Παρασκευή 21 Απριλίου 2017

Eκτελέσεις στο ΔΣΕ


Ο Κόκκινος Φάκελος δημοσιεύει το προϊόν μιας σύντομης έρευνας σχετικά με τις εκτελέσεις που διενεργήθηκαν από το ΔΣΕ κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949. Το υλικό που δημοσιεύουμε δεν είναι σε καμιά περίπτωση πλήρες καθώς η έρευνα εξελίσσεται, αναδεικνύει όμως τον πραγματικά ελάχιστο αριθμό εκτελέσεων που διενεργήθηκαν από τα ανταρτοδικεία του Εμφυλίου, σε σχέση με την πραγματική βιομηχανία εκτελέσεων που στήθηκε από το αστικό κράτος της εποχής και οι οποίες ανέρχονται χονδρικά σε 1.500- 2.000 προσμετρώντας και τους αντάρτες που δολοφονήθηκαν χωρίς την έγκριση στρατοδικείων αλλά χωρίς να υπολογίζουμε τις δολοφονίες του αστικού παρακράτους της εποχής. 

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα αίτια των εκτελέσεων είναι γνωστά, ενώ σε άλλες η πηγή δεν διευκρινίζει. Σημαντικό είναι να συνδυάσει ο αναγνώστης μας τις πληροφορίες αυτές με τον τεράστιο αριθμό των απελευθερωμένων οπλιτών και χωροφυλάκων που δίνεται ενδεικτικά παρακάτω, καθώς η έρευνά μας σε αυτό το ζήτημα δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. 

Ειδικά λόγω του ότι το προϊόν της έρευνάς μας είναι δουλειά συναδέλφων ερευνητών, οφείλουμε να μην επιτρέψουμε την αναδημοσίευση του άρθρου, λόγω πνευματικών δικαιωμάτων που οφείλουμε να προασπίσουμε. 


3η Μεραρχία του ΔΣΕ Πελοποννήσου





Ο ΔΣΕ Πελοποννήσου διενέργησε συνολικά 26 εκτελέσεις από τις οποίες καμιά δεν αφορούσε πολίτες. Από ατές 14 είναι εκτελέσεις στελεχών και οπλιτών του ίδιου του ΔΣΕ και 12 εκτελέσεις οπλιτών του Εθνικού Στρατού που θα παρουσιαστούν ξεχωριστά. Στις παραπάνω περιπτώσει μόνο 2 παρουσιάζονται ως εκτελέσεις χωρίς να γνωρίζουμε τους λόγους της διενέργειάς τους. Ο αριθμός των εκτελεσθέντων είναι εξαιρετικά χαμηλός δεδομένου ότι ο ΔΣΕ Πελοποννήσου αριθμούσε έως και 3000-3500 οπλίτες και άρα ενδεικτικός του υψηλού τους φρονήματος και της πειθαρχίας τους.



9η Μεραρχία ΔΣΕ Δυτ. Μακεδονίας




Ελάχιστα περισσότερα στοιχεία διατίθενται για τη δράση της 9ης Μεραρχίας και ειδικά για το ζήτημα των εκτελέσεων σε αυτή. Ιστορικά έχει καταγραφεί ενδεχομένως η γνωστότερη περίπτωσή τους που αφορά την εκτέλεση του Γιώργου Γεωργιάδη, διοικητή της 14ης Ταξιαρχίας, του οποίου η αδράνεια και ο πανικός κατά την πολιορκία της Έδεσσας θεωρήθηκε ως προδοτική.



7η Μεραρχία του ΔΣΕ Ανατολική Μακεδονίας - Θράκης






Οι εκτελέσεις στην 7η Μεραρχία ανέρχονται σε 9 και όλες έλαβαν χώρα κατά το Νοέμβριο του 1949, όταν ο ΔΣΕ είχε πιά ηττηθεί στο Γράμμο. Αξιοσημείωτο είναι ότι ανάμεσα στους εκτελεσθέντες προσμετρόνται και δύο πολίτες. Η περίπτωση της 7ης Μεραρχίας δεν έχει πλήρως ιστορικά διευκρινιστεί. Από ότι φαίνεται οι 6 στους 9 εκτελεσθέντες εκτελέστηκαν με την κατηγορία της προδοσίας. Σύμφωνα με την πηγή, υπήρχε όντως σοβαρό περιστατικό διείσδυσης πρακτόρων στη Μεραρχία, σε ένα κύκλωμα που ξεκινούσε από τον σύνδεσμο της Μεραρχίας Δημήτριο Χλιδή ή "Φλέρη", ο οποίος βρισκόταν σε τακτική επαφή με τα κυβερνητικά τμήματα. 




