Πέμπτη 30 Ιουνίου 2011

Βαμβακού: το ξεκίνημα της βίας

To χωριό Βαμβακού, βρίσκεται σκαρφαλωμένο στον βορρά της λακωνικής γης. Εδώ το 1946 έμελλε να παιχτεί ένα από τα πρώτα φοβερά δράματα του εμφυλίου πολέμου που ξεκίναγε μόλις δύο χρόνια μετά την απελευθέρωση της χώρας από τους Γερμανούς. Το περιστατικό στην Βαμβακού αποτέλεσε δείκτη για την φρίκη και τον αποτροπιασμό που θα ξέσπαγε τόσο στην περιοχή της Λακωνίας, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ας πάρουμε τα γεγονότα όμως από την αρχή.

Οι φρικαλέοι πρωταγωνιστές του δράματος υπήρξαν οι γνωστοί ταγματασφαλίτες της Κατοχής που είχαν συστήσει την συμμορία Κατσαρέα. Η συμμορία αυτή, που αργότερα θα πάρει το όνομα ΕΑΟΚ (Εθνική Αντικομουνιστική Ομάδα Κυνηγών), ταλαιπώρησε και βύθισε στο αίμα ολόκληρη την Πελοπόννησο κάτω φυσικά, από την σκέπη της Χωροφυλακής και του στρατού.

Η σφαγή στην Βαμβακού ξεκίνησε με την είσοδο του Κατσαρέα στο χωριό στις 15 Οκτωβρίου του 1946. Ο Κατσαρέας γνώριζε καλά το χωριό Βαμβακού και το θεωρούσε σφηκοφωλιά ανταρτών. Ήδη από το 1944 που επέδραμε εναντίων του ΕΛΑΣ στο πλευρό των Ταγμάτων Ασφαλείας, ο Κατσαρέας είχε περάσει από μαχαίρι αρκετούς από τους κατοίκους του. Η συμμορία είχε εγκαταστήσει στο χωριό μια μικρή φρουρά με αποτέλεσμα οι κλοπές, οι ξυλοδαρμοί και οι αυθαιρεσίες να πολλαπλασιαστούν. Οι κάτοικοι του χωριού (όπως αναφέρεται και στο Βήμα 15/10/1946) προσπάθησαν να διαμαρτυρηθούν στο τοπικό τμήμα χωροφυλακής χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Η ολιγωρία των κρατικών αρχών και η τραμπουκισμοί οδήγησαν πολλούς από τους κατοίκους αλλά και μέλη των ΚΠ, να μεταφέρουν την κατάσταση στα κλιμάκια του ΔΣΕ. Έτσι στις 10 Οκτώβρη του 1946, πέντε ημέρες πριν την σφαγή, ομάδα ανταρτών του ΔΣΕ επιτέθηκε στην Βαμβακού και σκότωσε σε ολιγόωρη συμπλοκή, οκτώ μέλη της φρουράς του Κατσαρέα. Δύο από τους παρακρατικούς κατάφεραν να γλιτώσουν και να διαφύγουν σε διπλανά χωριά. Οι αντάρτες, πολλοί από τους οποίους κατάγονταν και από το χωριό, επέστρεψαν μετά από λίγες ώρες στην βάση τους.

Πέντε ημέρες μετά, μια δύναμη 80 παρακρατικών του Κατσαρέα με επικεφαλής των υπάνθρωπο Γερακάρη, εισήλθε στην Βαμβακού. Οι συμμορίτες είχαν αποφασίσει ότι αφού δεν μπορούσαν να χτυπήσουν τους ίδιους τους αντάρτες θα ξέσπαγαν την οργή τους στις οικογένειές τους. Η ομάδα του Γερακάρη εισέρχεται σε διάφορα σπίτια που διαμένουν οικογένειες ανταρτών και συλλαμβάνει 25 άνδρες, 5 γυναίκες και 3 μικρά παιδιά. Μερικές από τις γυναίκες ξυλοκοπούνται και βιάζονται. Οι αιχμάλωτοι μεταφέρονται στην πλατεία του χωριού και αφού μερικοί δέρνονται με κόπανους και ξύλα, στήνονται σε σειρά και εκτελούνται μαζικά. Το έγκλημα περιλαμβάνει και τα μικρά παιδιά και προκαλεί την φρίκη όλης της Λακωνίας. Εκατοντάδες οι διαμαρτυρίες στην χωροφυλακή που σιωπά και τρίβει τα χέρια της. Μετά την εκτέλεση, το κεφάλι ενός εκ των εκτελεσθέντων τοποθετείται σε παλούκι και εκτίθεται στην πλατεία του χωριού. Τα κορμιά των νεκρών φρουρούνται και δεν επιτρέπεται στους χωριανούς τους να τα κηδέψουν παρά μέρες μετά. Το κεφάλι του άτυχου θα μεταφερθεί αργότερα στην Αράχοβα.

