Eικαστικές μαρτυρίες της Εθνικής Αντίστασης (μέρος 2)

Στο σημείο αυτό θα συνεχίσουμε το αφιέρωμά μας των εικαστικών μαρτυριών της Εθνικής Αντίστασης.

Σόφη Κεφάλα: Αντάρτες στο Στένωμα Ευρυτανίας 1942, ακουαρέλλα

Τάσσος: Σαμποταζ, ξυλογραφία

"Στ' ανοιχτά του πέλαγου
με καρτέρεσαν
με μπομπάρδες τρικάταρτες
και μου ρίξανε
αμαρτία μου να 'χα κι εγώ
μιαν αγάπη
μακρινή μητέρα
ρόδο μου αμάραντο"

Οδυσσέας Ελύτης

Τάσσος: Γοργοπόταμος, χαρακτικό

Βάλλιας Σεμερτζίδης: Αντάρτης, τέμπερα

Ήταν κάποτε δυο φίλοι
σαν αρχάγγελοι κι οι δυο
κι απ' των κοριτσιών τα χείλη
εθερίζαν τον ανθό.

Τέτοια λεβεντιά δεν ξανάδαν πια
με τα όνειρά τους υψώναν κάστρα
σε δώδεκα χωριά.

Κι όταν άνοιξ' η πατρίδα
τις σημαίες της πλατιά
και οι δυο για την ελπίδα
σκοτωθήκαν στα βουνά.

Μα κάθε βραδιά όρθιοι στην πλαγιά
με το θάνατό τους υψώνουν κάστρα
αρχάγγελοι ξανά.

Τάσος Λειβαδίτης

Δημήτρης Μεγαλίδης: Άρης Βελουχιώτης, σχέδιο με μελάνι από το λεύκωμα "Λέυκωμα του Αγώνα"

Βάλιας Σεμερτζίδης: ΕΛΑΣίτης, τέμπερα

Έλα κυρά που τα χρυσά κλωσάς αβγά του κεραυνού -

πότε μια μέρα θαλασσιά θα βγάλεις το τσεμπέρι και θα πάρεις πάλι τ' άρματα

να σε χτυπήσει κατακούτελα μαγιάτικο χαλάζι

να σπάσει ρόιδι ο ήλιος στην αλατζαδένια σου ποδιά

να τον μοιράσεις μόνη σου σπυρί- σπυρί στα δώδεκα ορφανά σου,

να λάμψει ολόγυρα ο γιαλός ως λάμπει η κόψη του σπαθιού και τ' Απριλιού το χιόνι

και να 'βγει στα χαλίκια ο κάβουρας για να λιαστεί και να σταυρώσει τις δαγκάνες του.

 Γιάννης Ρίτσος

Δημήτρης Μεγαλίδης: κάρβουνο, από το Λέυκωμα του Αγώνα

Μπῆκαν στὰ σίδερα καὶ στὴ φωτιά, κουβέντιασαν μὲ τὰ λιθάρια,
κεράσανε ρακὶ τὸ θάνατο στὸ καύκαλο τοῦ παππουλῆ τους,
στ᾿ Ἁλώνια τὰ ἴδια ἀντάμωσαν τὸ Διγενῆ καὶ στρώθηκαν στὸ δεῖπνο
κόβοντας τὸν καημὸ στὰ δυὸ ἔτσι ποὺ κόβανε στὸ γόνατο τὸ κριθαρένιο τους καρβέλι.



Γιάννης Ρίτσος

Δημ'ητρης Κατσικογιάννης, αντάρτισσα, παστελ

Δημ'ητρης Κατσικογιάννης, αντάρτισσα, μελανι

Ἔλα κυρὰ μὲ τ᾿ ἁρμυρὰ ματόκλαδα, μὲ φλωροκαπνισμένο χέρι
ἀπὸ τὴν ἔγνοια τοῦ φτωχοῦ κι ἀπ᾿ τὰ πολλὰ τὰ χρόνια -
ἡ ἀγάπη σὲ περμένει μὲς στὰ σκοῖνα,
μὲς στὴ σπηλιά του ὁ γλάρος σου κρεμάει τὸ μαῦρο κόνισμά σου
κι ὁ πικραμένος ἀχινιός σου ἀσπάζεται τὸ νύχι τοῦ ποδιοῦ σου

Γιάννης Ρίτσος

Δημ'ητρης Κατσικογιάννης: Αντάρτης, λάδι

Δημ'ητρης Κατσικογιάννης: Η μάχη της σοδειάς, λάδι

Ἅ, ποιὸς θὰ φράξει τότες τὴ μπασιὰ καὶ ποιὸ σπαθὶ θὰ κόψει τὸ κουράγιο
καὶ ποιὸ κλειδὶ θὰ σοῦ κλειδώσει τὴν καρδιὰ ποὺ μὲ τὰ δυὸ θυρόφυλλά της διάπλατα
κοιτάει τοῦ Θεοῦ τ᾿ ἀστροπερίχυτα περβόλια;

Γιάννης Ρίτσος

Δημ'ητρης Κατσικογιάννης: Αντάρτης, λάδι

Ηλίας Φέρτης: Θεσσαλία, τέμπερα

Γιώργος Φαρσακίδης: Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ενάντια στους Βούλγαρους το 1944, κάρβουνο

Ὥρα μεγάλη σὰν τὰ Σαββατόβραδα τοῦ Μάη στὴ ναυτικὴ ταβέρνα
νύχτα μεγάλη σὰν ταψὶ στοῦ γανωτζῆ τὸν τοῖχο
μεγάλο τὸ τραγούδι σὰν ψωμὶ στοῦ σφουγγαρᾶ τὸ δεῖπνο

Γιάννης Ρίτσος




Βάλιας Σεμερτζίδης: Το εθνικό συμβούλιο της ΠΕΕΑ, τέμπερα

Βάλιας Σεμερτζίδης: Λαική συνέλευση του ΕΑΜ, τέμπερα



Βάλιας Σεμερτζίδης: Λαικό δικαστήριο στα Άγραφα, τέμπερα



Ἀπάνω στὰ μεντένια οἱ σκοτωμένοι καπετάνιοι ὀρθοὶ φρουροῦν τὸ κάστρο.
Κάτου ἀπ᾿ τὰ ροῦχα τους λυώνουν τὰ κρέατά τους. Ἐι, ἀδέρφι, δὲν ἀπόστασες;
Μπουμπούκιασε τὸ βόλι μέσα στὴν καρδιά σου
πέντε ζουμπούλια ξεμυτίσαν στὴ μασκάλη τοῦ ξερόβραχου,
ἀνάσα-ἀνάσα ἡ μοσκοβόλια λέει τὸ παραμύθι - δὲ θυμᾶσαι;
δοντιὰ-δοντιὰ ἡ λαβωματιά σου λέει τὴ ζωή,
τὸ χαμομῆλι φυτρωμένο μὲς στὴ λίγδα τοῦ νυχιοῦ σου στὸ μεγάλο δάχτυλο τοῦ ποδαριοῦ
σοὺ λέει τὴν ὀμορφιὰ τοῦ κόσμου.

Γιάννης Ρίτσος