Γενικό Αρχηγείο ΔΣΕ






Για τις εκτελέσεις που διενεργήθηκαν από το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ θα αναφερθούμε και παρακάτω παρουσιάζοντας τις περιπτώσεις αξιωματικών του Εθνικού Στρατού που εκτελέστηκαν στην έδρα του. Ωστόσο, η πιο γνωστή περίπτωση εκτέλεσης υπήρξε αυτή του Γιώργου Γιαννούλη του γενναίου διοικητή της 102ης Ταξιαρχίας. Ο Γιαννούλης κατηγορήθηκε για ανικανότητα διοίκησης αφού απέτυχε το 1948 στην κατάληψη του υψώματος "Μπάτρα" στην Πίνδο. Κατηγορήθηκε επίσης για προδοσία, χωρίς να αποδειχτεί ποτέ κάτι τέτοιο. Η αλήθεια είναι ότι ο Γιαννούλης δεν διέθετε τα μέσα για την κατάληψη του υψώματος "Μπάτρα" και ότι η εκτέλεσή του κατά πάσα πιθανότητα υπήρξε άδικη και βασισμένη σε υπερβολικές κρίσεις των ανωτέρων του.




Εκτελέσεις ανδρών του Εθνικού Στρατού





Στο σημείο αυτό παρουσιάζονται οι περιπτώσεις εκτελέσεις ανδρών του κυβερνητικού στρατού από τα στρατοδικεία του ΔΣΕ. Οι εκτελέσεις των αιχμαλώτων αξιωματικών του Εθνικού Στρατού, εμπίπτουν στον Ν. 9/948 "περί παροχή στρατιωτικής βοήθειας στο μοναρχοφασιστικό καθεστώς". Σε όλες τις περιπτώσεις αιχμαλώτων αξιωματικών, δίνονταν στους καταδικασθέντες η δυνατότητα να αιτηθούν χάρης. Η χάρη εγκρίνονταν με τον όρο να γίνει δεκτή ανταλλαγή τους με πολιτικούς κρατούμενους ή στρατιωτικά στελέχη του ΔΣΕ που κρατούνταν σε κυβερνητικές φυλακές και στρατόπεδα αιχμαλώτων. Από όσο φαίνεται από τις πηγές μας, η ΠΔΚ αιτούνταν την ανταλλαγή αιχμαλώτων, η οποία όμως σε καμιά περίπτωση δεν έγινε δεκτή. Μετά το πέρας 5 ημερών, λάμβανε χώρα και η εκτέλεση των αξιωματικών. Αυτή η διαδικασία τηρούνταν για αξιωματικούς που δεν δέχονταν να υπηρετήσουν στο ΔΣΕ.

Για την περίπτωση των 12 εκτελεσθέντων οπλιτών μετά τη μάχη στα "Κοκορέικα" Πελοποννήσου, γνωρίζουμε ότι υπήρξε στρατοδικείο που τους δίκασε, δεν γνωρίζουμε όμως με ποιες κατηγορίες. Οι 12 δεν ήταν οι μόνοι αιχμάλωτοι της μάχης. Στη μάχη συνελήφθησαν 125 οπλίτες της διλοχίας Γαλανόπουλου, εκ των οποίων 45 προσχώρησαν στο ΔΣΕ, ενώ 76 αφέθηκαν ελεύθεροι.



Συμπεράσματα


Από τα ως τώρα δεδομένα μας έχουν καταγραφεί 44 εκτελέσεις που διενεργήθηκαν από το ΔΣΕ τόσο σε δικά του μέλη και στελέχη, όσο και σε οπλίτες του κυβερνητικού στρατού και πολίτες. Από αυτούς: 23 ήταν μέλη και στελέχη του ΔΣΕ που εκτελέστηκαν για πειθαρχικούς λόγους ή για παράβαση των νόμων της ΠΔΚ, 2 πολίτες τα αίτια της εκτέλεσης των οποίων δεν μας είναι γνωστά και 19 ήταν μέλη και στελέχη του κυβερνητικού στρατού που εκτελέστηκαν για παραβάσεις νόμου της ΠΔΚ και άλλους άγνωστους λόγους, αν και πιθανολογείται κάποιο περιστατικό βιαιοπραγίας ενάντια στον ντόπιο πληθυσμό ή αιχμαλώτους αντάρτες. 

Οι αριθμοί είναι εξαιρετικά χαμηλοί για έναν τριετή πόλεμο, αν ειδικά αναλογιστεί κανείς:

Πρώτον: Ότι ο κυβερνητικός στρατός εκτέλεσε 200 περίπου οπλίτες του μετά από μόνο μια μάχη (Η μάχη στο Μάλι-Μάδι). 

Δεύτερον: Τα χιλιάδες περιστατικά εκτελέσεων και δολοφονιών αιχμαλώτων ανταρτών και πολιτικών στελεχών του ΔΣΕ και του ΚΚΕ. 

Τρίτον: Τα περιστατικά απελευθέρωσης οπλιτών των κυβερνητικών δυνάμεων που ως τώρα έχουμε καταγράψει και θα παρουσιάσουμε σε επόμενο άρθρο μας, ανέρχονται σε 2.444. 

Θεωρούμε ότι ο μύθος περί μαζικών εκτελέσεων από τον ΔΣΕ τόσο σε δικά του μέλη και στελέχη, όσο και σε οπλίτες και αξιωματικούς των κυβερνητικών δυνάμεων, αλλά και πολίτες ξεκινά να καταρρίπτεται μέσα από τα ίδια τα ντοκουμέντα, τις μαρτυρίες και το αρχειακό υλικό.

Το άρθρο αυτό θα εμπλουτιστεί και με πρόσθετα στοιχεία στο μέλλον.






8 σχόλια:

  1. Ο Ε. Αβέρωφ σημειώνει: «οι άνδρες πέταξαν τα όπλα τους και καταληφθέντες από πανικό, εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και έσπευσαν προς την Καστοριά. Συνελήφθησαν από τη Στρατιωτική Αστυνομία και παρεπέμφθηκαν αμέσως σε έκτακτα στρατοδικεία... Εβδομήντα οκτώ φυγάδες εξετελέσθηκαν εκείνες τις ημέρες». (Ε. Αβέρωφ - Τοσίτσας: «Φωτιά και Τσεκούρι», σελ. 368).
    http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4756241

    Πρώτον: Ότι ο κυβερνητικός στρατός εκτέλεσε 200 περίπου οπλίτες του μετά από μόνο μια μάχη (Η μάχη στο Μάλι-Μάδι).


    Τελικά ούτε κοινή γραμμή με το ρίζο δεν έχεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πηγή: Νίκος Μιχιώτης, Τα έκτακτα στρατοδικεία του Εμφυλίου, σελ 230-233.
      Αναφέρεται σε 298 στρατιώτες καταδικασθέντες εις θάνατο στη διετία 1948-1949, εκ των οποίων 195 το 1948. Ο ριζοσπάτης παραθέτει την άποψη του Παπάγου, ο Μιχιώτης τα ΦΕΚ. Όσο για το ειρωνικό σχολιάκι μου περνά αδιάφορο...

      Διαγραφή
  2. παρακαλω διερευνηστε και δωστε περισσοτερα στοιχεια για τις τρεις εκτελεσεις απο τον ΔΣΕ στον ΑΓΙΟ ΒΑΣΙΛΗ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ των Αηβασιλιωτων: Αλεξανδρης Κωστας ή Τσαντάς, Κουβούσης Μιχαλης ή Τσουχλος, Μπουζας Νικολας ή Μαρίνος. Εκτελεστηκαν μαζι μετα απο αποφαση και ηταν και οι τρεις αριστεροι. Μαλλον γιατι παρουσιαστηκαν στην χωροφυλακη και αρχισαν διαβρωτικη δουλεία προς το ανταρτικο. Επισης να διερευνηθη η εκτελεση ενος Πραστιωτη ονοματι Βλαχοπαναγιωτης στο νεκροταφειο του Αη Γιωργη στον Αγιο Βασιλη Κυνουριας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Οι πληροφορίες που έχω για τα ονόματα που μου λέτε είναι οι εξής:

      Ο "Τσαντάς" ονομαζόταν Παναγιώτης Ιωάννου Αλεξανδρής και σκοτώθηκε το 1949 στην περιοχή Καστορείου Σπάρτης.

