Σπάνιο υλικό από την περίοδο της Λευκής Τρομοκρατίας

Παρακάτω θα παρουσιάσουμε δύο εξαιρετικά σπάνιες φωτογραφίες από την περίοδο του Ελληνικού Εμφυλίου που αφορούν στην λευκή τρομοκρατία όπου κράτος και παρακράτος διεξήγαγαν έναν δεύτερο σκιώδη πόλεμο, τόσο υλικό όσο και ψυχολογικό, σε όλη την ελληνική επικράτεια.

Φωτογραφία 1η 

"Αγαπημένο" φωτογραφικό θέμα των κυβερνητικών αρχών του Εμφυλίου υπήρξε όπως και αλλού έχουμε παρουσιάσει, η εικόνα των άψυχων σωμάτων των ιδεολογικών τους αντιπάλων. Η τακτική αυτή στόχευε σε δύο σημεία: Τρομοκρατούσε τον λαό προσπαθώντας να τον αποτρέψει από την υποβοήθηση των σωμάτων του ΔΣΕ. Όσο μεγαλύτερο το δέος για τον πολιτικό αντίπαλο, τόσο ευρύτερη ήταν και διαπόμπευσή του. Ως εκ τούτου, είναι λογικό να βρίσκουμε ερευνώντας όλο και περισσότερες φωτογραφίες του Καπετάν Πέρδικα. Σε αυτή τη φωτογραφία το σώμα του Πέρδικα έχει αποκαθηλωθεί από τη σκάλα στην οποία είχε διαπομπευθεί. Κατά πάσα πιθανότητα είναι η τελευταία φωτογραφία ή μια από τις τελευταίες φωτογραφίες του σώματός του πριν ταφεί σε άγνωστη τοποθεσία. 

Φωτογραφία 2η 

Φρικτά γνωστή είναι στους μελετητές της εμφυλιακής ιστορίας και η φωτογραφία του Γεώργιου Ατζακλή με τα κεφάλια των επτά σκοτωμένων συντρόφων του. Λιγότερο γνωστή είναι η παραπάνω φωτογραφία που εικονίζει τα επτά κεφάλια ξεχωριστά και το άψυχο σώμα του Ατζακλή σε δρόμο ή πεζοδρόμιο πόλης. Ο Γεώργιος Ατζακλής και οι επτά σύντροφοί του μας είναι γνωστό ότι σκοτώθηκαν στις 5 Απρίλη του 1949 στη θέση Τσίλια του Βρονταμά. Η θέση αυτή βρίσκεται ορεινά σε δασωμένη έκταση. Ως εκ τούτου, η φωτογραφία αυτή του Ατζακλή έχει ληφθεί μεταγενέστερα και όχι στον τόπο του χαμού του, πιθανότατα κατά την διαπόμπευση του σώματός του. 

Η γνωστή φωτογραφία του Ατζακλή και των συντρόφων του

Σπάνια φωτογραφία του Άρη Βελουχιώτη.

Μια εξαιρετικά σπάνια φωτογραφία-ντοκουμέντο έφθασε στον Κόκκινο Φάκελο από φίλο αναγνώστη του. Πρόκειται για τη φωτογραφία του κεφαλιού του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη σε θέση en face, πριν ή κατά την διαπόμπευσή του στον γνωστό φανοστάτη των Τρικάλων. Η φωτογραφία δεν γνωρίζουμε να έχει δημοσιευθεί στο παρελθόν και είναι σίγουρα η μοναδική φωτογραφία που εικονίζει το κεφάλι του Άρη σε τέτοια θέση.

Το μόνο γνωστό είναι -και αναφέρεται στην ανάρτηση- πως μεταξύ 18 και 20 Ιουνίου 1945 στάλθηκε στην εφημερίδα «Ακρόπολις» από τον ανταποκριτή της με σκοπό να δημοσιευτεί.

Γερμανοί αντιφασίστες στις τάξεις του ΕΛΑΣ (μέρος Α)

Το παρακάτω προέρχεται από το βιβλίο του Erik Eberhard 

Η ανυπακοή, η αντίσταση και η αυτομόληση δεν ήταν άγνωστα φαινόμενα στη Βέρμαχτ, τον γερμανικό στρατό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ανάμεσα στο 1939 και το 1945 λειτούργησαν στη Βέρμαχτ 1.000 με 1.200 στρατοδικεία, τα οποία εκδίκασαν περίπου τρία εκατομμύρια υποθέσεις υπονόμευσης της αμυντικής ισχύος, ανυπακοής, εσχάτης προδοσίας.