Αυτά είναι τα γεγονότα της Βαμβακούς. Από την μεγάλη σφαγή και μετά, η δράση του Κατσαρέα κλιμακώνεται σε όλη την Λακωνία αλλά και αλλού. Η πολιτεία μέχρι σήμερα δεν θεώρησε σκόπιμο να αποκαταστήσει την μνήμη των αθώων. Το ΚΚΕ ανέγειρε το 2009 τιμητική πλακέτα για την σφαγή.


H τιμητική πλακέτα του ΚΚΕ


Μέλη της συμμορία Κατσαρέα με τον αρχισφαγέα Παυλάκο δεύτερο από αριστερά. Η φωτογραφία πρέπει να έχει τραβηχτεί μεταπολεμικά ή κατά το τέλος του εμφυλίου και βρίσκεται στο themataistorias.pblogs.gr

4 σχόλια:

  1. τα 3 μικρα παιδια δεν εκτελεσθηκαν διεφυγαν της εκτελεσης μαζι με την μητερα τους! Στην δε φωτο ειναι η συμμορια του Παυλακου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. περισσοτερες πληροφοριες για το περιστατικο στο βιβλιο του Νίκου Σταυρόπουλου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τα οσα αναγραφονται παραπανω δεν εγιναν οπως περιγραφονται. Σωστη περιγραφη υπαρχει στο βιβλιο του Νικου Σταυροπουλου "Η ΒΑΜΒΑΚΟΥ - ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σωστα..ο πατέρας μου τότε ήταν 15 χρόνων και τα θυμάται όλα. Χτύπησαν τις καμπάνες να μαζευτούν όλοι στην πλατεία. Ο Παυλακος ήθελε να τους σκοτώσει όλους, όμως δέχτηκε τηλεφώνημα από τον Κατσαρεα που του είπε να μην σκοτώσει "αθώους". Βγήκε οργισμένος έξω, και τους διέταξε να ανέβουν στον Προφήτη Ηλία. Ή γιαγιά μου παρακάλεσε έναν στρατιώτη του να την αφήσει να φύγει με την θεία μου και τον θείο μου που ήταν μικρά. Ο πατέρας μου με τον άλλον θείο μου πήγαν μαζί με τους άλλους. Οταν έφτασαν, ήδη είχε σκοτώσει κάποιους..μετά άρχιζε να φωνάζει ονόματα ανθρώπων που ήταν συγγενείς με τους αντάρτες που ηχαν σκοτώσει τους 8 χιτες στη μάχη που είχε γίνει πριν από μερικές μέρες. Κάθε χρόνο στο χωριό κάνουν μνημόσυνο για όλους αυτούς τους αδικοχαμενους ανθρώπους. Ο πατέρας μου είχε πάθει σοκ, δεν μπορούσε να φάει ή να μιλήσει για μερες μετά. Μου περιέγραψε ένα περιστατικό, που μία γυναίκα είδε σκοτωμένο τον άντρα της και άρχησε να φωνάζει, την κλοτσισαν, έπεσε πάνω στον άντρα της και το παιδάκι που κρατούσε έπεσε και ματωσε η μύτη του. Όταν άρχισε να κλαίει σήκωσε την αρβύλα και πήγε να του πατήσει το κεφάλι ένας στρατιώτης φωνάζοντας..."σκασε βουλγαρε θα σε σκοτώσω" εκεί πρόλαβε μία άλλη γυναίκα και το πήρε και το ησύχασε. Αφού άφησαν ελεύθερους τον πατέρα μου και τον θείο μου, μαζί με την γιαγιά μου και τα άλλα αδέρφια τους έφυγαν από το χωριό να κρυφτούν. Όταν έφευγαν είδαν το σώμα ενός κοριτσιού, Κασσιανη την έλεγαν. Την είχαν βιάσει και την είχαν σκοτώσει. Ή γιαγιά μου πήγε και της κατέβασε το φόρεμα. Πιο πέρα είδαν το σώμα του Νονου του πατέρα μου. Ο πατέρας μου λέει ότι το μόνο που έχει μετανιώσει στη ζωή του είναι ότι εν σκοτωσε τον Παυλακο.

      Διαγραφή