Η σφαγή της Ξηρόβρυσης Κιλκίς (1946)

Ξηρόβρυση Κιλκίς σήμερα

Στις 18 Νοεμβρίου του 1946, αντάρτες του Κιλκίς διενεργούν μικρή επιχείρηση κατά της φρουράς του σιδηροδρομικού σταθμού των Μουριών κοντά στη λίμνη Δοϊράνη, στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η μάχη κράτησε λίγο αφού οι αντάρτες διαπίστωσαν ότι ο σταθμός ήταν απρόσβλητος από εξωτερικά πυρά. Η μάχη στοίχισε τη ζωή σε δύο σιδηροδρομικούς και έναν πολίτη. 

Δύο μέρες μετά θα λάβει χώρα μια από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων του Εμφυλίου πολέμου με αφορμή τα περιστατικά στο σταθμό των Μουριών. 

Η Ξηρόβρυση Κιλκίς, ένα χωριό 465 κατοίκων, οι οποίοι ήταν στην πλειονότητά τους πρόσφυγες από τον Καύκασο και αριστεροί, θα δεχτεί την οργή των δεξιών παρακρατικών. Από το χωριό αυτό ήταν γνωστό ότι κατάγονταν ο τοπικός επικεφαλής των ανταρτών Π. Σαββίδης (Καραϊσκάκης), τον οποίο είχαν ακολουθήσει στο βουνό και άλλοι συχωριανοί του. 

Μετά την επίθεση των ανταρτών στις Μουριές, το χωριό είχε ειδοποιηθεί από τους αντάρτες για την πιθανότητα αντιποίνων, έτσι 300 από τους κατοίκους του είχαν καταφύγει στο Κιλκίς φοβούμενοι πράξεις αντεκδίκησης. 

Στις 20 Νοεμβρίου του 1946, παραστρατιωτικοί του Λαζίκ και του Μπαντουβάκη εισέβαλαν στην Ξηρόβρυση μπλοκάροντας και τις δύο βασικές εξόδους του χωριού. Η Χωροφυλακή του Κιλκίς ενώ επιβεβαιωμένα είχε πληροφορηθεί την επικείμενη επίθεση δεν έπραξε τίποτα, αν και το χωριό απέχει μόνο λίγα χιλιόμετρα από την πόλη. 

Η επίθεση κράτησε από 4 έως 8 ώρες και ο απολογισμός της ήταν ο θάνατος 47 αμάχων, μεταξύ αυτών και πολλοί συγγενείς του Σαββίδη, ο τραυματισμός ακόμα 15 αμάχων, η καταστροφή 50 σπιτιών και η σφαγή  πολλών αιγοπροβάτων. Ο Ριζοσπάστης της εποχής αναφέρει το κάψιμο 110 εκ των 120 σπιτιών και τη σφαγή 1000 προβάτων. 

Τα περισσότερα θύματα της επίθεσης των παρακρατικών ήταν γυναίκες και μικρά παιδιά. Πολλές από τις γυναίκες σύμφωνα με καταγγελίες βιάστηκαν πριν δολοφονηθούν άγρια. Μετά τη σφαγή απέμειναν μόνο ηλικιωμένοι στο χωριό, ενώ ακόμα και σήμερα, ο πληθυσμός του δεν έχει ανακάμψει. 

Ντοκουμέντα

Πηγή: Πολυμέρης Βόγλης, Η Αδύνατη Επανάσταση, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2014 σ. 162-163