Στις δίκες αυτές καταδικάσθηκαν περίπου 1,3 εκατομμύρια στρατιωτικοί, από τους οποίους οι 370.000 σε «βαριές ποινές», δηλαδή σε φυλάκιση άνω των έξι μηνών. Σε αυτές τις καταδίκες συμπεριλαμβάνονται περίπου 30.000 θανατικές, από τις οποίες εκτελέσθηκαν περισσότερες από 20.000. Επιπλέον, υπήρξε ένας μεγάλος αριθμός εκτελέσεων στρατιωτών της Βέρμαχτ που διατάχθηκαν από έκτακτα στρατοδικεία ή διαπράχθηκαν από τη στρατονομία και τα SS χωρίς να έχει προηγηθεί δίκη. Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών του πολέμου χιλιάδες στρατιώτες απρόθυμοι να πολεμήσουν έπεσαν θύματα αυτών των συνοπτικών διαδικασιών. Συνολικά η στρατιωτική δικαιοσύνη είχε περισσότερα θύματα απ’ ό,τι τα περιβόητα έκτακτα δικαστήρια και το Ανώτατο Λαϊκό Δικαστήριο, στο οποίο προήδρευε ο Ρόλαντ Άισλερ.


Οι περισσότεροι απ’ τους εκτελεσθέντες στρατιώτες είχαν καταδικασθεί για το αδίκημα της λιποταξίας. Από τους 35.000 στρατιώτες της Βέρμαχτ που βρέθηκαν ένοχοι για λιποταξία, το 65% καταδικάσθηκε σε θάνατο. Από αυτές τις περίπου 23.000 θανατικές καταδίκες εκτελέστηκαν πάνω από 15.000. Ο αριθμός των καταδικαστικών αποφάσεων αποτελεί, όμως, μόνον την κορυφή του παγόβουνου του φαινομένου των λιποταξιών, γιατί πολλοί λιποτάκτες διέφυγαν ιη σύλληψη. Οι υπολογισμοί των λιποτακτών ανεβάζουν τον αριθμό τους σε πάνω από 100.000 περιπτώσεις. Στην τελική φάση του πολέμου η λιποταξία από τη Βέρμαχτ αποτελούσε μαζικό φαινόμενο. Την κατεύθυνση για τη σκληρή τιμωρία των λιποτακτών την είχε δείξει ο ίδιος ο Χίτλερ στο βιβλίο του Ο Αγών μου: «Στο μέτωπο μπορεί κανένας να πεθάνει, ως .λιποτάκτης πρέπει  να πεθάνει». Μετά την καταστροφή στο Στάλινγκραντ και την αύξηση του αριθμού των λιποταξιών, η ναζιστική στρατιωτική δικαιοσύνη σκλήρυνε ακόμη περισσότερο τη στάση της. Όλες οι οδοί διαφυγής ήταν γεμάτες θανάσιμους κινδύνους. Στην πατρίδα ή στις κατεχόμενες ο λιποτάκτης κινδύνευε να πέσει πάνω σε ένα από τα πολλά σημεία έλεγχου. Τα σύνορα με τις ουδέτερες χώρες φυλάσσονταν αυστηρά, ενώ ορισμένες, όπως η Ελβετία, απέλαυναν τους πρόσφυγες. Υπήρχαν βέβαια και περιπτώσεις, σε γερμανικές εργατικές συνοικίες, όπου το πλήθος, κυρίως γυναίκες, παρεμπόδισαν με επιτυχία τη σύλληψη λιποτακτών.

Κατά τις τελευταίες εβδομάδες του πολέμου ο αριθμός των λιποταξιών εκτινάχθηκε στα ύψη. Μαζί του, όμως, μεγάλωσε και ο αριθμός των λιποτακτών που απαγχονίστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες από το πιο κοντινό δένδρο ή τουφεκίστηκαν μπροστά στον πρώτο τοίχο. Ακόμη και μετά τη συνθηκολόγηση του ναζιστικού καθεστώτος, οι στρατoδίκες συνέχισαν το αιματηρό τους έργο και εκτελέσεις πραγματοποιήθηκαν και μετά τις 8 Μαΐου 1945. Παραδείγματος χάριν, οι ναύτες Μπρούνο Ντέρφερ και Ράινερ Μπεκ, οι ο ποίοι είχαν προσχωρήσει στην ολλανδική Αντίσταση μετά την απελευθέρωση της Ολλανδίας από τους Συμμάχους, κλείστηκαν σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων κοντά στο Άμστερνταμ, όπου και καταδικάσθηκαν από ένα στρατοδικείο που έστησαν Ναζί αξιωματικοί. Οι αξιωματικοί που ήταν αφοπλισμένοι ζήτησαν και έλαβαν καραμπίνες από τους Καναδούς φρουρούς τους για να εκτελέσουν την απόφαση στις 13 Μαΐου 1945.

Για υπονόμευση της αμυντικής ισχύος καταδικάσθηκαν πάνω από 30.000 στρατιώτες της Βέρμαχτ. Συχνά είχαν καταδοθεί από άλλους στρατιωτικούς εξαιτίας προσωπικών αντιζηλιών, καιροσκοπισμού ή πολιτικού φανατισμού. Σε αυτούς θα πρέπει να προσθέσει κανείς δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες άλλους «υπονομευτές της αμυντικής ισχύος» , των οποίων οι αντιπολεμικές και αντικαθεστωτικές εκδηλώσεις δεν έγιναν αντιληπτές ή δεν καταδόθηκαν.

Η αυτομόληση στον εχθρό ή στην Αντίσταση στις κατεχόμενες χώρες αποτελούσε τη ριζικότερη μορφή ρήξης με τη Βέρμαχτ. Η πλειονότητα αυτών που αυτομόλησαν υπήρξαν μέλη και συμπαθούντες του εργατικού κινήματος. ΟΙ περισσότεροι αυτομόλησαν στον Κόκκινο Στρατό ή σε Σοβιετικούς παρτιζάνους. Ορισμένοι υπολογισμοί ανεβάζουν τον αριθμό των αυτομολησάντων Γερμανών στρατιωτικών στο ανατολικό μέτωπο σε 100.000, αν και πιο ρεαλιστικές φαίνονται οι εκτιμήσεις που τους υπολογίζουν σε αρκετές δεκάδες χιλιάδες. Από το καλοκαίρι του 1943 ο αριθμός των αυτομόλων αυξήθηκε. Στην Κριμαία εκατοντάδες στρατιώτες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και αυτομόλησαν με τον οπλισμό τους στα σοβιετικά στρατεύματα. Τον Απρίλιο του 1944, βόρεια από τη Συμφερούπολη, αυτομόλησαν δύο διμοιρίες ενός πειθαρχικού τάγματος. Στην περιοχή των Λευκορώσων παρτιζάνων υπήρχαν περί τους 100 Γερμανούς στρατιώτες που μάχονταν στο πλευρό τους. Τον Δεκέμβριο του 1944 στην Ουγγαρία αυτομόλησαν 480 Γερμανοί στρατιώτες. Η αυτομόληση αποτελούσε ένα αποτελούσε ένα εξαιρετικά επικίνδυνο διάβημα, γιατί υπήρχε ο κίνδυνος να συλληφθεί κανείς από τη στρατονομία και να εκτελεσθεί πάραυτα. Σε αρκετές περιπτώσεις οι αυτομολούντες ήρθαν σε σύρραξη με τους νομιμόφρονες στο καθεστώς στρατιώτες. Συχνά έπρεπε να συλλάβουν ή να εξουδετερώσουν τους αξιωματικούς. Τέλος, οι στρατιώτες του εχθρού δεν αντιλαμβάνονταν πάντοτε την πρόθεση των Γερμανών στρατιωτών να αυτομολήσουν. με αποτέλεσμα αυτοί να βρίσκονται ανάμεσα σε δύο πυρά.

Στη Γαλλία, μετά την απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία, σημαντικός αριθμός Γερμανών στρατιωτών προσχώρησε στη γαλλική Αντίσταση. Στις προσχωρήσεις αυτές συνέβαλαν Γερμανοί εμιγκρέδες-μέλη του εργατικού κινήματος, οι οποίοι διενεργούσαν προπαγάνδα ανάμεσα στους Γερμανούς στρατιώτες σε συνεργασία με τη γαλλική Αντίσταση. Στην Ιταλία ο αριθμός των Γερμανών που αυτομόλησαν στην Αντίσταση ήταν πολύ μικρότερος, αλλά σε όλα τα μεγάλα σώματα ήταν ενταγμένοι πρώην στρατιώτες της Βέρμαχτ. Στη Γιουγκοσλαβία, πάνω από 2.000 στρατιωτικοί της Βέρμαχτ αυτομόλησαν στις σοβιετικές δυνάμεις κατά την απελευθέρωση του Βελιγραδίου. Αλλά και στη γιουγκοσλαβική Αντίσταση προσχώρησαν μικρότερες ή μεγαλύτερες ομάδες Γερμανών στρατιωτών, ιδίως στην περιοχή του Σαράγεβο. Στο αντάρτικο του Τίτο συγκροτήθηκε το Τάγμα Τέλμαν, από το όνομα του ηγέτη του ΚΚ Γερμανίας, με 90 αυτομολήσαντες Γερμανούς και 110 Γερμανούς μέλη της γερμανικής μειονότητας στη Γιουγκοσλαβία. Τον Νοέμβριο του 1943 το τάγμα υπέστη μεγάλες απώλειες οε σύγκρουση με γερμανικά τανκς, έτσι ώστε το 1944 χρειάσθηκε να ανασυγκροτηθεί. Στη νέα μεραρχία πεζικού των Γιουγκοσλάβων παρτιζάνων συμπεριλαμβάνονταν 369 Γερμανοί.

Στην Ελλάδα, η αντίσταση των Γερμανών στρατιωτών στο ναζισμό ήταν ισχυρότερη στις τάξεις των «πειθαρχικών ταγμάτων 999» (Bewährungsbataillone). Τα τάγματα αυτά, τριάντα τον αριθμό, συγκροτήθηκαν στα μέσα του 1942 και επανδρώθηκαν με 28.000 στρατιώτες που είχαν κριθεί παλαιότερα «ανάξιοι να υπηρετήσουν », κυρίως για πολιτικούς λόγους. Αντίθετα, στο «αναμορφωτικό σώμα 500» δύναμης 27.000 ανδρών υπερείχαν οι καταδικασμένοι για ποινικά και στρατιωτικά αδικήματα. Η μαχητική ικανότητα αυτού του σώματος ελάχιστα υπολειπόταν από εκείνη των κανονικών μονάδων.  Μετά, όμως, τις αρνητικές εμπειρίες κατά την εκστρατεία της Βόρειας Αφρικής, η διοίκηση της Βέρμαχτ ενσωμάτωσε σε κάθε τάγμα 999 έναν σημαντικό αριθμό ποινικών καταδίκων για να ελέγχει τους πολιτικούς. Οι κατάδικοι του κοινού ποινικού δικαίου είχαν την ευκαιρία να αποκατασταθούν με την επίδειξη καλής διαγωγής και ανδρείας. ΟΙ πολιτικοί στα τάγματα 999 ανέρχονταν συνολικά σε 11000, αντιπροσώπευαν δηλαδή περίπου το 30% της δύναμής τους. Για να δυσχεραίνονται οι επαφές μεταξύ των πολιτικών, η διοίκηση μετέβαλλε κατά τακτά διαστήματα τη σύνθεση των διμοιριών.

Από την άνοιξη του 1943 άρχισαν να σταθμεύουν πειθαρχικά τάγματα 999 στην Ελλάδα (Πελοπόννησος, νησιά Ανατ. Αιγαίου, Θεσσαλία και για κάποιο διάστημα και στα Ιόνια). Χρησιμοποιούνταν για τη φύλαξη των ακτών και τοποθετούνταν ανάμεσα σε κανονικές μονάδες του στρατού και των SS. Παρ’ όλο που ως αξιωματικοί και υπαξιωματικοί υπηρετούσαν στα 999 κυρίως φανατικοί Ναζί, η στρατιωτική ηγεσία δεν είχε εμπιστοσύνη στις μονάδες αυτές και δεν τις χρησιμοποιούσε σε δύσκολες επιχειρήσεις. Τις αντιμετώπιζε σαν “τροφή για τα κανόνια” και στην Ελλάδα τις χρησιμοποιούσε για τη φύλαξη ήδη εκκαθαρισμένων περιοχών. Αυτό, όμως, επέτρεπε την επαφή με τον ντόπιο πληθυσμό και την αυτομόληση στρατιωτών με τον οπλισμό τους στον ΕΛΑΣ. Στην Πελοπόννησο η Βέρμαχτ τοποθέτησε τα τάγματα 999 στο εκτεθειμένο στην ελονοσία βορειοδυτικό τμήμα της χερσονήσου, γύρω απ6 την Αμαλιάδα.

Ήδη τον Ιούλιο του 1943 στρατιώτες από τις μονάδες αυτές είχαν συνδεθεί με ιταλικές μονάδες και σχεδίαζαν να αυτομολήσουν ομαδικά στον ΕΛΑΣ. Το σχέδιο προδόθηκε και ο επικεφαλής κομμουνιστής Φραντς Τσέρνυ, που ανέλαβε την αποκλειστική ευθύνη για την απόπειρα, εκτελέστηκε στην Άνω Μανωλάδα. Οι στρατιώτες των ταγμάτων 999 στην περιοχή της Αμαλιάδας συνέχισαν να έχουν επαφή με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ μέσω μιας παράνομης ομάδας με ηγέτες τον Βερολινέζο κομμουνιστή Βέρνερ Ίλμερ και τον πρώην αθλητή Φραντς Σάιντερ από το Μόναχο. Η ομάδα έδρευε στο 40 Τάγμα Φρουράς Οχυρών Πεζικού 999 στην Αμαλιάδα, αλλά επηρέαζε και άλλα τάγματα. Η ελληνική Αντίσταση , ενημερωμένη για τη φύση των γερμανικών μονάδων, ανέγραφε στους τοίχους της Αμαλιάδας συνθήματα που απευθύνονταν στους Γερμανούς κομμουνιστές στρατιώτες, οι οποίοι, κατά τη μαρτυρία του Κουρτ Νέτμπαλ, αντιλαμβάνονταν το περιεχόμενό τους παρ ‘ όλο που ήταν γραμμένα στα ελληνικά. Στα ταβερνάκια της περιοχής γινόταν η ανταλλαγή των πληροφοριών:  «Από μας οι αντάρτες έπαιρναν κάθε πληροφορία που επιθυμούσαν, δύναμη των μονάδων, είδος του οπλισμού, ονόματα των αξιωματικών, σχέδια ενεργειών καθώς και ονόματα Ελλήνων που είχαν κοινωνικές επαφές με τους αξιωματικούς, για να προλάβουμε έγκαιρα τους καταδότες»


Χάρη σε αυτές τις πληροφορίες, τον Ιούλιο του Ι943 διέφυγαν τη σύλληψη οι άνδρες του χωριού Γεράκι, στη διάρκεια μιας επιχείρησης τιμωρίας της Βέρμαχτ. Το ΕΑΜ, με τη σειρά του, αναλάμβανε την εκτύπωση προκηρύξεων που συνέτασσαν οι Γερμανοί αντιφασίστες και ρίχνονταν στις γερμανικές μονάδες. Όταν η δραστηριότητα του Ίλμερ κινδύνευε να γίνει αντιληπτή απ’ τους αξιωματικούς του, αυτός διέφυγε με δύο συνεργάτες του. τον Φεβρουάριο του 1944, και αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ. απ’ όπου συντόνιζε την προπαγάνδα που απευθυνόταν στις γερμανικές μονάδες. H τοπική διοίκηση της Βέρμαχτ δεν είχε ψευδαισθήσεις για τη μαχητική αξία των μονάδων αυτών και σε έκθεση της, τον Μάιο του 1944, τις θεωρούσε έτοιμες να αυτομολήσουν.

«Γερμανοί στρατιώτες υπάρχει ακόμα καιρός!» Προκήρυξη του ΕΛΑΣ, με έκκληση προς τους Γερμανούς στρατιώτες να προσχωρήσουν στις τάξεις του

Γερμανοί αντιφασίστες με αντάρτες του ΕΛΑΣ. Στην πρώτη σειρά (δεύτερος με το όπλο στο χέρι) ο Λούντβιχ Γκεμ

Η μάχη στα Κεραμεία- Κάμποι της Κρήτης 1944

Βρισκόμαστε στην 12η Οκτωβρίου του 1944. Ο γερμανικός στρατός αποχωρεί από την Αθήνα και μένουν τμήματα αυτού αποκομμένα πλέον στην Κρήτη, στην περιοχή των Χανίων.

Την ίδια περίοδο η V μεραρχία του ΕΛΑΣ έδρευε στην περιοχή των Κεραμειών από Κατοχώρι μέχρι Παναγιά.

Οι Γερμανοί είναι πλέον αποκομμένοι και ουσιαστικά όμηροι των Άγγλων αφού έχουν χάσει τον πόλεμο.

Ξαφνικά στις 12-11-1944 ο γερμανικός στρατός εξορμά σε μια άριστα σχεδιασμένη και συντονισμένη στρατιωτική επιχείρηση για την εξουδετέρωση του ΕΛΑΣ.

Σίγουρα ο βαριά εξοπλισμένος γερμανικός στρατός δεν κινδυνεύει από τον ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί διαθέτουν βαρύ πυροβολικό -επάκτια, τανκς, όλμους κ.λπ., ενώ ο ΕΛΑΣ είναι ελαφριά οπλισμένος.
Ο ΕΛΑΣ που θα αποτελέσει το μόνο εμπόδιο στα μελλοντικά σχέδια των Άγγλων, για την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου

Το επιτελικό σχέδιο θα πρέπει να είχε ονομαστεί “τανάλια”, καθόσον από βραδίς οι Γερμανοί είχαν τοποθετήσει από Δυτικά και Ανατολικά δυνάμεις (Θέρισο-Στύλο-Σαμωνά-Κάμπους) για να κυκλώσουν πρώτα την V Μεραρχία και το πρωί της 12-11-1944 η κύρια δύναμή τους με τα τανκς θα χτυπούσε από Μαλάξα και όλες οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ θα συντρίβονταν. Έτσι και έγινε με τη διαφορά ότι η ηρωική αντίσταση στο “Κλεφτοπέραμα” δυτικά και στους Κάμπους ανατολικά τους χάλασε τα σχέδια.

Περιληπτικά θα αναφερθώ στα γεγονότα στους Κάμπους.

Πρωί – πρωί, στις 12-11-1944, στις κορυφές ανατολικά των Κάμπων παρουσιάζονται οι γερμανικές δυνάμεις, προερχόμενες από Στύλο-Σαμωνά.
Οι κάτοικοι του χωριού (όσοι δεν ήταν στην V μεραρχία του ΕΛΑΣ) πιάνουν τους γύρω λόφους και αρχίζει η μάχη.

Οι Καμπιανοί με τα λιανοτούφεκα κατορθώνουν να κρατήσουν τις σαφώς ανώτερες γερμανικές δυνάμεις, περ. 400 Γερμανών, με βαριά πολυβόλα, όλμους και υποστηριζόμενους από τα πολυβόλα της Μαλάξας και του Κόκκινου Χωριού του επάκτια στην περιοχή των Κάμπων και έτσι δεν κατάφεραν να κυκλώσουν την V μεραρχία του ΕΑΣ που μαχόταν σε χαμηλότερο υψόμετρο (Σκορδυλιανά-Γέρο Λάκκος-Παναγιά) να κρατήσει όλη μέρα η μάχη, μέχρι το βράδυ που αποτραβήχτηκε ο εχθρός.

Σίγουρα χωρίς τη μάχη στους Κάμπους τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά και η μάχη θα είχε άλλη έκβαση.

Εν τω μεταξύ οι Κάμποι είχαν μεταβληθεί σε κόλαση: σκοτώνονταν Γερμανοί – Καμπιανοί και το χωριό καιγόταν αφού από την πίεση των όλμων των πολυβόλων και των πολυβόλων οι άνδρες του χωριού είχαν αποτραβηχτεί στους γύρω λόφους και οι Γερμανοί είχαν μπει στο χωριό.
Ενας μόνο δεν είχε κουνήσει από το σπίτι του. Ο γέρο Ξηραμιχάλης. 72 ετών παλιός τουρκομάχος και πρωτοπαλίκαρο στα νιάτα του, του Καπετάν Γιάννη Καλογερή. Με μόνο 20 φυσίγγια στην τσέπη του κράτησε τους Γερμανούς όλη μέρα, σκότωσε 3 και τραυμάτισε άλλους.

Ο σκοπός των Καμπιανών πέτυχε, κράτησαν τους Γερμανούς και δεν κύκλωσαν την V Μεραρχία του ΕΛΑΣ.

Και είπε ο λαϊκός ποιητής:

…Στους Κάμπους μέσα στο χωριό,
χωρίς να είναι ψέμα
πρώτη φορά πληρώσανε
οι Γερμανοί με αίμα.
Οι Καμπιανοί βρεθήκανε
απάνω στα καλά τους
των Γερμανών που παίξανε
χύθηκαν τα μυαλά τους.
Τους Γερμανούς που σκότωσαν
δεν είχαν πλέον μέρες
στη κεφαλή τους βρήκανε
των Καμπιανών οι σφαίρες…

Αυτό είναι κυριολεξία, διότι από μαρτυρία του Ξηράκη Σαράντου του Γεωργίου, που συμμετείχε στην μάχη, μου είπε επί λέξη: «Κατά τη διάρκεια της μάχης που τους βάλαμε από το “Μαχή”, στρατηγικό σημείο, στη θέση “Τζουγκαρίνα”, είδα ένα οπλοπολυβόλο που κάπνιζε, όταν μας έβαζε πάνω σ’ ένα τοίχο, και καλυμμένο μέσα σε μια αγριαμυγδαλιά. Το είπα στους υπόλοιπους και βάλαμε όλοι μαζί εκεί. Την άλλη μέρα που πήγαμε στο συγκεκριμένο σημείο, ήταν τα αίματα στον τοίχο, το καπέλο κάτω, τρύπιο από τη σφαίρα και μέσα τα μυαλά του Γερμανού. (Τον νεκρό τον είχαν πάρει). Έσερνε ο μπάρμπα σου ο Παυλάκης ο Μανούσος από τον Σαμωνά, ένα κουλούκι που έφαε τα μυαλά του Γερμανού. Το καπέλο το είχα χρόνια στο σπίτι μέχρι που χάθηκε». Λίγο πιο πέρα είχαμε σκοτώσει και δεύτερο Γερμανό.

Η μάχη αυτή η σημαντικότερη της Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη πρέπει να ονομάζεται μάχη των Κεραμειών, καθ’ όσον έλαβε χώρα σε όλη την περιοχή των Κεραμειών, από το “Κλεφτοπέραμα” μέχρι τους Κάμπους και όχι τοπικά, περιορισμένα, της “Παναγιάς”, γιατί και λάθος είναι ιστορικά και υποβαθμίζεται η σημασία της.

Σαφέστατα και αναμφίβολα αν οι Γερμανοί περνούσαν του Κάμπους, σίγουρα η έκβαση της Μάχης θα ήταν αρνητική και οι νεκροί μας πολλοί.

Στρατηγικά τα σημεία που κρατούσε η V Μεραρχία του ΕΛΑΣ είναι χαμηλότερα των Κάμπων και οι μαχητές κυκλωμένοι και κάτω από τα γερμανικά πυρά θα υποχωρούσαν.

Ούτε στα “Σκορδυλιανά” θα μπορούσε να αντέξει το “ηρωικό Αλώνι”, ούτε καμία άλλη θέση.
Όλα τα παραπάνω ας μην τα λησμονούμε κι ας πάρουν όλοι μας οι πρόγονοί μας τη δόξα που τους αναλογεί δίκαια.

Για λεπτομέρειες και μαρτυρίες της εποχής στο βιβλίο “ΚΑΜΠΟΙ Η ΡΙΖΑ”.


Σχεδόν 70 χρόνια έχουν περάσει από τη Γερμανική Κατοχή και επειδή με το ψέμα και την υποκρισία ιστορία δεν γράφεται και αν γραφτεί ξεφτεί, πρέπει επιτέλους να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, την αλήθεια όσο πικρή κι αν είναι, όσο κι αν πληγώνει για ορισμένους δοσίλογους, ταγματασφαλίτες, συνεργάτες, μαυραγορίτες και χαμαιλέοντες, που ανάλογα το που φυσούσε ο άνεμος άλαζαν χρώμα.

Το βαρύ τίμημα πλήρωσαν οι αγνοί και τίμιοι πατριώτες ο απλός και φτωχός λαός που με πάθος στερήσεις και μύρια όσα εστήριξε τους «συμμάχους» Αγγλους με αποτέλεσμα να υποστεί τα βαριά αντίποινα των Γερμανών και ειδικά η αριστερά. Αλλωστε ο λαϊκός ποιητής είπε:
…ο πόλεμος εγίνηκε για ιδεολογία, και η ανθρωπότης έγινε απέραντα σφαγεία.

Ενα σκοπό έχουμε μπροστά
και είναι φιλοσοφία
να σβήσει ο κομμουνισμός
μαζί και η Ρωσία…
(φυλακές Αγυιάς 5ος, 1944).

Στη συνέχεια όμως η ίδιοι «οι σύμμαχοί μας» για να πετύχουν την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου, χωρίς βεβαίως να ξεχνούμε και τους Ελληνες συνεργάτες τους, οι περισσότεροι των οποίων ήταν και συνεργάτες των Γερμανών και χωρίς να απαλλάξουμε και την Αριστερά από τις ευθύνες και τα λάθη τους, μέλη της οποίας στο Λίβανο και στη Καζέρτα ξεπούλησαν το Λαϊκό κίνημα, όλοι μαζί κατάφεραν να ρέει άφθονο ελληνικό αίμα και να χαθεί κάθε έννοια και ίχνος πολιτισμού στην Ελλάδα μέχρι και το 1960 περίπου.

Τελειώνοντας για τη Γερμανική κατοχή δεν μπορώ να μην δανειστώ για θλιβερό λόγου και τίμιου Χανιώτη αγωνιστή, επιστήμονα, δημοκράτη, Βενιζελικού, που έζησε τα γεγονότα όσο κανείς άλλος από πρώτο χέρι, χωρίς παρωπίδες δεξιές ή αριστερές.
Είχε άμεσες επαφές και πριν τη Μάχη της Κρήτης με το Βασιλιά Γεώργιο, με τον πρωθυπουργό Τσουδερό, με τον Αγγλο στρατιωτικό διοικητή Κρήτης Φράιμπεργκ, και μετά την κατάληψη με τον Γερμανό Στρατηγό Αντρέ, τους Αγγλους κατασκόπους, την αντίσταση στην Κρήτη, ιδρυτικό μέλος της ΑΕΑΚ.

Ακόμη δε μετά το Φλεβάρη του ’43 στην Αίγυπτο με τους Αγγλους και τις εκεί διορισμένες Ελληνικές κυβερνήσεις. Ηταν και στην Αθήνα κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών.
Το όνομά του θα το ακούσετε στο τέλος.

Γράφει επί λέξει:

«Μετά την απελευθέρωση… τα πράγματα μετατράπησαν κατά τοιούτον τρόπον… ώστε οι μεν προδόται να γίνουν πατριώτες και οι πραγματικοί πατριώτες να γίνουν προδότες. Τους προδότες που οι Αγγλοι μας επίεζαν να εκτελέσομε, τους ανέβασαν στα ύψιστα αξιώματα και εμάς τους συμπολεμιστάς και ευεργέτας των, όχι μόνο ελησμόνησαν αλλά και κατεδίωξαν.
Εδωσαν πιστοποιητικά στους διάφορους προδότες, ότι τάχα εκείνοι τους είχαν τοποθετήσει στις Γερμανικές υπηρεσίες. Ετσι ξέφυγαν πάσης τιμωρίας εκείνοι που έπρεπε να τιμωρηθούν αυστηρώς, και να δικαστούν απλοί άνθρωποι που είχαν υποπέσει σε μικρότερα αδικήματα. Υπάρχουν προδότες συνεργάτες του εχθρού και λοιποί που έπρεπε να τουφεκιστούν και απηλάγησαν δια βουλεύματος ή αθωώθηκαν υπό των δικαστηρίων.
Τώρα διερωτώμαι; Ποια συμπεράσματα θα βγάλουν οι νεώτεροι; Να είναι πατριώτες ή προδότες».
Ιωάννης Παΐζης, ιατρός

Τα παραπάνω τ’ αφιερώνω στους Ελληνες πολιτικούς (γιατί ο λαός δικαιολογείται) καθ’ όσον χειραγωγείται και εξαπατάται για να μην ξεχνούν οι πολιτικοί μας ότι αυτοί οι αγωνιστές (και πολλοί άλλοι) γυμνοί ξυπόλυτοι, πεινασμένοι και διψασμένοι, «και με τις ψείρες να παλεύουν, με τα σκουλίκια στις πληγές τους», όπως γράφει ο Μακρυγιάννης, πολέμησαν, αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για να ζούμε εμείς ελεύθεροι.

του Μιχάλη Κατσανεβάκη
Κάμποι, 11 Νοεμβρίου 2013