      Για Κουβούση Μιχάλη δεν γνωρίζω κάτι, ούτε για τους άλλους δύο

      Θα θέλατε να μου δώσετε κάποια πηγή να το δω ?

      Διαγραφή
    2. Μιλάμε για απίστευτο θράσος. Σου ζητάει να πεις περισσότερα στοιχεία για τρεις εκτελέσεις ...αριστερών............. που παρουσιάστηκαν στην Χωροφυλακή και ξεκίνησαν Διαβρωτική δουλειά εναντίον του ΔΣΕ. Τωρα εγω αν σχολιάσω με τρόπο που πρέπει θα με λογοκρίνεις Σύντροφε και θα έχεις και δίκιο. Πάντως μιλάμε για Απύθμενο ΘΡΑΣΟΣ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    3. Καθόλου θράσος Παναγιώτη, ο άνθρωπος ρωτάει κάτι συγκεκριμένο. Γιατί θράσος? Μπορεί να ήταν συγγενείς ή απλώς να θέλει να μάθει σχετικά. Κακό είναι ?

      Διαγραφή
    4. Αν κάνω λάθος συγνώμη. Επειδή διαβάζω την κατηγορία και είναι συγκεκριμένη. ΟΚ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  3. Μετα απο μαχη στην Αρτενισια,6 αναταρτισσες κατεβαινουν νυχτα εξω απο την Καλαματα προς τη μερια της Μανης.Σε μεγαλο κτημα με λεμονοπορτοκαλιες υπαρχει αγροτοσπιτο με υπογεια γεματα με τροφιμα,σφαιρες,ρουχισμο κλπ.Τις υποδεχεται η Κουτιβα που της ανηκει το κτημα.Την επικεφαλης και αλλες τρεις ανταρτισσες,τις ντυνουν γυναικεια,τις χτενιζουν και τις στολιζουν.Φευγουν και πανε στο λιμανι της Καλαματας που πανω σε πλοιο κανει τη γιορτη του ο δ/της των εθν.δυναμεων στην Καλαματα.Περνανε απο ελεγχο στη σκαλα με πλαστες ταυτοτητες και ανακατεβονται με αστους και στρατιωτικους που περνανε καλα γιορταζοντας.Μια ομορφη κυρια,καλει και τις τεσσερεις στην κουζινα για να σερβιριστουν.Οταν πανε εκει,δινει αστραπιαια στην επικεφαλης ενα ρολο χαρτια και η ομαδα φευγει απο το πλοιο προς το βουνο.Ηταν η γυναικα του δ/τη που υπεκλεπτε τα επιτελικα σχεδια επιχειρησεων του αντρα της και τα εδινε στους ανταρτες.Ο λογος ηταν ο ερωτας της για εναν αξιωματικο της 3ης Μεραρχιας.Αυτος καποια στιγμη την αφησε,αλλα εκεινη παρατησε τον αντρα της και πηγε και βρηκε τους ανταρτες σε μια κωμοπολη της πελοποννησου για να τον καταγγειλει.Αυτος περασε απο ανταρτοδικειο λεγοντας οτι για χαρη του αγωνα πουλησε ερωτα στην κυρια που δηλωνε εξαπατημενη.Καταδικαστηκε σε θανατο για αναρμοστη συμπεριφορα ανταρτη και εκτελεστηκε με συνοπτικες διαδικασιες.Πρεπει να ηταν φθινοπωρο του 48.Εχω ενα ονομα αλλα υπαρχει αμφιβολια απο την πηγη μου.Ισως να μπορουσες να το ελεγξεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή