Σάββατο 18 Μαΐου 2013

Βία και τρομοκρατία στη Σάμο του Εμφυλίου

Το παρακάτω άρθρο αποτελεί συμπληρωματικό υλικό στο άρθρο περί δημόσιας έκθεσης και διαπόμπευσης των νεκρών ανταρτών στη Σάμο του Εμφυλίου, και παρουσιάζει υλικό σχετικό με την άσκηση παρακρατικής και κρατικής βίας, δολοφονίες και βασανιστήρια σε κομμουνιστές και δημοκρατικούς πολίτες του νησιού.



Περίπτωση 1


Τα Χριστούγεννα του 1946, ο Ηρακλής Ευσταθίου, ένας από τους ακροδεξιούς παράγοντες των Μυτιληνιών Σάμου, δολοφόνησε μέσα στο καφενείο του Μ. Πλατιά όπου γλεντούσε με την παρέα του, τον Μανώλη Μόσχο, έναν τίμιο και θαρραλέο αγωνιστή της Κατοχής. Η αιτία ήταν ότι ο Μόσχος ήταν ενεργό μέλος του ΚΚΕ.

Ο δολοφόνος κάθονταν αρχικά στο απέναντι καφενείο του Ζεϊμπέκη κι έπινε μονάχος του ούζο. Σε κάποια στιγμή σηκώθηκε, πήγε στο καφενείο του Πλατιά, πλησίασε στην παρέα του Μόσχου και του έριξε τρεις πιστολιές στην κοιλιά. Ο Μόσχος ξαπλώθηκε ανάσκελα και οι φίλοι του τον μετέφεραν εσπευσμένα στο νοσοκομείο του Βαθυού όπου υπέκυψε τρεις ημέρες μετά από περιτονίτιδα.

Ο δολοφόνος προσπάθησε να φύγει αμέσως μετά το έγκλημα όμως πιάστηκε και αφοπλίστηκε από τον υπεύθυνο της Αυτοάμυνας του χωριού Σταύρο Δαλδαβάνη. Με τη σύγχυση όμως που επικράτησε κατάφερε να διαφύγει και να κρυφτεί σπίτι του. Μερικές ώρες μετά, μια επιτροπή ατόμων που είδαν τη δολοφονία παρουσιάστηκε στο σταθμό χωροφυλακής και ζήτησε τη σύλληψη του δράστη. Αρχικά, ο υπενωμοτάρχης αρνήθηκε να συλλάβει τον Ευσταθίου (που ήταν ισχυρός ακροδεξιός με γνωριμίες), όμως μετά από την πίεση της επιτροπής δέχθηκε να τους δώσει έναν χωροφύλακα για να συλλάβει τον δράστη. Την επόμενη ημέρα ο δολοφόνος μεταφέρθηκε στις φυλακές του Βαθυού.

Οι Μυτιληνιοί συγκλονίστηκαν από το στυγερό έγκλημα που σκοπό του είχε να τρομοκρατήσει την δημοκρατική κοινότητα του χωριού. Στην κηδεία του δολοφονημένου παρουσιάστηκε όλο το χωριό. Ο Μόσχος υπήρξε ιδιαίτερα αγαπητός στην τοπική κοινωνία. Ορισμένοι φίλοι και γνωστοί του νεκρού δήλωσαν ότι μετά την κηδεία θα περάσουν από το σπίτι του δολοφόνου για να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς, όμως η ηγεσία του ΚΚΕ στο χωριό παρενέβη και ματαίωσε την επικείμενη αιματοχυσία.


Περίπτωση 2

Tον Ιούλιο του 1949, κλιμάκιο των δυνάμεων του κυβερνητικού στρατού συλλαμβάνει σε κρύπτη τον τραυματισμένο αντάρτη Βουδικάκη. Οι κυβερνητικοί των υποβάλλουν επί τόπου σε φριχτά βασανιστήρια για να τους αποκαλύψει τις θέσεις των άλλων ανταρτομάδων. Ο Βουδικάκης απαντά ότι δεν ξέρει τίποτα. Στην υποδιοίκηση της χωροφυλακής του Καρλοβασίου τα βασανιστήρια ξαναρχίζουν με ένταση. Στοχεύουν στο τραύμα του στο πόδι. Τον στήνουν όρθιο και τον χτυπούν για ώρες. Από το στόμα του ακούγεται μονάχα ένας βόγκος. Αργότερα θα τον δέσουν πίσω από ένα στρατιωτικό αυτοκίνητο και θα τον σύρουν με σκοινιά στον δρόμο για το χωριό Λέκα όπου είχε γεννηθεί. Εκεί ζωντανό ακόμα, θα τον πετάξουν μέσα σε ένα πηγάδι. 


Περίπτωση 3 

Η παρακάτω περίπτωση κυβερνητικής ωμότητας διαπράχθηκε τον Δεκέμβρη του 1947 κατά τη διάρκεια εκκαθαριστικών επιχειρήσεων. Πρόκειται για την ομαδική σφαγή έντεκα (11) αιχμαλώτων ανταρτών του ΔΣΕ Σάμου που πιάστηκαν μετά τη μάχη της Μπαθακιάς. Οι αντάρτες που κατά κύριο λόγο ήταν νέοι και μόλις είχαν βγει από τα έμπεδα του ΔΣΕ μεταφέρθηκαν με τον βαριά τραυματισμένο καπετάνιο Θ. Ανάση στο στρατόπεδο της Μπαθακιάς. Εκεί κατέφθασε επειγόντως ο στρατιωτικός διοικητής Σάμου συνταγματάρχης Κανάκης. Συσκέφθηκε με τους αξιωματικούς του και χωρίς καν τη σύσταση εκτάκτου στρατοδικείου, χωρίς έστω μια τυπική δίκη, εξετέλεσε και τους έντεκα αγωνιστές το πρωί της 22ης Δεκέμβρη. 


Περίπτωση 4 

Τέσσερις μόνο ημέρες μετά τη σφαγή της Μπαθακιάς οι χωροφύλακες του Μαραθόκαμπου διέπραξαν ένα ακόμα φρικτό έγκλημα. Εισήλθαν στο σπίτι της οικογένειας του γραμματέα της ΕΠΟΝ και στελέχους του ΔΣΕ Σάμου Κώστα Μαρίνη και θέρισαν με αυτόματα την μητέρα, τον πατέρα και την αδελφή του. H αδελφή του Μαρίνη που δεν βρίσκονταν στο σπίτι της εκείνη τη στιγμή εκτελέστηκε μαζί με την έγκυο φίλη της Ουρανία Ζαφείρη στην πλατεία του Αγίου Αντωνίου αφού είχαν συλληφθεί στο σπίτι της εγκύου. 

Περίπτωση 5 

Στα τέλη του Μάη του 1948, οι ΜΑΥδες των Αρβανιτών σε συνεργασία με Πυργιώτες συναδέλφους τους και με χωροφύλακες της μονάδας Πύργου εκτέλεσαν ύστερα από φρικτά βασανιστήρια και με τον πιο απάνθρωπο τρόπο έξι (6) αντάρτες του ΔΣΕ Σάμου που είχαν αιχμαλωτιστεί στις Ξηρόλακες. Συγκεκριμένα οι 

  • Μανώλης Αποστόλου
  • Δημήτρης Μπαρολιας
  • Χρ. Αντνωίου
  • Γιώργος Σοφούλης
  • Δημ. Χρήστου
  • Αντρέας Κατσαμπάς
Υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια και εκτελέστηκαν με απάνθρωπο τρόπο. Ο αρχηγός της ομάδας Μανώλης Αποστόλου βρήκε φρικτό θάνατο. Αφού τον βασάνισαν, τον έσφαξαν κρεμασμένο ανάποδα σαν σφαχτάρι με ένα κατσούνι.  Έπειτα έβαλαν το κεφάλι του σε ένα τορβά και το πήγαν στο χωριό του όπου αφού το διαπόμπευσαν το κλωτσούσαν σαν τόπι. Τον Δημ. Μπαρόλια τον βασάνισαν ώρες και τον αποτελείωσαν σφίγγοντας τα γεννητικά του όργανα. Ανάλογη τύχη είχαν και οι υπόλοιποι αιχμάλωτοι. 


Αυτές αποτελούν ένα μικρό δείγμα των περιπτώσεων κυβερνητικής βίας και τρομοκρατίας στο νησί. Ας σημειωθεί ότι τα περιστατικά μπορεί να φαντάζουν λίγα σε αριθμό, αλλά ο ΔΣΕ Σάμου είχε αξιολογότατη δράση σε όλο το νησί έως και το 1949 πράγμα που καθιστούσε δύσκολη την γενίκευση τέτοιων φαινομένων. Επίσης οι Σαμιώτες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, κυριαρχούνταν από προοδευτικά φρονήματα και η κοινωνία του νησιού δεν ανέχονταν εύκολα τέτοια φαινόμενα. 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου