούσαν τα πλήθη να δουν το θάμα. Πήραν τους δρόμους οι γυναικούλες να πάνε να δουν από κοντά. Κι έβλεπαν εκεί μια παντρεμένη με άντρα και δυο παιδιά που την έλεγαν Άννα ή Μαρία - δεν θυμούμαι καλά- να στέκει σαν αγνή κι αναμάρτητη και να λέει άρες μάρες κουκουνάρες. Γονατιστή η αμόλυντη σήκωνε τα μάτια και τα χέρια στους ουρανούς κι άνοιγε κουβεντολόι με την Παναγίτσα, που την έβλεπε αυτή μόνο και κανένας άλλος. Τώρα τι έλεγε και πως τα έλεγε δεν έχει σημασία. Η Παναγία ήξερε απ' όλες τις γλώσσες. Αλλοιά μόνο στον κοσμάκη που θόλωνε το μάτι του και δεν έβλεπε δίπλα του τους ματωμένους φονιάδες."

Αν όμως οι μαρτυρίες και τα έγγραφα για την καταλήστευση του ντόπιου πληθυσμού είναι ονειροφαντασίες βγαλμένες από το μυαλό των κομμουνιστών, τότε μάλλον κάνει λάθος και η δεξιότατη αντικομμουνιστική εφημερίδα της Αθήνας "Εμπρός", κατά την περίοδο που προφανώς ο Σούρλας ήταν πια ενοχλητικός και στην αστική τάξη της χώρας:

Μα και μετά τη δολοφονία του Κώστα Βιδάλη, όταν το περιστατικό έφθασε στον ΟΗΕ και με το δημοψήφισμα να πλησιάζει, μια βρετανική κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία από βουλευτές όλων των κομμάτων, αφού συγκέντρωσε πλήθος αποδεικτικών στοιχείων, κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα:

«Σε μερικά μέρη της Θεσσαλίας, ιδιαίτερα στο τρίγωνο Λάρισα – Βόλος- Φάρσαλα, οι ένοπλες δεξιές ομάδες λειτουργούν με άκρα τόλμη. Μια ημέρα του Αυγούστου, ένας περιβόητος δεξιός συμμορίτης, ονόματι Σούρλας, μπήκε στην ίδια πόλη της Λάρισας, την έδρα του Β’ Σώματος του Ελληνικού Στρατού και έμεινε εκεί αρκετό χρόνο χωρίς να συλληφθεί. Μια άλλη μέρα ο πολιτικός συντάκτης του «Ριζοσπάστη» Βιδάλης απήχθη από βαγόνι του σιδηροδρόμου κοντά στον Βόλο από συμμορίτες και εκτελέστηκε παρουσία, όπως λέγεται, χωροφυλάκων. Καθ’ όσον γνωρίζει η αντιπροσωπεία δεν έγιναν συλλήψεις Αυτές οι ένοπλες συμμορίες έχουν, όπως φαίνεται, την ανοχή της κυβέρνησης και δεν γίνεται καμιά προσπάθεια να παταχθούν.

Αν και ορισμένοι κύκλοι ισχυρίζονται ότι στόχος τους είναι να εμποδίσουν την εξάπλωση του κομμουνισμού, το γεγονός είναι ότι δεν συμπλέκονται με τις κομμουνιστικές συμμορίες αλλά ασχολούνται με την κατατρομοκράτηση των χωριών και εκβιάζουν πληρωμές από όποιον είναι αρκετά πλούσιος για να μπορεί να πληρώσει. Στην περιοχή νοτίως της Λαμίας μας είπαν ότι ο ηγέτης της Δεξιάς επιβάλλει φόρο 10% στη σοδειά της περιοχής. Αν και η οπλοφορία είναι παράνομη, ο σχετικός νόμος εφαρμόζεται μόνο κατά των μελών της Αριστεράς. Σε μερικές περιφέρειες της Θεσσαλίας η κυβέρνηση η ίδια προμηθεύει όπλα στους πολίτες οπαδούς της»

Πηγή: Foreign Office, Report of the British Parliamentary Delegation to Greece. August 1946 (HMSO, London 1947).

Άλλωστε για την χρήση των πρώην αλητών της Κατοχής από την αστική τάξη της εποχής μιλά ανοιχτά και ο μη-Αριστερός, αντικομμουνιστής Δ. Ζαφειρόπουλος, ο οποίος στη σελίδα 180 του βιβλίου το "Ο αντισυμοριακός αγών 1945-1949" αναφέρει:

"Με τα χρήματα αυτά θα οργανωθούν εικοσαμελείς συμμορίαι από εθνικόφρονας εντίμους πολίτας υπό αξιωματικόν με πολιτικήν περιβολήν, σκοπόν έχουσαι αφενός την εξόντωσιν ελαχίστων μεν πλην αρχηγετικών στελεχών των κομμουνιστών διά να παραλύση η όλη αναρική οργάνωσις διά του αποκεφαλισμού των αρχηγών, αφ' ετέρου δε την καταδίωξιν των αναρχικών ομάδων της περιφερείας. Κατά τας εκλογάς απεδείχθη ότι όπου υπήρχε εθνικόφρων ομάς (Σούρλας εις Δομοκόν, Καλαμπαλίκης εις Φάρσαλα, Τσαντούλας εις Μεσσηνίαν) ο κόσμος εψήφισεν αθρόως το Λαϊκόν Κόμμα. (...) Προκειμένου του Δημοψηφίσματος είναι προφανής η ανάγκη υπάρξεως ιδικών μας συμμοριών."

Εκτός όμως από τα γραφόμενα, έχουμε και φωτογραφικό υλικό που υποστηρίζει τούτη τη σχέση "ερωτικού τριγώνου" ανάμεσα στο Σουρλικό παρακράτος, την αστική τάξη και τους Βρετανούς: 

Από το αρχείο του Ριζοσπάστη, η παραπάνω φωτογραφία εικονίζει τον Γρηγόρη Σούρλα (1), τον Μπίσδα (2) και τον σύνδεσμό του Μίλερ (3) της Βρετανικής Αποστολής. 

Όμως παρά τα όποια κροκοδείλια δάκρυα έχυσε η βρετανική αποστολή για τη δολοφονία Βιδάλη, η σχέση Σούρλα - Κυβέρνησης και Βρετανών περιγράφεται καλύτερα από το ΕΑΜ στην μπροσούρα "Φόνοι- ομαδικές απαγωγές- συλλήψεις- βασανιστήρια":

"Αλλεπάλληλες επιτροπές απ' τον Αλμυρό, τα Φάρσαλα, το Βελεστίνο παρουσιάστηκαν στην Εθνοφυλακή, που δήλωσε ότι αρμόδιοι είναι οι Άγγλοι. Οι ίδιες επιτροπές πηγαίνοντας στους Άγγλους πήραν την απάντηση ότι αρμόδια είναι η... Εθνοφυλακή. Ο υπασπιστής του 101ου τάγματος Εθνοφυλακής Βόλου λοχαγός ύστερα από πίεση μιας επιτροπής του Βελεστίνου δήλωσε ότι η Εθνοφυλακή ... δεν έχει δυνάμεις."  (...)

"Ο ξάδερφος του Σούρλα όταν κατέβηκε μεταμφιεσμένος σε παπά στο Βόλο εμφανίστηκε και στους διαδρόμους της Νομαρχίας. Μια άλλη πληροφορία αναφέρει ότι ο νομάρχης Τσιμπούκης, Άγγλος αξιωματικός και εκπρόσωπος του Σούρλα- πιθανόν ο ξάδερφός του, πιθανόν όμως και ο ίδιος- έκαναν σύσκεψη και συμφώνησαν για την ένταση των προσπαθειών της συμμορίας ώστε να εξοντωθεί αποτελεσματικά το ΕΑΜκιό κίνημα". (...)

"Κλείνουμε με ένα ακόμα στοιχείο: Η συμμορία έχει εγγλέζικες στολές και όπλα. Το γεγονός αυτό καταγγέλεται από όλους τους πολίτες που πιάστηκαν κατά καιρούς από τη συμμορία και αφέθηκαν αργότερα ελεύθεροι, αλλά και από τους κατοίκους γενικά των χωριών, όπου η συμμορία μπαινοβγαίνει ανενόχλητη μέρα μεσημέρι."

Από όλα όσα περιγράφηκαν παραπάνω καταρρίπτεται παταγωδώς τόσο η επίπλαστη εικόνα του Σούρλα ως "πατριώτη" και "εθνικόφρονα", όσο και αυτή του "αγνού και παρεξηγημένου εθνικιστή καπετάνιου". Καταρρίπτεται βασικά οποιαδήποτε εικόνα του Γρηγόρη Σούρλα άλλη από αυτή του ληστή, του βασανιστή, του συμμορίτη και του δωσίλογου. 

Σε αυτό το άρθρο δεν θα μιλήσουμε για την βιβλιοπαρουσίαση που έγινε στα Φάρσαλα, ούτε για μήλα και μηλιές με αφορμή άστοχες ασκήσεις επί ιστορικών εξομοιώσεων. Θα κλείσουμε με μια φωτογραφία κόσμημα των έργων και των ημερών του "ήρωα" Γρηγόρη Σούρλα που θα κρέμεται πάντα στις μνήμες και θα ακολουθεί την όποια εικόνα επιχειρήσουν γραφιάδες και "ιστορικοί" να του ξαναγράψουν: 

Κώστας Βιδάλης. Ο κομμουνιστής διεθνής ρεπόρτερ που δολοφονήθηκε από τον Γρηγόρη Σούρλα, κάνοντας πράξη το λειτούργημα της ελεύθερης ενημέρωσης.